Η περίπτωση του κράτους του Ισραήλ είναι χαρακτηριστική για την αποτίμηση της έννοιας της ισχύος στις Διεθνείς Σχέσεις: Πώς μπορεί ένα τόσο μικρό σε πληθυσμό και έκταση κράτος να επιδεικνύει τόσo δυσανάλογη μεγάλη ισχύ; Αντίστροφα, πως χώρες όπως ο Καναδάς, η Νιγηρία και η Ιαπωνία δεν είναι τόσο ισχυρές όσο θα μπορούσε να υποδηλώσει η έκτασή τους;....Απτά στοιχεία της Ισχύος
1. Πληθυσμός. Ο πληθυσμός θεωρείται απτό στοιχείο ισχύος καθώς είναι εύκολα μετρήσιμο αν και απροσδιόριστο μέγεθος, π.χ. ένα υγιές, μορφωμένο, συνενώμενο και καλά πληροφορημένο σύνολο ανθρώπων είναι πιο ισχυρό από ένα φανατισμένο, που υποσιτίζεται και πλήττεται από αρρώστιες πληθυσμό με υψηλό επίπεδο αναλφαβητισμού;
2. Έδαφος. Το έδαφος εμπεριέχει και αυτό το στοιχείο της απροσδιοριστίας καθώς χαρακτηριστικά όπως η διαμόρφωση του εδάφους, η στρατηγική τοποθεσία και ο αριθμός των γειτονικών κρατών παίζουν σημαντικό ρόλο π.χ. ένα νησιωτικό κράτος στη μέση του ωκεανού είναι περισσότερο ευάλωτο από ένα ορεινό κράτους που συνορεύει με πέντε χώρες;
3. Στρατιωτική δυνατότητα. Οι αμυντικές δαπάνες ή το μέγεθος των Ενόπλων Δυνάμεων δεν αποτυπώνoυν απαραίτητα με ακρίβεια τη στρατιωτική ισχύ ενός κράτους. Η ευελιξία, η εκπαίδευση, η ετοιμότητα, η ηγεσία, το ηθικό, η στάση του στρατιωτικού προσωπικού απέναντι στη κυβέρνηση, η ποιότητα και η προέλευση του στρατιωτικού εξοπλισμού μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά την απόδοση των Ενόπλων Δυνάμεων.
4. Βιομηχανική ικανότητα, φυσικοί πόροι και τεχνολογία. Αναμφίβολα η κατοχή ορυκτού πλούτου (πετρέλαιο, σίδηρος, άνθρακας, ουράνιο), η ανεπτυγμένη τεχνολογία και η βιομηχανική παραγωγή επιδρούν στην οικονομική ευρωστία ενός κράτους.
5. Αγροτική ικανότητα. Τα ασθενικά κράτη που δε μπορούν να θρέψουν τους πληθυσμούς τους και αρέσκονται στις εισαγωγές βασικών ειδών διατροφής είναι περισσότερο ευάλωτα από κράτη με αυτάρκεια, χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της Βόρειας Κορέας σήμερα και του Ιράκ παλαιότερα με το περίφημο πρόγραμμα "πετρέλαιο αντί τροφίμων" του ΟΗΕ.
Απροσδιόριστα στοιχεία της Ισχύος
1. Ηγεσία. Η αποδοτικότητα, η ανικατότητα ή ο παραλογισμός ενός ηγέτη έχουν καθοριστική αρνητική ή θετική επίδραση στην ισχύ ενός κράτους όπως έχει αποδειχθεί και ιστορικά (Ghandi, Hitler, Kennedy, Milosevic).
2. Αποδοτικότητα της γραφειοκρατίας. Ένα από τα πιο δύσκολα μετρήσιμα χαρακτηριστικά της ισχύος που σχετίζεται μεταξύ άλλων με τη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού και τη διαφθορά.
3. Είδος της διακυβέρνησης. Η ποιότητα της διακυβέρνησης, η δυνατότητα κινητοποίησης του πληθυσμού για τη διεξαγωγή πολέμου, η λήψη αποφάσεων είναι παράγοντες που διαφοροποιούνται σε δημοκρατικά ή απολυταρχικά καθεστώτα.
4. Κοινωνική συνεκτικότητα. Η εθνική, θρησκευτική, γλωσσική ομοιογένεια, η κοινωνική συνοχή, οι διαιρέσεις της κοινωνίας (πολιτικές, ιδεολογικές, κοινωνικές) είναι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε πόλωση ή ακόμα και σε εμφύλιους πολέμους, εξουδετερώνοντας ακόμα και την εδαφική ενότητα ενός κράτους (χαρακτηρικό παράδειγμα η ΕΣΣΔ).
5. Υπόληψη. Το κύρος, η φήμη ακόμα και η ιστορία έχουν επίδραση στην ισχύ ενός κράτους, π.χ. η φήμη της Σουηδίας ως φιλειρηνικού και αδέσμευτου κράτους.
6. Εξωτερική Υποστήριξη και Εξάρτηση. Οι συμμαχίες, η εξωτερική οικονομική και στρατιωτική βοήθεια, η ύπαρξη ξένων στρατιωτικών βάσεων, η συμμετοχή σε περιφερειακούς ή διεθνείς οργανισμούς είναι ζωτικά στοιχεία της ισχύος.
7. Τυχαία γεγονότα. Ο αιφνίδιος θάνατος ενός ηγέτη, η επιδημία μιας αρρώστιας ή μια φυσική καταστροφή είναι μερικά απρόβλεπτα γεγονότα που μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά τις σχέσεις ισχύος μεταξύ των εθνών κρατών, π.χ. ο καταστροφικός σεισμός της Κωνσταντινούπολης το 1999 είχε ως αποτέλεσμα τη καταστροφή του κύριου ναυστάθμου του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού και την απώλεια σημαντικού ποσοστού του αποθέματος τορπιλών και βλημάτων, μειώνοντας σημαντικά την ικανότητα διεξαγωγής ναυτικών επιχειρήσεων για αρκετό χρονικό διάστημα.
Ο τύπος του Ray S. Cline, όπου η αντιλαμβανόμενη ισχύς ισούται με το άθροισμα της κρίσιμης μάζας (πληθυσμού και εδαφικότητας), των οικονομικών και στρατιωτικών δυνατοτήτων επί του αθροίσματος του στρατηγικού σκοπού και της θέλησης της ηγεσίας να εφαρμόσει την εθνική στρατηγική.
Δημοσίευση σχολίου