
Το Ισραήλ δεν έχει γραπτό σύνταγμα και δεν θέσπισε ποτέ μια Διακήρυξη Δικαιωμάτων που να εγγυάται βασικά δικαιώματα και ελευθερίες.
Μπορεί η άμεση κατάρρευση της κυβέρνησης Benjamin Netanyahu να απετράπει τη Δευτέρα, 27 Μαρτίου 2023, όμως το Ισραήλ βρίσκεται στα πρόθυρα ενός άνευ προηγουμένου, εμφυλίου πολέμου.Εάν το κοινοβούλιο του Ισραήλ, η Κνέσετ (Knesset), υιοθετήσει ποτέ την αναθεώρηση του δικαστηρίου, το Ανώτατο Δικαστήριο θα μπορούσε να προχωρήσει στην ανατροπή της νομοθεσίας που προσπαθεί να περιορίσει το δικαστικό σώμα.
Αυτό θα δημιουργούσε μια πιθανή συνταγματική κρίση, με δύο κλάδους της κυβέρνησης να αρνούνται να συμφωνήσουν για το ποιος είναι ο νόμος.
Είναι επίσης άγνωστο τι είδους συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί σχετικά με το δικαστικό σώμα.
Όταν ο Netanyahu απέρριψε έναν προτεινόμενο συμβιβασμό στο δικαστικό του σχέδιο πριν από περίπου 10 ημέρες, ο πρόεδρος Isaac Herzog δήλωσε ότι το Ισραήλ βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου, προειδοποιώντας για έναν ολοκληρωτικό εμφύλιο πόλεμο.
Η δικαστική μεταρρύθμιση έφερε το Ισραήλ στο χείλος του γκρεμού
Το Ισραήλ βρίσκεται σε μια στιγμή κρίσης, η οποία προκλήθηκε από το σχέδιο του πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu να αποδυναμώσει την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος της χώρας και να καταστήσει τους δικαστές του περισσότερο υποκείμενους στον πολιτικό έλεγχο.
Ο Netanyahu ανέβαλε την τελική ψηφοφορία της νομοθεσίας που είχε προγραμματιστεί για τη Δευτέρα (27/3).
Σε ένα εθνικό διάγγελμα διάρκειας περίπου επτά λεπτών, είπε ότι θα διεξάγει συζητήσεις και θα φέρει τη νομοθεσία προς ψήφιση κάποια στιγμή μετά την επιστροφή των νομοθετών από τις διακοπές τους στα τέλη Απριλίου.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι προχώρησε σε αυτό το βήμα για να αποφύγει την πρόκληση ρήγματος στη χώρα του.
Αλλά όπως αναγνώρισε πρόσφατα ο ίδιος, έχει ήδη δημιουργηθεί ρήγμα.
Οι διαμαρτυρίες τριών μηνών έγιναν ακόμη πιο έντονες την Κυριακή, αφού ο Netanyahu απέλυσε τον υπουργό Άμυνας του, Yoav Gallant - τον μοναδικό υπουργό της κυβέρνησης που αντιτάχθηκε δημοσίως στη δικαστική αναθεώρηση.
Πολλές χιλιάδες διαδηλωτές απέκλεισαν τους δρόμους και έβαλαν φωτιές στην κεντρική αρτηρία του Τελ Αβίβ όλη τη νύχτα.
Οι διαδηλωτές κατέκλυσαν τους δρόμους γύρω από το κοινοβούλιο τη Δευτέρα, καθώς ο δεξιός κυβερνητικός συνασπισμός ετοιμαζόταν να διεξαγάγει την τελική ψηφοφορία για τη νομοθεσία.
Στη συνέχεια ήρθε η είδηση ότι ο Netanyahu θα πάγωνε το σχέδιο.
Η αναταραχή προκάλεσε βαθιές ανησυχίες για την ασφάλεια - για το τι μπορεί να συμβεί στην ισραηλινή κοινωνία, αλλά και για την πιθανή ευπάθεια στους εχθρούς του Ισραήλ.
Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή;
Η κρίση αντανακλά την αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης στον Netanyahu, οδηγώντας την κοινωνία των πολιτών να ξεσπάσει με τρόπο που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
Το μεγαλύτερο συνδικάτο του Ισραήλ, το Histadrut, κάλεσε σε εθνική απεργία για τη Δευτέρα, προκαλώντας το κλείσιμο πολλών κυβερνητικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των πρεσβειών του Ισραήλ στις ΗΠΑ και αλλού.
Οι πτήσεις ακυρώθηκαν, τα νοσοκομεία νέκρωσαν, τα πανεπιστήμια ακύρωσαν μαθήματα, ενώ χιλιάδες έφεδροι στρατιωτικοί απειλούσαν να σταματήσουν την υπηρεσία τους.
Λίγα λεπτά αφότου μίλησε ο Netanyahu, ο ηγέτης της Histadrut, Arnon Bar-David, τερμάτισε τη γενική απεργία.
Την Κυριακή, το σημείο ανάφλεξης ήταν όταν ο Netanyahu εκδίωξε τον Gallant.
Σχεδόν αμέσως, ένας αυτοκινητόδρομος του Τελ Αβίβ κατακλύστηκε όταν ξέσπασε στη μέση του δρόμου μια αυθόρμητη διαμαρτυρία στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι.
Η αναταραχή ώθησε τελικά τον Netanyahu να παγώσει τη νομοθεσία.
Αλλά το νέο του σχέδιο δεν είναι πιθανό να ικανοποιήσει όλους τους επικριτές του, καθώς φέρεται να περιλαμβάνει την υπόσχεση για τη δημιουργία μιας εθνικής φρουράς που θα ελέγχεται από τον υπουργό Εθνικής Ασφάλειας Itamar Ben-Gvir, ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος Otzma Yehudit.
Τι θα άλλαζε το σχέδιο του Netanyahu;
Η κυβέρνηση Netanyahu πιστεύει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είναι πολύ φιλελεύθερο και εμποδίζει πολιτικές που προωθούνται από υπερεθνικιστές και υπερορθόδοξους πολιτικούς.
Υπό την πίεση των διαδηλώσεων, ο συνασπισμός του Netanyahu έχει ήδη καταθέσει το πιο αμφιλεγόμενο μέρος του σχεδίου, το οποίο θα έδινε στην κυβερνητική κυβέρνηση την εξουσία να παρακάμπτει το Ανώτατο Δικαστήριο.
Η ώθηση για μεγαλύτερο έλεγχο σε μεγάλο βαθμό θεωρείται ως ένα προληπτικό βήμα προς την εφαρμογή μιας αμφιλεγόμενης νομοθετικής ατζέντας.
Η κυβέρνηση θέλει να περάσει νόμους που δίνουν προτεραιότητα στη θρησκεία και τον εθνικισμό, αλλά όπως έχουν τα πράγματα τώρα, τα δικαστήρια πιθανότατα θα έλεγαν ότι οι νόμοι αυτοί παραβιάζουν βασικά δικαιώματα.
Επίσης, θα προστάτευε τον ίδιο τον Netanyahu.
Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση ψήφισε νόμο που μπλοκάρει τη δυνατότητα της δικαιοσύνης να κηρύξει τον πρωθυπουργό ακατάλληλο για το αξίωμά του, λόγω σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ της δικής του δίκης για διαφθορά και των προσπαθειών του να παρέμβει στα δικαστήρια.
Η κυβέρνηση θέλει επίσης να δώσει στον εαυτό της ένα πιο άμεσο χέρι στην επιλογή των δικαστών της χώρας - μια διαδικασία που περιλαμβάνει μια δικαστική επιτροπή επιλογής.
Σύμφωνα με τις προτεινόμενες αλλαγές, η κυβέρνηση θα έχει την αποφασιστική ψήφο για ορισμένους από τους δικαστές που διορίζονται στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Επί του παρόντος, οι πολιτικοί έχουν μειοψηφική ψήφο στην επιτροπή επιλογής.
Οι επικριτές λένε ότι το σχέδιο θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων αποδυναμώνοντας την ανεξαρτησία των δικαστηρίων - ενός θεσμού με σαρωτική εξουσία στο Ισραήλ.
Γιατί το ισραηλινό δικαστικό σώμα είναι τόσο ισχυρό;
Τα δικαστήρια διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση για το πώς ζουν οι άνθρωποι, επειδή το Ισραήλ δεν έχει γραπτό σύνταγμα και δεν θέσπισε ποτέ μια Διακήρυξη Δικαιωμάτων που να εγγυάται βασικά δικαιώματα και ελευθερίες.
Αντ' αυτού, η χώρα λειτουργεί σύμφωνα με ένα σύνολο βασικών νόμων.
Τα δικαστήρια αποφασίζουν για μια σειρά από αμφιλεγόμενα και εκτεταμένα ζητήματα, από τις ισραηλινές εποικιστικές επιχειρήσεις μέχρι τις ελευθερίες των ΛΟΑΤΚΙ και τα δικαιώματα των Παλαιστινίων πολιτών, καθώς και για την έκδοση αποφάσεων σχετικά με ζητήματα που αφορούν την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ.
Εάν τα δικαστήρια του Ισραήλ υπονομευθούν, τα διεθνή δικαστήρια ενδέχεται να μην αναγνωρίζουν πλέον την πλήρη εξουσία τους - και οι επιπτώσεις από αυτό περιλαμβάνουν το ενδεχόμενο οι Ισραηλινοί στρατιώτες να γίνουν πιο επιρρεπείς στο να κατονομαστούν σε υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου.
Ποιοι είναι οι διαδηλωτές;
Το σχέδιο για τη δραματική αναμόρφωση του δικαστικού σώματος έχει προσελκύσει χιλιάδες και χιλιάδες διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους είναι φιλελεύθεροι Ισραηλινοί της μεσαίας τάξης και της πλειοψηφίας που συνήθως δεν συμμετέχουν σε διαδηλώσεις στους δρόμους.
Λένε ότι ο τρόπος ζωής τους βρίσκεται σε κίνδυνο και ότι τα δικαιώματα των γυναικών θα μπορούσαν ξαφνικά να περιοριστούν σύμφωνα με το νέο κυβερνητικό σχέδιο.
Οι γυναίκες έχουν διαδηλώσει με κόκκινες ρόμπες και λευκά σκουφάκια όπως στο "The Handmaid's Tale" - εικόνες τις οποίες μάλιστα ανέβασε στο Twitter η συγγραφέας του μυθιστορήματος, Margaret Atwood.
Οι διαμαρτυρίες συνεχίζονται εδώ και μήνες, αλλά η δημόσια οργή έγινε πιο έντονη νωρίτερα αυτό το μήνα, αφού ο Netanyahu αποκάλεσε τους διαδηλωτές αναρχικούς και η αστυνομία χρησιμοποίησε χειροβομβίδες κρότου λάμψης και κανόνια νερού για να διαλύσει συγκεντρώσεις και πορείες.
Tο χρονολόγιο της πολιτικής κρίσης
29 Δεκεμβρίου 2022: Ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ορκίζεται πρωθυπουργός γα μια έκτη θητεία του, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, τις πέμπτες που διεξήχθησαν από τον Απρίλιο του 2019. Έπειτα από ένα βραχύβιο πέρασμα του στην αντιπολίτευση, ο Νετανιάχου για να συγκροτήσει κυβέρνηση κάνει μεγάλες παραχωρήσεις σε ακροδεξιά και θρησκευτικά κόμματα.
1 Φεβρουαρίου: Ο υπουργός Οικονομίας Νιρ Μπάρκατ τονίζει σε ένα συνέδριο ότι η μεταρρύθμιση δεν θα βλάψει την οικονομία ούτε θα προκαλέσει ένα brain drain (σ.σ. μαζική μετανάστευση εξειδικευμένων επαγγελματιών). Ωστόσο, το χρημαστήριο πέφτει και οι εταιρείες τεχνολογίας αναφέρουν ότι οι επενδυτές ανησυχούν.
19 Φεβρουαρίου: Ο Αμερικανός πρέσβης Νάιντες σημειώνει σε έναν αμερικανικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό: «Λέμε στον πρωθυπουργό, όπως λέω στα παιδιά μου, κάντε μια παύση να χαλαρώσετε, επιβραδύνετε, προσπαθήστε να επιτύχετε συναίνεση, φέρτε τα κόμματα μαζί».
14 Μαρτίου: Η Κνεσέτ εγκρίνει σε πρώτη ανάγνωση τη ρήτρα παρέκκλισης, την πιο αμφισβητούμενη διάταξη του νομοσχεδίου.
Ο Νετανιάχου βρίσκεται αντιμέτωπος φωνές και σφυρίγματα από διαδηλωτές που αντιτίθενται στο σχέδιό του κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο.
27 Μαρτίου: Ο εθνικιστικός-θρησκευτικός κυβερνητικός συνασπισμός Νετανιάχου επιζεί πρότασης μομφής της αντιπολίτευσης στην Κνεσέτ, η οποία κατατέθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την δικαστική μεταρρύθμιση. Ο Χέρτζογκ καλεί την κυβέρνηση να «διακόψει αμέσως» τις νομοθετικές εργασίες για τη μεταρρύθμιση. Το Histadrut, το μεγαλύτερο συνδικάτο του Ισραήλ, κηρύσσει «γενική απεργία» με άμεση ισχύ, απαιτώντας την απόσυρση του νομοσχεδίου. Οι πτήσεις από το Μπεν Γκουριόν αναστέλλονται. Δύο μεγάλα λιμάνια της χώρας ανακοινώνουν την διακοπή της λειτουργίας τους στο πλαίσιο της γενικής απεργίας. Οι ισραηλινές πρεσβείες σε ολόκληρο τον κόσμο λαμβάνουν οδηγία να συμμετάσχουν στην γενική απεργία. Ο Νετανιάχου αναβάλλει προγραμματισμένη ανακοίνωσή του για την αναστολή της δικαστικής μεταρρύθμισης, εν μέσω διαφωνιών στον κυβερνητικό συνασπισμό, μεταδίδει η ισραηλινή τηλεόραση. Σύμφωνα με δημοσιεύματα ο πρωθυπουργός καθυστερεί καθώς αγωνίζεται να εμποδίσει την κατάρρευση της κυβέρνησής του λόγω της υπαναχώρησης στα σχέδια της. Τελικά βγαίνει και ανακοινώνει ότι θα αναβάλει για ένα μήνα την προώθηση της αμφιλεγόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης, παραπέμποντας την στην επόμενη σύνοδο του ισραηλινού κοινοβουλίου που θα αρχίσει σε λίγες εβδομάδες, μετά τις διακοπές των εορτασμών για το Πάσχα.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου
Click to see the code!
To insert emoticon you must added at least one space before the code.