Μανώλης Κοττάκης
Μετά τήν ακύρωση τού ΕastMed μέ non paper (!!) στίς 22 Δεκεμβρίου οι ΗΠΑ ευνοούν τήν συμμετοχή τής Τουρκίας στό EastMed Gaz Forum μαζί μέ Αίγυπτο, Ελλάδα, Κύπρο.
ΣΕ ENA εξαιρετικώς ενδιαφέρον άρθρο του στήν «Καθημερινή τής Κυριακής» τό οποίο προκάλεσε τόν ενθουσιασμό τού πρέσβεως Πάυατ, ο κύριος Έντι Ζεμενίδης εκτελεστικός διευθυντής τού Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής ηγεσίας ανέλυσε επί μακρόν τούς λόγους γιά τούς οποίους η Ελλάδα είναι γεωπολιτικώς χρήσιμη στίς Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Μετά τήν ακύρωση τού ΕastMed μέ non paper (!!) στίς 22 Δεκεμβρίου οι ΗΠΑ ευνοούν τήν συμμετοχή τής Τουρκίας στό EastMed Gaz Forum μαζί μέ Αίγυπτο, Ελλάδα, Κύπρο.
ΣΕ ENA εξαιρετικώς ενδιαφέρον άρθρο του στήν «Καθημερινή τής Κυριακής» τό οποίο προκάλεσε τόν ενθουσιασμό τού πρέσβεως Πάυατ, ο κύριος Έντι Ζεμενίδης εκτελεστικός διευθυντής τού Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής ηγεσίας ανέλυσε επί μακρόν τούς λόγους γιά τούς οποίους η Ελλάδα είναι γεωπολιτικώς χρήσιμη στίς Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Συγκεκριμένα τό σημείωμά του έφερε τόν τίτλο «Πόσο σημαντική είναι η Ελλάδα γιά τήν Αμερική», ο κύριος Ζεμενίδης διατρέχοντας τίς ελληνοαμερικανικές σχέσεις σέ ευρεία επισκόπηση απαρίθμησε τούς λόγους τής σημασίας μας γιά τούς υπερατλαντικούς συμμάχους μας: τήν στάση μας στό θέμα τού 5G απέναντι στούς Κινέζους, τήν αξία τού λιμένος Αλεξανδρουπόλεως στήν νέα αντιρωσσική αντινατοϊκή άμυνα, τό περιεχόμενο τής πρόσφατης συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας, τήν επέκταση τής βάσης τής Σούδας κ.λπ. Η χωροταξία ίσως καί νά έχει αλλάξει ελαφρώς σέ σύγκριση μέ τό παρελθόν, αλλά ο λόγος πού η Ελλάς ήταν κατά τήν διάρκεια τού Ψυχρού Πολέμου χρήσιμος γιά τίς ΗΠΑ ήταν πάντοτε στρατιωτικός. Μετά τήν ανασύνταξη τής Ρωσσίας από τό 2000 έγινε ενεργειακός καί μετά τήν Κινεζική εισβολή στήν Ευρώπη τήν ίδια εποχή έγινε καί εμπορικός. Υπό αυτή τήν έννοια είναι τίμιος ο τίτλος τού άρθρου τού κυρίου Ζεμενίδη.
Τό μέγα ερώτημα πού ανακύπτει μετά τήν δημόσια παραδοχή τών ΗΠΑ, ότι εγκαταλείπουν τόν αγωγό EastMed επειδή θεωρείται μεταξύ άλλων «εστία έντασης στήν περιοχή» (υιοθετώντας πλήρως τίς αιτιάσεις τών Τούρκων) είναι τό εξής: «Πόσο σημαντική είναι η Αμερική γιά τήν Ελλάδα;». Ασφαλώς τό ερώτημά μας διατυπώνεται μέ μεγίστη υπερβολή γιατί προφανώς καί οι ΗΠΑ έχουν σημασία γιά εμάς οι παρεμβάσεις πού έκαναν καί γιά δικούς τους λόγους βεβαίως στούς Γερμανούς μάς κράτησαν στό ευρώ στά δύσκολα χρόνια τών μνημονίων. Η βάση τής Αλεξανδρουπόλεως στήν οποία σπεύδουν μέ στρατό καί οι σουνίτες Σαουδάραβες έχει επίσης αξία.
Τό μέγα ερώτημα πού ανακύπτει μετά τήν δημόσια παραδοχή τών ΗΠΑ, ότι εγκαταλείπουν τόν αγωγό EastMed επειδή θεωρείται μεταξύ άλλων «εστία έντασης στήν περιοχή» (υιοθετώντας πλήρως τίς αιτιάσεις τών Τούρκων) είναι τό εξής: «Πόσο σημαντική είναι η Αμερική γιά τήν Ελλάδα;». Ασφαλώς τό ερώτημά μας διατυπώνεται μέ μεγίστη υπερβολή γιατί προφανώς καί οι ΗΠΑ έχουν σημασία γιά εμάς οι παρεμβάσεις πού έκαναν καί γιά δικούς τους λόγους βεβαίως στούς Γερμανούς μάς κράτησαν στό ευρώ στά δύσκολα χρόνια τών μνημονίων. Η βάση τής Αλεξανδρουπόλεως στήν οποία σπεύδουν μέ στρατό καί οι σουνίτες Σαουδάραβες έχει επίσης αξία.
Τό ακριβές ερώτημα είναι πόσο σημαντική μάς έχει δείξει στήν πράξη ότι είναι γιά τά ευρύτερα συμφέροντά μας η Αμερική. Κέρδη προφανώς καί έχουμε καί έχουμε από τήν στρατηγική συμπόρευση μαζί της. Είναι όμως όσα αξίζουμε; Η ανάλυσή μας θά ήταν ίσως μεροληπτική γιά τό πρόσφατο παρελθόν καί θά ήγετο σέ εύκολα συμπεράσματα άν στεκόμασταν σέ δύο τραυματικά ιστορικά γεγονότα, στήν εισβολή τών Τούρκων στήν Κύπρο καί στά Ίμια. Καί στίς δύο περιπτώσεις μάς έδειξαν πώς ούτε γιά εκείνους ο Ελληνισμός ήταν σημαντικός ούτε καί οι ίδιοι υπήρξαν σημαντικοί γιά εμάς. Μάλλον επιβλαβείς υπήρξε η απάθειά τους γιά τά εθνικά μας συμφέροντα. Εκ τού αποτελέσματος προκύπτει αυτό. Αλλά επειδή όπως συνηθίζει νά λέει ο Νίκος Κοτζιάς, «η ιστορία είναι μία φυλακή καί δέν πρέπει νά εγκλωβιζόμαστε σέ αυτήν», είναι χρήσιμο νά δούμε πόσο σημαντικές απεδείχθησαν οι ΗΠΑ γιά εμάς τήν τελευταία δεκαετία.
Μάς ενίσχυσαν μέ εξοπλισμούς; Όχι. Όσο τά είχαν καλά μέ τήν Τουρκία ετοιμάζονταν νά τής πουλήσουν μαχητικά F35, τώρα λένε θά τά δώσουν σέ εμάς. Νά δούμε. Μάς ενίσχυσαν μέ φυσικό αέριο; Όχι. Μάς υποχρέωσαν νά εγκαταλείψουμε τούς ρωσσικούς αγωγούς. Έστειλαν τόν Πούτιν στήν αγκαλιά τού Ερντογάν. Μάς υποσχέθηκαν ότι ο νέος διάδρομος EastMed θά δώσει γεωπολιτικό βάρος στήν χώρα μας καί θά μειώσει τήν εξάρτησή της από τό ρωσσικό φυσικό αέριο. Καί μετά από δέκα χρόνια φαγούρας, τώρα τόν ενταφιάζουν καί (αν)επισήμως. Διότι παρασκηνιακώς μάς τό λένε από τό 2020. Δέχθηκαν μήπως νά δημιουργήσουν μηχανισμό γιά τήν παραβίαση τών εναερίων συνόρων μας από τά τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη; Άν καί δεσμεύτηκαν γραπτώς στήν πρώτη συμφωνία γιά τόν EastMed τό 2018 έπειτα τό State Department μάς διεμήνυσε ότι δέ θά λάβει θέση «όσο υπάρχει εκκρεμότητα γιά τά σύνορα Ελλάδος Τουρκίας στόν αέρα».
Μάς ενίσχυσαν μέ εξοπλισμούς; Όχι. Όσο τά είχαν καλά μέ τήν Τουρκία ετοιμάζονταν νά τής πουλήσουν μαχητικά F35, τώρα λένε θά τά δώσουν σέ εμάς. Νά δούμε. Μάς ενίσχυσαν μέ φυσικό αέριο; Όχι. Μάς υποχρέωσαν νά εγκαταλείψουμε τούς ρωσσικούς αγωγούς. Έστειλαν τόν Πούτιν στήν αγκαλιά τού Ερντογάν. Μάς υποσχέθηκαν ότι ο νέος διάδρομος EastMed θά δώσει γεωπολιτικό βάρος στήν χώρα μας καί θά μειώσει τήν εξάρτησή της από τό ρωσσικό φυσικό αέριο. Καί μετά από δέκα χρόνια φαγούρας, τώρα τόν ενταφιάζουν καί (αν)επισήμως. Διότι παρασκηνιακώς μάς τό λένε από τό 2020. Δέχθηκαν μήπως νά δημιουργήσουν μηχανισμό γιά τήν παραβίαση τών εναερίων συνόρων μας από τά τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη; Άν καί δεσμεύτηκαν γραπτώς στήν πρώτη συμφωνία γιά τόν EastMed τό 2018 έπειτα τό State Department μάς διεμήνυσε ότι δέ θά λάβει θέση «όσο υπάρχει εκκρεμότητα γιά τά σύνορα Ελλάδος Τουρκίας στόν αέρα».
Μήπως μέ τό επίμαχο non paper πού απέστειλαν στήν έλληνική Κυβέρνηση γιά τόν ΕastMed στίς 22 Δεκεμβρίου δεσμεύτηκαν ότι θά στηρίξουν τίς έρευνες τού γαλλικού ερευνητικού Nautical Geo νοτίως τής Κρήτης; Όσοι διάβασαν τό απόρρητο αυτό κείμενο λένε «όχι». Από τήν διατύπωσή του φαίνεται ότι προτείνεται πρός τά δύο μέρη η καθιερωμένη αποχή από ενέργειες. Ουδετερότης. Ενέταξαν μήπως τήν Σκύρο καί τά Δωδεκάνησα στήν συμφωνία αμυντικής συνεργασίας πού υπέγραψαν μαζί μας όπως τούς ζητούσαμε; Όχι καί πάλι. Γιά τά Δωδεκάνησα αρνήθηκαν κατηγορηματικά, ούτε τά πλοία της δέ δένουν εκεί, γιά τήν Σκύρο άφησαν ένα ανοικτό παράθυρο στήν συμφωνία γιά νά μάς χρυσώσουν τό χάπι.
Στό Σκοπιανό, τέλος, τί κερδίσαμε πού επιτρέψαμε τήν ένταξη τής γείτονος στό ΝΑΤΟ; Μήπως ότι θά επιτηρούμε τόν εναέριό τους χώρο; Καί αυτό μάς τό αφαίρεσαν, η αρμοδιότητα μεταβιβάστηκε στήν συμμαχία! Πού καταλήγουμε κατόπιν όλων αυτών λοιπόν; Εμείς ξέρουμε ότι είμαστε σημαντικοί γιά τήν Αμερική. Ευχαριστούμε πολύ τόν κύριο Ζεμενίδη γιά τήν υπενθύμιση. Η Αμερική τό ξέρει όμως; Καί κυρίως τό δείχνει; Πώς τό δείχνει; Δυστυχώς δίπλα στό προβοκατόρικο ερώτημα «πόσο σημαντική είναι η Αμερική γιά τήν Ελλάδα» οφείλουμε νά προσθέσουμε ακόμη ένα πολύ νέο: «Πόσο μπορούμε νά εμπιστευόμαστε τήν Αμερική;».
Στό Σκοπιανό, τέλος, τί κερδίσαμε πού επιτρέψαμε τήν ένταξη τής γείτονος στό ΝΑΤΟ; Μήπως ότι θά επιτηρούμε τόν εναέριό τους χώρο; Καί αυτό μάς τό αφαίρεσαν, η αρμοδιότητα μεταβιβάστηκε στήν συμμαχία! Πού καταλήγουμε κατόπιν όλων αυτών λοιπόν; Εμείς ξέρουμε ότι είμαστε σημαντικοί γιά τήν Αμερική. Ευχαριστούμε πολύ τόν κύριο Ζεμενίδη γιά τήν υπενθύμιση. Η Αμερική τό ξέρει όμως; Καί κυρίως τό δείχνει; Πώς τό δείχνει; Δυστυχώς δίπλα στό προβοκατόρικο ερώτημα «πόσο σημαντική είναι η Αμερική γιά τήν Ελλάδα» οφείλουμε νά προσθέσουμε ακόμη ένα πολύ νέο: «Πόσο μπορούμε νά εμπιστευόμαστε τήν Αμερική;».
Άν κρίνουμε από τό γεγονός ότι μιά υπερδύναμη υπαναχωρεί από δεσμεύσεις της μέ non paper καί όχι μέ γραπτό επίσημο κείμενο, έχουμε μία πρώτη εικόνα. Υπάρχει όμως διπλός τρόπος γιά νά μάς διαψεύσει. Τό 2020 ο πρέσβυς Πάυατ σέ δηλώσεις του είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο νά συμμετάσχει στήν πρωτοβουλία EastMed Gaz Forum καί η Τουρκία. Είχε δηλώσει συγκεκριμένα τό εξής: «Δέν θέλουμε νά αποκλείσουμε κανέναν. Ελπίζουμε ότι η ενέργεια θά γίνει κινητήριος δύναμη τής συνεργασίας, καί αυτό ήδη συμβαίνει, καί δέν είναι μόνο μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ καί Κύπρου, αλλά ο τρόπος μέ τόν οποίο βλέπετε τώρα τίς συνέργειες, μέ τήν εισαγωγή τής Αιγύπτου, μέ τήν εισαγωγή τού Λιβάνου, μέ τήν εισαγωγή τής Ιορδανίας.
Όλα αυτά βοηθούν στήν επέκταση τών οικονομικών ευκαιριών, καί ελπίζουμε ιδιαίτερα ότι αυτός ο διάλογος, συμπεριλαμβανομένου τού EastMed Gas Forum, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ζητήσει καθεστώς παρατηρητή, θά κρατήσει ανοιχτή τήν πόρτα καί στήν Τουρκία». (We dont wish to exclude anybody. We hope that energy will become a driver of cooperation, and that already is happening, and its not just between Greece, Israel, and Cyprus, but the way in which you see cooperation now bringing in Egypt, bringing in Lebanon, bringing in Jordan. All of this helps to raise economic opportunities, and we very much hope that this dialogue, including the East Med Gas Forum, where the United States has sought observer status, will keep the door open as well to Turkey.) Ελπίζουμε, τέλος, ότι άν η Ελλάδα προχωρήσει σέ έρευνες ή σέ επέκταση τών χωρικών της υδάτων μελλοντικώς νοτίως τής Κρήτης σέ περιοχή πού δέν αμφισβητείται ούτε από τό παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, η Αμερική νά σταθεί επί τέλους πραγματικά δίπλα μας. Τότε θά αρθούν αυτοδικαίως όλες οι επιφυλάξεις πού δημιούργησε μέ τήν συμπεριφορά της απέναντί μας. Καί θά μάς αποδείξει σέ μιά στιγμή οριακή, ότι η Αμερική είναι σημαντική γιά εμάς.
Δημοσίευση σχολίου