Η πραγματικότητα κατάματα

Με αφορμή τα εγκαίνια λειτουργίας του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης γράφτηκαν και ακούστηκαν πολλά. Λίγες όμως ήταν οι ψύχραιμες και ρεαλιστικές απόψεις που κατατέθηκαν. Τα περισσότερα ήταν γύρω από την ανακτημένη εθνική υπερηφάνεια και την επιστροφή των Ελγινείων. Οι πανηγυρικοί έμοιαζαν σαν να χτίσαμε το σύγχρονο μουσείο μόνο και μόνο για εθνική ρεβάνς και τη διεκδίκηση των κλεμμένων αρχαιοτήτων. Η τέχνη, ο πολιτισμός, οι αξίες που περιέχουν και προβάλλουν τα εκθέματα έμειναν για αργότερα και για τους ειδικούς.

Αναντίρρητα, είχαμε κληρονομική και πολιτισμική υποχρέωση να στήσουμε ένα σύγχρονο μουσείο που θα στεγάσει ισάξια τα εκθέματα του εμβληματικού μνημείου του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, για να γίνει πρωτίστως χώρος παιδείας και αυτογνωσίας για μας τους ανιστόρητους και αδιάφορους για το ιστορικό μας παρελθόν. Οσο για τη διεκδίκηση των Ελγινείων, παραμένει μια ουτοπία όταν τα σημαντικότερα μουσεία της Δύσης οφείλουν την ύπαρξή τους και τη φήμη τους στις κλεμμένες ή ξένες αρχαιότητες. Λόγοι νομικοί, ιστορικοί και οικονομικοί αποκλείουν την επιστροφή τους στον τόπο προέλευσής τους, εκτός αν γίνει συναινετικά. Τι θα είναι το Βρετανικό Μουσείο χωρίς τα Μάρμαρα του Παρθενώνα και το Λούβρο χωρίς τη Νίκη της Σαμοθράκης και τη Μόνα Λίζα;......

Ας αφήσουμε όμως τα αρχαία μάρμαρα στο Λονδίνο να διαφημίζουν την αξία τους και τον… Παρθενώνα κι ας υπηρετήσουμε και προβάλουμε ισάξια τους θησαυρούς του ελληνικού παρελθόντος που μας έλαχαν στον τόπο μας. Γιατί, αν εξαιρέσουμε λίγα μουσεία της χώρας, τα περισσότερα έχουν τα χάλια τους, ενώ λείπει η ευπρόσωπη στέγη σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους. Μίζερα στην όψη και τη λειτουργικότητα, παλιομοδίτικα στη μουσειολογική τους πρόταση, χωρίς προσωπικό, κατάλληλα κτίρια και βοηθητικούς χώρους, χωρίς μουσειολογική πολιτική και εκπαίδευση.

Το Μουσείο της Ακρόπολης είναι ίσως η μοναδική εξαίρεση στον τομέα της σωστής αξιοποίησης και ανάδειξης του αρχαιολογικού μας πλούτου. Αλλά και μια προκλητική και απογοητευτική σύγκριση για την τραγική κατάσταση των περισσότερων μουσείων της χώρας, ακόμη και σε διάσημους αρχαιολογικούς χώρους. Το Νέο Μουσείο δείχνει εύγλωττα την υποχρέωση που έχει η Πολιτεία να βάλει σε προτεραιότητα τη δημιουργία σύγχρονων μουσείων που θα προβάλλουν την πλούσια κληρονομιά και θα γίνουν δημιουργικά «σχολεία» ιστορίας και πολιτισμού.