Του Δρα Δημ. Σταθακόπουλου
Ήδη ακούστηκαν οι πρώτες φωνές για αναβολή των Τουρκικών εκλογών επί 6μηνο ή και 1 χρόνο, λόγω της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης των σεισμών.
Θυμίζω πως οι εκλογές πρέπει να γίνουν – σύμφωνα με το Σύνταγμα – έως τις 18 Ιουνίου ’23, παρότι πρόθεση του Τούρκου Προέδρου είναι να γίνουν στις 14 Μαΐου.
Εν τούτοις οι δύο μεγάλοι σεισμοί θα μπορούσαν να τις αναβάλουν ;
Ήδη ακούστηκαν οι πρώτες φωνές για αναβολή των Τουρκικών εκλογών επί 6μηνο ή και 1 χρόνο, λόγω της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης των σεισμών.
Θυμίζω πως οι εκλογές πρέπει να γίνουν – σύμφωνα με το Σύνταγμα – έως τις 18 Ιουνίου ’23, παρότι πρόθεση του Τούρκου Προέδρου είναι να γίνουν στις 14 Μαΐου.
Εν τούτοις οι δύο μεγάλοι σεισμοί θα μπορούσαν να τις αναβάλουν ;
Τούρκοι Συνταγματολόγοι και ειδικοί αναλυτές, αναλόγως του κομματικού τους πρόσημου, ερμηνεύουν διαφορετικά τα άρθρα του Συντάγματος.
Οι μεν του CHP ( Κεμαλιστές) λένε όχι στην αναβολή, οι δε του ΑΚΡ ( Ερντογανικοί) – ανεπίσημα μέχρι τώρα – λένε πως θα μπορούσαν να αναβληθούν για το Νοέμβριο του ’23, όπως είχε γίνει με τις δημοτικές εκλογές του 2019, όπου σε κάποιες περιοχές , αντί για τον Ιούνιο, είχαν γίνει το Νοέμβριο λόγω ανωτέρας βίας στις περιοχές αυτές.
Ειδικότερα :
Το άρθρο 78 του Συντάγματος με τίτλο: «Αναβολή εκλογών και ενδιάμεσες εκλογές» . αναφέρει:
«Εάν δεν είναι δυνατή η διεξαγωγή εκλογών λόγω πολέμου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να αποφασίσει την αναβολή των εκλογών έως και ένα έτος».
Στο δεύτερο εδάφιο αναφέρει : «Εάν δεν έχει εκλείψει ο λόγος της αναβολής ( πόλεμος) , η διαδικασία αυτή ( αναβολή) μπορεί να επαναληφθεί και να αναβληθούν εκ νέου ( οι εκλογές )».
Παρακάτω, το Σύνταγμα , έχει και το εξής κεφάλαιο , που ανέλυσα σε αρθρογραφία μου ήδη από το Σεπτέμβριο του ’22:
ΙΙΙ. Διαχείριση έκτακτης ανάγκης
ΑΡΘΡΟ 119
Ο Πρόεδρος, σε περίπτωση εμφάνισης κατάστασης που απαιτεί πόλεμο, επιστράτευσης, ισχυρής και ενεργού εξέγερσης κατά της πατρίδας ή της Δημοκρατίας, εξάπλωσης βίαιων πράξεων που θέτουν σε κίνδυνο το αδιαίρετο της χώρας και του έθνους, εσωτερικούς ή εξωτερικούς παράγοντες, εμφάνισης εκτεταμένων πράξεων βίας που αποσκοπούν στην καταστροφή της Συνταγματικής τάξης ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, ( τότε ο Πρόεδρος ) μπορεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες, σε ολόκληρη τη χώρα – ή σε περιοχή της – σε περίπτωση σοβαρής διατάραξης της δημόσιας τάξης, φυσικής καταστροφής ή επικίνδυνης επιδημικής ασθένειας, ή σοβαρής οικονομικής κρίσης λόγω πράξεων βίας.
Η απόφαση για την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης δημοσιεύεται αυθημερόν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και υποβάλλεται για έγκριση στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση ομοίως αυθημερόν.
Εάν η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας βρίσκεται σε διάλειμμα ( διακοπή εργασιών/ διακοπών ) , καλείται εκτάκτως σε συνεδρίαση.
Εάν η Συνέλευση το κρίνει απαραίτητο, μπορεί να συντομεύσει, να παρατείνει ή να άρει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Κατόπιν αιτήματος του Προέδρου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να παρατείνει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης ( πέραν των 6 μηνών ) που δεν θα πρέπει όμως , να υπερβαίνει τους τέσσερις (4) ακόμα μήνες κάθε φορά.
Αυτό το τετράμηνο ΔΕΝ ισχύει σε περιπτώσεις πολέμου . ( δηλ η παράταση θα είναι μεγαλύτερη του τετραμήνου και για όσο διαρκεί ο πόλεμος ).
Οι φορολογικές, περιουσιακές και εργασιακές υποχρεώσεις των πολιτών, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης , το πως αυτές θα περιοριστούν, ή θα ανασταλούν προσωρινά τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες, σύμφωνα με τις αρχές του άρθρου 15, καθώς και το με ποιές διατάξεις θα εφαρμόζονται και πως θα πραγματοποιούνται οι συναλλαγές, ρυθμίζονται από το νόμο.
Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, ο Πρόεδρος μπορεί να εκδώσει Προεδρικό διάταγμα για θέματα που επιβάλλει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, χωρίς να υπόκειται στους περιορισμούς του άρθρου 104, δεύτερη παράγραφος, δέκατη έβδομη υποπαράγραφος.
Τα διατάγματα αυτά, που έχουν ισχύ νόμου, δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και υποβάλλονται αυθημερόν στην Εθνοσυνέλευση για έγκριση εκτός από την περίπτωση, που η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση, δεν μπορεί να συνέλθει λόγω πολέμου και ανωτέρας βίας.
Τα προεδρικά διατάγματα που εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης συζητούνται και αποφασίζονται στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας εντός τριών μηνών.
Σε αντίθετη περίπτωση, το προεδρικό διάταγμα που εκδόθηκε σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, καταργείται αυτοδικαίως και δεν ισχύει.
– Με τα φτωχά Ελληνικά Νομικά μου και προσπαθώντας να ερμηνεύσω το Τουρκικό Σύνταγμα, θεωρώ πως , αν θελήσει ο Τούρκος Πρόεδρος, θα επικαλεστεί το άρθρο 119 και σε συνδυασμό με το άρθρο 78, μπορεί να εξομοιώσει τους σεισμούς με πολεμική ζημία ανωτέρας βίας και να αναβάλει τις εκλογές για το Νοέμβριο του ’23 ή την άνοιξη του 2024.
Επίσης, με ” μοντέλο ” τις δημοτικές εκλογές του 2019, θα μπορούσε να κάνει εμπρόθεσμες εκλογές σε όλη την Τουρκία, πλην των πληγέντων περιοχών, όπου θα γίνουν του χρόνου, η δε εκπροσώπησή τους στην Τουρκική εθνοσυνέλευση θα υφίσταται με παράταση της θητείας των τοπικών βουλευτών. Οι βουλευτές αυτοί, εκπροσωπώντας τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής Hatay ( που σε ποσοστό 30-50% ψηφίζουν ΑΚΡ/ Ερντογάν και όχι HDP/ Κουρδικό κόμμα) θα μπορούσαν να δώσουν ” ψήφο εμπιστοσύνης ” στον νεοεκλεγμένο Πρόεδρο και να καλυφθεί για ένα έτος, το κενό της μη ψηφοφορίας των κατοίκων της περιοχής.
Βεβαίως αυτά είναι σενάρια και εικασίες , που μόνο το Yüksek seçim kurulunun – YsK / Ανώτατατο Εκλογικό Συμβούλιο ( ιδρύθηκε το 1950), μπορεί να επιλύσει, εφόσον κληθεί.
*Προσωπική εκτίμηση:
Ο Τούρκος Πρόεδρος, σε αντίθεση με τις επιδερμικές εκτιμήσεις, δεν ζημιώνεται από τις συνέπειες των σεισμών, αφού έλαβε μέτρα ποινικής δίωξης των υπευθύνων εργολάβων, έδωσε το πρώτο οικονομικό επίδομα ανακούφισης , έφτιαξε την εικόνα του στη διεθνή σκηνή ,αφού τον συνδράμουν όλοι οι ξένοι , εμφανίζεται ως ο ελεήμων του λαού δινοντας το merhamet / έλεος, έναντι του Kader/ πεπρωμένου, ενώ έχει καταφέρει να μην υπάρχει ακόμα ορατός δυναμικός αντίπαλός του στις Προεδρικές εκλογές, που να συγκεντρώνει το αντιΕρντογανικό ρεύμα. Ποιος ο λόγος να αναβάλει τις εκλογές δίνοντας χρόνο ανασύνταξης της αντιπολίτευσης εις βάρος του ;
Από την άλλη, αν θελήσει να αναβάλει “νομιμοφανώς” τις εκλογές, μπορεί να το κάνει, όπως εξήγησα παραπάνω, δίνοντας έμφαση στο ανθρωπιστικό κομμάτι λέγοντας: ” έχουμε συνέπειες πολέμου από τους σεισμούς • πρέπει να ανασυσταθούμε. Οι εκλογές θα γίνουν μεν , αργότερα δε. Δεν επείγουν ” . Αν οι αντιπολίτευση επιμένει να γίνουν μέχρι 18 Ιουνίου ’23, ο Τούρκος Πρόεδρος θα τους “καταγγείλει ” ως ανάλγητους και συμφεροντολόγους που κοιτούν το δικό τους συμφέρον κάρπωσης της εξουσίας, αγνοώντας τον πόνο και συμφέρον του λαού, κερδίζοντας έτσι ο Πρόεδρος Ερντογάν και το επικοινωνιακό κομμάτι προς τον λαό, αλλά και αυτό που τυχόν θα θέλει, δηλ. αναβολή των εκλογών, ολικώς, ή μερικώς μόνο στην πληγείσα ευρύτερη περιοχή.
Δημοσίευση σχολίου