ΤΙ “ΚΡΥΒΕΙ” η νέα αναβολή συζήτησης στη Βουλή για τους εξοπλισμούς;

H μετάθεση από την Τρίτη 18 Μαρτίου για την Πέμπτη 27 Μαρτίου 2025 της προ ημερησίας διατάξεως συζήτησης στη Βουλή για το μακροπρόθεσμο εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας και γενικότερα την εθνική άμυνα, είναι πιθανό να σηματοδοτεί μεταβολές και αναθεωρήσεις του μετά το πρόσφατο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο;

Δημοσιεύματα μέσων, που συνήθως είναι καλά ενημερωμένα, αποδίδουν τη μετάθεση της συζήτησης στην σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό κατόπιν πρόσκλησης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Η διάσκεψη πρόκειται να διεξαχθεί στη Γενεύη το διήμερο 17 & 18 Μαρτίου, και η ελληνική πλευρά εκτιμάται ότι επιθυμεί να ελαχιστοποιήσει τις όποιες πιθανότητες η συζήτηση στη Βουλή να αποτελέσει αιτία διαταραχής του κλίματος. Κατά άλλες πηγές όμως, η μετάθεση της ημερομηνίας προέκυψε λόγω βεβαρημένου πρωθυπουργικού προγράμματος.

Αν όμως συνυπολογιστούν:
>το χαμηλό ύψος πιστώσεων του 12ετούς διάρκειας Μακροπρόθεσμου Προγραμματισμού Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ), λόγω δημοσιονομικών περιορισμών, που η έναρξή του έχει ήδη μετατοπιστεί κατ’ ένα έτος (εξ ου η μετονομασία σε ΜΠΑΕ 2025-2036), λόγω δημοσιονομικών περιορισμών.

Με τα δεδομένα του τελευταίου διμήνου του 2024, για τη 12ετία προβλεπόταν η διάθεση πιστώσεων συνολικού ύψους περίπου 25 δις ευρώ εκ των οποίων 16,67 δις ευρώ δεσμεύσεις που αντιστοιχούν σε ανειλημμένες υποχρεώσεις και περί τα 600 εκατ. ευρώ η χρηματοδότηση για προγράμματα έρευνας & ανάπτυξης. Δηλαδή, το διαθέσιμο υπόλοιπο για χρηματοδότηση νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων ανέρχεται σε περίπου οκτώ δις ευρώ.

>το σχέδιο ReArm Europe («Επανεξοπλισμός Ευρώπης») που…

– η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής δημιουργεί νέο δημοσιονομικό χώρο, που ανέρχεται σε επιπλέον 1,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ετησίως την επόμενη τετραετία. Ενδεικτικά για τη χώρα μας, με 245 δις ευρώ εκτιμώμενο ΑΕΠ για το 2025 και αμυντικό προϋπολογισμό (τακτικό και πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων) 6,13 δις ευρώ για το ίδιο έτος (2,50% του ΑΕΠ), ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος που αντιστοιχεί στο 1,5% του ΑΕΠ ανέρχεται σε 3,675 δις ευρώ ετησίως και για διάστημα τετραετίας 14,7 δις ευρώ. Ποσό δηλαδή που αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 58,8% των αρχικά διαθέσιμων πιστώσεων των 25 δις ευρώ.

– η παροχή στα κράτη-μέλη δανείων ύψους 150 δις ευρώ που διευκολύνει κοινές επενδύσεις ομάδων χωρών σε τομείς όπως η αεροπορική και πυραυλική άμυνα, τα συστήματα πυροβολικού, οι πύραυλοι και τα πυρομαχικά, τα συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drone) και αντί-drone και για την αντιμετώπιση αναγκών από τον κυβερνοχώρο έως τη στρατιωτική κινητικότητα.
>η αναταραχή στις σχέσεις των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ΗΠΑ

Η αναταραχή αυτή καταγράφεται σε συλλογικό αλλά και σε πολλές περιπτώσεις σε εθνικό επίπεδο. Δημιουργεί αβεβαιότητα και ανησυχία που μπορούν να επηρεάσουν έως και την επιλογή οπλικών συστημάτων αμερικανικής προέλευσης για την κάλυψη διαφόρων επιχειρησιακών απαιτήσεων.
>τυχόν παρεπόμενες δεσμεύσεις της υλοποίησης του σχεδίου ReArm Europe

Αυτές θα αφορούν την επιλογή αναδόχων προερχόμενων από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα δάνεια ύψους 150 δις ευρώ που θα χορηγήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη-μέλη θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι οι όροι θα περιλαμβάνουν προβλέψεις που θα κατευθύνουν την επιλογή σε αναδόχους ευρωπαϊκής προέλευσης, καθ’ ολοκληρία ή σε μεγάλο ποσοστό.

Πιθανά όμως, σε κάποιο βαθμό το ίδιο θα συμβεί και με τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει από την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, παρά το γεγονός ότι σαφώς πρόκειται για χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους (προϋπολογισμό ή/και δανεισμό).

Στη βάση των ανωτέρω, είναι εύκολα αντιληπτό ότι επιβάλλεται η επανεξέταση των μέχρι σήμερα αποφάσεων της ελληνικής κυβέρνησης που αφορούν τη επιλογή προμηθευτή για μελλοντικά εξοπλιστικά προγράμματα ή ακόμη και η μεταβολή στην προτεραιότητα υλοποίησης διαφόρων εξοπλιστικών προγραμμάτων.
>η διεξαγωγή προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή προκλήθηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό

Αυτό το γεγονός αποτελεί ισχυρή ένδειξη της βαρύνουσας σημασίας που αποδίδεται στον ΜΠΑΕ και την εθνική άμυνα γενικότερα στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής αλλά και της θετικής επίδρασης στο «δεξιόστροφο» εκλογικό ακροατήριο.
>το εσωκομματικό ισοζύγιο ισχύος

Σε αυτό το επίπεδο αναζητείται νέο σημείο ισορροπίας. να συνυπολογιστούν και οι κινήσεις των υποψηφίων «δελφίνων» που επιθυμούν να διαδεχθούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην ηγεσία του κόμματος ή/και την πρωθυπουργία,

Εν κατακλείδι, η μετάθεση της ημερομηνίας διεξαγωγής της συζήτησης για το ΜΠΑΕ και την εθνική άμυνα είναι πιθανό να οφείλεται στην ανάγκη τροποποίησης του ΜΠΑΕ ώστε να ενσωματώσει αύξηση των διατιθέμενων πιστώσεων για χρηματοδότηση νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων με την αξιοποίηση της ρήτρας διαφυγής αλλά και την επανεξέταση της επιλογής του προμηθευτή σε διάφορα προγράμματα στο πλαίσιο που προαναφέρθηκε.

Αναμφίβολα όμως η απευθείας ανάληψη της διαχείρισης του ζητήματος από τον πρωθυπουργό αποτελεί μήνυμα προς πολλαπλούς αποδέκτες σε πολλαπλά επίπεδα, στο εξωτερικό και κυρίως το εσωτερικό της χώρας, που ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν μερίδιο της «πίτας». Για τους μεγαλύτερους σε ηλικία η κατάσταση που διαμορφώνεται θυμίζει έντονα τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Απομένει να διαπιστωθεί αν αυτή τη φορά η ιστορία θα επαναληφθεί ως φάρσα.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.