Ελεάνα Χουτέα*
Ακόμα μια χώρα που προστίθεται στη λίστα με τις χώρες που προέβησαν σε απέλαση Ρώσων διπλωματών είναι η Ελλάδα. Αν και σαν κίνηση είχε γίνει ξανά ήδη πριν ένα χρόνο, αυτό που είναι αξιοσημέιωτο στη δεδομένη στιγμή είναι ο τρόπος που έδρασε η Ρωσία και οι πολιτικές σκοπιμότητες που υπάρχουν.
Η Ελλάδα ανέκαθεν αποτελούσε πεδίο ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης. Η επιθυμία επιρροής που ασκούσαν αυτές στο εσωτερικό της χώρας ήταν κοινός τόπος. Από τα πιο σημαντικά παραδείγματα αποτελεί η Ρωσία. Παρόλη τη μακροχρόνια φιλική σχέση μεταξύ της χώρας μας και της Ρωσίας, εδώ και καιρό παρατηρείται ένταση στις σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας κι αυτό διότι η δεύτερη επιθυμεί την άσκηση επιρροής της στο Αιγαίο –και γενικότερα στη Μεσόγειο- και αποβλέπει σε αύξηση της επιρροής της στο χώρο των Βαλκανίων. Η επιρροή της Ρωσίας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα κι αυτό φαίνεται, για παράδειγμα, από την αγορά μέρους του ΟΛΘ από ρωσική εταιρεία.
Ελλάδα και Τουρκία αποτελούν δύο χώρες όπου αμφότερες ΗΠΑ και Ρωσία επεδίωκαν να ελέγξουν. Η δε σταδιακή γεωστρατηγικη αναβάθμιση της Ελλάδας την έχει βάλει για τα καλά στο κάδρο του γεωστρατηγικού ανταγωνισμού της ανατολικής Μεσογείου στην οποία ερίζουν ΗΠΑ και Ρωσία. Οι ΗΠΑ μετά την επιδείνωση των αμερικανο – τουρκικών σχέσεων έχουν αυξήσει το στρατηγικό τους ενδιαφέρον προς την Ελλάδα βλέποντας έναν σημαντικό σύμμαχο στην περιοχή, ενώ η Ρωσία έχει αρχίσει να αυξάνει δυναμικά της παρουσία της και στην Ελλάδα και στην Τουρκία προκειμένου να μπορεί να επηρεάζει το χώρο του Αιγαίου και από τις δυο πλευρές.
Η περιοχή των Βαλκανίων δεν θα μπορούσε να λείψει, όμως από τις βλέψεις της Μόσχας. Ο Βλάντιμιρ Πούτιν έχει κάνει γνωστή την ανησυχία της για την επέκταση του ΝΑΤΟ. Η Συμφωνία των Πρεσπών για την ονομασία των Σκοπίων ανοίγει την πόρτα για το μικρό κρατίδιο στη Βορειοατλαντική Συμμαχία κάτι που αυξάνει τη ρωσική ανησυχία. Στη βάση αυτής της ανησυχίας αποδίδονται οι ενέργειες της Ρωσίας με στόχο τον επηρεασμό της συμφωνίας Ελλάδας και Σκοπίων. Η Ρωσία κατηγορείται από την Ελλάδα πως προσπάθησε όχι μονο να επηρεάσει την εξέλιξη της συμφωνίας με τα Σκόπια, αλλά προέβη και σε χρηματισμό υπαλλήλων, με απώτερο σκοπό τη λήψη αποφάσεων φιλικά προσκείμενες με τα ρωσικά συμφέροντα. Επιπρόσθετα, κατηγορείται μεταξύ άλλων και για ενέργειες πληροφοριακής δραστηριότητας εις βάρος της Ελλάδας. Η απέλαση των διπλωματών και η απαγόρευση εισόδου άλλων δύο έρχεται ως απάντηση στην Ρωσία για παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας.
Αν και η Ελλάδα δεν είχε ακολουθήσει το παράδειγμα των ευρωπαϊκών κρατών που είχαν απελάσει Ρώσους διπλωμάτες ως αντίδραση για την επίθεση με χημικό όπλο εναντίον του ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκρίπαλ στην Αγγλία, η ανάμιξη που επέλεξε η Ρωσία να έχει σε θέματα που άπτονται της εθνικής ασφάλειας της χώρας μας ,δεν άφησε περιθώρια για κάποια άλλη κίνηση. Μέσα από αυτό επιβεβαιώνεται το γεγονός πως χώρες με φιλικές ανά τους αιώνες σχέσεις καλούνται να τις επανεξετάσουν όταν επαναπροσδιορίζονται τα εθνικά τους συμφέροντα. Τα κράτη συνεχίζουν να είναι ενεργά στη συλλογή πληροφοριών που θα βοηθήσουν την προαγωγή των εθνικών συμφερόντων τους. Η Ρωσία βλέποντας τις ΗΠΑ να κάνουν εντονότερη την παρουσία τους στην περιοχή προβαίνει σε κινήσεις που ισχυροποιούν τη θέση της. Αυτό που μένει να δούμε είναι αν και κατά πόσο η κίνηση της Ελλάδας θα κάνει τη Ρωσία πιο ενεργό σύμμαχο της Τουρκίας σε ό,τι αφορά το Αιγαίο και αν στραφεί και εμπλακεί πιο ενεργά στο εσωτερικό των Σκοπίων, προκειμένου να πετύχει τους στόχους της.
*Συνεργάτης του Ερευνητικού Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών Μελετών (RIEAS)
Δημοσίευση σχολίου