Με ενδιαφέρον παρακολουθούμε την εξέλιξη του προγράμματος των φρεγατών και των δημοσιευμάτων καλών συναδέλφων που έχουν αρχίσει να εμφανίζονται τα οποία αφορούν και την αμερικανική πρόταση διά της απαντητικής LOA που κοινοποιήθηκε στην ελληνική πλευρά. Ωστόσο, επιχειρώντας να προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά, θα αναφερθούμε σε πληροφορίες που θέλουν την Ελλάδα να μην παίρνει απόφαση για νέα φρεγάτα, περιοριζόμενη στην κάλυψη της άμεσης ανάγκης για ενδιάμεση λύση. Είτε η απόφαση θα ληφθεί μετά από τις εκλογές που ακούγεται πως θα γίνουν το φθινόπωρο είτε ακόμα πιο πίσω…
Γράφει ο ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι πληροφορίες αυτές θέλουν το υπουργείο Οικονομικών να αναφέρει ότι τα χρήματα που απαιτούνται για την υλοποίηση του προγράμματος για νέες φρεγάτες δεν υπάρχουν και ότι για ένα διάστημα η χώρα θα πρέπει να καλύψει τις ανάγκες της με μικρότερο προϋπολογισμό. Την τελική απόφαση θα λάβει ασφαλώς το Μέγαρο Μαξίμου…
Όπως είναι αυτονόητο, ο πειρασμός να “εκραγεί” κανείς εξαπολύοντας επίθεση στο υπουργείο Οικονομικών, είναι μεγάλος. Θα ήταν όμως άδικο να γίνει αν δεν έχουμε ασφαλή εικόνα για τα οικονομικά της χώρας. Βέβαια, όπως συνηθίζεται να λέγεται, τα πάντα στη ζωή, άρα και στα κράτη, είναι ζήτημα προτεραιοτήτων…
Έχουμε πολλές φορές τονίσει ότι στην Ελλάδα κάνουμε πολλές φορές το λάθος να συζητάμε για τις βέλτιστες αμυντικά λύσεις χωρίς να υπολογίζουμε το “πορτοφόλι“. Αυτό είναι όμως η μισή αλήθεια. Διότι στην περίπτωση του προγράμματος των φρεγατών δεν μιλούσαμε στον αέρα.
Η αναζήτηση λύσης είναι κυβερνητική απόφαση, ενώ έχει καθοριστεί και προϋπολογισμός περί τα 5 δισ. ευρώ. Βέβαια, είναι εμφανές ότι σε αυτό η κυβέρνηση υπολόγιζε πως θα επιλύσει με τα λεφτά αυτά και τα προβλήματα των ναυπηγείων, ενώ η πραγματικότητα έρχεται αν όχι να διαψεύσει, τουλάχιστον να περιπλέξει τις προσδοκίες.
ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΑΝ… ΛΕΦΤΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ;
Ας δούμε όμως ποιο είναι το σενάριο που εκτυλίσσεται εάν υποτεθεί ότι υπάρχει ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Το Πολεμικό Ναυτικό θα επιχειρήσει να προχωρήσει άμεσα στην αγορά των τεσσάρων φρεγατών “M”, δύο των Ολλανδών και δύο των Βέλγων. Για να προλάβουμε την έγερση ενστάσεων, αυτό το γράφουμε θεωρώντας την πληροφορία ότι έχει διασφαλιστεί η αποδέσμευση ως έγκυρη.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την υπάρχουσα πληροφόρηση, η πρόθεση είναι να αξιοποιηθούν επιχειρησιακά τα τρία πλοία εκ των τεσσάρων, καθώς ένα δεν βρίσκεται στην επιθυμητή κατάσταση και η προμήθειά του θα γίνει στην προσπάθεια εξασφάλισης ανταλλακτικών. Άρα, θα πορευθούμε στο ενδιάμεσο διάστημα με τρεις Karel Doorman που θα επιτρέψουν την απόσυρση μη εκσυγχρονισμένων μονάδων επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού.
Όμως, εάν το σενάριο αυτό επαληθευθεί, θα πρέπει η χώρα να κινηθεί άμεσα και στο θέμα της αναβάθμισης των τεσσάρων φρεγατών MEKO 200. Όπως έχει εξηγηθεί κατ’ επανάληψη ο εκσυγχρονισμός “μέσης ζωής” έχει καθυστερήσει τουλάχιστον για μια δεκαετία και ο κίνδυνος απαξίωσης των πλοίων ώστε να μην επιδέχεται επί της ουσίας εκσυγχρονισμού, είναι απολύτως υπαρκτός.
Το θέμα είναι εάν η καθυστέρηση λήψης απόφασης θα καλυφθεί με την προκήρυξη επίσημης διαγωνιστικής διαδικασίας, ή λόγω εκλογών, ή απλά… θα διαπιστωθεί στην πράξη ότι απόφαση δεν λήφθηκε. Αυτό θα μπορούσε να εξυπηρετεί θεωρητικά την Lockheed Martin, καθώς έλαβε ήδη στις ΗΠΑ συμβόλαιο 554 εκατ. δολαρίων για να ξεκινήσει τη ναυπήγηση της πρώτης φρεγάτας τύπου “Constellation“.
Δεν είναι λίγοι στην Ελλάδα που στηριζόμενοι στην έκφραση βούλησης για ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα, θα επιθυμούσαν κάθοδο της αμερικανικής πλευράς στην Ελλάδα προτείνοντας αυτό το καράβι. Στο πλαίσιο αυτό, ενδεχόμενη οικονομική δυσπραγία θα μπορούσε να είναι μια “καλοδεχούμενη εξέλιξη“, καθώς θεωρητικά θα άνοιγε νέες προοπτικές.
Ωστόσο, παρότι οι πιθανότητες συνηγορούν κατά τη γνώμη μας στο ότι με τις “Constellation” θα προκύψει ένα πολύ αξιόλογο πολεμικό πλοίο, ικανό να υπερκαλύψει τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού, υπάρχουν μια σειρά από προβλήματα…
Το βασικότερο όλων είναι ότι ασχέτως των ισχυρών πιθανοτήτων, πάντα υπάρχει ρίσκο σε μια νέα ναυπήγηση. Οπότε σε περίπτωση αποτυχίας, το Πολεμικό Ναυτικό θα βρεθεί “στον αέρα”, με το επιχειρησιακό πρόβλημα να εξελίσσεται σε αδιέξοδο. Με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Επίσης, δεν υπάρχει διασφάλιση σε αυτό το χρονικό σημείο, ότι το αμερικανικό Ναυτικό (US Navy) θα δώσει το πράσινο φως να προχωρήσει η ναυπήγηση 20 μονάδων όπως σχεδιάζει.
Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να τεκμηριωθεί με επιχειρησιακούς και οικονομικούς όρους, ότι οι “Constellation” θα προσφέρουν κάτι που θα δικαιολογεί τη ναυπήγησή τους, με αντίστοιχη απομείωση των ναυπηγήσεων των αντιτορπιλικών Arleigh Burke.
Το σύστημα στις ΗΠΑ με τη μεγάλη ισχύ του Κογκρέσου που για να εγκρίνει την εκταμίευση των κονδυλίων θα πρέπει να πειστεί, δεν επιτρέπει ασφαλείς προβλέψεις. Τα δε βιομηχανικά (ναυπηγικά) συμφέροντα που σχετίζονται με τις Arleigh Burke είναι βέβαιο ότι θα “πολεμήσουν” στο Κογκρέσο για να αποτρέψουν την απώλεια μεριδίου από την “πίτα”… Είναι λογική η ανάληψη τέτοιου ρίσκου από την ελληνική πλευρά;
Ακόμα κι αν όλα εξελιχθούν καλά, στην καλύτερη των περιπτώσεων το Πολεμικό Ναυτικό δεν θα μπορεί να παραλάβει πλοίο του τύπου πριν το 2030 (πέντε χρόνια για ναυπήγηση του σκάφους, ολοκλήρωση των συστημάτων και διενέργεια δοκιμών αποδοχής). Αν αρχίσει η ναυπήγηση αργότερα εντός του έτους, το πλοίο εκτιμάται ότι τα είναι έτοιμο για μαζική παραγωγή, εάν όλα πάνε καλά, περί το 2027. Και το US Navy έχει ασφαλώς προτεραιότητα…
Άλλο ένα σημείο στο οποίο θα πρέπει να εστιαστεί η προσοχή, είναι και στο ύψος που διαμορφωθεί το κόστος ναυπήγησης, καθώς οι εκτιμήσεις το ανεβάζουν σε 900 εκατ. δολάρια αφού ναυπηγηθούν τα πρώτα 2-3 πλοία. Η εμπειρία δείχνει όμως, ότι τα κόστη αυτά συχνά αναθεωρούνται ανοδικά κι εάν στην πορεία του προγράμματος πέσουν, αυτό θα γίνει αφού όλα στη διαδικασία “στρώσουν”.
Πόση καθυστέρηση θα συνεπάγεται αυτό για το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό; Κι αν όλα κυλήσουν ομαλά, ποια είναι η οροφή κόστους για την ελληνική ναυαρχίδα; Το Πολεμικό Ναυτικό έχει θέσει ως προϋπόθεση το πλοίο να βρίσκεται σε υπηρεσία. Άρα και για τις “Constellation” θα πρέπει να επιχειρήσουν με το US Navy ώστε να εκτιμηθεί εάν είναι κατάλληλες για την Ελλάδα σε όλα τα επίπεδα.
ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΑΣ ΠΑΙΧΝΙΔΑΚΙ…
Τούτων λεχθέντων, θα πρέπει να ειπωθεί και μια κουβέντα για το ενδεχόμενο λήψεις τελικής απόφασης μετά από εκλογές που φέρονται κατά πληροφορίες να σχεδιάζονται για το διάστημα μετά το καλοκαίρι. Το βασικό είναι πως όλοι γνωρίζουν τι σημαίνει εκλογική διαδικασία στην Ελλάδα. Η δε διεξαγωγή τους με απλή αναλογική που σχεδόν προεξοφλεί δεύτερη εκλογική αναμέτρηση λόγω μη εξασφάλισης αυτοδυναμίας, περιπλέκει την υπόθεση ακόμα περισσότερο.
Εκτός κι αν προκριθούν σενάρια – επιθυμίες που αφορούν συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ (όσο απίθανη και αν προβάλει τέτοια προοπτική), με αιτιολογία την ανάγκη ευρύτερης συναίνεσης επειδή αναμένονται εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά… Καλά είναι όλα αυτά και να τα συζητήσουμε. Τι θα συνεπάγονταν τέτοιες εξελίξεις για τη ναυτική ισχύ της χώρας; Τα προβλήματα του Πολεμικού Ναυτικού δυστυχώς έχουν ξεπεράσει προ πολλού και τα πιο ελαστικά χρονικά όρια αντιμετώπισης.
Εάν ο πολιτικός κόσμος της χώρας δεν θέλει αφρόνως “να το ρισκάρει”, θα πρέπει να αντιληφθεί την ανάγκη ότι πρέπει να δράσει άμεσα. Κι αν όντως υπάρχει πρόβλημα με τον προϋπολογισμό, θα πρέπει ένα ποσό να επενδυθεί άμεσα ώστε να εξασφαλιστεί “ενδιάμεση λύση” και να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν ο εκσυγχρονισμός των MEKO 200.
Ιδανικό θα ήταν να προχωρούσε και συμφωνία με κάποιον υποψήφιο προμηθευτή για την ταχεία ναυπήγηση 2+1 κορβετών με ισχυρό οπλισμό, με κλάσμα του κόστους, ώστε στα προσεχή έτη που το επιχειρησιακό πρόβλημα του Πολεμικού Ναυτικού θα γίνει οξύτατο αν δεν κινητοποιηθούμε, θα παραλάβει και θα εντάξει στον στόλο ικανότατες μονάδες επιφανείας.
Αυτές μαζί με εκσυγχρονισμένες MEKO 200 και την “ενδιάμεση λύση”, μπορεί να μας “αγοράσει” λίγο χρόνο. Αν δεν μπορούμε να δώσουμε 5 δισ. ευρώ τώρα, ας κινηθούμε άμεσα, π.χ. με 2 δισ. ευρώ! Σε κάθε περίπτωση όμως, ας μην παίξουμε με την τύχη μας. Τα περιθώρια ανάληψης ρίσκου είναι στην κυριολεξία μηδενικά…
Δημοσίευση σχολίου