Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι ένα μικροσκοπικό ορεινό κράτος κατοικούμενο από Αρμένιους στα βουνά του Καυκάσου. Το αναγνωρίζει διεθνώς μόνο η Αρμενία, που συνδέεται μαζί του με την ελεγχόμενη από τους Αρμένιους ζώνη του Λατσίν.
Η στρατηγική όμως σημασία του είναι αντιστρόφως ανάλογη με το μέγεθος και τον πληθυσμό του. Στην περίοδο της περεστρόικα, η σύγκρουση Αρμένιων και Αζέρων ήταν ένα από τα σοβαρότερα επεισόδια στη χαοτική αλυσσίδα γεγονότων που οδήγησαν στην τελική κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Από τη μία, η ηγεσία Γκορμπατσώφ δεν είχε καμία συγκροτημένη στρατηγική απέναντι στο μείζον πρόβλημα των εθνοτήτων. Από την άλλη, διάφορες δυνάμεις στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ και διεθνείς υποδαύλισαν τη σύγκρουση για να τη χρησιμοποιήσουν.
Αργότερα, η στρατηγική σημασία του Καραμπάχ επιβεβαιώθηκε ξανά με την κατασκευή του αγωγού Μπακού-Τσεϊχάν, κεντρικής σημασίας στη διαδικασία “αποδόμησης” της ΕΣΣΔ που δεν ολοκληρώθηκε, αλλά μόνο άρχισε με την επίσημη διάλυσή της το 1991. Ο αγωγός περνάει σε μικρή απόσταση από το Καραμπάχ και η ασφάλειά του ήταν πιθανώς ένας από τους λόγους που αμερικανικά συμφέροντα, στενά συνδεόμενα με τεξικάνικους πετρελαϊκούς ομίλους, πίεσαν ασφυκτικά το Γερεβάν να αποδεχθεί μια “ανταλλαγή” του Καραμπάχ με τον διάδρομο αρμενικού εδάφους που συνδέει το Ναχιτσεβάν με το κυρίως Αζερμπαϊτζάν, αλλά και την Αρμενία με το Ιράν.
Αργότερα, η στρατηγική σημασία της περιοχής αναβαθμίστηκε έτι περαιτέρω με τις στενότατες σχέσεις που ανέπτυξε το Μπακού με το Ισραήλ, αλλά και το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί ως μία από τις πιθανές διαδρομές των αεροπλάνων που θα μπορούσαν να βομβαρδίσουν το Ιράν, αν γινόταν επίθεση εναντίον του.
Αυτός είναι και ο λόγος που διπλωματικοί παρατηρητές εξετάζουν το ενδεχόμενο η πρόσφατη αναζωπύρωση της “παγωμένης” διαμάχης να εντάσσεται στα ευρύτερα πλαίσια των παιχνιδιών Ανατολής-Δύσης και του νέου “ψυχρού πολέμου”, όσο και στο μεσανατολικό παζλ.
Η Αρμενία δεν μπορεί παρά να υπερασπιστεί τους Αρμένιους του Καραμπάχ. Αλλά η Αρμενία έχει αμυντική συμφωνία με τη Ρωσία, στρατεύματα της οποίας σταθμεύουν στη χώρα, ενώ είναι αναπτυγμένοι εκεί και πύραυλοι S 400. Το γόητρο, αλλά και ζωτικά συμφέροντα της Μόσχας της επιβάλλουν να συμπαρασταθεί στην Αρμενία, ενώ η Τουρκία είναι “αδελφός χώρα” του Αζερμπαϊτζάν. Αν κλιμακωνόταν η σύγκρουση για το Καραμπάχ θα μπορούσε να έχει πολύ ευρύτερες συνέπειες.
Μια τέτοια κλιμάκωση θα σπρώξει ακόμα περισσότερο την ‘Αγκυρα στην αντιρωσική στάση όπου ήδη “εγκλωβίστηκε” μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους. Ταυτόχρονα θα τροφοδοτήσει την πάντα υπαρκτή τάση προς νέο “ψυχρό πόλεμο” Ανατολής-Δύσης και θα επηρεάσει τη σοβαρότατη σύγκρουση που σημειώνεται στο εσωτερικό της αμερικανικής κυβέρνησης, του κράτους και του κατεστημένου, αναφορικά με την πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για να υπονομεύσει την εύθραυστη, άτυπη, αμοιβαία “κατανόηση” που φαίνεται να υπάρχει σήμερα μεταξύ των Προέδρων Πούτιν και Ομπάμα για το συριακό και ευρύτερο μεσανατολικό.
Δημοσίευση σχολίου