Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος οδηγεί σε όλες τις εκτροπές…

Του Serge Halimi
Διευθυντής της Le Monde Diplomatique

Το 1980, για να συνοψίσει το όραμά του για τις σχέσεις ΗΠΑ – Σοβιετικής Ένωσης, ο Ρόναλντ Ρήγκαν χρησιμοποίησε την παρακάτω φράση:
«Όταν κερδίζουμε, αυτοί χάνουν».
Δώδεκα χρόνια αργότερα, ο διάδοχός του στον Λευκό Οίκο, Τζορτζ Μπους, έδινε συγχαρητήρια στον εαυτό του για την πορεία που διανύθηκε:
«Ένας κόσμος, που κάποτε ήταν χωρισμένος σε δύο ένοπλα στρατόπεδα, αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει παρά μόνο μία κυρίαρχη δύναμη, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».
Η φράση αυτή σφράγισε επισήμως το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Τα πράγματα εξελίχθηκαν από τότε. Η καμπάνα σήμανε τη μέρα που η Ρωσία βαρέθηκε να «χάνει» και υπολόγισε ότι ο προγραμματισμένος υποβιβασμός της δεν είχε πάτο, αφού καθένας από τους γείτονές της προσελκύονταν –ή δωροδοκούνταν- σε μία οικονομική και στρατιωτική συμμαχία με κύριο στόχο την ίδια.
«Τα αεροπλάνα του ΝΑΤΟ περιπολούν τους αιθέρες πάνω από τη Βαλτική, έχουμε ενδυναμώσει την παρουσία μας στην Πολωνία και είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ακόμα περισσότερα», υπογράμμιζε, άλλωστε, ο Μπάρακ Ομπάμα τον προηγούμενο Μάρτιο στις Βρυξέλλες1.
Μπροστά στο ρωσικό Κοινοβούλιο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν συσχέτισε αυτή τη θέση με την «περίφημη πολιτική του περιορισμού», την οποία, όπως υποστήριξε, οι δυτικές δυνάμεις ασκούν ενάντια στη χώρα του από… τον 18ο αιώνα2.

Ωστόσο, ο νέος Ψυχρός Πόλεμος θα είναι διαφορετικός από τον παλιό. Όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος των ΗΠΑ «αντίθετα με τη Σοβιετική Ένωση, η Ρωσία δεν ηγείται καμίας ομάδας εθνών, δεν εμπνέει καμία παγκόσμια ιδεολογία». Η αναμέτρηση που εγκαθίσταται δεν φέρνει, επίσης, αντιμέτωπη, μία αμερικανική υπερδύναμη, που αντλεί από την θρησκευτική πίστη την αυτοκριτική πεποίθηση ενός «πασιφανούς πεπρωμένου», με την «αυτοκρατορία του Κακού», την οποία ο Ρήγκαν καταριόταν και εξαιτίας του αθεϊσμού της.
Αντίθετα, ο Πούτιν φλερτάρει, όχι χωρίς επιτυχία, τους σταυροφόρους του χριστιανικού φονταμενταλισμού. Και όταν προσάρτησε την Κριμαία θύμισε αμέσως ότι πρόκειται για τον τόπο «όπου βαφτίστηκε ο Άγιος Βλαδίμηρος(…), μία ορθόδοξη βάφτιση που έθεσε τις βάσεις της κουλτούρας, των αξιών και του πολιτισμού των λαών της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας».

Η Ρωσία δεν θα αποδεχθεί να γίνει η Ουκρανία η οπισφθοφυλακή των αντιπάλων της. Ντοπαρισμένος από μία εθνικιστική προπαγάνδα, η οποία ξεπερνά ακόμα και τη δυτική πλύση εγκεφάλου, ο ρωσικός λαός θα το αρνηθεί. Όμως, στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, οι υπέρμαχη του μεγάλου επανεξοπλισμού υπερθεματίζουν: πολεμικές διακηρύξεις, καταιγισμός ετερόκλιτων κυρώσεων που το μόνο που κάνουν είναι να ενισχύουν την αποφασιστικότητα του αντίπαλου στρατοπέδου.
Ένας από τους καλύτερους αμερικανούς ειδικούς σε θέματα Ρωσίας, ο Στέφεν Φ. Κοέν, μας προειδοποίησε ήδη:
«Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος θα είναι ίσως ακόμα πιο επικίνδυνος από τον προηγούμενο, γιατί αντίθετα από αυτόν δεν θα συναντήσει καμία αντίσταση, ούτε στο Κογκρέσο, ούτε στα μέσα ενημέρωσης, τα πανεπιστήμια, τα think tanks»3.
Αποδεδειγμένη συνταγή για όλες τις εκτροπές…

1. Ομιλία στις Βρυξέλλες, στις 26/3/2014
2. Ομιλία μπροστά στο ρωσικό Κοινοβούλιο, στις 18/3/2014
3. Ομιλία στο ετήσιο συνέδριο Ρωσίαας – ΗΠΑ, Ουάσιγκτον, 16/6/2014. Αναφέρεται από το «The Nation», Νέα Υόρκη, 12/8/2014

εφημ. «Αυγή»

πηγή