Μοναδικό ντοκουμέντο που καταγράφει τις καθυστερήσεις της προηγούμενης κυβέρνησης της Κύπρου να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος, την ψευδαίσθησή της για τη βοήθεια από τη Μόσχα και τελικά για την επιλογή του ίδιου του Προέδρου Αναστασιάδη να προτείνει στο περίφημο Eurogroup της 16ης Μαρτίου το κούρεμα και των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ, αποτελεί η εμπιστευτική ενημέρωση την οποία έκανε ο πρόεδρος της Κομισιόν Μ. Μπαρόζο στους Ευρωπαίους πρεσβευτές στη Μόσχα, την 21η Μαρτίου.
Σημαντική όμως είναι και η θέση της Κομισιόν, όπως την παρουσίασε ο κ. Μπαρόζο, ότι «σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης νομιμοποιείται η επιβολή εισφοράς επί των καταθέσεων, ακόμη και των κάτω των 100.000 ευρώ».
Ο κ. Μπαρόζο στην πρώτη ημέρα της επίσκεψής του στη ρωσική πρωτεύουσα και λίγο πριν συναντηθεί με τον πρόεδρο Πούτιν (ενώ είχαν ξεκινήσει όμως ήδη οι συναντήσεις των υπηρεσιακών παραγόντων) συναντήθηκε με τους πρέσβεις των κρατών-μελών και τους ενημέρωσε για την κατάσταση στην Κύπρο και τις συνεννοήσεις με τη Ρωσία.
Ο κ. Μπαρόζο εξηγεί ότι η Κομισιόν «ήδη από τον Νοέμβριο του 2011 απευθύνθηκε στην κυπριακή κυβέρνηση λέγοντας ότι είναι προτιμότερο να σκεφθεί την ένταξη σε πρόγραμμα βοήθειας. Μετά, τον Ιούλιο 2012, ήταν η στιγμή που η κυπριακή κυβέρνηση ζήτησε το πρόγραμμα. Στην πράξη ήταν σαφές ότι η προηγούμενη κυβέρνηση της Κύπρου δεν ήταν έτοιμη να αποδεχθεί κάποιους από τους όρους που τέθηκαν και προωθήθηκαν από κάποιες χώρες της Ευρωζώνης… Υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση…».
Ο Ολι Ρεν (στη φωτό με τον υπουργό Οικονομικών της Κύπρου Μ. Σαρρή) είχε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με τον Ρώσο υπουργό Οικονομικών Σιλουάνοφ.
Τον Δεκέμβριο
«Είναι λάθος αυτό που λένε οι Ρώσοι ότι δεν τους συμβουλευτήκαμε. Υπήρχαν πολλές διμερείς επαφές και ο ίδιος στο τέλος της συνάντησης Κορυφής Ε.Ε.-Ρωσίας (21/12/2012) συνομίλησα με τον πρόεδρο Πούτιν και συζητήσαμε σύντομα το θέμα και είχαμε συμφωνήσει ότι ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών θα είναι σε επαφή με τον επίτροπο Ρεν, ώστε να υπάρχει διαρκώς ανοικτό ένα κανάλι επικοινωνίας… Μετά ο επίτροπος Ρεν ήρθε εδώ τον Φεβρουάριο για το G20 στην Αγία Πετρούπολη και συναντήθηκε με τον υπουργό Σιλουάνοφ. Στις 7 Μαρτίου υπήρξε μια μακρά τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του κ. Σιλουάνοφ και του επιτρόπου Ρεν και ήμασταν ως Κομισιόν πολύ ανοικτοί με τους Ρώσους εταίρους μας. Είχα συγχρόνως επαφές με πολλές χώρες, περιλαμβανομένης και της Κύπρου, όπου ο Πρόεδρος Χριστόφιας μου ζήτησε να φέρω εις πέρας μερικές από αυτές τις επαφές, γιατί ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να βρει επαφή με τον πρόεδρο Πούτιν. Ο Πούτιν δεν απαντούσε στο τηλέφωνο…».
Ο κ. Μπαρόζο εξηγεί επίσης ότι δεν ήταν δυνατόν να έχουν πλήρη ενημέρωση για την τελική απόφαση του Eurogroup οι Ρώσοι, καθώς υπήρχαν πολλές διαφορετικές απόψεις μεταξύ των κρατών μελών. Και με την ευκαιρία αυτή επιχειρεί να αποστασιοποιηθεί ο ίδιος από την απόφαση που ελήφθη τελικά και προέβλεπε το κούρεμα και των μικροκαταθέσεων.
«Η Κομισιόν υποστήριξε το αποτέλεσμα, γιατί οι εναλλακτικές που ήταν στο τραπέζι ήταν πολύ πολύ χειρότερες από αυτό που πιστεύαμε ότι θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την κυπριακή οικονομία. Η ανησυχία μας δεν ήταν οι τράπεζες της Κύπρου, αλλά ο κυπριακός λαός και οι συνέπειες στην πραγματική οικονομία. Αυτός είναι ο λόγος που υποστηρίξαμε τη λύση, γιατί δεν ήταν ούτε δική μας πρόταση ούτε δική μας επιλογή. Είναι σαφές όμως ότι ήταν μια ομόφωνη απόφαση περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Η Κύπρος δεν ήταν ευτυχής, αλλά την αποδέχτηκε και η αλήθεια είναι ότι κατόπιν δεν έγινε δεκτή από την κυπριακή Βουλή και ακόμη και το κυβερνητικό κόμμα δεν ψήφισε υπέρ της πρότασης της κυβέρνησης.
Εν τω μεταξύ υπήρχαν εξελίξεις και η πρόταση που προώθησε η κυπριακή κυβέρνηση στο Κοινοβούλιο δεν ήταν η αυθεντική πρόταση καθώς λόγω της αντίδρασης για εφαρμογή και σε καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ υπήρχε η ευκαιρία για εξαίρεση των καταθέσεων κάτω των 30.000 ευρώ. Με βάση την πρόταση της Κομισιόν, οι χώρες της Ευρωζώνης είχαν αποδεχθεί ότι θα υπήρχαν μηδενικές επιπτώσεις στις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Ηταν η κυβέρνηση της Κύπρου που δεν το δέχθηκε αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό, γιατί στην Ευρώπη υπάρχει η αντίληψη ότι είναι πάντοτε τα λάθη των Βρυξελλών, και ότι εμείς επιβάλαμε φόρους στους φτωχούς Κύπριους πολίτες. Συγγνώμη, αλλά ήταν η κυβέρνηση της Κύπρου που είπε ότι πρέπει συγχρόνως να επιβάλουμε φόρο και σε εκείνους τους λογαριασμούς κάτω των 100.000 ευρώ, ώστε να μην αυξηθεί η επιβάρυνση των άλλων καταθέσεων, γιατί όπως είπαν αυτό θα έθετε σε κίνδυνο το επιχειρηματικό μοντέλο στον όποιο στηρίζεται η Κύπρος. Και εδώ έρχεται το θέμα της Ρωσίας, όπως γνωρίζετε η Κύπρος είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στη Ρωσία…».
Ο πρόεδρος της Κομισιόν όμως προσπαθεί να αιτιολογήσει και την απόφαση για το κούρεμα των καταθέσεων λέγοντας ότι ο ίδιος θα προτιμούσε να χάσει ακόμη και το 10% των καταθέσεών του, παρά το 100%. Και κάνει ειδική αναφορά στην περίπτωση της Κύπρου με παραπομπές στα ψηλά επιτόκια που εξασφάλιζαν οι καταθέτες.
«Ακόμη κι αν οι κατάθετες πληρώσουν τώρα 10%, θα είναι πολύ καλύτερο από να είχαν τα χρήματά τους στη Γαλλία ή στη Γερμανία γιατί έχουν πάρει 5% επιτόκιο στην Κύπρο, ενώ στη Γερμανία θα είχαν κερδίσει 1,5% και θα είχαν φορολογηθεί με 25%».
Σε ό,τι αφορά μάλιστα τις τράπεζες, ο κ. Μπαρόζο ενημέρωσε για την πρόθεσή του να προειδοποιήσει τον Β. Πούτιν «ότι έχουν να επιλέξουν είτε να παίξουν μετριοπαθώς είτε να χάσουν όλα τα κεφάλαιά τους, γιατί η αλήθεια στην Κύπρο είναι ότι οι τράπεζες δεν είναι σε θέση να καλύψουν τα χρέη τους».
Ιδιαίτερα ανησυχητική όμως είναι η άποψη του προέδρου της Κομισιόν Μ. Μπαρόζο για τη φορολόγηση των καταθέσεων, που δείχνει ότι οι δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup Ντάισελμπλουμ δεν ήταν εκτός τόπου και χρόνου.
«Το γεγονός ότι πρόκειται περί καταθέσεων δεν σημαίνει ότι δεν φορολογούνται. Παρ’ όλα αυτά, δεν αρέσει στην Κομισιόν η ιδέα φορολόγησης των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ και αρχίζει και σχετική οδηγία γι’ αυτό. Με δεδομένο αυτό, από νομική άποψη είναι ξεκάθαρο σε μας ότι σε περίπτωση εθνικής ανάγκης εάν μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζει χρεοκοπία αποφασίσει να εισάγει μια έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, έχει το δικαίωμα να το κάνει περιλαμβάνοντας και τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Το να το παρουσιάζεις αυτό σαν δήμευση, είναι πολύ απλά έξω από την αναλογία. Το γεγονός ότι υπάρχει μια εγγύηση καταθέσεων δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να φορολογήσεις καταθέσεις λαμβάνοντας σαφώς υπόψη την αναλογικότητα των καταθέσεων, αλλά ειλικρινά το 6,75% ή ακόμη και το 9,9% σε περιπτώσεις ανάγκης, που η εναλλακτική είναι η χρεοκοπία, είναι νομιμοποιημένη απόφαση για ένα κράτος να επιβάλει έναν φόρο, ακριβώς για να προστατεύει τις καταθέσεις.
Η κατάσταση δεν εξηγήθηκε πλήρως και δεν ασκώ καμία κριτική στην απόφαση της Κύπρου και γνωρίζω πόσο δύσκολο ήταν για τον πρόεδρο Αναστασιάδη, αλλά αυτή είναι μια πολύ ειδική και μοναδική περίπτωση».
Αυτά ήταν τα βασικά σημεία της μακράς και αναλυτικής ενημέρωσης του προέδρου της Κομισιόν Μπαρόζο προς τους πρέσβεις των 27 στη Μόσχα, που δίνουν απαντήσεις σε πολλά από τα ερωτηματικά που άφησε ανοικτό το ξέσπασμα της κυπριακής κρίσης…
Νίκος Μελέτης- Μιχάλης Ιγνατίου
πηγή
Δημοσίευση σχολίου