και η αναβάθμιση της τουρκικής στρατιωτικής απειλής
Οι Τούρκοι στρατηγοί ζητούν από τον Ερντογάν
αύξηση της δύναμης των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων για να
αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος σε βάθος 20ετίας
Σχετικά με τη δύναμη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων δεν υπάρχουν ακριβείς
πληροφορίες.
Η τουρκική «Λευκή Βίβλος» που δημοσιεύθηκε το 2000 αποτελεί την
τελευταία επίσημη αναφορά για τη δύναμη των ενόπλων δυνάμεων η οποία
ανερχόταν σε 800.200 άτομα. Από αυτήν 402.000 ανήκαν στις χερσαίες δυνάμεις,
53.000 στις ναυτικές δυνάμεις, 63.000 στις αεροπορικές δυνάμεις, 280.000 στη
Γενική Διοίκηση Στρατοχωροφυλακής και 2.200 στη Διοίκηση Ασφαλείας Ακτών. Το
2007 η Τουρκία ανέφερε επίσημα στο ΝΑΤΟ ότι η δύναμη των ενόπλων δυνάμεών
της ανερχόταν σε 496.000 άτομα. Όμως, στη δύναμη αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται το
προσωπικό της Γενικής Διοίκησης Στρατοχωροφυλακής και της Διοίκησης Ασφαλείας
Ακτών.
Στις 21-10-2010, το τουρκικό Γενικό Επιτελείο, ύστερα από αίτημα του Τούρκου
πρωθυπουργού για εξέταση των παραγόντων προκειμένου να μειωθεί η θητεία των
κληρωτών οπλιτών, παρουσίασε τις απόψεις του σε σύσκεψη που
πραγματοποιήθηκε στην πρωθυπουργία. Στη σύσκεψη αυτή συμμετείχαν ο
πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου
Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Ισίκ Κοσανέρ, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης
Τζεμίλ Τσιτσέκ, ο υπουργός Άμυνας Βετστί Γκιονούλ, ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ
Νταβούτογλου, ο υπουργός Εσωτερικών Μπεσίρ Αταλάϊ και μία τεχνική επιτροπή
αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες του Γενικού Επιτελείου και του υπουργείου
Άμυνας σε νομικά θέματα και θέματα προσωπικού-στράτευσης. Ο στρατηγός
Κοσανέρ κατέθεσε την εκτίμηση του για τις εξελίξεις που θα υπάρξουν τα επόμενα 5,
10 και 20 χρόνια αναλύοντας τους εξής παράγοντες: στρατηγικές απειλές,
ενδεχόμενοι κίνδυνοι, εχθροί, κατάσταση του αγώνα κατά της τρομοκρατίας (σ.σ.
εννοούν το ΡΚΚ), στρατηγικοί στόχοι, διεθνείς υποχρεώσεις, υποχρεώσεις έναντι του
ΝΑΤΟ, ταχύτητα αύξησης του πληθυσμού της χώρας, αριθμός αποφοίτων
πανεπιστημίου, αριθμός Τούρκων που διαμένουν και εργάζονται στο εξωτερικό κ.λπ.
Από την ανάλυση των παραγόντων αυτών ο Κοσανέρ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι
οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να διαθέτουν μία δύναμη 850.000 ατόμων
2
προκειμένου να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος σε
βάθος 20ετίας, ενώ τώρα διαθέτουν μόνο 736.000.
Στις 26-10-2010 οι εφημερίδες Ζaman και Bugün δημοσιοποίησαν τα ακόλουθα
στοιχεία σχετικά με την υπάρχουσα δύναμη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων:
• Συνολική δύναμη: 736.000 από τους οποίους:
Οι 46.000 είναι αξιωματικοί (συμπεριλαμβάνονται και οι έφεδροι
αξιωματικοί). Τονίζεται επίσης ότι στο στρατό ξηράς υπηρετούν 220
ανώτατοι αξιωματικοί, στο πολεμικό ναυτικό και στην πολεμική αεροπορίας
110 και στη στρατοχωροφυλακή 30.
Οι 100.000 είναι μόνιμοι υπαξιωματικοί
Οι 70.000 είναι επαγγελματίες οπλίτες
Οι 470.000 είναι κληρωτοί οπλίτες, από τους οποίους οι 240.000
ανήκουν στο στρατό ξηράς, οι 30.000 στο πολεμικό ναυτικό, οι 30.000
στην πολεμική αεροπορία και οι 170.000 στη στρατοχωροφυλακή.
Οι 50.000 είναι πολιτικοί υπάλληλοι.
Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν ότι αφενός δίδεται μεγάλη βαρύτητα στο
στρατό ξηράς και στη στρατοχωροφυλακή αφετέρου ο αριθμός των κληρωτών
οπλιτών του πολεμικού ναυτικού και της πολεμικής αεροπορίας είναι περιορισμένος
διότι οι ανάγκες τους καλύπτονται από επαγγελματίες οπλίτες. Άλλωστε, ο Κοσανέρ,
κατά την παρουσίαση των θέσεων στον πρωθυπουργό, τόνισε ότι σύμφωνα με το
Στρατηγικό Όραμα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων θα συνεχίσει να δίδεται
ιδιαίτερη βαρύτητα στο στρατό ξηράς.
Ένα άλλο στοιχείο που κρίνεται σκόπιμο να τονισθεί είναι ότι μία ενδεχόμενη
μείωση της θητείας πιθανόν να μειώσει τον αριθμό των κληρωτών οπλιτών κατά
100.000 άτομα περίπου. Τούτο όμως δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μείωση των
επιχειρησιακών δυνατοτήτων των μάχιμων σχηματισμών και κατά συνέπεια μείωση
της εχθρικής απειλής έναντι της Ελλάδος, δεδομένου ότι οι Τούρκοι έχουν ήδη
δρομολογήσει τις αναγκαίες διεργασίες όχι μόνο για να μη μειωθούν οι
επιχειρησιακές τους δυνατότητες αλλά ταυτόχρονα για να μπορούν να
αντιμετωπίσουν τις επιχειρησιακές ανάγκες ενός σύγχρονου συμβατικού πολέμου
καθώς επίσης και των ασύμμετρων απειλών. Άλλωστε η Τουρκία συνεχώς
επιδεικνύει τη δυνατότητά της να επιχειρεί ταυτόχρονα στο Αιγαίο και στην Κύπρο,
ενώ παράλληλα συνεχίζει τις επιχειρήσεις στη νοτιοανατολική Τουρκία και στο βόρειο
Ιράκ εναντίον των Κούρδων ανταρτών. Συγκεκριμένα οι Τούρκοι έχουν σχεδιάσει:
• Να προσλάβουν 30.000 επαγγελματίες οπλίτες.
• Να αναθέσουν τη φύλαξη των συνόρων σε δυνάμεις επαγγελματιών
συνοριοφυλάκων που θα συγκροτήσουν, εναρμονιζόμενοι παράλληλα και με
τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής ένωσης. Παράλληλα θα γίνεται ευρεία
χρησιμοποίηση του μεγάλου αριθμού των μη επανδρωμένων αεροσκαφών
που διαθέτουν οι ένοπλες δυνάμεις και που συνεχίζουν να προμηθεύονται.
Με το μέτρο αυτό θα μειωθούν οι ανάγκες σε προσωπικό του στρατού ξηράς
και της στρατοχωροφυλακής. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδος
Bugün/27-10-2010 βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα συγκροτήσεως της
Γενικής Διευθύνσεως Συνοριοφυλακής που θα υπάγεται στο υπουργείο
3
Εσωτερικών και θα είναι υπεύθυνη για τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της
χώρας. Το προσωπικό της διεύθυνσης αυτής θα εκπαιδευθεί στην Ακαδημία
Συνοριοφυλακής που θα ιδρυθεί και κατόπιν θα επανδρώσει αντίστοιχες
μονάδες, αρχικά στα ελληνοτουρκικά σύνορα το 2014 και στη συνέχεια στα
τουρκο-συριακά σύνορα το 2015, οπότε και ο έλεγχος-ασφάλεια των
περιοχών αυτών θα περάσει στη Γενική Διεύθυνση Συνοριοφυλακής του
υπουργείου Εσωτερικών.
• Η ασφάλεια των αστικών κέντρων θα ανατεθεί αποκλειστικά στην αστυνομία,
ενώ μέχρι τώρα η ευθύνη ενός μεγάλου αριθμού από αυτά ανήκε στη
στρατοχωροφυλακή. Για το 2010, σχεδιάσθηκε η πρόσληψη 20.000 νέων
αστυνομικών, ενώ περίπου 6.000 από τους υπηρετούντες αστυνομικούς
εκπαιδεύονται για να επανδρώσουν τις μονάδες ειδικών επιχειρήσεων της
νοτιοανατολικής Τουρκίας, της Άγκυρας, της Κων/πολης, της Σμύρνης και
άλλων μεγάλων αστικών κέντρων. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση
των αναγκών της στρατοχωροφυλακής σε προσωπικό.
• Να μειώσουν σημαντικά τους 65.000 κληρωτούς οπλίτες που υπηρετούν σε
θέσεις παροχής κοινωνικών υπηρεσιών των ενόπλων δυνάμεων, όπως
λέσχες αξιωματικών, λέσχες μονίμων υπαξιωματικών, στρατιωτικά πρατήρια,
παραθεριστικά κέντρα, συγκροτήματα στρατιωτικών κατοικιών αξιωματικών-
υπαξιωματικών, οδηγοί αποστράτων αξιωματικών κ.λπ.
Ένα άλλος παράγοντας, που θεωρείται επικίνδυνος και δεν πρέπει να
δημιουργήσει εσφαλμένες εντυπώσεις στην Ελλάδα από μία ενδεχόμενη μείωση της
θητείας στην Τουρκία, είναι ότι οι τουρκικοί εξοπλισμοί εντάσσονται σ’ ένα πλήρως
ολοκληρωμένο πρόγραμμα που καλύπτει κάθε πτυχή των επιχειρησιακών αναγκών
των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Τα εξοπλιστικά προγράμματα, τα οποία
βρίσκονται σε εξέλιξη, κινούνται πάνω σε δύο κύριους άξονες: ο πρώτος αφορά στην
έμφαση που δίδεται στην απόκτηση αισθητήρων και ο δεύτερος στην απόκτηση
όπλων μεγάλου βεληνεκούς και εν γένει όπλων μεγάλου πλήγματος. Συγκεκριμένα:
• Εξοπλιστικά προγράμματα χερσαίων μέσων
Ο πιο σημαντικός στόχος των τουρκικών χερσαίων δυνάμεων είναι η
δημιουργία μίας ευέλικτης δομής, η οποία θα ανταποκρίνεται απόλυτα στην άμεση
αντιμετώπιση κάθε εσωτερικής και εξωτερικής απειλής. Από το 2003 οι τουρκικές
χερσαίες δυνάμεις βρίσκονται υπό αναδιοργάνωση που πρόκειται να ολοκληρωθεί το
2014. Οι κύριοι στρατηγικοί στόχοι αυτής της αναδιοργάνωσης είναι οι εξής:
Ο πολεμικός εξοπλισμός να προέρχεται ως επί το πλείστον από την
εγχώρια αγορά.
Μείωση του αριθμού των ταξιαρχιών.
Μείωση των μονάδων ελιγμού των ταξιαρχιών από 4 σε 3 με παράλληλη
όμως αύξηση της ισχύος πυρός τους με σύγχρονα οπλικά συστήματα.
Επαγγελματοποίηση των ταξιαρχιών καταδρομών (5 ταξιαρχίες του
στρατού ξηράς και 1 ταξιαρχία στρατοχωροφυλακής).
Δυνατότητα μεταφοράς μίας ταξιαρχίας με ελικόπτερα σε μία διαδρομή,
ημέρα και νύκτα.
4
Δυνατότητα άμεσης οδικής μεταφοράς μίας μηχανοκίνητης ή
τεθωρακισμένης ταξιαρχίας από το ένα άκρο της Τουρκίας στο άλλο.
Απόκτηση ισχύος πυρός με σύγχρονα οπλικά συστήματα τα οποία θα
έχουν δυνατότητα προσβολής στόχων μέχρι την απόσταση των 150 χλμ.
Επαύξηση των δυνατοτήτων σχετικά με τη διεξαγωγή επιχειρήσεων βιαίας
διάβασης ποταμού.
Απόκτηση συστημάτων επικοινωνιών και ηλεκτρονικού πολέμου τα οποία
θα υποστηρίζουν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις ενός σύγχρονου πεδίου
επιχειρήσεων.
Επαύξηση των δυνατοτήτων αναγνώρισης, επιτήρησης και εντοπισμού
στόχων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Εκσυγχρονισμός του συστήματος διοικητικής μερίμνης και λογιστικής
υποστήριξης.
• Εξοπλιστικά προγράμματα ναυτικών μέσων
Η ανάπτυξη του τουρκικού ναυτικού είναι σύμμετρη με τις απόψεις του Αχμέτ
Νταβούτογλου, ο οποίος τονίζει ότι η Τουρκία, προκειμένου να γίνει μια περιφερειακή
δύναμη, επιβάλλεται να αυξήσει την πολιτική και οικονομική επιρροή της στις
θαλάσσιες οδούς, οι οποίες επεκτείνονται μέχρι τον Περσικό Κόλπο, από το Αιγαίο
μέχρι την Αδριατική και από το Σουέζ μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα. Στα πλαίσια
υλοποίησης αυτού του οράματος, οι τουρκικές ναυτικές δυνάμεις έχουν σε εξέλιξη
ένα φιλόδοξο βραχυ-μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τους, ώστε μέχρι
το 2015 να διαθέτουν ένα νέο σε σύνθεση, δομή και μέσα πολεμικό ναυτικό, ικανό να
διαδραματίσει κύριο ρόλο στην υλοποίηση των στρατηγικών στόχων της Τουρκίας
και ικανό να διεξαγάγει αποτελεσματικά όλο το φάσμα των ναυτικών επιχειρήσεων
στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η μελλοντική δομή του τουρκικού πολεμικού ναυτικού σε συνδυασμό με την
απαίτηση των ναυτικών δυνάμεων της Τουρκίας να επιχειρούν ταυτόχρονα σε τρείς
θαλάσσιες περιοχές επιχειρήσεων, είτε στις ανοικτές θάλασσες είτε σε παράκτιες
περιοχές, αποτελούν τις βασικές παραμέτρους προκειμένου η τουρκική θαλάσσια
πολιτική να είναι αποτελεσματική και να έχει διάρκεια. Η σημασία που δίδει η
τουρκική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία για την υλοποίηση αυτού του στόχου είναι
πρόδηλη και φαίνεται από τους ακόλουθους άξονες που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Επαύξηση των ναυτικών επιχειρησιακών δυνατοτήτων και ισχύος πυρός.
Αναβάθμιση του αποβατικού στόλου.
Ανάπτυξη τεχνολογιών υποβρύχιων οπλικών συστημάτων.
Κατασκευή πλοίων Διοίκησης Ασφαλείας Ακτών για επιχειρήσεις έρευνας
και διάσωσης ειδικά σε ανοικτές θάλασσες.
• Εξοπλιστικά προγράμματα αεροπορικών μέσων
Η Τουρκία επιδιώκει τη συμμετοχή των αεροπορικών της δυνάμεων σε
πολυεθνικές επιχειρήσεις με σκοπό την προβολή των δυνατοτήτων τους, καθώς
επίσης και τη χρησιμοποίηση αυτών ως ένα σοβαρό πολιτικό μέσο επιβεβαίωσης του
περιφερειακού και εν μέρει του παγκόσμιου ρόλου της. Παράλληλα, η Τουρκία
συνεχίζει με αυξανόμενους ρυθμούς την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων
της Ελλάδας και της Κύπρου στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπό το φως
5
των παραπάνω, η πολιτική της Άγκυρας για τους εξοπλισμούς των αεροπορικών της
μέσων κινείται πάνω στους άξονες που ακολουθούν:
Προμήθεια και κατασκευή αεροσκαφών.
Εκσυγχρονισμός αεροσκαφών.
Προμήθεια αεροσκαφών ναυτικής περιπολίας που θα εκτελούν αποστολές
θαλάσσιας επιτήρησης.
Κατασκευή, προμήθεια και εκσυγχρονισμός ελικοπτέρων.
Προμήθεια και κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Προμήθεια και εκσυγχρονισμός οπλικών συστημάτων αντιαεροπορικής
άμυνας.
Υλοποίηση δορυφορικού προγράμματος το οποίο σε συνδυασμό με τα
αεροσκάφη Τ/Α (φωτογραφικά) που εκσυγχρονίζει και τα μη επανδρωμένα
αεροσκάφη που προμηθεύεται, θα δώσει μία σημαντική υπεροχή στις
τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στον τομέα των πληροφοριών, με ότι αυτό
συνεπάγεται από απόψεως αποτελεσματικότητας.
Η νέα «Κόκκινη Βίβλος»
Στις 27-10-2010, κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας
συζητήθηκε το θέμα της αναθεώρησης του Εγγράφου Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας
(Κόκκινη Βίβλος) και η ανακοίνωση που εξεδόθη ανέγραφε τα εξής: «Το νέο
Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας θεωρείται ενδεδειγμένο και αποφασίσθηκε
όπως η σχετική συμβουλευτική απόφαση να γνωστοποιηθεί στο υπουργικό
συμβούλιο». Σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, η νέα Κόκκινη Βίβλος
περιλαμβάνει τα ακόλουθα θέματα:
• Η επίδραση των απειλών του κυβερνοπολέμου στη εθνική ασφάλεια.
• Η αστάθεια που θα προκαλέσουν οι κλιματολογικές αλλαγές λόγω
υπερθέρμανσης του πλανήτη.
• Η γενική πολιτική που θα πρέπει να εφαρμοσθεί για την αντιμετώπιση των
φυσικών καταστροφών.
• Τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν προκειμένου να αντιμετωπισθεί το
πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού που θα αντιμετωπίσει η Τουρκία
μετά το 2049.
• Η επίδραση των στρατηγικών πλεονεκτημάτων που αποκτά η Τουρκία λόγω
της διέλευσης των αγωγών ενέργειας από το έδαφός της και της διασύνδεσης
των χωρών παραγωγής με τις χώρες κατανάλωσης.
• Η εντατικοποίηση ανάπτυξης διαστημικών τεχνολογιών σε συνδυασμό με
κατασκοπευτικούς δορυφόρους για την καλύτερη εξυπηρέτηση των εθνικών
συμφερόντων.
• Αφαιρέθηκαν από τον πίνακα κυρίων απειλών η Ρωσία, η Ελλάδα, το Ιράκ και
το Ιράν και οι χώρες αυτές ορίζονται ως νέοι σύμμαχοι με τις οποίες
δημιουργείται συνεργασία και κοινό όραμα.
• Στην προηγούμενη αναθεώρηση της Κόκκινης Βίβλου η επέκταση των
χωρικών υδάτων στα 12 μίλια αποτελούσε «casus belli». Στη νέα
αναθεώρηση αναγράφεται ότι: «Το πρόβλημα των 12 μιλίων δεν ορίζεται ως
κύρια απειλή».
• Δεν υπάρχει καμία μεταβολή στις θέσεις της Τουρκίας για το κυπριακό.
6
Επίσης, γίνεται αναφορά στην κουρδική οντότητα του βορείου Ιράκ, στο πυρηνικό
πρόγραμμα του Ιράν, και στην αστάθεια που προκάλεσε το Ισραήλ στη Μέση
Ανατολή λόγω της κρίσης που δημιουργήθηκε με το πλοίο Mavi Marmara. Τέλος,
αφαιρέθηκε εντελώς από το κείμενο η λέξη irtica (θρησκευτική οπισθοδρόμηση) και
αντί αυτής αναγράφεται «ακραία θρησκευτική οργάνωση».
Συμπεράσματα
Η μεγάλη αριθμητική δύναμη των ενόπλων δυνάμεων μιας χώρας μπορεί να
σημαίνει πολλά, υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται
σοβαρά υπόψη, όπως το ηθικό των μονίμων στελεχών που κατά βάση πηγάζει από
το μισθό και τις διακρίσεις που γίνονται. Στην περίπτωση της Τουρκίας φαίνεται ότι οι
μόνιμοι υπαξιωματικοί αισθάνονται αδικημένοι και παραγκωνισμένοι έναντι των
συναδέλφων τους αξιωματικών. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:
• Υπάρχει μεγάλη διαφορά στους μισθούς. Απόστρατος μόνιμος υπαξιωματικός
με 34 χρόνια υπηρεσίας λαμβάνει σύνταξη 600 ευρώ περίπου (1.200
τουρκικές λίρες), ενώ απόστρατος συνταγματάρχης με 31 χρόνια υπηρεσίας
λαμβάνει σύνταξη 1.400 ευρώ περίπου (2.800 τουρκικές λίρες).
• Υπάρχουν μεγάλες διακρίσεις σε βάρος των μονίμων υπαξιωματικών στα
στρατιωτικά νοσοκομεία.
• Οι κοινωνικές παροχές, όπως στρατιωτικές λέσχες, διαμονή σε στρατιωτικές
κατοικίες κ.λπ. είναι κατά πολύ μικρότερες στους μόνιμους υπαξιωματικούς.
Οι συζητήσεις και οι συνεχείς συσκέψεις για τη στρατιωτική θητεία που γίνονται
το τελευταίο χρονικό διάστημα μεταξύ κυβέρνησης και στρατού πηγάζουν από τους
εξής παράγοντες:
• Η Τουρκία πρόκειται να αναθεωρήσει την Κόκκινη Βίβλο κατά βάση στην
έννοια των εσωτερικών και εξωτερικών της απειλών, όπου:
Η Ρωσία, η Ελλάδα, το Ιράκ και το Ιράν δεν ορίζονται ως κύριες απειλές.
Το πρόβλημα των 12 μιλίων με την Ελλάδα δεν ορίζεται ως κύρια απειλή
χωρίς όμως να γίνεται άρση του «casus belli».
• Ο Τούρκος πρωθυπουργός επιδιώκει η ασφάλεια και ο έλεγχος των αστικών
κέντρων να περάσει από τη στρατοχωροφυλακή, που ελέγχεται από το
στρατό, στην αστυνομία, που ελέγχεται από την κυβέρνηση.
• Ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου το 2011 μια υπόσχεση για
μείωση της θητείας, χωρίς φυσικά να επηρεάζεται το αξιόμαχο των τουρκικών
ενόπλων δυνάμεων, θα φέρει νέους ψηφοφόρους στο κυβερνόν κόμμα ΑΚΡ.
Διαπιστώνεται λοιπόν ότι η νέα τουρκική αντίληψη, που εστιάζεται ειδικά στο
Τούρκο πρωθυπουργό Ερντογάν και στο στενό κύκλο των συνεργατών του,
εμφανίζεται ως ένα ολοκληρωμένο και πλήρως συγκροτημένο σύνολο στρατηγικών
και τακτικών κινήσεων, οι οποίες έχουν αλληλουχία μεταξύ τους και στηρίζονται σ’
ένα σοβαρό θεωρητικό γεωπολιτικό πλαίσιο.
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η τουρκική πολιτική για τη Μέση Ανατολή και τα
Βαλκάνια είναι ενιαία, έχει ως επίκεντρο τη Μεσόγειο Θάλασσα και δεν υπάρχουν
ενδείξεις για πιθανή αλλαγή της. Σύμφωνα με τον τουρκικό σχεδιασμό, τα
7
προβλήματα του Αιγαίου και της Κύπρου ομαδοποιήθηκαν και εντάχθηκαν σε μία
εξειδικευμένη διπλωματική επιθετική θαλάσσια στρατηγική για την υποστήριξη της
οποίας έχουν ενεργοποιηθεί πλήρως όλοι οι πολιτικοί, οικονομικοί, πολιτιστικοί και
στρατιωτικοί μηχανισμοί της χώρας, ενώ επιδιώκεται και η εν μέρει ενεργοποίηση
των αντίστοιχων μηχανισμών φιλικών και συμμαχικών χωρών. Η σημασία της
ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου, η στρατηγική θέση της Κύπρου, καθώς
επίσης και το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου Ελλάδος-Κύπρου είναι οι βασικοί
λόγοι εφαρμογής της τουρκικής στρατηγικής, διότι αυτοί θεωρούνται ως τα πιο
σημαντικά εμπόδια στις νέες γεωπολιτικές παραμέτρους του εγγύς θαλάσσιου χώρου
της Τουρκίας. Για το λόγο αυτό, οι Τούρκοι, με τις συνεχείς αμφισβητήσεις των
κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου στις προαναφερθείσες
περιοχές, επιδιώκουν τον επηρεασμό της διεθνούς κοινής γνώμης, με απώτερο
σκοπό την παγίωση των θέσεών τους, ενδεχομένως μετά και από την πρόκληση μίας
«θερμής» κρίσεως την κατάλληλη γι’ αυτούς στιγμή. Ενδεικτικό στοιχείο των
αντιλήψεων της Άγκυρας για τις απειλές και την υλοποίηση των παραπάνω
στρατηγικών της στόχων αποτελούν οι θέσεις του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, το
οποίο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να
διαθέτουν μία δύναμη 850.000 ατόμων προκειμένου να μπορέσουν να
αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος σε βάθος 20ετίας, ενώ τώρα
διαθέτουν μόνο 736.000.
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να γίνει η εξής επισήμανση: οι πολιτικές των δύο πόλων
εξουσίας στην Τουρκία, πολιτικός-στρατιωτικός, ειδικά για την Ελλάδα και την Κύπρο
στηρίζονται στις ίδιες αρχές, δεν αποκλίνουν μεταξύ τους και η μία συμπληρώνει την
άλλη. Επομένως το γεγονός αυτό σε σχέση με την επίλυση των ελληνοτουρκικών
προβλημάτων καταρρίπτει τη γνωστή άποψη περί υπάρξεως δήθεν καλών Τούρκων
πολιτικών και κακών Τούρκων στρατιωτικών.
(Ο Χρήστος Μηνάγιας είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η γεωπολιτική στρατηγική και η
στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις
Τουρίκη και βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε πρωτογενείς τουρκικές πηγές.)
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου