Τι επιφυλάσσει το μέλλον για τη τζιχαντιστική οργάνωση μετά τον θάνατο του Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι;
Κώστας ΜαυραγάνηςΤο ISIS επιβεβαίωσε την Πέμπτη πως ο ηγέτης του, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, σκοτώθηκε σε επιδρομή των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στη βορειοδυτική Συρία και ορκίστηκε εκδίκηση σε βάρος των ΗΠΑ. Ο Ιρακινός επικεφαλής του «Ισλαμικού Κράτους» ηγήθηκε της εξτρεμιστικής ισλαμιστικής οργάνωσης και είχε αυτοανακηρυχθεί «χαλίφης» όλων των μουσουλμάνων, φτάνοντας να ελέγχει μεγάλες εκτάσεις του Ιράκ και της Συρίας το 2014-2017, πριν η οργάνωση καταρρεύσει υπό την πίεση των εχθρών της.
Η οργάνωση επιβεβαίωσε τον θάνατό του σε ηχητικό που δημοσιεύτηκε online και ανέφερε πως ένας διάδοχος, ο Αμπού Ιμπραχίμ αλ Χασεμί αλ Κουραΐσι, έχει ήδη οριστεί. Όπως αναφέρει το Reuters, ο Αϊμέν αλ Ταμίμι, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Σουόνσι που επικεντρώνεται σε θέματα που έχουν να κάνουν με το ISIS, το όνομα ήταν σχετικά άγνωστο, ωστόσο θα μπορούσε να αναφέρεται σε μια ηγετική φυσιογνωμία της οργάνωσης, τον Χατζ Αμπντουλάχ, τον οποίο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει υποδείξει ως πιθανό διάδοχο: Πρώην ανώτερο στέλεχος στην αλ Κάιντα στο Ιράκ, είναι επίσης γνωστός ως Μοχάμεντ Σαΐντ Αμπντελραχμάν αλ Μάουλα. Ακόμη, αναλυτές έχουν υποδείξει τον Σαουδάραβα Αμπντουλάχ αλ Τζιζράβι και τον Αμπντουλάχ Καραντάς, έναν Ιρακινό στενό συνεργάτη του αλ Μπαγκντάντι, ως πιθανούς διαδόχους, μαζί με τον Τυνήσιο Αμπού Οθμάν αλ Τουνίσι. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε μέσω Twitter πως «το ISIS έχει νέο ηγέτη. Ξέρουμε ακριβώς ποιος είναι!».
To ISIS επίσης επιβεβαίωσε τον θάνατο του εκπροσώπου του, Αμπού αλ Χασάν αλ Μουχατζίρ.
Σε κάθε περίπτωση, εκπρόσωπος του ISIS προειδοποίησε τις ΗΠΑ να «περιμένουν εκδίκηση εναντίον του έθνους τους και των αδελφών τους απίστων και αποστατών». Πολλοί αναλυτές, ωστόσο, εκτιμούν πως ο θάνατος του αλ Μπαγκντάντι είναι πιθανόν να οδηγήσει την οργάνωση σε κατακερματισμό, με όποιον αναλάβει τα ηνία να πρέπει να ανασυντάξει την οργάνωση προκειμένου να αποτελέσει ξανά υπολογίσιμη, μάχιμη δύναμη.
Γενικότερα πάντως, το αν ο θάνατος του «χαλίφη» θα επηρεάσει πρακτικά τις δυνατότητες της οργάνωσης είναι ένα ερώτημα στο οποίο δεν μπορεί να υπάρξει σαφής και σίγουρη απάντηση, δεδομένου πως, ακόμα και αν υπάρξουν δυσκολίες στη μετάβαση, η ιδεολογία και το μίσος μεταξύ εθνοτήτων και σεκτών που το ISIS προωθεί εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης για πολλούς.
Η στρατηγική του ISIS
«Νομίζω πως προσπαθούν να στείλουν το μήνυμα “μη νομίζετε πως καταστρέψατε το εγχείρημα απλά επειδή σκοτώσατε τον Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι και τον επίσημο εκπρόσωπο» εκτιμά ο Ταμίμι.
Η ισλαμιστική οργάνωση επιδίδεται σε ανταρτοπόλεμο από τότε που έχασε τα τελευταία του εδάφη στη Συρία τον Μάρτιο. Από τον θάνατο του Μπαγκντάντι και μετά, έχει προβεί σε δεκάδες αναλήψεις ευθύνης για επιθέσεις στο Ιράκ, τη Συρία, το Αφγανιστάν και αλλού.
Ο Χ.Α. Χέλγιερ, του Carnegie Endowment for International Peace, είπε πως η οργάνωση πιθανώς να επέλεξε το όνομα «Κουραΐσι» για τον διάδοχο του αλ Μπαγκντάντι για να υποδείξει καταγωγή από τους Κουραϊσίτες, τη φυλή του ίδιου του Μωάμεθ. Το όνομα του αλ Μπαγκντάντι ως «χαλίφη» επίσης τελείωνε σε «Κουραΐσι».
«Το ISIS προσπαθεί να δείξει σε αυτούς που το ακολουθούν πως σέβεται αυτή την παράδοση, αλλά οι μουσουλμάνοι γενικότερα μάλλον δεν θα νοιαστούν και πάρα πολύ» εκτιμά ο Χέλγιερ.
ASSOCIATED PRESS
Δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν πως ο θάνατος του αλ Μπαγκντάντι είχε κυρίως συμβολική σημασία. Ο Αντρέας Κριγκ, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Αμυντικών Μελετών του King’s College London, τόνισε, μιλώντας στο Al Jazeera, πως «η οργάνωση αυτή έχει γίνει κατά κάποιον τρόπο ένα εικονικό χαλιφάτο: Ένα franchise που μπορούν να υιοθετήσουν άλλες οργανώσεις και βασικά να “πουλήσουν” ανά τον κόσμο». Όπως πρόσθεσε, το ISIS είναι στην ουσία μια «εικονική (virtual) κοινότητα» που ήταν στην πράξη χωρίς αρχηγό.
«Ο θάνατος του αποκαλούμενου αυτοανακηρυχθέντα χαλίφη δεν σηματοδοτεί κάποια αλλαγή, επειδή οι διαφορετικές οργανώσεις που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν μετά την κατάρρευση του “πραγματικού” χαλιφάτου θα συνεχίσουν να πολεμούν στη Συρία και στο Ιράκ, αλλά και στο Αφγανιστάν και στην υποσαχάρια Αφρική και αλλού» σημείωσε σχετικά.
Όσον αφορά στη διαδοχή, ο Ιρακινός πολιτικός αναλυτής Χίουα Οσμάν υπέδειξε πως, σε αυτές τις οργανώσεις, όταν σκοτώνεται ο ηγέτης, ορίζεται γρήγορα ένας άλλος: «Όταν ο αλ Ζαρκάουϊ (αλ Κάιντα στο Ιράκ) σκοτώθηκε, η οργάνωση όρισε πολύ γρήγορα κάποιον άλλον επικεφαλής, όταν ο Οσάμα μπιν Λάντεν σκοτώθηκε, η αλ Κάιντα επίσης έσπευσε γρήγορα να ορίσει κάποιον άλλον στη θέση του».
«Ο θάνατος του αποκαλούμενου αυτοανακηρυχθέντα χαλίφη δεν σηματοδοτεί κάποια αλλαγή, επειδή οι διαφορετικές οργανώσεις που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν μετά την κατάρρευση του “πραγματικού” χαλιφάτου θα συνεχίσουν να πολεμούν στη Συρία και στο Ιράκ, αλλά και στο Αφγανιστάν και στην υποσαχάρια Αφρική και αλλού» σημείωσε σχετικά.
Όσον αφορά στη διαδοχή, ο Ιρακινός πολιτικός αναλυτής Χίουα Οσμάν υπέδειξε πως, σε αυτές τις οργανώσεις, όταν σκοτώνεται ο ηγέτης, ορίζεται γρήγορα ένας άλλος: «Όταν ο αλ Ζαρκάουϊ (αλ Κάιντα στο Ιράκ) σκοτώθηκε, η οργάνωση όρισε πολύ γρήγορα κάποιον άλλον επικεφαλής, όταν ο Οσάμα μπιν Λάντεν σκοτώθηκε, η αλ Κάιντα επίσης έσπευσε γρήγορα να ορίσει κάποιον άλλον στη θέση του».
Η κατάσταση της οργάνωσης
Σε κάθε περίπτωση πάντως, το ISIS δεν θεωρείται πως βρίσκεται σε καλή κατάσταση: Οι «ρωγμές» στο εσωτερικό του έχουν βαθύνει τους τελευταίους μήνες, και κάποιοι υποστηρικτές του κατηγορούσαν τον αλ Μπαγκντάντι για την κατάρρευση του «χαλιφάτου». Ο Χασάν Χανιγιέ, αναλυτής που εδρεύει στο Αμμάν, εκτίμησε, μιλώντας στο Al Jazeera, πως ο θάνατός του δεν θα έχει ως αποτέλεσμα «ουσιώδεις αλλαγές»- μάλιστα, όπως είπε «ως φιγούρα- σύμβολο είχε γίνει βάρος για την οργάνωση, δεδομένων των ηττών στο Ιράκ και τη Συρία...νομίζω πως το ISIS θα συνεχίσει, μα θα γίνει ξανά οργάνωση, όχι κράτος ή χαλιφάτο...οι πολλαπλές δομές του θα επιβιώσουν και θα αλλάξει η μορφή του μετά τον θάνατο (του αλ Μπαγκντάντι)».
Επίσης, σύμφωνα με άλλους αναλυτές, οργανώσεις και ομάδες που συνδέονται με το ISIS θα έχουν τη δυνατότητα τώρα να αλλάξουν πλευρές ή απλά να μην ανανεώσουν τους όρκους πίστης τους στον νέο ηγέτη. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να ενισχυθούν άλλες τζιχαντιστικές οργανώσεις, οι οποίες είναι σε σύγκρουση με το ISIS.
OMAR HAJ KADOUR via Getty Images
Σε κάθε περίπτωση, ηγέτες χωρών ανά τον κόσμο σπεύδουν να επισημάνουν πως η μάχη κατά της τζιχαντιστικής οργάνωσης δεν έχει τελειώσει ακόμα: Η Ρωσία επιδοκίμασε την «σημαντική συμβολή του προέδρου των ΗΠΑ στη μάχη κατά της διεθνούς τρομοκρατίας», ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είπε πως ο θάνατος του αλ Μπαγκντάντι ήταν ένα μεγάλο πλήγμα κατά του ISIS αλλά «η μάχη συνεχίζεται» και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον τόνισε πως «θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους εταίρους μας στον συνασπισμό για να δώσουμε τέλος στις δολοφονικές, βάρβαρες δραστηριότητες του Daesh (ISIS) μια για πάντα». Επίσης, στη νοτιοανατολική Ασία, όπου δραστηριοποιείται η οργάνωση, οι υπηρεσίες ασφαλείας είναι σε ετοιμότητα, αναμένοντας επιθέσεις αντιποίνων από τζιχαντιστές που συνδέονται με το ISIS. Υπενθυμίζεται άλλωστε πως το ISIS ήταν και παραμένει μια διεθνής απειλή, καθώς οργανώσεις και ομάδες που πρόσκεινται αυτό βρίσκονται σε διάφορες χώρες του κόσμου- από τη Νιγηρία μέχρι το Πακιστάν και από τη Λιβύη ως τη Σομαλία και τις Φιλιππίνες. Είναι αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό που επιτρέπει στην οργάνωση να κάνει «μεταστάσεις»- αλλά παράλληλα ενισχύει και το ενδεχόμενο κατακερματισμού και αλλαγών κατευθύνσεων και στρατηγικής.
Υπάρχουν πάντως ρεαλιστικές πιθανότητες σημαντικής ανάκαμψης της οργάνωσης; Σύμφωνα με πρόσφατη αμερικανική αναφορά, το ISIS έχει 14.000 με 18.000 μέλη που έχουν δηλώσει πίστη στον αλ Μπαγκντάντι. Επιπρόσθετα, υπάρχουν πάνω από 30 στρατόπεδα κράτησης/ φυλακές όπου κρατούνται 11.000 μαχητές, υποστηρικτές και άτομα σχετιζόμενα με το ISIS ανά τη βόρεια Συρία. Σε έκθεση των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων τον Φεβρουάριο αναφερόταν πως, άνευ συνεχούς πίεσης, η οργάνωση θα μπορούσε να αναδυθεί ξανά στη Συρία εντός διαστήματος 6-12 μηνών.
(με πληροφορίες από Reuters, Al Jazeera, Time)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Υπάρχουν πάντως ρεαλιστικές πιθανότητες σημαντικής ανάκαμψης της οργάνωσης; Σύμφωνα με πρόσφατη αμερικανική αναφορά, το ISIS έχει 14.000 με 18.000 μέλη που έχουν δηλώσει πίστη στον αλ Μπαγκντάντι. Επιπρόσθετα, υπάρχουν πάνω από 30 στρατόπεδα κράτησης/ φυλακές όπου κρατούνται 11.000 μαχητές, υποστηρικτές και άτομα σχετιζόμενα με το ISIS ανά τη βόρεια Συρία. Σε έκθεση των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων τον Φεβρουάριο αναφερόταν πως, άνευ συνεχούς πίεσης, η οργάνωση θα μπορούσε να αναδυθεί ξανά στη Συρία εντός διαστήματος 6-12 μηνών.
(με πληροφορίες από Reuters, Al Jazeera, Time)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου