Γράφει ο Σπύρος Σουρμελίδης
Μέτρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την Λιβύη, καλείται να ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση, την ώρα μάλιστα που στην Πράγα συζητιέται η πολιτική ασφάλειας όλης τη Ευρώπης. Το μήνυμα πλέον πρέπει να είναι προς την Λιβύη και αυτό μπορεί να γίνει, αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αποφασίσει να προχωρήσει σε αποτελεσματικές κινήσεις ώστε να “κλείσει” το παράθυρο που έχει ανοίξει η Τουρκία εκμεταλλευόμενη την κατάσταση στην Λιβύη. Πρακτικά αυτό σημαίνει -όπως λένε έμπειροι διπλωμάτες- ότι ο κ. Μητσοτάκης πρέπει να επιδιώξει να πιεστεί η κυβέρνηση της Τρίπολης απο την ΕΕ, η οποία και την στηρίζει. Και είναι η ΕΕ η οποία απλώς κοιτάει εδώ και χρόνια την Τουρκία να εξοπλίζει δυνάμεις στην Λιβύη, χωρίς να αντιδρά.
Μήνυμα προς την Τρίπολη
Η Τουρκία με μια έωλη, στα όρια της νομιμότητας συμφωνία που έκανε με την κυβέρνηση Ντμπεϊμπα της Τρίπολης (η οποία είναι αναγνωρισμένη απο τον ΟΗΕ και την ΕΕ), απειλεί να ξεκινήσει έρευνες και γεωτρήσεις , στην ΑΟΖ που όρισαν οι δυο πλευρές, μέρος της οποίας όμως πέφτει πάνω σε περιοχές ελληνικών δικαιωμάτων νοτίως της Κρήτης. Αν η Τουρκία προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση, προκαλεί την Αθήνα να αντιδράσει, διαφορετικά θα είναι σαν να αποδέχεται ένα ακόμα τετελεσμένο, αυτή τη φορά εκχωρώντας δικαιώματα προς την Λιβύη.
Η Άγκυρα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, μπορεί να ισχυριστεί πως είναι η Ελλάδα η χώρα που “επιτίθεται”. Το αποτέλεσμα θα είναι ντο επιθυμητό για την Άγκυρα να προκληθεί ένταση μεταξύ δυο ΝΑΤΟικών χωρών.
Είναι η κυβέρνηση που πρέπει να απαιτήσει μέτρα απο την Ευρώπη, αρχικώς συνεννόησης με την Τρίπολη και στην συνέχεια μέτρα αποτροπής. Είναι τρελό να είναι η τριχοτομημένη Λιβύη που θα αμφισβητήσει έστω και εμμέσως τις ευρωπαϊκές θαλάσσιες περιοχές και η ΕΕ να μην αντιδρά.
Είναι άλλωστε ενοχλητικά χαρακτηριστικό, ότι η επιχείριση “Ειρήνη” που είχε στόχο να επιβάλλει εμπάργκο όπλων στην Λιβύη δεν έχει εμποδίσει απο το 2016 ούτε ένα τουρκικό πλοίο να μεταφέρει όπλα και προσωπικό στην Λιβύη, όπου διεξάγεται εμφύλιος πόλεμος.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έκπληκτη για μία ακόμα φορά, μετά την κίνηση της Άγκυρας να υπογράψει νέα συμφωνία με την κυβέρνηση της Τρίπολης για αξιοποίηση υποθαλάσσιου πλούτου, κάνει το μόνο που ξέρει: ενημερώνει φίλους και συμμάχους. Υπογραμμίζοντας τις τουρκικές προκλήσεις.
Όλες αυτές οι χαιρετούρες δεν είχαν ως τώρα κανένα αποτέλεσμα. Πρακτικά αν δεν είχε προκύψει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ΝΑΤΟ και ΕΕ απλώς θα παρακολουθούσαν την τουρκική προκλητικότητα και την ελληνοτουρκική διένεξη, προτείνοντας …διάλογο!
Είναι η αλλαγή των ισορροπιών και η προσέγγιση Τουρκίας-Ρωσίας που τους ανησυχεί.
Η Αθήνα καλείται έστω και τώρα να απαιτήσει επιτέλους μέτρα κατά της Τουρκίας. Αν δεν θέλουν να προκύψει ένα θερμό επεισόδιο. Δεν μπορεί να απειλεί η Τουρκία με θερμό επεισόδιο την ώρα της μάχη με την Μόσχα. Το επεισόδιο θα συμβεί αν οι ΕΕ δεν πάρει μέτρα να το αποτρέψει. Και είναι αυτό που δεν έχει πετύχει η διπλωματία Μητσοτάκη.
Η ανησυχία της Ουάσιγκτον
Η Ουάσιγκτον έδειξε την ανησυχία της με μια ακόμα μετριοπαθή και διστακτική δήλωση εκπροσώπου του Στεητ Ντιπαρτμεντ : “Παρόλο που είναι σε γνώση μας οι αναφορές για την υπογραφή ενός μνημονίου κατανόησης μεταξύ της κυβέρνησης της Τουρκίας και της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης, δεν έχουμε δει ακόμα το κείμενο. Σημειώνουμε ότι η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης υποχρεούται σύμφωνα με τις διατάξεις του οδικού χάρτη του Φόρουμ για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF) να μην εξετάζει νέες συμφωνίες που βλάπτουν τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του λιβυκού κράτους ή του επιβάλλουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις”. για να προσθέσει στο τέλος ” Θα σας παραπέμψουμε στις κυβερνήσεις της Τουρκίας και της Λιβύης για το αποτέλεσμα των πρόσφατων συζητήσεων”.
Η δήλωση των Αμερικανών δεν “αδειάζει” ούτε την Άγκυρα ούτε την Τρίπολη, αναδεικνύει όμως τη θέση τους ότι δεν θέλουν φασαρίες και μπερδέματα αυτή την ώρα, που υπάρχει το μέτωπο με την Ρωσία. Χωρίς να τσαλακώνει όμως και την Άγκυρα.
ΕΕ: Η ωραία κοιμωμένη
Και η δήλωση των Αμερικανών όμως δείχνει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρέπει να στρέψει την προσοχή της στην Λιβύη. Απαιτώντας απο την ΕΕ, να εγκαταλείψει την απραξία της. Είναι εξαιρετικά περίεργο το γεγονός ότι ενώ οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν συμφέροντα στην Λιβύη, παρακολουθούν την Τουρκία να καθορίζει τις εξελίξεις στην διαλυμένη Λιβύη.
Είναι οι Αμερικανοί με τους Γάλλους που ανέτρεψαν το καθεστώς Καντάφι το 2011, επειδή υπέγραψε μια θηριώδη ενεργειακή συμφωνία με τους Κινέζους. Αν και διαλυμένη η Λιβύη, εταιρίες όπως η γαλλική Total, η ιταλική ENI και η αγγλοολλανδική Shell, συνεχίζουν να κερδίζουν απο το πετρέλαιο της χώρας. Μάλιστα είναι ιταλικές τράπεζες που εισπράττουν ακόμα και σήμερα χρήματα της Λιβύης, τα οποία δεν αποδίδουν στην χώρα, επειδή δεν υπάρχει σταθερό καθεστώς. Όλοι αυτοί αδυνατούν να οδηγήσουν την κατάσταση σε μια ομαλοποίηση. Φυσικά στην Λιβύη έχουν εμπλακεί και η Τουρκία και η Ρωσία, όπως η Αίγυπτος και χώρες του Κόλπου.
Κάποια στιγμή ενεπλάκη η Γερμανία με πρωτοβουλία της Μέρκελ, προκειμένου να βρεθούν λύσεις. Η οποία είχε το πλεονέκτημα να μιλά με όλους και με τους Ρώσους και με τους Τούρκους. Μετά την αποχώρηση της Μέρκελ η κατάσταση και στην Λιβύη έχει βγει εκτός ελέγχου. Με τους ευρωπαίους απλώς να βλέπουν. Η ακόμα χειρότερα, η κάθε ευρωπαϊκή χώρα να κινείται μόνη της (π.χ Ιταλία) με αποτέλεσμα να διευρύνεται το χάος. Όλο αυτό δε, ενισχύει τα μεταναστευτικά ρεύματα μέσω Λιβύης! Και την ίδια ώρα ο κάθε Σαλβίνι κυνηγάει μετανάστες στην θάλασσα.
Η κατακερματισμένη Λιβύη
Η Λιβύη συνεχίζει να βιώνει ένα εμφύλιο πόλεμο με πολλούς παράγοντες. Στην Τρίπολη υπάρχει η αναγνωρισμένη απο τον ΟΗΕ κυβέρνηση εθνικής ενότητας με επικεφαλής τον Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα, η οποία επρόκειτο να οδηγήσει την χώρα σε εκλογές τον Δεκέμβριο του 2021. Όχι μόνο δεν το πέτυχε, αλλά προέκυψε μία δεύτερη κυβέρνηση, με επικεφαλής τον Φάτι Μπατσάγα, που μετείχε αρχικώς στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Ο Μπατσάγα με έδρα την Σύρτη, υποστηρίζεται από τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, που έχει το ορμητήριο του στο Τομπρούκ.
Ο Μπατσάγα είναι πιο κοντά στους Αιγύπτιους και εμμέσως στους Ρώσους, σε αντίθεση με τον Ντμπέιμπα, που φανερά πλέον στηρίζεται απο τον Ερντογάν. Η κατάσταση είναι χαώδης και δεν φαίνεται ομαλοποίηση στο άμεσο μέλλον. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουν κανένα εργαλείο για να βοηθήσουν στην ομαλοποίηση.
Συγχρόνως υπάρχουν οι Φυλές της Λιβύης, που έχουν λόγω και που μετακινούνται απο τον έναν στον αλλον (Τρίπολη ή Σύρτη) ανάλογα με συμφέροντα και υποσχέσεις.
Σε κάθε περίπτωση η Αθήνα έχει πολλούς λόγους να κινηθεί προς την κατεύθυνση να σταλεί επιτέλους ένα μήνυμα προς την Τρίπολη.
Δημοσίευση σχολίου