H σύγκρουση Ρωσίας και Δύσης έχει φτάσει στο ανώτατο -μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ- επίπεδο. Οι μεταξύ τους διαφορές οξύνονται καθώς καμία πλευρά δεν δείχνει διάθεση υποχώρησης σε Συρία, Βόρεια Κορέα, Ουκρανία, Γεωργία και αλλού. Όμως φαίνεται πως η Δύση θα πετύχει σημαντική διείσδυση στις πρώην σοβιετικές χώρες.
Του Emil Avdaliani
Αντίθετα με τη διαδεδομένη άποψη ότι η Ρωσία επιτυχώς ασκεί επιρροή στις περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης η επιρροή της Μόσχας στην Ευρασία έχει, στην πραγματικότητα, μειωθεί. Η πίεση των ΗΠΑ παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό όπως και τα σημαντικά οικονομικά προβλήματα της Ρωσίας.
Όμως με μια πιο προσεκτική ματιά αποκαλύπτεται πως είναι η ΕΕ που υπονομεύει τη ρωσική πολιτική, οικονομική, ακόμα και πολιτιστική επιρροή στην Αν. Ευρώπη και τις πρώην σοβιετικές χώρες. Η Μόσχα έχει χάσει την επιρροή της στις Βαλτικές χώρες, εν μέρει στη Μολδαβία, την Ουκρανία, τη Γεωργία, ενώ έχει χάσει και την αξιοπιστία της στην Αρμενία. Η Ευρώπη στο μεταξύ ποτέ στο παρελθόν δεν ήταν τόσο ενωμένη.
Γιατί ποτέ στο παρελθόν η Ευρώπη δεν ήταν τόσο επιτυχής έναντι της Ρωσίας; Μέρος της απάντησης βασίζεται στη γεωγραφία. Η Ευρωπαϊκή Ήπειρος αποτελεί μια χερσόνησο της Ευρασίας με τη Ρωσία στο όριό της. Και οι δύο είχαν επιχειρήσει να επηρεάσουν, ακόμα και να κυριαρχήσουν η μια έναντι της άλλης.
Η άνοδος της ρωσικής ισχύος ήταν βασικά προϊόν της ενδοευρωπαϊκής διαμάχης. Υπήρξαν εποχές που η Ευρωπαϊκή Ήπειρος ήταν ενωμένη και η Ρωσία απειλείτο. Όμως η δημιουργία μιας πραγματικής ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί οικονομικά τη Ρωσία ήταν κάτι το αμφίβολο.
Η δημιουργία της ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας έγινε σε τρεις φάσεις. Ακόμα και όταν η Ευρώπη κατακτήθηκε από τον Ναπολέοντα ή τον Χίτλερ η Ευρώπη ήταν αντιμέτωπη με τους περιφερειακούς της αντιπάλους τη Βρετανία και τη Ρωσία, με το Λονδίνο να θέλει την ευρωπαϊκή ισορροπία και τη Ρωσία να ελέγχει την ανατολική Ευρώπη.
Μια ενωμένη Ευρώπη δεν ήταν κάτι εύκολο και η γεωγραφία εξηγεί το γιατί, όπως και το γεγονός ότι η ειρήνη με τη Ρωσία δεν μπορεί να επιτευχθεί.
Ωστόσο οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρωασία μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ δείχνουν ότι μια ενωμένη Ευρώπη είναι κάτι το εφικτό όταν δεν γίνεται υπό τη βία των όπλων. Η σύγχρονη Ευρώπη αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη Ρωσία με την σύγκρουση των δύο να γίνεται πλέον, για πρώτη φορά, στο οικονομικό πεδίο.
Ποτέ πριν η Ευρώπη δεν αποτέλεσε τέτοιου είδους θεμελιακή πρόκληση για τη Ρωσία. Ούτε ο Ναπολέων, ούτε ο Χίτλερ μπορούσαν να εξασθενίσουν τη Ρωσία καθώς η στρατιωτική της κατάκτηση ήταν αδύνατη.
Σοβαρή εξασθένιση της Ρωσίας είναι δυνατή μόνο μέσω άσκησης οικονομικής κυριαρχίας σε περιοχές γύρω από την καρδιά της ρωσικής ενδοχώρας – το σημερινό δυτικό τμήμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Και αυτό ακριβώς συμβαίνει. Η Ρωσία χάνει από την Ευρώπη σε όρους οικονομίας και ανταγωνισμού. Ουκρανία, Μολδαβία, Γεωργία και Βαλτικές χώρες δείχνουν μέχρι που έφτανε η ρωσική επιρροή στην Ευρασία.
Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον είναι πως η εξέλιξη αυτή, η ευρωπαϊκή υπεροχή, θα συνεχιστεί στο εγγύς μέλλον. Η Ρωσία θα παραμείνει απομονωμένη με την γειτονιά της να ενισχύει τη συνεργασία της με τη Δύση.
Βρίσκεται η Ευρασία σε διαδικασία θεμελιωδών αλλαγών; Θα επιτρέψει η Ρωσία σε μικρά κράτη στην περιφέρειά της ή αλλού στη Μέση Ανατολή να βελτιώσουν την γεωπολιτική τους κατάσταση; Υπάρχουν πολλές ενδείξεις που υποστηρίζουν αυτό το σενάριο
BESA* (Begin-Sadat Center for Strategic Studies)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου