Του Πέτρου Μηλιαράκη*
Το «Σκοπιανό» δυστυχώς «δεν ξεχάστηκε μετά από …δέκα χρόνια»! Εξακολουθεί να βρίσκεται στην επικαιρότητα είκοσι έξι (26) συναπτά έτη, και να επικαιροποιείται διαρκώς (όπως και στον παρόντα χρόνο). Το «Σκοπιανό» εξακολουθεί να είναι το «αγκάθι» για τη σχέση Αθηνών και Σκοπίων με ευρύτερες διαστάσεις για τη Βαλκανική, και όχι μόνο!..
Έτσι κατ’ ουσίαν έχει …«στοιχειώσει» η «κληρονομιά του Στρατάρχη Τίτο», ο οποίος για τους δικούς του ιδεολογικούς, πολιτικούς και ευρύτερα γεωπολιτικούς λόγους, αποφάσισε μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου να μετονομασθεί η Βαρντάσκα Μπανόβινα (Vardar Banovina) αρχικώς σε «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» και στη συνέχεια σε «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Και τούτο γιατί ο Στρατάρχης Τίτο διαρκώς καλλιεργούσε την ιδέα ενός χωριστού και διακριτού κράτους στο οποίο θα υπαγόταν ως λαός το …«Μακεδονικό Έθνος»!
Οι βλέψεις δε αυτές του Στρατάρχη Τίτο για την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας επιβεβαιώθηκαν κυρίως το Δεκέμβριο του 1944, όταν ανήγγειλε δημοσίως πως στόχος του ήταν να επανενώσει «όλα τα τμήματα της Μακεδονίας που διασπάστηκαν το 1912 και 1913 από τους Βαλκάνιους Ιμπεριαλιστές» (sic).
Για την ακρίβεια των ιστορικών γεγονότων, επί των οποίων θα πρέπει να τοποθετηθούν εταίροι και σύμμαχοι της Ελλάδας, θα πρέπει να τεθούν υπ’ όψιν τα παρακάτω:
1) Η προαναφερόμενη δημόσια διακήρυξη του Στρατάρχη Τίτο του Δεκεμβρίου 1944, και ήδη λόγω των ψυχροπολεμικών καταστάσεων, υποχρέωσε την κυρίαρχη δύναμη του λεγόμενου Δυτικού Κόσμου τις ΗΠΑ, με τηλεγράφημα του State Department να εναντιωθούν στην πολιτική αυτή. Η Διοίκηση των ΗΠΑ έλαβε δημοσίως θέση με τα εξής: «Η –αμερικανική- Κυβέρνηση θεωρεί ότι αναφορές του τύπου μακεδονικό «έθνος», μακεδονική «Μητέρα Πατρίδα» ή μακεδονική «εθνική συνείδηση» αποτελούν αδικαιολόγητη δημαγωγία που δεν αντικατοπτρίζει καμία πολιτική πραγματικότητα και βλέπει σε αυτές την αναγέννηση ενός πιθανού μανδύα που θα υποκρύπτει επιθετικές βλέψεις εναντίον της Ελλάδας».
Ως εκ τούτου (δυστυχώς) η σπουδή της αμερικανικής διπλωματίας στις 4 Νοεμβρίου 2004 να αναγνωρίσει τη γείτονα χώρα με την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας», στηρίζεται σε προδήλως εσφαλμένη και ασφαλώς σε ανιστόρητη προϋπόθεση, ενώ αφορά ενέργεια που δεν δικαιολογείται για το κύρος της Αμερικανικής Συμπολιτείας.
2) Μετά το πέρας των Βαλκανικών Πολέμων, το 1912 και 1913, τα περισσότερα Ευρωπαϊκά εδάφη της ήδη διαλυμένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, περιήλθαν μερικώς στην Ελλάδα, στην Βουλγαρία και στη Σερβία. Η περιοχή δε που σήμερα ευρίσκεται στο κράτος των Σκοπίων ονομάστηκε (τότε) Νότια Σερβία.
3) Με τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1918, η Σερβία αποτέλεσε μέρος του Βασιλείου των Σέρβων, των Κροατών και των Σλοβένων και το 1929 μετονομάσθηκε σε Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Η επικράτεια δε του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας διαιρέθηκε σε «Περιφέρειες» τις επικαλούμενες «Μπανόβινα». Ως εκ τούτου το σημερινό κράτος των Σκοπίων αφορούσε πλέον την «Βαρντάσκα Μπανόβινα» του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας.
4) Η «Διακήρυξη του Στρατάρχη Τίτο» το 1944, που οφειλόταν όχι μόνο σε ιδεολογικοπολιτικούς αλλά ασφαλώς και σε γεωστρατηγικούς σκοπούς, με επίκληση για την «ενότητα των τμημάτων της Μακεδονίας που διασπάσθηκαν από τους Ιμπεριαλιστές» (sic), είχε την «προϊστορία» της. Και είχε την «προϊστορία» της, γιατί κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου και κυρίως από το έτος 1934 και μετά, αναπτύχθηκε η «νέα ιδεολογία» της «γέννησης του Μακεδονισμού», μέσω της «Κομμουνιστικής Διεθνούς» (Komintern), οπότε στη σχετική «Συνεδρίαση της Γραμματείας των Βαλκανικών Κρατών», αποφασίστηκε η ανάδειξη «Μακεδονικού Έθνους»(!) που θα προοριζόταν για την αυτοδιάθεσή του και για τη συγκρότηση της λεγόμενης «Μακεδονικής Δημοκρατίας των Εργαζόμενων Μαζών»! Η απόφαση αυτή δημοσιοποιήθηκε, προκειμένου να δεσμεύσει ως «Κουμμουνιστική Διεθνής» τα Κομμουνιστικά Κόμματα, ιδιαιτέρως των αμέσως εμπλεκομένων κρατών.
5) Στη συνέχεια ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος δημιούργησε νέες καταστάσεις, οπότε η Γιουγκοσλαβία πέρασε στην κατοχή των δυνάμεων του Άξονα την περίοδο 1941-1945. Η περιοχή δε του Βαρδάρη διαιρέθηκε ανάμεσα στην Βουλγαρία και την Ιταλοκρατούμενη Αλβανία. Οι καταστάσεις όμως που δημιούργησαν οι κατοχικές δυνάμεις, ώθησαν κυρίως από το 1943 και μετά, σημαντική μερίδα Σλαβομακεδόνων να στηρίξουν εμπράκτως «την Κομμουνιστική Αντίσταση των Παρτιζάνων», να στηρίξουν δηλαδή το Κίνημα που είχε δημιουργηθεί υπό τον Κροάτη Στρατάρχη Τίτο. Έτσι, «ο Εθνικός Απελευθερωτικός Πόλεμος» κατέληξε στο να υποχωρήσουν τα γερμανικά στρατεύματα και να ηττηθούν.
• τα τέσσερα ονόματα με πέμπτο εκείνο της ΠΓΔΜ -FYROM
6) Σταθμός όμως εξακολουθεί και πάλι να είναι το έτος 1944, οπότε το «Αντιφασιστικό Συμβούλιο» για την «εθνική απελευθέρωση της Μακεδονίας», διακήρυξε τη δημιουργία της «Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (όπως προαναφέρεται), που υπαγόταν στη δημιουργηθείσα τότε «Λαϊκή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας». Ωστόσο, το 1963 με τη μετονομασία της Ομοσπονδίας αυτής σε «Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας», η τότε «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» μετονομάσθηκε και πάλι (για τέταρτη φορά!) σε «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας» και αποτέλεσε ομόσπονδο κρατίδιο αυτής. Έτσι η περιοχή των Σκοπίων γνώρισε τις ονομασίες: της Νότια Σερβίας, της Βαρντάσκα Μπανόβινα, της «Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» και ως προσωρινό όνομα με βάση την απόφαση 817/1993 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εκείνο της «Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (ΠΓΔΜ-FYROM). Υπ’ όψιν δε ότι η ΠΓΔΜ αποδέχθηκε επισήμως ότι η προσωρινή αυτή ονομασία αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Περαιτέρω:
7) Η επελθούσα με τον τερματισμό της μεταψυχροπολεμικής περιόδου διάλυση της «Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας», το κράτος των Σκοπίων κήρυξε το 1991 την ανεξαρτησία του με απόσχιση ειρηνική και αναίμακτη, επενδύοντας υπό τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις στο όνομα της «Μακεδονίας» που αφορούσε κληρονομιά του Στρατάρχη Τίτο κατά τα προεκτεθέντα. Ταυτοχρόνως δε σηματοδότησε και αλυτρωτικές τάσεις, ενώ στην πορεία εκμεταλλεύθηκε και εθνικά σύμβολα που ανήκουν αποκλειστικώς και μόνο στο Ελληνικό Έθνος. Τούτα όλα ασφαλώς προκάλεσαν την έντονη και δίκαιη αντίδραση της Ελλάδας. Πέραν των προηγουμένων επισημειώνονται και τα εξής:
•πρόκειται για «Κεντρική Βαλκανική Δημοκρατία»
8) Για να είμαστε ακριβείς και δίκαιοι ως προς το «Σκοπιανό», αλλά και για να μην δημιουργούνται λαθεμένες εντυπώσεις, θα πρέπει στην όλη αυτή διαδικασία να λαμβάνονται σοβαρώς υπ’ όψιν και να καταγράφονται τα παρακάτω:
α) Από άποψη γεωγραφίας ο όρος «Μακεδονία» περιλαμβάνει εδάφη τα οποία ανήκουν στη σημερινή επικράτεια συγκεκριμένων βαλκανικών χωρών. Ειδικότερα «το κύριο μέρος της γεωγραφικής Μακεδονίας» καταλαμβάνει τα όρια της Αρχαίας Ελληνικής Μακεδονίας, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων εμπίπτει εντός της ελληνικής επικράτειας. Συγκεκριμένα η γεωγραφική αναφορά της Μακεδονίας αφορά 55% στην Ελλάδα, 35 % στην ΠΓΔΜ, 9 % στη Βουλγαρία και μόλις 1 % στην Αλβανία. Ειδικότερα με αναφορά στην γεωγραφία το κράτος των Σκοπίων αφορά κεντρικό βαλκανικό κράτος το οποίο συνορεύει με το Κόσοβο στα βορειοδυτικά, τη Σερβία στα βόρεια, τη Βουλγαρία στα ανατολικά, την Ελλάδα στα νότια και την Αλβανία στα δυτικά.
β) Από άποψη ιστορίας, τα δεδομένα δεν επιδέχονται αντίθετου λόγου, καθόσον με αμιγώς σοβαρούς επιστημονικούς ιστορικούς όρους (για να μην περιπαίζονται γνωστικά αντικείμενα και αδιαμφισβήτητες παραδοχές, των οποίων επιχειρείται η αναίρεση με ευτελείς προπαγάνδες), το ελληνικό όνομα Μακεδονία, αναφέρεται αποκλειστικώς στο κράτος και στον πολιτισμό των αρχαίων Μακεδόνων οι οποίοι, αδιαμφισβητήτως, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής, εθνικής και ιστορικής κληρονομιάς της Ελλάδας. Ουδεμία δε σχέση έχουν οι Έλληνες Μακεδόνες με τους κατοίκους της ΠΓΔΜ, οι οποίοι είναι απόγονοι των Σλάβων.
•η πρόκληση για τους εταίρους και συμμάχους της Ελλάδας
9) Η εμμονή της Διοίκησης των Σκοπίων στο όνομα «Μακεδονία» είναι προδήλως αλυσιτελής. Η επιμονή στο όνομα αυτό ή σε παράγωγό του επιβεβαιώνει τα όσα επεδίωκε ο Στρατάρχης Τίτο, ενώ αγνοεί τα όσα το State Department ήδη από το 1944 αντιθέτως διακήρυξε. Ιδιαιτέρως η εμμονή αυτή των Σκοπίων δεν αντέχει και ενώπιον των κανόνων του ευρωπαϊκού νομικού και πολιτικού πολιτισμού που εγκαθιδρύει το πρωτογενές ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο, το οποίο επιτάσσει το σεβασμό στην εθνική ταυτότητα των κρατών-μελών. Προκειμένου περί των Σκοπίων ο όρος «Μακεδονικό Έθνος» ή «Μακεδονία» δεν αντικρίζει εθνική ταυτότητα συμφυή με τη συνταγματική δομή του κράτους αυτού, και για το λόγο αυτό προσκρούει ευθέως στη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης:
10) ΑΞΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΟΤΙ: Ενώ η «Κομμουνιστική Διεθνής» αυτοτελώς διαλύθηκε στις 15 Μαΐου 1943, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (επι Στάλιν!), λίγους μήνες μετά, στις 29 Νοεμβρίου 1943 το «Αντιφασιστικό Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας» (βλ. Τίτο–Παρτιζάνοι), αποφάσισε, παρά την αυτοδιάλυση της «Κομμουνιστικής Διεθνούς» και της αυτοακύρωσης των αποφάσεών της, να επικυρώσει τη γεωπολιτική στρατηγική του Τίτο, μετονομάζοντας την Βαρντάσκα Μπανόβινα σε «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» κατά τα προεκτεθέντα. Ιδού γιατί το όνομα «Μακεδονία» που επικαλούνται σήμερα τα Σκόπια, αφορά παρακαταθήκη του Στρατάρχη Τίτο. Τίθεται συνεπώς μείζον ζήτημα εάν οι εταίροι και σύμμαχοι της Ελλάδας θα προσχωρήσουν στο ανιστόρητο «δόγμα του Τίτο». Ειδικότερα:
11) Η Διοίκηση των Σκοπίων με την ανιστόρητη εκμετάλλευση των ελληνικών συμβόλων και του ιστορικού ονόματος της Μακεδονίας που ανήκει και μόνο στο Ελληνικό Έθνος, εκ προοιμίου αντιβαίνει και παραβιάζει τις βασικές αξιώσεις του νομικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού, ενώ οι ευρύτερες επιδιώξεις του όρου «Μακεδονία» που αντανακλούν αυτομάτως σε αλυτρωτισμό, εντάσσονται αποκλειστικώς και μόνο στους ανιστόρητους σχεδιασμούς που η τότε «Κομμουνιστική Διεθνής» ήθελε να επιβάλει. Τέλος θα πρέπει να αναφερθούν και τα εξής:
12) Ανεξαρτήτως της λεγόμενης «ενδιάμεσης συμφωνίας» της 13ης Σεπτεμβρίου 1995, και της τύχης που είχε και των εξελίξεων επ’ αυτής, σημαίνουσα για την ελληνική στάση αξία έχει η υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, το έτος 1992, απόφαση του «Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών», το οποίο αποτελούσαν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Ανδρέας Παπανδρέου, η Μαρία Δαμανάκη, και η Αλέκα Παπαρήγα. Το «Συμβούλιο» αυτό απεφάνθη (με μειοψηφία της Αλέκας Παπαρήγα), ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αναγνωρίσει τα Σκόπια με ονομασία που θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγό του. Επίσης στις «Συναντήσεις Κορυφής» του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι τον Απρίλιο του 2008, το Μάιο του 2012 στο Σικάγο και το Σεπτέμβριο του 2014 στο Κάρντιφ της Ουαλίας, η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ συνδέθηκε αρρήκτως με την προϋπόθεση επίλυσης του ζητήματος του ονόματος σε σχέση με την Ελλάδα. Έκτοτε και επί των ημερών μας η στάση αυτή είναι και πρέπει να είναι σταθερή, έναντι της «Κεντρικής Βαλκανικής Δημοκρατίας» των Σκοπίων.
Το ιστορικό όνομα της Μακεδονίας ανήκει στην Ελλάδα. Ψευδεπίγραφες εκδοχές και υιοθέτηση των σκοπιμοτήτων του Στρατάρχη Τίτο, δεν είναι αποδεκτές, όπως δεν είναι και ανεκτές.
*Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).
Δημοσίευση σχολίου