Μπορεί η επιδημία του Covid-19 να έφερε μια πρόωρη λήξη του συναγερμού στον Εβρο, αλλά η τουρκική απειλή δεν έπαψε, ούτε θα πάψει να υπάρχει.
Στο ελληνικό υπουργείο άμυνας θεωρούν θέμα χρόνου, ένα νέο σοβαρό επεισόδιο στο μακρόσυρτο σήριαλ της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης.
Το μόνο ερώτημα είναι με ποιο τρόπο θα εκδηλωθεί…
Αν θα παγιώσει δηλαδή το μοντέλο ενός υβριδικού «πολέμου φθοράς» με αιχμή του δόρατος τους λαθρομετανάστες, ή αν θα προκύψει ως ξαφνική στρατιωτική αναμέτρηση με αφορμή την έμπρακτη αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στη θαλάσσια οριογραμμή και τον εναέριο χώρο του Αιγαίου.
Αυτή η δεύτερη εκδοχή είναι που ανησυχεί περισσότερο την ελληνική στρατιωτική ηγεσία, καθώς έχει πολλές και απρόβλεπτες παραλλαγές:
Από μία εικονική αερομαχία που θα εξελιχθεί στραβά, μέχρι την σύλληψη ενός ελληνικού αλιευτικού σκάφους, τον σκόπιμο εμβολισμό ενός περιπολικού του λιμενικού ή σε βάθος χρόνου την παράνομη γεώτρηση, μία ανάσα από την Κρήτη.
Σε κάθε περίπτωση ένα θερμό επεισόδιο, προδικάζει κλιμάκωση το μέγεθος, την ένταση και το εύρος της οποίας κανείς δεν μπορεί να προβλέψει.
Γιατί ακόμη κι αν ο Ερντογάν έχει κάνει τους υπολογισμούς του για μία ελεγχόμενη κρίση που θα του επιτρέψει να πιστωθεί μία γρήγορη νίκη εντυπώσεων, η απάντηση της Αθήνας δεν είναι δυνατόν να προεξοφληθεί.
Ειδικά μετά την τραυματική εμπειρία των Ιμίων…
Το αδιέξοδο Erdogan τον κάνει επικίνδυνο…
Η αλήθεια είναι ότι αυτή την περίοδο ο Ερντογάν αναζητεί εναγωνίως μία νίκη εντυπώσεων. Που θα αμβλύνει την αρνητική εικόνα από τις απώλειες στη Συρία, την αποτυχία περιορισμού των δυνάμεων του Χαφτάρ στη Λιβύη, τις χαμηλές επιδόσεις στην μάχη για την καταπολέμηση του κορωνοιού και τους έντονους κλυδωνισμούς της τουρκικής οικονομίας.
Οι τέσσερις αυτοί παράγοντες αστάθειας, δηλαδή το «μετέωρο βήμα» σε δύο ανοιχτά πολεμικά μέτωπα, η υποτίμηση της απειλής της πανδημίας και το γκρέμισμα της τουρκικής λίρας, έχουν δημιουργήσει μια βαριά ατμόσφαιρα στη γειτονική χώρα. Για πρώτη φορά αμφισβητείται η ηγετική ικανότητα του Ερντογάν, γεγονός που τον καθιστά ευερέθιστο, νευρικό και εντελώς απρόβλεπτο.
Παρά το πικρό μάθημα του Εβρου όπου επιχείρησε ανεπιτυχώς να δημουργήσει τετελεσμένα εις βάρος της Ελλάδος με μια κατευθυνόμενη απόπειρα μαζικής εισβολής λαθρομεταναστών, στο ανώτατο επιτελείο του ΓΕΕΘΑ-περιέργως όμως και στο υπουργείο εξωτερικών-υπάρχει διάχυτη η πεποίθηση ότι ο Ερντογάν δεν έχει συνετισθεί.
Αντιθέτως θα επιδιώξει γρήγορα να πάρει την ρεβάνς με μια προβολή κυριαρχικής ισχύος στο Αιγαίο.
Στα μέσα Μαρτίου οι ελληνικές πρεσβείες στην Ουάσιγκτον, το Βερολίνο, το Λονδίνο και το Παρίσι, έλαβαν οδηγίες με απόρρητο τηλεγράφημα από την Αθήνα να ενημερώσουν τις αντίστοιχες ξένες κυβερνήσεις για την πιθανότητα πρόκλησης ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο.
Η προειδοποίηση αυτή της ελληνικής πλευράς διέρρευσε-οποία έκπληξις-στην γερμανική Bild, χωρίς να διευκρινίζεται με λεπτομέρειες τι είδους χαρακτηριστικά θα μπορούσε να έχει μια τέτοια πρόκληση.
Διαφορετικές απόψεις υπάρχουν ακόμη και ως προς τον πιθανό χρόνο εκδήλωσης της.
Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι θα μπορούσε να είναι θέμα λίγων ημερών και να εκδηλωθεί πριν τις 23 Απριλίου, ημέρα έναρξης του Ραμαζανίου.
Οι εκτιμήσεις αυτές όμως μάλλον αναθεωρούνται γιατί δεν έλαβαν υπόψιν τους την δραματική κατάσταση που βιώνει η γειτονική χώρα από την πανδημία. Τα επίσημα στοιχεία(με εννέα μόλις νεκρούς ανά εκατομμύριο πληθυσμού και μερικές δεκάδες χιλιάδες κρούσματα)είναι μεν εξόχως καθησυχαστικά, αλλά ευρέως αμφισβητούνται.
Το γεγονός ότι δεν τηρούνται τα ευρωπαικά πρότυπα καταγραφής, αλλά και η πρόσφατη εξαγγελία του Ερντογάν για δημιουργία δύο νέων μεγάλων νοσοκομείων, αποκλειστικά για τον κορωνοιό, δημιουργεί υπόνοιες ότι ο πραγματικός αριθμός των κρουσμάτων ανέρχεται σε εκατομμύρια και έχει, μεταξύ άλλων, «γονατίσει» τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας.
Η κρίσιμη παράμετρος του blame game
Aνεξαρτήτως πάντως του “timing” κοινή πεποίθηση είναι ότι αν έχει αποφασίσει ο Erdogan ένα θερμό «τζαρτζάρισμα» με την Ελλάδα, πρέπει να δημιουργήσει την κατάλληλη πειστική αφορμή. Που θα του επιτρέψει να διεκδικήσει πόντους στο blame game, κοινώς δηλαδή, στο «ποιός ήρξατο χειρών αδίκων».
Οι πρώτες εντυπώσεις είναι πολύ καθοριστικές για την στάση του διεθνούς παράγοντα ο οποίος με την σειρά του, μονίμως ψάχνει αφορμή για να αποστασιοποιηθεί από το διεθνές δίκαιο και την έννοια «αμυνόμενος-επιτιθέμενος» προκειμένου να κάνει τα στραβά μάτια στις αυθαιρεσίες της Τουρκίας.
Το ίδιο θα συμβεί, χωρίς αμφιβολία και εις βάρος της Ελλάδας, ειδικά δε από την Ευρωπαική Ενωση, σε συλλογικό επίπεδο, δεν έχουμε να περιμένουμε καμία έμπρακτη βοήθεια πέραν των γνωστών δηλώσεων ανησυχίας και των εκκλήσεων για…αυτοσυγκράτηση.
Οσο πιο πειστική είναι η αφορμή που θα ανακαλύψει ο Ερντογάν τόσο μεγαλύτερο θα είναι το «άδειασμα» που θα υποστεί η Ελλάδα από τους συμμάχους της, όπως ακριβώς συνέβη στην περίπτωση των Ιμίων, όπου η τοποθέτηση σημαίας σε μία βραχονησίδα από έναν δήμαρχο θεωρήθηκε ελληνική «πρόκληση».
Το blame game επιχείρησε να επιστρατεύσει η Τουρκία και κατά την κρίση στον Εβρο εμφανίζοντας την Ελλάδα ως μια χώρα ανάλγητη που εμποδίζει τους κατατρεγμένους του πολέμου να αναζητήσουν ασφαλές καταφύγιο. Η παράσταση αυτή με τους Τούρκους στρατοχωροφύλακες να κατευθύνουν τον όχλο στην ελληνοτουρκική μεθόριο δεν έπεισε ιδιαίτερα τον διεθνή παράγοντα ο οποίος είδε απόπειρα μαζικής λαθροεισβολής στην Ευρώπη και κάλυψε ως ένα βαθμό τους ελληνικούς χειρισμούς. Σε πρώτο χρόνο όμως…
Εκ των υστέρων η ελληνική κυβέρνηση υπέστη υπόγειες πιέσεις και εξαναγκάστηκε να υπαναχωρήσει από την αρχική της απόφαση για αναστολή των αιτήσεων ασύλου.
Η έμμεση απειλή την οποία μετέφερε για λογαριασμό του Βερολίνου η Σουηδή Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ιλβα Γιόχανσον, σχετιζόταν με την πρώτη δόση της έκτακτης βοήθειας 700 εκ. ευρώ η οποία συνδέθηκε με την υποχρέωση της Αθήνας να άρει την αναστολή ασύλου, δίνοντας δικαίωμα για υποβολή αιτήσεων ακόμη και στους λαθραίους που πέρασαν την μεθόριο κατά την διάρκεια των συγκρούσεων στον Εβρο!
Ενας παράγοντας που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ότι η Τουρκία, επειδή είναι κράτος που παραβιάζει συστηματικά το διεθνές δίκαιο, αποδίδει πολλά στην επικοινωνιακή διαχείριση των κρίσεων και δεν διστάζει να ενεργοποιήσει όλων των ειδών τα αθέμιτα μέσα όπως η διασπορά fake news για να εξυπηρετήσει τον στόχο της.
Σε περίπτωση ελληνοτουρκικής εμπλοκής, είναι βέβαιον ότι θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μια καλά οργανωμένη εκστρατεία παραπληροφόρησης την οποία θα αναπαράγουν συγκεκριμένα διεθνή μέσα, με προεξάρχοντα τα γερμανικά…
Τα σενάρια ενός μελλοντικού επεισοδίου…
Δυστυχώς σε ότι αφορά την πρόκληση μιας τεχνητής έντασης, η Τουρκία κρατάει το…μαχαίρι και το πεπόνι.
Αν δεν προκύψει κάποιο…πραγματικό ατύχημα, εκείνη θα επιλέξει τον χρόνο, τον τρόπο και τον τόπο.
Σε υπόμνημα τους προς την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία οι αρμόδιες υπηρεσίες συλλογής πληροφοριών έχουν καταλήξει στα τέσσερα επικρατέστερα σενάρια:
1. «Ανθρωπιστικό»: Επιχείρηση αποβίβασης λαθρομεταναστών
Το σενάριο αυτό έχει διάφορες παραλλαγές, αλλά σε κάθε περίπτωση προυποθέτει απόπειρα αποβίβασης λαθρομεταναστών μέσα στους οποίους θα έχουν παρεισφρήσει και πράκτορες των τουρκικών στρατιωτικών υπηρεσιών.
Η επιχείρηση μπορεί να εξελιχθεί σε ακατοίκητο ελληνικό νησί, σε ερημική ακτή μεγαλύτερου νησιού του Ανατολικού Αιγαίου ή (και αυτό φοβούνται περισσότερο οι ελληνικές αρχές) σε τουρκικό πλοίο-φάντασμα που θα περιφέρεται φαινομενικά ακυβέρνητο, όπως στην περίπτωση του motorship που προσάραξε στην Κέα. Αυτή τη φορά θεωρείται πιθανότερο το σύγχρονο δουλεμπορικό να πλέει σε διεθνή ύδατα, οπότε να τεθεί ζήτημα έρευνας και διάσωσης που μπορεί να φέρει σε ευθεία αντιπαράθεση δυνάμεις επιτήρησης των δύο πλευρών. Αντίθετα στην περίπτωση της «απόπειρας απόβασης» εκβιάζεται θερμή εμπλοκή μεταξύ ελληνικών και τουρκικών περιπολικών με πιθανό ναυάγιο του δουλεμπορικού και απώλεια ανθρώπινων ζωών η ευθύνη της οποίας θα αποδοθεί στην ελληνική πλευρά.
2. «Απαγωγή» ελληνικού αλιευτικού και σύλληψη ψαράδων
Το σενάριο αυτό σχετίζεται με το πρόσφατο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο αφού οι εμπνευστές του, θέλουν να εξελίσσεται σε θαλάσσια περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από αυτήν που «καταπατήθηκε» με την ανακήρυξη της ΑΟΖ μεταξύ Τρίπολης-Αγκυρας.
Τουρκικό περιπολικό εγκλωβίζει ελληνικό ψαράδικο με αφορμή την δήθεν παρουσία του σε ξένη ΑΟΖ και το υποχρεώνει υπό την απειλή όπλων να το ακολουθήσει στις τουρκικές ακτές.
Εκεί συλλαμβάνονται και κρατούνται οι Ελληνες ψαράδες στο πρότυπο των δύο στρατιωτικών στον Εβρο.
Το σενάριο αυτό φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση την ελληνική πλευρά γιατί οι «καυγάδες» χωρών γύρω από αλιευτικά δικαιώματα είναι μια πολύ συνηθισμένη υπόθεση που δεν «νομιμοποιεί» επιθετική απάντηση από την Ελλάδα(το λεγόμενο blame game)
3. Παράνομη γεώτρηση από τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο
Το σενάριο αυτό έχει συζητηθεί ευρέως και πιθανότατα θα εξελιχθεί σε ελληνική θαλάσσια περιοχή που προσδιορίζεται ως «τουρκική ΑΟΖ» βάσει του παράνομου μνημονίου.
Θα πρόκειται για τεστ «ανοχής» της ελληνικής πλευράς που μέχρι τώρα δεν έχει αντιδράσει σε ανάλογες παραβιάσεις της κυπριακής υφαλοκρηπίδας. Ως εκδοχή θεωρείται αρκετά πιθανή, τοποθετείται όμως, για μία σειρά αντικειμενικών λόγων, πιο μακριά από χρονικής απόψεως, πιθανότατα μέσα στο καλοκαίρι.
4. Σενάριο σκηνοθετημένου «ατυχήματος» στην διάρκεια αερομαχίας
Πρόκειται για το «διαχρονικότερο» των σεναρίων, αφού υφίσταται εδώ και δεκαετίες ως υπόθεση εργασίας με μια ουσιώδη διαφορά:
Ότι σήμερα οι τουρκικές παραβιάσεις δεν γίνονται πλέον μόνο στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, αλλά και άνωθεν της ηπειρωτικής Ελλάδας, γεγονός που μετακυλίει μοιραία το βάρος της κλιμάκωσης(άρα και των εντυπώσεων) στην εδώ πλευρά.
Η ελληνική πολεμική αεροπορία, υπακούοντας προφανώς σε πολιτική εντολή επέδειξε ανοχή στις πρόσφατες παραβιάσεις πάνω από την Θράκη είναι όμως υποχρεωμένη να καταρρίψει τα τουρκικά μαχητικά αν αυτές οι «διεισδύσεις» συνεχιστούν. Ισως αυτό είναι κάτι που επιδιώκουν οι Τούρκοι ως αφορμή στρατιωτικής αντιπαράθεσης.
Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τα σενάρια θερμής εμπλοκής δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι ο υβριδικός πόλεμος με την πίεση του μεταναστευτικού αποτελεί στρατηγικό στόχο της Τουρκίας και διαρκές εργαλείο εκβιασμού έναντι χρηματοδότησης για ολόκληρη την Ευρώπη.
Το βάρος απλώς υφίσταται ως πρώτη χώρα υποδοχής η Ελλάδα.
Η μαζική αποστολή λαθρομεταναστών θα συνεχιστεί, γιατι η Ελλάδα αποτελεί ελκυστικό προορισμό ειδικότερα από την στιγμή που η κυβέρνηση υπαναχώρησε και ακύρωσε την αναστολή αποδοχής αιτήσεων ασύλου…
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου