Authored by Burak Bekdil
Μετάφραση Μιχαήλ Στυλιανού
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ δεν πρέπει να αγοράσουν την ψεύτικη φιλοδυτική στάση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (όπως όταν προσφέρθηκε να διευθύνει το αεροδρόμιο της Καμπούλ και στη συνέχεια τράπηκε σε φυγή) ή τον ψεύτικο αντιρατσισμό του (όπως όταν φλερτάρει τους Αφγανούς τρομοκράτες). Η στρατηγική του Ερντογάν, ως μέλος του ΝΑΤΟ, είναι σαφώς να ενισχύσει τα σχέδια της Ρωσίας και της Κίνας για το μέλλον του Αφγανιστάν.
Όταν η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν τον Δεκέμβριο του 1979 υπέρ της κομμουνιστικής αφγανικής κυβέρνησης και έπειτα σε σύγκρουση με ριζοσπαστικούς μουσουλμάνους μαχητές, η Τουρκία είχε τον δικό της εμφύλιο πόλεμο μεταξύ ακροαριστερών και ακροδεξιών φατριών. Τον Σεπτέμβριο του 1980, ο τουρκικός στρατός οργάνωσε πραξικόπημα και απαγόρευσε όλα τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των ισλαμιστών.
Τούρκοι Ισλαμιστές ίδρυσαν το Κόμμα Ευημερίας, το οποίο επίσης αργότερα θα απαγορευτεί. Το 1985, στα μισά της σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν, ο Ερντογάν ήταν ο δυναμικός, 31χρονος επαρχιακός πρόεδρος Κόμματος Ευημερίας στην Κωνσταντινούπολη του. Ήταν σε μια αντιαμερικανική, αντιδυτική εκδήλωση που ο Ερντογάν προσκάλεσε έναν τρομοκράτη, τον Γκουλμπουντίν Χεκματιάρ, στην Ιστανμπούλ.
Ο Χεκματιάρ είναι πρώην Μοτζαχεντίν και αρχηγός του πολιτικού κόμματος Hezb-e-Islami Gulbuddin. Οι απλοί Αφγανοί πολίτες τον γνώριζαν ως τον «Χασάπη της Καμπούλ» για τους επανειλημμένους βομβαρδισμούς της πόλης.
Υπάρχει μια συγκεκριμένη εικόνα που έχει εμφανιστεί ξανά και ξανά για να διώκει τον Τούρκο ηγέτη: Μια φωτογραφία του Ερντογάν να κάθεται στα πόδια του Hekmatyar, ο οποίος κάποτε χαρακτηρίστηκε επίσημα τρομοκράτης από τα Ηνωμένα Έθνη και τις ΗΠΑ. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης στην οποία ο Ερντογάν φιλοξένησε τον Χεκματιάρ στην Ιστανμπούλ το 1985.
Η φωτογραφία εξακολουθεί να λέει σήμερα, όταν, μετά την κατάρρευση της αφγανικής κυβέρνησης τον Αύγουστο, ο Χεκματιάρ συναντήθηκε τόσο με τον Χαμίντ Καρζάι, πρώην πρόεδρο του Αφγανιστάν, όσο και με τον Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ, πρόεδρο του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Συμφιλίωσης και πρώην διοικητή στη Ντόχα, που και οι δύο επιδιώκουν να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Πριν από μερικές εβδομάδες, καθώς η παρουσία των Ταλιμπάν γίνονταν όλο και πιο ισχυρή στην Καμπούλ, ο Ερντογάν άλλαξε για άλλη μια φορά πλευρά και γιόρτασε την ιδεολογική ερωτική σχέση του με τους τρομοκράτες του Αφγανιστάν. «Η κατανόηση (ή ερμηνεία) του Ισλάμ από τους Ταλιμπάν δεν έρχεται σε αντίθεση με τη δική μας», ανέφερε, ταράσσοντας εκατομμύρια κοσμικούς Τούρκους.
«Δεν έρχεται σε αντίθεση με τη δική μας (η ερμηνεία του Ισλάμ από τους Ταλιμπάν); Αυτή η ερμηνεία έχει να κάνει με το ομαδικό βιασμό, τη δολοφονία γυναικών, το κλείδωμα τους στα σπίτια τους, την πώληση κοριτσιών ως σκλάβων, την απαγόρευση των σχολείων για κορίτσια. « Πότε το δικό μας Ισλάμ μετατράπηκε σε αυτό;» ρώτησε τον Gamze Taşçıer, μέλος του κοινοβουλίου της αντιπολίτευσης.
«Πότε η Τουρκία έχει γίνει κράτος της σαρία;» Δεκάδες άλλοι διανοούμενοι ρώτησαν τον Ερντογάν.
Το φλέρτ του Ερντογάν προς τους Ταλιμπάν, επιπλέον, δεν περιορίστηκε μόνο στην επισήμανση της ανοχής του στον Σαρία. «Τα σχετικά όργανά μας»,δήλωσε ,«εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένων των συνομιλιών με τους Ταλιμπάν, και μπορεί επίσης να υποδεχθώ τον ηγέτη τους».
Υπάρχουν δύο ακόμη σημαντικές επιπτώσεις της προόδου των Ταλιμπάν και της επακόλουθης επιείκειας της Τουρκίας. Πρώτον, η κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν ανέτρεψε ένα τουρκικό σχέδιο να αφήσουν στρατεύματα στην αφγανική πρωτεύουσα για να λειτουργήσουν το Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι, ένα έργο γεμάτο κινδύνους για το οποίο κανένα άλλο έθνος δεν είχε προσφερθεί εθελοντικά.
Ο Ερντογάν είχε επιδιώξει, φαίνεται την εργολαβία για να τονίσει τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας για τα δυτικά έθνη, κυρίως τις ΗΠΑ. Με αυτό, πιθανότατα ήλπιζε να έχει μεγαλύτερη επιρροή στην κυβέρνηση Μπάιντεν όταν η Τουρκία και οι ΗΠΑ διαπραγματεύτηκαν τις πιο δύσκολες αποκλίσεις τους, συμπεριλαμβανομένων πιθανών νέων κυρώσεων κατά της τουρκικής κυβέρνησης λόγω της απόκτησης από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400. Εν ολίγοις, ο Ερντογάν πιθανότατα ήλπιζε να χρησιμοποιήσει τη συμφωνία για το αεροδρόμιο της Καμπούλ για να αποκαταστήσει τους βαθιά προβληματικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, θέτοντας τις διμερείς σχέσεις σε ένα συναλλακτικό πλαίσιο. Με αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία του Ερντογάν θα είχε δίκιο παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως αξιόπιστο δυτικό σύμμαχο.
Μόλις δύο εβδομάδες πριν από τη κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν, η Άγκυρα και η Ουάσινγκτον προσπαθούσαν να επιλύσουν τις διαφορές τους για τους όρους και τις προϋποθέσεις του τουρκικού ελέγχου στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Μόλις στις 11 Αυγούστου, η Τουρκία εξακολουθούσε να φαίνεται αποφασισμένη να τρέξει και να φρουρήσει το αεροδρόμιο της Καμπούλ μετά την απόσυρση άλλων ξένων στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.
Εν τω μεταξύ, στις 28 Αυγούστου, μετά από εικασίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η Ελλάδα θα ανοίξει τα σύνορά της σε Αφγανούς πρόσφυγες μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, χιλιάδες Αφγανοί πρόσφυγες πλημμύρισαν τα χερσαία σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα.
Το Ιράν, από την πλευρά του, φαίνεται να ελπίζει να χτυπήσει δύο πουλιά με μία πέτρα: διευκολύνοντας συστηματικά το ταξίδι των παράνομων Αφγανών προς την Τουρκία και προς την Ελλάδα, θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τόσο την Τουρκία όσο και την Ευρώπη. Οι μουλάδες στο Ιράν θα ήταν προφανώς πολύ ευτυχείς να μεταφέρουν δεκάδες χιλιάδες Αφγανούς στα δύσκολα σύνορα της χώρας τους με την Τουρκία. Τα υπόλοιπα θα ήταν τότε το πρόβλημα των Σουνιτών Τούρκων και της Δύσης.
Όπως έγραψε ο μελετητής της Μέσης Ανατολής και πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου Μάικλ Ρούμπιν , ο Ερντογάν επιδιώκει επίσης να χρησιμοποιήσει τη συνεργασία του με τον Χεκματιάρ για να βοηθήσει στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής πολιτικής τάξης του Αφγανιστάν. «Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να τους αφήσουν», έγραψε ο Ρούμπιν.
«Η επιμονή της σχέσης του Ερντογάν με τον Χεκματιάρ δείχνει ότι ήταν ευσεβής πόθος να πιστέψει κανείς ότι ο Ερντογάν ήταν ποτέ κάτι περισσότερο από Τζιχαντιστής με κουστούμι επιχειρηματία, ανεξάρτητα από το πόσοι διπλωμάτες κρέμασαν σε αυτόν τις ελπίδες τους για αλλαγή .»
Εν ολίγοις, υπάρχει αυτός ο χαρακτηρισμένος τρομοκράτης, ο Χεκματιάρ, του οποίου οι σχέσεις με τον Ερντογάν αρχίζουν από το 1985. Ο Hekmatyar βρίσκεται τώρα σε συνομιλίες τόσο με τους Ταλιμπάν όσο και με τον Ερντογάν για το μέλλον του Αφγανιστάν, ενώ ο Ερντογάν βρίσκεται σε συνομιλίες με τους Ταλιμπάν και πιθανότατα προσπαθεί να βρει πού να πηδήξει στη συνέχεια.
Ο Ερντογάν προσπαθούσε να κατευνάσει τις ΗΠΑ φρουρώντας το αεροδρόμιο της Καμπούλ, αλλά το σχέδιο αυτό κατέρρευσε όταν οι Ταλιμπάν κατέλαβαν στην Καμπούλ.
Ως εκ τούτου, ο Ερντογάν έχασε διαπραγματευτικό χαρτί για τις μελλοντικές του συναλλαγές με τον Μπάιντεν και τις ΗΠΑ. Τώρα, λόγω της μακροπρόθεσμης αντιδυτικής ιδεολογίας του Ερντογάν, πιθανότατα θα μπει στον πειρασμό να επιδιώξει συμμαχία με όποια ομάδα ή ομάδες υπέρ της σαρία θα κυβερνήσει, στο εγγύς μέλλον, το Αφγανιστάν.
Δημοσίευση σχολίου