Στο ψυγείο οι κυρώσεις μέχρι νεωτέρας, ενώ σχεδιάζεται γκριζοποίηση και συνεκμετάλλευση
του Γιάννου Χαραλαμπίδη*- Πώς ο Ερντογάν παγώνει την υπογραφή συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου για την ΑΟΖ και αποκόπτει Κύπρο από Ελλάδα και τι σημαίνει ο διάλογος με ανοικτή ατζέντα
- Πώς οι κοινές έρευνες και η συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο θα μεταφερθούν στην Κύπρο
- Γιατί ο Μπορέλ δεν βλέπει με καλό μάτι τις κυρώσεις και το κενό Αθηνών – Λευκωσίας
- Πώς η Αθήνα θα πάει σε διάλογο όταν η Άγκυρα αλωνίζει την κυπριακή ΑΟΖ;
- Πώς η Ελλάδα κέρδισε στην αποτροπή και κινδυνεύει να χάσει στη διπλωματία
Η τουρκική παγίδα
Τι τόνισε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν προς τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Κοινής Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ όταν συναντήθηκαν στην Άγκυρα και ο αξιωματούχος τής ΕΕ τού μετέφερε την πρόταση για συνομιλίες μεταξύ Κύπρου – Τουρκίας, ώστε να καθορίσουν την μεταξύ τους ΑΟΖ με συνομιλίες στις Βρυξέλλες; Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Εάν θέλει η Λευκωσία να καθορίσει ΑΟΖ, να συνομιλήσει με το ψευδοκράτος ή να ενταχθεί η Κυπριακή ΑΟΖ στο πακέτο του ελληνοτουρκικού διαλόγου στη λογική ότι το πρόβλημα θα επιλυθεί από τις μητέρες πατρίδες και εγγυήτριες δυνάμεις. Τι ζητά η Τουρκία από την ΕΕ; Να μεσολαβήσει ώστε να καταργήσει η ίδια η Ελλάδα την Κυπριακή Δημοκρατία ως ανεξάρτητο κράτος, αντί η Τουρκία να την αναγνωρίσει, όπως καθορίζει η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, η οποία συνιστά προϋπόθεση για την ενταξιακή διαδικασία της Άγκυρας ή για τον καθορισμό άλλης διαδικασίας και ειδικής σχέσης, εάν λάβει κάποιος υπόψη την παράγραφο 23 των Συμπερασμάτων του Δεκεμβρίου του 2004 (Εάν δεν είναι εφικτή η πλήρης ένταξη, η ΕΕ θα πρέπει να βρει άλλους τρόπους να κρατήσει αγκιστρωμένη την Τουρκία μαζί της). Παρότι Αθήνα και Λευκωσία δεν θα ήταν δυνατό να δεχθούν τέτοιους όρους, η Άγκυρα επιμένει.
Κυρώσεις… όταν και αν…
Και αυτά συμβαίνουν την ίδια ώρα κατά την οποία οι Τούρκοι, όχι μόνο αλωνίζουν στην Κυπριακή ΑΟΖ, αλλά βρίσκονται στον αέρα οι λεγόμενες κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας από την ΕΕ. Το θέμα έχει θεσμικά μετατεθεί από το Συμβούλιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία το κρατά παγωμένο για να δει τις εξελίξεις. Πληροφορίες αναφέρουν ότι Κύπρος και Ελλάδα, καθώς και άλλες χώρες, δεν έχουν προχωρήσει σε εισήγηση συγκεκριμένων μέτρων-κυρώσεων. Ταυτοχρόνως, όπως επισημαίνεται, ο κ. Μπορέλ δεν είναι υπέρ της λήψης τέτοιων μέτρων υπό το πρόσχημα ότι χάνει τον διαμεσολαβητικό του ρόλο με την Τουρκία. Η έναρξη ενός διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπως τονίζεται, δίνει «λύση» στο θέμα των κυρώσεων, δεν οξύνει τις σχέσεις Βρυξελλών – Άγκυρας και απομακρύνει την ένταση και το θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Βεβαίως, παραμένουν ανοικτά τα ζητήματα της Κύπρου, όπου η τουρκική πλευρά αλωνίζει την Κυπριακή ΑΟΖ χωρίς η Κυβέρνηση να έχει εμπλουτίσει τον κατάλογο, που ήδη άνοιξε στην ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων, με νέα πρόσωπα ή εταιρείες. Προφανώς, αναμένει τις εξελίξεις και δη αυτές του Σεπτεμβρίου, όταν θα συζητηθούν οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ.
Διάλογος ανοικτής ατζέντας
Η Άγκυρα, πάντως, είναι σαφής στις θέσεις της. Ζητά διάλογο με ανοικτή την ατζέντα, για να μπορεί να τα θέτει όλα στο τραπέζι. Ήδη, έχει ξεκαθαρίσει ότι εάν θα συζητήσει, θα πρέπει να είναι επί τάπητος το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου και η κοινή εκμετάλλευση των διαφιλονικούμενων περιοχών στο Αιγαίο και αλλού. Αυτές και μόνο οι δυο θέσεις είναι απαγορευτικές για γόνιμο διάλογο διότι:
1. Εάν αποστρατιωτικοποιηθούν τα νησιά, θα είναι έρμαιο των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και η Ελλάδα υπό μόνιμο καθεστώς απειλής και χειρότερων εκβιασμών από τους υφισταμένους.
Ερώτημα: Πώς αξιώνει η Άγκυρα κάτι τέτοιο, όταν κατέχει την Κύπρο; Μέχρι σήμερα ούτε η Αθήνα, ούτε η Λευκωσία τής το έχουν υποδείξει δημόσια.
2. Εάν γίνει δεκτή η αντίληψη των κοινών ερευνών, δηλαδή της συνεκμετάλλευσης στις διαφιλονικούμενες περιοχές, τότε δεν θα καλυφθεί μόνο η περιοχή του Καστελορίζου, αλλά ολόκληρο το Αιγαίο ώς την Κρήτη. Θα έχουμε μιαν αρχική γκριζοποίηση και διχοτόμηση του Αιγαίου και γενικά του θαλάσσιου χώρου και των φυσικών του πλούτων.
3. Δεν θα επιβληθούν οι όποιες κυρώσεις προς την Τουρκία. Διπλό κέρδος για την Άγκυρα: Αφενός δεν θα προκύψουν κυρώσεις και, αφετέρου, θα επιτύχει προϋποθέσεις συνεκμετάλλευσης. Το μοντέλο αυτό θα προταθεί στη συνέχεια για υιοθέτηση και στην Κύπρο.
Το παιχνίδι του Ερντογάν
Ταυτοχρόνως, εάν γίνει δεκτό ένα τέτοιο πλαίσιο διαλόγου, τότε η Τουρκία επιτυγχάνει πάγωμα και στην ουσία ακύρωση της συμφωνίας για καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου και μεταξύ της Κύπρου και της Ελλάδας. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι, το «Ορούτς Ρέις» θα διενεργούσε έρευνες στο τριεθνές. Εκεί όπου ενώνονται οι ΑΟΖ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου και ανατρέπεται η λογική της Γαλάζιας Πατρίδας. Τι λέει, λοιπόν, ο Ερντογάν:
Παγώνω τις έρευνες στο τριεθνές για ένα μήνα, αλλά θέλω κοινές έρευνες στην εν λόγω, όπως και σε άλλες διαφιλονικούμενες, κατά την άποψή μου, περιοχές. Άρα, θα πρέπει να παγώσουν και οι εργασίες για την υπογραφή συμφωνίας για την ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου, κατ’ ελάχιστον. Δηλαδή, λέει ο Τούρκος Πρόεδρος:
Δεν βγάζω τον στόλο έξω, αλλά θέλω συνεκμετάλλευση και γκριζοποίηση τριεθνούς, όπως και αλλού. Βγάζει όμως το «Μπαρμπαρός» εκ νέου στην Κυπριακή ΑΟΖ, όπου δεν υπάρχει Ναυτικό να τον εμποδίσει. Δεν υπάρχει αποτροπή. Υπό αυτές τις συνθήκες, έχουμε το εξής φαινόμενο:
Κέρδισε η Ελλάδα στρατιωτικά και θα κινδυνέψει να χάσει διπλωματικά, νομικά και ενεργειακά εάν δεχθεί τους τουρκικούς όρους. Τα τονίζουμε αυτά, διότι δεν αμφιβάλλουμε ότι μεσολάβησε η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ορθώς έπραξε ως Προεδρεύουσα της ΕΕ χώρα. Αληθές όμως είναι ότι για να είναι πειστικός ο Έλληνας Πρωθυπουργός προς την κ. Μέρκελ και αυτή με τη σειρά της προς τον Τούρκο Πρόεδρο, λειτούργησε από ελληνικής πλευράς κατά τρόπον αποτελεσματικό η αποτροπή. Η ελληνική ισχύς. Ποιο ήταν το μήνυμα του ΓΕΕΘΑ; Πάμε σε γενικευμένο πόλεμο, αν χρειαστεί. Και αυτό μετέφερε ο Πρωθυπουργός στη Γερμανίδα ομόλογό του και εκείνη προς τον κ. Ερντογάν, ο οποίος έπαιξε ορθολογιστικά. Μέτρησε το κόστος και το όφελος. Και ως εκ τούτου είπε:
Λέω ότι παγώνω τις έρευνες στο τριεθνές και αξιώνω συνεκμετάλλευση αφού ανατρέπω τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για τον καθορισμός ΑΟΖ και συνεχίζω ανενόχλητος στην Κύπρο. Και ψιθύρισε στον εαυτό του. Εάν μπω σε κρίση, μπορεί να χάσω τον θρόνο… Δεν ρίσκαρε. Αυτό είναι το παιχνίδι του Ερντογάν. Το ερώτημα είναι άλλο για μας:
Εάν η Τουρκία ήταν στη θέση της Ελλάδας θα πήγαινε σε διάλογο στην περίπτωση που πολεμικά της πλοία και ερευνητικά σκάφη παραβίαζαν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων; Όχι, βέβαια!
Πυλώνες αποτροπής
Το «Μπαρμπαρός» και ο τουρκικό στόλος αλωνίζουν στην κυπριακή ΑΟΖ επιχειρώντας τη δημιουργία τετελεσμένων. Από την κρίση πλησίον του Καστελορίζου αποδεικνύεται ότι η αποτρεπτική ισχύς ήταν το εργαλείο που αποσόβησε τη γενίκευση της κρίσης και ότι εάν η Κύπρος ήταν συνδεδεμένη με την Ελλάδα στη λογική και πρακτική του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος, σήμερα η κατάσταση θα ήταν διαφορετική. Δεν θα ήμασταν όμηροι των τουρκικών εκβιασμών αναμένοντας από τους τρίτους να μας σώσουν. Η λογική ότι η ανοχύρωτη θάλασσα αποσοβεί την κρίση, αποδείχθηκε λανθασμένη. Εάν η Ελλάδα δεν είχε αποτρεπτική ισχύ, σήμερα η Γαλάζια Πατρίδα θα ήταν γεγονός! Κανείς δεν θα σταματούσε τον Ερντογάν.
Συνεπώς, αποτροπή σημαίνει:
1.Ισχυρές ένοπλες δυνάμεις με ενίσχυση σε πρώτη φάση των πυραυλικών συστημάτων ξηράς-θαλάσσης. Χρειάζεται, όμως, και στοιχειώδες Ναυτικό.
2. Να ζητηθεί επίσημα από την Ελλάδα, στο πλαίσιο των εγγυητικών δικαιωμάτων, η αποστολή μαχητικών με δικά μας έξοδα. Ο Έλληνας ΥπΕξ είπε στον Κύπριο ομόλογό του «ό,τι στήριξη θέλετε, θα την έχετε». Ιδού, λοιπόν, πεδίον δόξης λαμπρόν.
3. Γενική ανασυγκρότηση της ΕΦ και του τρόπου εκπαίδευσης και λειτουργίας.
4. Αυστηρός έλεγχος των χρημάτων που ο πολίτης προσφέρει για την άμυνα και καταλήγουν αλλού. Η ανηθικότητα αυτή πρέπει να τερματιστεί.
5. Θεσμοθέτηση της συμμαχίας Ελλάδας και Κύπρου και προέκτασή της με άλλες χώρες. Ήδη, υπάρχει στα σκαριά μια Τετραμερής με τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Ιταλία. Το πρόβλημα είναι η Ιταλία, που βρίσκει ακόμη διάφορες προφάσεις, οι οποίες, όταν το δει κάποιος από τη δική της πλευρά, έχουν λογική. Ισχυρίζεται η Ρώμη ότι εάν ενοχληθεί η Τουρκία από την ιταλική στάση θα προκύψει πρόβλημα εξυπηρέτησης συμφερόντων στη Λιβύη και στο μεταναστευτικό, με αποτέλεσμα να κερδίσει έδαφος ο Σαλβίνι. Βεβαίως, υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος:
Εάν συνεχίσει η ιταλική κυβέρνηση να φλερτάρει με την Άγκυρα, πάλι κερδίζει ο Σαλβίνι.
6. Θεσμοθέτηση στρατιωτικής συμφωνίας και συμμαχίας με το Ισραήλ και την Ελλάδα στο πλαίσιο του EastMed, για να προλάβουμε τα τουρκικά τετελεσμένα. Το δέσιμο συμφερόντων μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες πέραν της στρατιωτικής, οικονομικής και διπλωματικής αποτροπής. Σήμερα στην κρίση στο τριεθνές οι Ισραηλινοί ήταν απόντες και οι Γάλλοι ήταν μακράν, διότι το διακύβευμα των συμφερόντων τους υπέβαλλε και στους δυο να βλέπουν αντί να εμπλακούν.
Η καλαμιά της Μεσογείου
Χωρίς την αυτόνομη στρατιωτική αποτροπή δεν μπορεί να υπάρξει ούτε αντίστοιχη διπλωματική, αλλά ούτε και οικονομική. Ούτε σταθερότητα, ούτε ειρήνη, αλλά ούτε και γόνιμο διάλογο μπορούμε να έχουμε. Διότι, όταν η Τουρκία και οι μεσολαβητές γνωρίζουν ότι είσαι ο αδύναμος, γυμνή καλαμιά στην Ανατολική Μεσόγειο, εσένα θα πιέσουν και όχι τον ισχυρό. Άλλωστε και να πάει η Ελλάδα σε διάλογο, ποια θα είναι η βάση του; Θα μπει στη διαδικασία να δεχθεί την αμφισβήτηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, όπως τα καθορίζει το Διεθνές Δίκαιο; Θα δεχθεί να γκριζάρει τα πάντα; Το ίδιο ισχύει και για μας; Ζήτησε ο Πρόεδρος την παρέμβαση του Προέδρου Πούτιν για την εκτόνωση της κατάστασης και εξέφρασε την πρόθεσή του για διάλογο και λύση του Κυπριακού. Είναι καλοδεχούμενη η εμπλοκή της Ρωσίας, αλλά με ποιον θα συνομιλήσουμε; Με τον σουλτάνο, τον οποίο Αθήνα και Λευκωσία θεωρούν ως επικίνδυνο; Επί τη βάσει ποιας εμπιστοσύνης; Ταυτοχρόνως, δε, για ποια λύση μιλάμε; Γι’ αυτήν ενός νέου Κραν Μοντανά; Δηλαδή αναφέρεται από τη μια ότι τελείωσε ο εξευμενισμός, του οποίου προϊόν ήταν το αποτυχημένο Κραν Μοντανά, και από την άλλη θα υιοθετήσουν, όπως λένε, στρατηγική της αποτροπής, για να πάμε σε λύση τύπου Κραν Μοντανά; Για να αναγνωρίσουμε το ψευδοκράτος ως ισότιμο συνιστών κράτος; Να μεσολαβήσουν, με άλλα λόγια, οι Ρώσοι και άλλοι για να διχοτομήσουμε το Αιγαίο, να προχωρήσουμε σε συνεκμετάλλευση και να παραδώσουμε την Κύπρο στην Τουρκία υπό τη μορφή προτεκτοράτου; Και αυτό ονομάζεται αποτροπή; Για όνομα του Θεού!
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου