Τσιλιόπουλος Ευθύμιος
Το ISIS εξακολουθεί να βασίζεται σε «δίκτυα υλικοτεχνικής υποστήριξης» εντός της Τουρκίας για τα οικονομικά του, σύμφωνα με έκθεση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ νωρίτερα αυτό το μήνα. Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη ένδειξη ότι τα σύννεφα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις δεν πρόκειται να διαλυθούν σύντομα.
Το ISIS «βασίστηκε σε επιχειρήσεις παροχής χρημάτων, συμπεριλαμβανομένων των
χάβαλας (ανεπίσημα εκτενή δίκτυα μεταφοράς χρημάτων) για μεταφορά χρημάτων μεταξύ Ιράκ και Συρίας, συχνά βασιζόμενο σε εφοδιαστικά δίκτυα στην Τουρκία», αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών στην έκθεση του. Η δέσμευση της Άγκυρας για την καταπολέμηση του ISIS έχει γίνει θέμα συζήτησης εδώ και αρκετό καιρό.
Ενώ Τούρκοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι η χώρα τους έχει κάνει περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής απειλής, πολλοί παρατηρητές διαφωνούν. Όταν οι ΗΠΑ επέδραμαν στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας για να δολοφονήσουν τον ηγέτη του ISIS Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκνάντι, τον Οκτώβριο 2019, ο τότε συντονιστής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Μέση Ανατολή, Μπρετ ΜακΓκουρκ, σε άρθρο του στην Washington Post είχε επισημάνει ότι το κρησφύγετο του ηγέτη της τρομοκρατικής οργάνωσης βρισκόταν πλησίον μεγάλης τουρκικής στρατιωτικής βάσης και ότι η Άγκυρα «έπρεπε να δώσει εξηγήσεις».
Ο διορισμός του ΜακΓκουρκ στην κυβέρνηση Μπάιντεν δεν χαροποίησε καθόλου την Τουρκία, καθώς θεωρείται ο αρχιτέκτονας της πολιτικής των ΗΠΑ για τους Κούρδους της Συρίας. Τα τουρκικά ΜΜΕ τον έχουν επανειλημμένα επικρίνει σφοδρά για τις σχέσεις του με την ηγεσία των Κούρδων της Συρίας. Ο ΜακΓκουρκ, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης τον Ιανουάριο 2019, είχε δηλώσει ότι αξιωματούχοι των ΗΠΑ περνούσαν το πολύ χρόνο στην Άγκυρα, επειδή «το μεγαλύτερο μέρος του υλικού που τροφοδοτεί το ISIS... προερχόταν από τα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία... Ήταν πολύ απογοητευτικό γιατί η Τουρκία δεν έκανε και πολλά πράγματα στα σύνορα».
Η Τουρκία το παίζει “καλό παιδί” για το ISIS
H συγκεκριμένη έκθεση αναφέρεται και σε υπόμνημα του Διευθυντή Ελεγκτικού Γκρέγκορι Σάλιβαν, ο οποίος έγραψε ότι το ISIS «έχει πιθανώς έως και 100 εκατ. δολάρια διαθέσιμα σε αποθέματα μετρητών διασκορπισμένα σε όλη την περιοχή», προσθέτοντας ότι το υπουργείο Οικονομικών «δεν γνώριζε πόσα χρήματα είχε διανέμει το ISIS το προηγούμενο τρίμηνο».
Το υπουργείο Οικονομικών ανέφερε, επίσης, ότι οι υποστηρικτές του ISIS χρησιμοποιούσαν όλο και περισσότερο κρυπτονομίσματα, ενώ εξακολουθούν να βασίζονται και σε παραδοσιακές μεθόδους μεταφοράς χρημάτων από Ιράκ σε Συρία, ακόμη και σε στρατόπεδα προσφύγων. Η έκθεση που κατατέθηκε στο πλαίσιο έρευνας του Γενικού Επιθεωρητή του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, αναφέρει ότι η οργάνωση συνεχίζει να συγκεντρώνει χρήματα από τις παραδοσιακές ενασχολήσεις της, όπως απαγωγές, λαθρεμπόριο πετρελαίου, εκβιασμούς και λεηλασίες, πιθανώς χρησιμοποιώντας εικονικές εταιρίες.
Καθώς η έκθεση του αμερικανικού υπουργείου αναφέρεται όλο και περισσότερο από διεθνή ΜΜΕ, η Τουρκία σήμερα (27/01/2021) ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 126 άτομα ύποπτα για δεσμούς με το ISIS συνελήφθησαν σε επιχείρηση μεγάλης κλίμακας σε όλη την επικράτειά της. Εισαγγελείς στη βορειοδυτική επαρχία Μπαλικεσίρ εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης για 148 υπόπτους στο πλαίσιο έρευνας κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης, ανέφερε ανώνυμη πηγή στο κρατικό πρακτορείο Αναντολού.
Με τα εντάλματα που εκδόθηκαν, η επιχείρηση από το Μπαλίκεσιρ εξαπλώθηκε σε 57 ακόμη επαρχίες με την συνδρομή της χωροφυλακής, των αντιτρομοκρατικών ομάδων και των υπηρεσιών πληροφοριών. Στην επιχείρηση που διεξήχθη ταυτόχρονα, συνελήφθησαν τουλάχιστον 126 ύποπτοι, οι οποίοι φέρονται ότι έχουν δεσμούς με το ISIS και του παρείχαν οικονομική υποστήριξη, πρόσθεσε η πηγή. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης κατασχέθηκαν έγγραφα, όπλα, μετρητά και σημειωματάριο που καταγράφει μεταφορές χρημάτων. Η ανακοίνωση της επιχείρησης συνοδεύεται από τα “διαπιστευτήρια” που δίνει η Τουρκία στον εαυτό της!
Και άλλα σύννεφα στον ορίζοντα
Πέραν, όμως, της έκθεσης του υπουργείου Οικονομικών και της τοποθέτησης ΜακΓκουρκ υπάρχουν και άλλα σημάδια για τις δύσκολες σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών ¨Αντονι Μπλίνκεν είπε για την Τουρκία: «Η ιδέα ότι ένας στρατηγικός –λεγόμενος στρατηγικός– εταίρος μας θα συμπλέει πραγματικά με έναν από τους μεγαλύτερους στρατηγικούς μας ανταγωνιστές, τη Ρωσία, δεν είναι αποδεκτή». Κατά τη διάρκεια της ακρόασης επιβεβαίωσης της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, είπε ότι, αφού αξιολογήσει τον αντίκτυπο των υφιστάμενων κυρώσεων στην Τουρκία, η Ουάσινγκτον πρέπει να καθορίσει εάν απαιτείται περισσότερη πίεση.
Άλλο βασικό πρόσωπο της κυβέρνησης Μπάιντεν είναι ο απόστρατος στρατηγός Λόιντ Όστιν. Ως διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης του Πενταγώνου (CENTCOM) συνεργάστηκε με την Τουρκία στο πλαίσιο του προγράμματος εκπαίδευσης και εξοπλισμού των ΗΠΑ, για την καταπολέμηση του ISIS στη Συρία. Το πρόγραμμα αργότερα θεωρήθηκε αποτυχία. Οι μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης εκπαιδεύτηκαν στην Τουρκία και στάλθηκαν στη Συρία με 12 εξοπλισμένα οχήματα, αλλά, μόλις διέσχισαν τα σύνορα, παρέδωσαν τα οχήματα, τα όπλα και τα πυρομαχικά τους στην Αλ Νούσρα, το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία.
Μετά από αυτό το φιάσκο, ο Όστιν στράφηκε στους Κούρδους μαχητές επειδή –παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της Άγκυρας– οι ΗΠΑ τους θεωρούσαν αξιόπιστους και καλύτερους μαχητές. Ο Όστιν αποστρατεύθηκε το 2016, αλλά όσο ήταν διοικητής της CENTCOM έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον εξοπλισμό των Κούρδων. Η τωρινή του θέση ανησυχεί σφόδρα το καθεστώς Ερντογάν.
Και τον Μπάιντεν φοβάται η Άγκυρα
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν επίσης ανησυχεί την Άγκυρα, καθώς σε άρθρο του το 2017 είχε χαρακτηρίσει τις συλλήψεις μελών του προσωπικού της αμερικανικής πρεσβείας στην Τουρκία «ομηρία» και είχε επικρίνει σκληρά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Άγκυρας εναντίον των Κούρδων στο Ιράκ. Επίσης, είχε επικρίνει τον Τραμπ, επειδή δεν ήταν αρκετά σκληρός απέναντι στον Ερντογάν. Ο ίδιος, μάλιστα, είχε προτείνει την επιβολή κυρώσεων σε Τούρκους αξιωματούχους που εμπλέκονται σε διαφθορά και σε στελέχη της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας.
Τελευταίο και πιο σημαντικό στοιχείο είναι ο ρόλος του ίδιου του Τζο Μπάιντεν. Έχει επικρίνει πολλές φορές την Τουρκία. Ως γερουσιαστής υποστήριξε πολλά ψηφίσματα κατά των συμφερόντων της Τουρκίας. Οι προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου είχαν εξαρχής ανησυχήσει την Άγκυρα, η οποία είχε προετοιμαστεί για κάθε πιθανή εξέλιξη και για σχετικές διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον.
Ανεξάρτητα από την στάση που είχαν παλαιότερα οι διορισμένοι από τον Μπάιντεν αξιωματούχοι, έχουν το πλεονέκτημα ότι οι περισσότεροι γνωρίζουν την Τουρκία αρκετά καλά. Κατά πάσα πιθανότητα θα προσπαθήσουν να επαναφέρουν την Άγκυρα σε δυτική τροχιά και έλεγχο. Μένει να αποδειχθεί, όμως, εάν το καθεστώς Ερντογάν, που έχει ξηλώσει όλα τα δυτικά δίκτυα επιρροής στην γειτονική χώρα, θα ανταποκριθεί. Πιθανότερο από αυτό το σενάριο, όμως, είναι το ενδεχόμενο μίας καταιγίδας στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, για την οποία κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως θα εξελιχθεί και τι θα αφήσει πίσω της...
Δημοσίευση σχολίου