Γεράσιμος Χιόνης
Το «Adrian Darya» φέρεται να πλέει προς το λιμάνι της Καλαμάτας, με την Ελλάδα να πιάνεται στα δίχτυα της εν εξελίξει διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν.
Ως εξαιρετικά δύσκολη περιγράφεται η θέση της Ελλάδας στο εξελισσόμενο «μπρα ντε φερ» μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, με αφορμή την υπόθεση του ιρανικού τάνκερ «Adrian Darya» (πρώην «Grace 1»).
Το πετρελαιοφόρο πλοίο, το οποίο επί 46 ημέρες βρισκόταν δεμένο στο λιμάνι του Γιβραλτάρ, φέρεται να πλέει με κατεύθυνση την Καλαμάτα, γεγονός το οποίο έχει θέσει σε κατάσταση συναγερμού τις ελληνικές αρχές.
Και ο λόγος δεν είναι άλλος από την αμερικανική διπλωματία, η οποία επιθυμεί την εκ νέου «κατάσχεση» του πλοίου, με απώτερη επιδίωξη την άσκηση περαιτέρω πίεσης προς την ιρανική κυβέρνηση.
Ενδεικτική είναι άλλωστε, η χθεσινοβραδινή διαρροή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, καθώς υψηλόβαθμος αξιωματούχος έστειλε σαφές μήνυμα προς την Ελλάδα εναντίον της οποιασδήποτε παροχής βοήθειας προς το «Adrian Darya».
«Η Ελλάδα δεν θέλει την καυτή πατάτα»
Κληθείς να σχολιάσει τις καταιγιστικές εξελίξεις, ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κωνσταντίνος Φίλης, παραδέχεται ότι η Αθήνα «θέλει να πετάξει την καυτή πατάτα από τα χέρια της», καθώς βρίσκεται σε δύσκολη θέση.
«Η Ελλάδα δεν είναι μία χώρα με το διπλωματικό εκτόπισμα της Βρετανίας. Πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο θέμα» τονίζει χαρακτηριστικά, μιλώντας στο Sputnik.
Στο πλαίσιο αυτό, ο καθηγητής εκτιμά ότι «η Αθήνα δεν θα κάνει κάποια κίνηση, η οποία θα μπορούσε να διαταράξει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ».
Μάλιστα, δεν παραλείπει να επισημάνει ότι «ο αμερικανικός παράγοντας το ξέρει αυτό - ότι η Ελλάδα δεν θέλει να διαταράξει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ - και φροντίζει να προκαταλάβει τις εξελίξεις» (σ.σ. προειδοποίηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ).
Υπερθεματίζοντας, ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, θεωρεί «σχεδόν δεδομένο» ότι η Ελλάδα θα απορρίψει το αίτημα για τον κατάπλου του ιρανικού τάνκερ στο λιμάνι της μεσσηνιακής πρωτεύουσας.
«Η Ελλάδα βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς η πίεση του αμερικανικού παράγοντα είναι μεγάλη» εξηγεί, μεταξύ άλλων, μιλώντας στο Sputnik, επαναλαμβάνοντας ότι «η Αθήνα θα βρει έναν τρόπο, προκειμένου να μην εξυπηρετήσει το "Αdrian Darya"».
Και συμπληρώνει: «Είναι δεδομένο ότι το πλοίο, μετά από 46 ημέρες κράτησης, έχει ορισμένες ναυτιλιακές ανάγκες. Ο ελλιμενισμός στην Καλαμάτα είναι και νόμιμος και ηθικά σωστός. Αλλά είναι δύσκολο να υπάρξει μία καλόπιστη εξυπηρέτηση εκ μέρους της Ελλάδας».
Κόντρα στην Ε.Ε. η Ελλάδα (;)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, δια μέσω του Γιβραλτάρ και του Ηνωμένου Βασιλείου, φέρεται να υιοθετεί μία διαφορετική στάση σε σχέση με τις ΗΠΑ, έχοντας ανάψει το πράσινο φως για τον πλου του ιρανικού τάνκερ.
Άλλωστε, παρά την προ εβδομάδων κατάσχεση, οι αρχές του Γιβραλτάρ ισχυρίζονται ότι έλαβαν από την Τεχεράνη όλες τις απαιτούμενες διαβεβαιώσεις σχετικά με τον προορισμό του ιρανικού πετρελαίου.
Όμως, τόσο ο κ. Φίλης όσο και ο κ. Γιαλλουρίδης θεωρούν αδύνατο η Αθήνα να επικαλεστεί την ευρωπαϊκή απόφαση και να δώσει έγκριση για τον κατάπλου του «Αdrian Darya» στην Καλαμάτα.
«Η Ελλάδα δεν έχει διπλωματικό εκτόπισμα (σ.σ. για να «αποκρούσει» την αμερικανική πίεση). Είναι άλλο το διπλωματικό εκτόπισμα της Βρετανίας και άλλο της Ελλάδας» δηλώνει ο κ. Φίλης.
Και προσθέτει: «Δεν έχει περιθώρια να ασκήσει διπλωματία. Θα είναι έκπληξη για μένα αν η Ελλάδα δεχθεί να ελλιμενιστεί το πλοίο, να επικαλεστεί την ευρωπαϊκή άποψη και να πει ότι “εγώ τηρώ τη νομιμότητα”».
«Μπορεί η Ελλάδα να ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Βρυξέλλες να έχουν διαφορετική στάση σε σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά κάθε κράτος – μέλος έχει τη δική του διπλωματική προσέγγιση και τη δική του εξωτερική πολιτική» παρατηρεί, από την πλευρά του, ο κ. Γιαλλουρίδης.
Ο ίδιος, άλλωστε, θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή προσέγγιση - η οποία μάλλον είναι «και η πιο ορθή, η πιο ανθρωπιστική» - δεν παράγει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για την Ελλάδα.
«Κάθε χώρα έχει το δικό της συμφέρον, η εξυπηρέτηση του οποίου ενδέχεται να έρχεται κόντρα στη δικές της αξίες».
Σε αναζήτηση πολιτικής ισορροπιών
Την ίδια ώρα, ο κ. Φίλης παραπέμπει και στις «λειτουργικές σχέσεις» Αθήνας – Τεχεράνης, οι οποίες αποτυπώθηκαν και στις απαρχές της οικονομικής κρίσης, όταν το Ιράν ήταν η μοναδική χώρα που διέθετε στην Ελλάδα πετρέλαιο με πίστωση.
Ως εκ τούτου, η Ελλάδα δεν θέλει να διαταράξει τις σχέσεις με την ασιατική χώρα, ενώ ακόμη και στην περίπτωση άρνησης του ελλιμενισμού του «Adrian Darya», θα επιχειρήσει να… χρυσώσει το χάπι.
Σε μία τέτοια περίπτωση, η οποία – κατά τον κ. Φίλη – είναι και η πιθανότερη εξέλιξη – «η Αθήνα θα επιχειρήσει να εξηγήσει, αν δεν το έχει ήδη κάνει, ότι δεν θέλει να εμπλακεί σ’ αυτή τη διελκυστίνδα και θα διαμηνύσει ότι οποιαδήποτε ενέργεια από ελληνικής πλευράς, δεν θα είναι επιθετική ή εχθρική προς το Ιράν».
Σε κάθε σενάριο, επαναλαμβάνει ο καθηγητής, «η Ελλάδα θέλει να αποφύγει να πάρει την καυτή πατάτα στα χέρια της» και «να βγάλει αυτό το βάρος όσο πιο γρήγορα γίνεται», καθώς στόχος «είναι να μην διαταράξει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, και ταυτόχρονα να μην επιδεινώσει τις σχέσεις με το Ιράν».
Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Γιαλλουρίδης θεωρεί ότι η Ελλάδα θα προτιμούσε το πετρελαιοφόρο πλοίο να κατευθυνθεί σε κάποιο άλλο λιμάνι της Μεσογείου, προκειμένου να αποφύγει κάθε εμπλοκή στην εν εξελίξει διαμάχη Ουάσιγκτον – Τεχεράνης.
Άλλωστε, κατά τον ίδιο, λαμβάνοντας υπόψη τον δυτικό πολιτισμό και το ηθικά ορθό, η Αθήνα θα έπρεπε να παράσχει κάθε πιθανή βοήθεια στο ιρανικό πλοίο, το οποίο επί 46 ημέρες παρέμενε κατασχεμένο στο λιμάνι του Γιβραλτάρ.
Όμως, όπως σπεύδει να εξηγήσει, «οι γεωπολιτικές ισορροπίες καθιστούν αδύνατο αυτό το σενάριο». Εξάλλου, το τελευταίο διάστημα, η Ελλάδα καταβάλλει προσπάθεια να διατηρήσει καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου