Ο ρόλος-σκαλοπάτι της ελληνικής δύναμης στη Σαουδική Αραβία
Μάνος Χατζηγιάννης
Συμπληρώθηκαν περίπου 20 μέρες από την εγκαθίδρυση ελληνικής δύναμης και των συστημάτων Πάτριοτ στην Σαουδική Αραβία και ήδη τα πρώτα σενάρια για το ποιον θα εξυπηρετήσει η ελληνική παρουσία εκεί δίνουν και παίρνουν.
Οι μισοί αναλυτές θεωρούν την ελληνική παρουσία συνέχεια της αμερικανικής με την μορφή “αντ αυτής”. Άλλοι πάλι θεωρούν πως αυτή που θα βγει ωφελημένη είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ούτως ή άλλως ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Josep Borrell, χρησιμοποιεί την περιοδεία του στο Κατάρ, τα Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία για να ενισχύσει την εξωτερική δράση της ΕΕ. Ο ρόλος της Ευρώπης στη γεωπολιτική σκακιέρα είναι σε κρίση. Η κύρια πρόκληση τώρα είναι να αντιμετωπιστεί το Aukus.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική Ασφάλειας, Josep Borrell, φαίνεται να έχει διαβάσει την κατάσταση και δεν ήθελε να χάσει την ευκαιρία να ανακατευθύνει την εξωτερική δράση της ΕΕ. Ο Ισπανός διπλωμάτης ξεκίνησε αυτήν την εβδομάδα μια περιοδεία στον Κόλπο, όπου ελπίζει να συγκεντρώσει υποστήριξη και να ενισχύσει τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ Ευρώπης και Αραβικής Χερσονήσου. Το πρόσφατο παράδειγμα αυτής της συνεργασίας ήταν η κρίση στο Αφγανιστάν.
Ο Μπόρελ ξεκίνησε την περιοδεία την Πέμπτη από τη Ντόχα. Στην πρωτεύουσα του Κατάρ, ο ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ τόνισε τη «σημαντική μεταμόρφωση» που υφίσταται η περιοχή, αναφορικά με την πολιτική πρόοδο που έχει σημειώσει το Κατάρ.
"Υπάρχει δυνατότητα να κάνουμε περισσότερα μαζί σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο", τόνισε από τη Ντόχα και διαβεβαίωσε ότι η ευρωπαϊκή κοινότητα θέλει να "εκμεταλλευτεί αυτές τις δυνατότητες". Το διακριτικό άνοιγμα του καθεστώτος του Κατάρ προσθέτει νομιμότητα στις προσπάθειες της ΕΕ να προσεγγίσει τις μοναρχίες του Κόλπου, αν και μόνο το Κατάρ έχει κάνει βήματα μπροστά. Σε κάθε περίπτωση, ο εμίρης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ-Ζάνι διατηρεί πλήρεις εξουσίες στους τομείς της άμυνας, της οικονομίας και της εθνικής ασφάλειας ως αρχηγός κράτους.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Μπόρελ διοργανώνει περιοδεία στον Κόλπο από την ανάληψη των καθηκόντων του το 2019. Μια σημαντική λεπτομέρεια που αντικατοπτρίζει τις νέες περιοχές προς τις οποίες σκοπεύει να στραφεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τον διπλωμάτη, οι λόγοι που ωθούν τις Βρυξέλλες προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνουν τις «εκτεταμένες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις» που έχουν υποστεί αυτές οι χώρες. “Όλες οι μοναρχίες του Κόλπου έχουν οράματα για διαφοροποιημένες και πράσινες οικονομίες, λιγότερο εξαρτημένες από υδρογονάνθρακες. Και προχωρούν προς την ψηφιοποίηση”, είπε.
![]()
Για την Ευρώπη, η τρέχουσα κατάσταση αντιπροσωπεύει μια μεγάλη οικονομική ευκαιρία. «Οι συμβάσεις και οι επενδυτικές ευκαιρίες διακυβεύονται, τόσο στις χώρες του Κόλπου για ευρωπαϊκές εταιρείες όσο και στην Ευρώπη για κρατικά ταμεία πλούτου από τον Κόλπο, τα οποία κατέχουν ήδη ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας της ΕΕ», τόνισε ο διπλωμάτης. Μια αμοιβαιότητα που ωφελεί και τα δύο μέρη σε ένα αβέβαιο οικονομικό πλαίσιο που εξακολουθεί να επιβαρύνεται από την πανδημία.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μπόρελ τόνισε την εκθετική αύξηση των τιμών της ενέργειας στην Ευρώπη, η οποία συνεχίζει να σπάει τα ρεκόρ, και προσπάθησε να εδραιώσει την υποστήριξη του Κατάρ ως τον μεγαλύτερο εξαγωγέα φυσικού αερίου στον κόσμο: «Είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να βασιστούμε στο Κατάρ για να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε έλλειψη προμηθειών », είπε.
Γεωπολιτική συνεργασία
Αλλά η οικονομική σφαίρα δεν είναι η μόνη. Η συνεργασία σε γεωπολιτικό επίπεδο είναι άλλη μια από τις προτεραιότητες της ΕΕ. Μέχρι τώρα κάθε κράτος μέλος-μηδέ της Ελλάδος εξαιρουμένης- διατηρεί τη δική του πολιτική συμμαχιών εκτός ΕΕ των 27, με βάση αποκλειστικά τα δικά του συμφέροντα. Τώρα είναι ευκαιρία να αλλάξει η θέση της ΕΕ σε σχέση με τα κράτη του Κόλπου αφού η Ουάσινγκτον έχει στρέψει το επίκεντρο της εξωτερικής της δράσης στον Ινδο-Ειρηνικό.
"Καθ 'όλη τη διάρκεια της θητείας μου, άρχισα να συζητώ αυτούς τους μετασχηματισμούς στην περιοχή του Κόλπου και γενικά στη Μέση Ανατολή, με τους συνομιλητές μου. Οι μετασχηματισμοί είναι σημαντικοί για την Ευρώπη, επίσης επειδή επηρεάζουν τη θέση και τη συμμετοχή των χωρών του Κόλπου σε συγκρούσεις πιο κοντά μας, όπως η Λιβύη και η Συρία” , εξήγησε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Ντόχα.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου του Μπόρελ, η ΕΕ ετοιμάζεται να ανοίξει μόνιμη αποστολή στην πρωτεύουσα του Κατάρ. Αν και ο διπλωμάτης δεν διευκρίνισε ημερομηνίες, ανέφερε ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει έως το 2022.
“Το Κατάρ είναι μια χώρα που παίζει στρατηγικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νέας κατάστασης στο Αφγανικό ζήτημα από την άποψη της διευκόλυνσης των αλληλεπιδράσεων μεταξύ της Καμπούλ και της Δύσης”, συνόψισε ο Ευρωπαίος υπουργός Εξωτερικών μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ, Mohamed bin Abderrahman al-Zani, και τον εμίρη Tamim bin Hamad al-Zani.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας ταξίδεψε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα την Παρασκευή, μία ημέρα μετά την έναρξη της Expo Dubai 2020. Ο δεύτερος σταθμός της «περιοδείας» είχε ορισμένες αντιπαραθέσεις για την Ευρώπη, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε μποϊκοτάζ της συμμετοχή της Ένωσης στην καθολική έκθεση στα ΗΑΕ λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, ωστόσο, ο Μπόρελ διαβεβαίωσε την παρουσία της ΕΕ.
Ο διπλωμάτης έχει μεταφέρει τη δέσμευση της ΕΕ στην "εθνική προσπάθεια μετασχηματισμού και οικονομικής διαφοροποίησης των ΗΑΕ, σύμφωνα με τη διμερή μας συμφωνία συνεργασίας". Ο ίδιος ο Μπόρελ αναμένει να συζητήσει αυτά τα θέματα κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην περιοχή. Διαμονή που θα ολοκληρωθεί σήμερα Κυριακή.
Το ταξίδι του Μπόρελ θα ολοκληρωθεί με μια επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία, όπου θα έχει συνάντηση με αρκετούς υπουργούς από τον Οίκο Σαούντ. Ειδικά το ταξίδι στην Σαουδική Αραβία έχει ιδιαίτερη σημασία με αφορμή την πρόσφατη εγκατάσταση της ελληνικής δύναμης.
Συμπληρώθηκαν περίπου 20 μέρες από την εγκαθίδρυση ελληνικής δύναμης και των συστημάτων Πάτριοτ στην Σαουδική Αραβία και ήδη τα πρώτα σενάρια για το ποιον θα εξυπηρετήσει η ελληνική παρουσία εκεί δίνουν και παίρνουν.
Οι μισοί αναλυτές θεωρούν την ελληνική παρουσία συνέχεια της αμερικανικής με την μορφή “αντ αυτής”. Άλλοι πάλι θεωρούν πως αυτή που θα βγει ωφελημένη είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ούτως ή άλλως ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Josep Borrell, χρησιμοποιεί την περιοδεία του στο Κατάρ, τα Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία για να ενισχύσει την εξωτερική δράση της ΕΕ. Ο ρόλος της Ευρώπης στη γεωπολιτική σκακιέρα είναι σε κρίση. Η κύρια πρόκληση τώρα είναι να αντιμετωπιστεί το Aukus.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική Ασφάλειας, Josep Borrell, φαίνεται να έχει διαβάσει την κατάσταση και δεν ήθελε να χάσει την ευκαιρία να ανακατευθύνει την εξωτερική δράση της ΕΕ. Ο Ισπανός διπλωμάτης ξεκίνησε αυτήν την εβδομάδα μια περιοδεία στον Κόλπο, όπου ελπίζει να συγκεντρώσει υποστήριξη και να ενισχύσει τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ Ευρώπης και Αραβικής Χερσονήσου. Το πρόσφατο παράδειγμα αυτής της συνεργασίας ήταν η κρίση στο Αφγανιστάν.
Ο Μπόρελ ξεκίνησε την περιοδεία την Πέμπτη από τη Ντόχα. Στην πρωτεύουσα του Κατάρ, ο ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ τόνισε τη «σημαντική μεταμόρφωση» που υφίσταται η περιοχή, αναφορικά με την πολιτική πρόοδο που έχει σημειώσει το Κατάρ.
"Υπάρχει δυνατότητα να κάνουμε περισσότερα μαζί σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο", τόνισε από τη Ντόχα και διαβεβαίωσε ότι η ευρωπαϊκή κοινότητα θέλει να "εκμεταλλευτεί αυτές τις δυνατότητες". Το διακριτικό άνοιγμα του καθεστώτος του Κατάρ προσθέτει νομιμότητα στις προσπάθειες της ΕΕ να προσεγγίσει τις μοναρχίες του Κόλπου, αν και μόνο το Κατάρ έχει κάνει βήματα μπροστά. Σε κάθε περίπτωση, ο εμίρης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ-Ζάνι διατηρεί πλήρεις εξουσίες στους τομείς της άμυνας, της οικονομίας και της εθνικής ασφάλειας ως αρχηγός κράτους.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Μπόρελ διοργανώνει περιοδεία στον Κόλπο από την ανάληψη των καθηκόντων του το 2019. Μια σημαντική λεπτομέρεια που αντικατοπτρίζει τις νέες περιοχές προς τις οποίες σκοπεύει να στραφεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τον διπλωμάτη, οι λόγοι που ωθούν τις Βρυξέλλες προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνουν τις «εκτεταμένες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις» που έχουν υποστεί αυτές οι χώρες. “Όλες οι μοναρχίες του Κόλπου έχουν οράματα για διαφοροποιημένες και πράσινες οικονομίες, λιγότερο εξαρτημένες από υδρογονάνθρακες. Και προχωρούν προς την ψηφιοποίηση”, είπε.
Για την Ευρώπη, η τρέχουσα κατάσταση αντιπροσωπεύει μια μεγάλη οικονομική ευκαιρία. «Οι συμβάσεις και οι επενδυτικές ευκαιρίες διακυβεύονται, τόσο στις χώρες του Κόλπου για ευρωπαϊκές εταιρείες όσο και στην Ευρώπη για κρατικά ταμεία πλούτου από τον Κόλπο, τα οποία κατέχουν ήδη ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας της ΕΕ», τόνισε ο διπλωμάτης. Μια αμοιβαιότητα που ωφελεί και τα δύο μέρη σε ένα αβέβαιο οικονομικό πλαίσιο που εξακολουθεί να επιβαρύνεται από την πανδημία.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μπόρελ τόνισε την εκθετική αύξηση των τιμών της ενέργειας στην Ευρώπη, η οποία συνεχίζει να σπάει τα ρεκόρ, και προσπάθησε να εδραιώσει την υποστήριξη του Κατάρ ως τον μεγαλύτερο εξαγωγέα φυσικού αερίου στον κόσμο: «Είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να βασιστούμε στο Κατάρ για να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε έλλειψη προμηθειών », είπε.
Γεωπολιτική συνεργασία
Αλλά η οικονομική σφαίρα δεν είναι η μόνη. Η συνεργασία σε γεωπολιτικό επίπεδο είναι άλλη μια από τις προτεραιότητες της ΕΕ. Μέχρι τώρα κάθε κράτος μέλος-μηδέ της Ελλάδος εξαιρουμένης- διατηρεί τη δική του πολιτική συμμαχιών εκτός ΕΕ των 27, με βάση αποκλειστικά τα δικά του συμφέροντα. Τώρα είναι ευκαιρία να αλλάξει η θέση της ΕΕ σε σχέση με τα κράτη του Κόλπου αφού η Ουάσινγκτον έχει στρέψει το επίκεντρο της εξωτερικής της δράσης στον Ινδο-Ειρηνικό.
"Καθ 'όλη τη διάρκεια της θητείας μου, άρχισα να συζητώ αυτούς τους μετασχηματισμούς στην περιοχή του Κόλπου και γενικά στη Μέση Ανατολή, με τους συνομιλητές μου. Οι μετασχηματισμοί είναι σημαντικοί για την Ευρώπη, επίσης επειδή επηρεάζουν τη θέση και τη συμμετοχή των χωρών του Κόλπου σε συγκρούσεις πιο κοντά μας, όπως η Λιβύη και η Συρία” , εξήγησε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Ντόχα.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου του Μπόρελ, η ΕΕ ετοιμάζεται να ανοίξει μόνιμη αποστολή στην πρωτεύουσα του Κατάρ. Αν και ο διπλωμάτης δεν διευκρίνισε ημερομηνίες, ανέφερε ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει έως το 2022.
“Το Κατάρ είναι μια χώρα που παίζει στρατηγικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νέας κατάστασης στο Αφγανικό ζήτημα από την άποψη της διευκόλυνσης των αλληλεπιδράσεων μεταξύ της Καμπούλ και της Δύσης”, συνόψισε ο Ευρωπαίος υπουργός Εξωτερικών μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ, Mohamed bin Abderrahman al-Zani, και τον εμίρη Tamim bin Hamad al-Zani.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας ταξίδεψε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα την Παρασκευή, μία ημέρα μετά την έναρξη της Expo Dubai 2020. Ο δεύτερος σταθμός της «περιοδείας» είχε ορισμένες αντιπαραθέσεις για την Ευρώπη, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε μποϊκοτάζ της συμμετοχή της Ένωσης στην καθολική έκθεση στα ΗΑΕ λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, ωστόσο, ο Μπόρελ διαβεβαίωσε την παρουσία της ΕΕ.
Ο διπλωμάτης έχει μεταφέρει τη δέσμευση της ΕΕ στην "εθνική προσπάθεια μετασχηματισμού και οικονομικής διαφοροποίησης των ΗΑΕ, σύμφωνα με τη διμερή μας συμφωνία συνεργασίας". Ο ίδιος ο Μπόρελ αναμένει να συζητήσει αυτά τα θέματα κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην περιοχή. Διαμονή που θα ολοκληρωθεί σήμερα Κυριακή.
Το ταξίδι του Μπόρελ θα ολοκληρωθεί με μια επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία, όπου θα έχει συνάντηση με αρκετούς υπουργούς από τον Οίκο Σαούντ. Ειδικά το ταξίδι στην Σαουδική Αραβία έχει ιδιαίτερη σημασία με αφορμή την πρόσφατη εγκατάσταση της ελληνικής δύναμης.
Δημοσίευση σχολίου