Η Ρωσία παίζει ένα παιχνίδι ισορροπίας στην Κεντρική Ασία με την δημιουργία ανησυχιών γύρω από την παρουσία των ΗΠΑ να αποτελεί ένα κομμάτι αυτού του παιχνιδιού.
Σύμφωνα με την μετά-σοβιετική Realpolitik, οι Ρώσοι αξιωματούχοι εκφράζουν σταθερά την υποστήριξη τους προς την αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν. Δεν θέλουν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ να αποσυρθούν απο το Αφγανιστάν νωρίτερα, φοβούμενοι οτι το βάρος του πολέμου στο Αφγανιστάν θα το φορτωθούν οι ίδιοι. Αλλά εάν η προσπάθεια σταθεροποίησης της κατάστασης στο Αφγανιστάν επιτύχει τότε οι Ρώσοι θα είναι οι πρώτοι που θα απαιτήσουν την αποχώρηση των Δυτικών στρατευμάτων. Έν τω μεταξύ οι Ρώσοι αξιωματούχοι είναι αποφασισμένοι να περιορίσουν την στρατιωτική παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ευρασία, περιοχή που θέλουν να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις δικές τους επιθυμίες.
Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότερες προμήθειες (όχι στρατιωτικές) της δύναμης του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν περνούσαν μέσω του Καράτσι. Αλλά με το κλείσιμο της Πακιστανικής διαδρομής, απο τα τέλη Νοεμβρίου 2011, σχεδόν όλες οι προμήθεις του ΝΑΤΟ εισέρχονται στο Αφγανιστάν μέσω του λεγόμενου Βόρειου Δικτύου Διανομής. (NDN)
Η NDN συνδέει τα λιμάνια της Βαλτικής και της Κασπίας με το Αφγανιστάν μέσω της Ρωσίας, της Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου. Αυτό το δίκτυο μεταφοράς, των 5,000 χιλιομέτρων, περιλαμβάνει την παράδοση των προμηθειών στα ευρωπαικά λιμάνια, όπου φορτώνονται σε σιδηροδρομικά βαγόνια ή αεροπλάνα και αποστέλλονται μέσω της Ρωσσίας στο Καζακσταν ή το Ουζμπεκιστάν. Απο εκεί το φορτίο τοποθετείται σε φορτηγά ή τρένα για μεταφορά στο Αφγανιστάν.
Μόνο οι πιο σημαντικές προμήθειες, όπως όπλα, πυρομαχικά, κρίσιμος εξοπλισμός αλλά και οι Αμερικανοί στρατιώτες, πηγαινοέρχονται στο Αφγανιστάν αεροπορικώς μέσω του διαμετακομιστικού κέντρου στο Μάνας στο Κιργιστάν. Μέσω αυτής της αεροπορικής βάσης, η οποία δεν είναι επίσημα μέρος του NDN, περνούν σχεδόν όλες οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, η οποία παρέχει επίσης ανεφοδιασμό και άλλες βασικές υπηρεσίες.
Το 2009 το Πεντάγωνο πλήρωνε 17 εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για την χρήση των εγκαταστάσεων αυτών. Σήμερα το Πεντάγωνο πληρώνει 60 εκατομμύρια δολάρια και 1,500 Αμερικανοί στρατιώτες και ιδιώτες εργολάβοι αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες από την τοπική οικονομία. Οι πηγές εισοδήματος αυτής της μικρής πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας των 5.5 εκατομμυρίων ανθρώπων είναι λιγοστές καθώς δεν έχει τους φυσικούς ενεργειακούς πόρους (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) των άλλων γειτονικών χωρών. Ως εκ τούτου αξιωματούχοι του Κιργιστάν έχουν δηλώσει ότι ακόμη και αν οι ΗΠΑ δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις στο Μάνα για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, θα μπορούσαν να τις αξιοποιήσουν για την διακίνηση των άλλων μη στρατιωτικών προμηθειών.
Όμως σε ότι αφορά το NDN, το εν λόγω δίκτυο διανομής δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη θέληση της Ρωσίας. Απ’ αυτήν την άποψη η Μόσχα έχει βρεθεί σε μια πλεονεκτική θέση για την κάλυψη των βασικών αναγκών του ΝΑΤΟ στην Ευρασία.
Παρόλο που για την ώρα η Ρωσσία θέλει να παραμείνουν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, την ίδια στιγμή επιθυμεί να κρατήσει το Ιράν μακριά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, να μεγαλώσει τους φόβους της Κεντρικής Ασίας για την στήριξη μιας διαρκούς στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη περιοχή τους και να υπενθυμίσει την Ουάσινγκτον ότι το Κρεμλίνο εξακολουθεί να θεωρεί την πρώην Σοβιετική Ένωση ως μια ζώνη όπου η Μόσχα πρέπει να ασκεί την επιρροής της.
Ως αποτέλεσμα, οι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επιδιώξει να μεγεθύνουν τους φόβους που υπάρχουν γύρω απο μια αντιπαράθεση που αφορά το Ιράν, προειδοποιώντας τους Κεντρο-Ασιάτες ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τις όποιες βάσεις και στρατιωτικά προνόμια διατηρούν στην περιοχή για να τους εμπλέξει σε πολεμικές περιπέτειες.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας υποστηρίζει επίσης ότι οι Δυτικές δυνάμεις εκμεταλλεύονται το Ιρανικό πυρηνικό ζήτημα για να «χαράξουν εκ-νέου τον γεωπολιτικό χάρτη μιας μεγάλης περιοχής πλούσιας σε υδρογονάνθρακες, που συμπεριλαμβάνει και την Κεντρική Ασία».
Η τακτική της συνεχής τροφοδότησης των φόβων μεταξύ των κρατών της Κεντρικής Ασίας για ένα ενδεχόμενο πόλεμο με το Ιράν έπαιξε το ρόλο για την επίτευξη συμφωνίας, το περασμένο Δεκέμβριο, μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας, του Κιργιστάν, της Αρμενίας, της Λευκορωσίας, του Καζακστάν, του Τατζικιστάν και του Ουζμπεκιστάν που προέβλεπε τη δημιουργία μιας ξένης στρατιωτικής βάσης σε κάθε ένα κράτος από τα παραπάνω. Στόχος της συμφωνίας δεν είναι άλλος από τον περιορισμό της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρασία και την περαιτέρω εξάρτηση της από τη Μόσχα.
Στο μεταξύ οι σχέσεις της Ρωσίας με την Τεχεράνη είναι στην επικαιρότητα. Η Ρωσία και το Ιράν μοιράζονται σημαντικά συμφέροντα στην Κεντρική Ασία όπως για παράδειγμα την προώθηση ενεργειακής και οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής ως μια εναλλακτική των Δυτικών Αγορών, την αντιμετώπιση της Σουνιτικής τρομοκρατίας και την εξισορρόπηση της αμερικάνικης επιρροής στην περιοχή.
Ως εκ τούτου η Ρωσία υποστηρίζει το Ιράν στον στόχο του να περιορίσει την στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία και στις γειτονικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων όλων των εγκαταστάσεων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μια επίθεση κατά του Ιράν.
Παραδοσιακά η Τεχεράνη σέβεται την υπεροχή της Μόσχας στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας. Για παράδειγμα το Ιράν ενέκρινε την στρατιωτική παρέμβαση της Ρωσίας κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στο Τατζικιστάν. Στο πλαίσιο αυτό οι διμερείς σχέσεις του Ιράν με την Ρωσία παραμένουν πολύ πιο σημαντικές απ ότι οι, περιορισμένες, σχέσεις του Ιράν με τα άλλα κράτη της Κεντρικής Ασίας.
Η Τεχεράνη βλέπει ευνοϊκά την σταθερή στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας καθώς ελπίζει να επεκτείνει τις εμπορικές της σχέσεις με την Κεντρική Ασία ενώ παράλληλα φοβάται άλλον ένα εμφύλιο πόλεμο στην περιοχή, όπως αυτόν στο Αφγανιστάν που πλημμύρισε το Ιράν με εκατομμύρια πρόσφυγες.
Αυτό όμως σημαίνει ότι η Δύση υποστηρίζει μια συμμαχία Μόσχας – Τεχεράνης; Όχι απαραίτητα. Παρά τα κάποια κοινά συμφέροντα ,οι δεσμοί της Τεχεράνης με διεθνής τρομοκρατικές κινήσεις, η υποστήριξη αντικυβερνητικών ομάδων στον Λίβανο και σε άλλες χώρες και πανω απ’όλα το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας είναι οι λόγοι που η Μόσχα διατηρεί τις αποστάσεις της.
The Diplomat
πηγή
Δημοσίευση σχολίου