Η Τουρκία ετοιμάζετε να ανοίξει τον φάκελο πετρέλαια στο Αιγαίο

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Η μεγάλη οικονομική κρίση των τελευταίων ετών που έριξε την Ελλάδα σε μια πρωτοφανή περιπέτεια με χιλιάδες οικογένειες να μην έχουν τα βασικά προς το ζην και την εθνική μας κυριαρχία παραδομένη σε ξένους ανθέλληνες τοκογλύφους, μας δίνει το ισχυρό ερέθισμα να θέσουμε ξανά το ζήτημα των ενεργειακών κοιτασμάτων στο Αιγαίο, μια παλιά υπόθεση η οποία όμως τώρα παίρνει καινούργιες διαστάσεις συνδυασμένη και με την ανάκτηση της χαμένης εθνικής μας ανεξαρτησίας.
Όπως θα δούμε, από την δεκαετία του πενήντα ήταν γνωστό η ύπαρξη των   κοιτασμάτων αυτών αλλά καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έδειξε την διάθεση να αξιοποιήσει προς εθνικό μας συμφέρον το ζήτημα αυτό. Ήδη από το 1951 ο μετέπειτα διευθυντής της «Oceanic», George Brandley, σύμφωνα με ειδική αναφορά του έκανε γνωστή την ύπαρξη πετρελαίων στην περιοχή της Θάσου. Με έκθεση του προς τον τότε επικεφαλής της αμερικανικής οικονομικής αποστολής στην Ελλάδα, George Hakes, του γνωστοποιούσε όλα τα γεωλογικά στοιχεία της περιοχής. Η εφημερίδα για τα πετρέλαια, World Oil, έγραψε σχετικά το 1974 : «Η Μεσόγειος είναι ουσιαστικά ανεξερεύνητη περιοχή. Αλλά οι ενδείξεις δηλώνουν ότι στην Αδριατική και το Βόρειο Αιγαίο υπάρχουν μεγάλες μάζες πετρελαίου».

Τουρκικός χάρτης που δείχνει τις τουρκικες διεκδικήσεις
 στο Αιγαίο με βάση τα ενεργειακά κοιτάσματα.

Η περίοδος από το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα μέχρι την άντληση του πρώτου ελληνικού πετρελαίου, (Ιούλιος 1981), χαρακτηρίζεται ως περίοδος παρασκηνίου γύρω από τα πετρελαϊκά πράγματα του Αιγαίου. Με τον νόμο 98/75, παραχωρήθηκε για πρώτη φορά το δικαίωμα στις «Επτά Αδελφές» (εφτά μεγαλύτερες παγκοσμίως πετρελαϊκές εταιρείες), να ερευνήσουν για πετρέλαιο στην ελληνική επικράτεια. Σύμφωνα με τον νόμο, η εταιρεία που θα εύρισκε κοιτάσματα στην περιοχή της θα είχε το δικαίωμα εκμετάλλευσης τους για 25 χρόνια. Το 1976, (επί πρωθυπουργίας Καραμανλή), πραγματοποιείται συστηματική καταγραφή των πετρελαίων του Αιγαίου από την γαλλική εταιρεία, Beicip, ενώ ένας ανεξάρτητος όμιλος Ελλήνων επιχειρηματιών παραγγέλλουν εκτεταμένες έρευνες στην επίσης γαλλική, Elf-Aquirtane. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της περιόδου αυτής είναι οι σκόπιμα ανακριβείς δηλώσεις της αμερικανικής εταιρείας, Oceanic, σχετικά με την ημερήσια παραγωγή πετρελαίου του κοιτάσματος ΠΡΙΝΟΣ και το χρονικό ορίζοντα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Ήδη τα στοιχεία αυτά επί των οποίων στηρίχτηκε η σύμβαση αντλήσεως και εκμετάλλευσης του κοιτάσματος του Πρίνου προς όφελος της αμερικανικής εταιρείας έχουν διαψευστεί. Το ίδιο συνέβη και με το κοίτασμα Δομή, East Θάσος, δηλαδή στην θαλάσσια περιοχή από τα 10 ως τα 23 ναυτικά μίλια μεταξύ της νησίδας Μπαμπούρας και Σαμοθράκης. Για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αυτών σπεύδει η NAPC, (North Aegean Petroleum Company), σύμφωνα με τον νόμο Ν 8/1975. Στην NAPC συμμετέχουν η καναδική Denison, με ποσοστό 62%, η Oceanic, με 10%, η ΔΕΠ, με 10%, η αμερικανική Hellenic Oil, με 10%, και η γερμανική Whiteshild, με 8%. Μετά την λήξη των ερευνών και μετά από μια μεγάλη περίοδο ύφεσης, φτάνουμε στις ελληνοτουρκικές κρίσεις του 1976 και 1987, ενώ στο μεταξύ έχουν συμβεί διάφορα άλλα γεγονότα που απέτρεψαν την διευκρίνηση του πραγματικού μεγέθους του κοιτάσματος πετρελαίου στο βόρειο Αιγαίο. Στη συνέχεια είχαμε την μεγάλη κρίση των Ίμια, το 1996, που ανάδειξε μια νέα διάσταση του προβλήματος με την φανερή πλέον, για πρώτη φορά, αμφισβήτηση της Τουρκίας της κυριαρχίας 300 περίπου νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο.
Τα τελευταία χρόνια το καθεστώς εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων πετρελαίου του Αιγαίου εξελίχτηκε σε ένα εξαιρετικά περίπλοκο πολιτικό πρόβλημα με τα εξής χαρακτηριστικά :1) Η Ελλάδα με τα περίπου 3.000 νησιά ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου, το οποίο ακόμα και με το σημερινό καθεστώς των 6 μιλίων της υφαλοκρηπίδας, αλλά και με το διεθνές δίκαιο, της δίνει το κυρίαρχο δικαίωμα να ελέγχει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μελλοντικών γεωτρήσεων. 2) Οι αυξανόμενες με ραγδαίο ρυθμό ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας έχουν επισπεύσει τις έρευνες της για ανεύρεση ενεργειακών κοιτασμάτων σε περιοχές όμως που άπτονται καθαρά της ελληνικής κυριαρχίας και των ελληνικών συμφερόντων. 3) Το σημαντικότερο από τα κοιτάσματα του βορείου Αιγαίου βρίσκεται στην αμφισβητούμενη ζώνη των 10,5 μιλίων. Δηλαδή η εκμετάλλευση του απαιτεί την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια. 4) Η εξόρυξη πετρελαίου με θαλάσσιες εξέδρες δημιουργεί καινούργια δεδομένα καθώς έχουν αναδυθεί καινούργια στοιχεία διαπραγμάτευσης για την αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων.
Τα δώδεκα σημαντικότερα κοιτάσματα πετρελαίου στην ελληνική επικράτεια σύμφωνα με μια παλαιότερη έρευνα του ειδικού Βρετανού ερευνητή, A Wilson, που δημοσιεύτηκαν στο βιβλίο του, «The Aegean Dispute» και έχουν αναδημοσιευτεί και σε τουρκικά έντυπα ενώ έχουν ληφθεί σοβαρά υπόψη από την ΤΡΑΟ για τις έρευνες της είναι τα ακόλουθα :
1) Δομή, EAST. Θάσος, ανατολικά της Θάσου. 250 εκατομμύρια βαρέλια καλής ποιότητας χαμηλού ειδικού βάρους, 280 εκατομμύρια υψηλού ειδικού βάρους , 1,5 δις κυβικά αερίου βάθους, 1200 με 1600 μέτρα, εκμετάλλευσης NAPC.
2) Βόρειος Πρίνος, Νέα Πέραμος, Άθως : 40 εκατομμύρια βαρέλια χαμηλού ειδικού βάρους, βάθους 800 έως 1000 μέτρα, εκμετάλλευση NAPC.
3) Επανομή, Σιθωνία : 80 εκατομμύρια βαρέλια χαμηλού ειδικού βάρους, 2 δις κυβικά αερίου, εκμετάλλευση Texaco, ΔΕΠ.
4) Θερμαϊκός : 100 εκατομμύρια βαρέλια, 1 δις κυβικά αερίου εκμετάλλευση Shell.
5) Βόρειο Κρητικό πέλαγος : 960 εκατομμύρια βαρέλια, βάθος 2800 έως 3200 μέτρα, εκμετάλλευσης Chevron, RIFT, ΔΕΠ.
6) Κυκλάδες : 120 εκατομμύρια βαρέλια, βάθος 1800-2200 μέτρα, εκμετάλλευση ΔΕΠ, Ancar oil
7) Ικαρία : 120 εκατομμύρια βαρέλια βάθος 1800-2400 μέτρα, εκμετάλλευση ΔΕΠ, Ancar oil
8) Σκόπελος : 80 εκατομμύρια βαρέλια εκμετάλλευση Agip.
9) Κατάκωλο, Ζάκυνθος : 600 εκατομμύρια βαρέλια υψηλού ειδικού βάρους, βάθος 2300-2700 μέτρα, εκμετάλλευση ΔΕΠ, Esso.
10 ) Άρτα : 80 εκατομμύρια βαρέλια χαμηλού ειδικού βάρους, 1,8 δις κυβικά αερίου, εκμετάλλευση ΔΕΠ.
11) Μαρμαράς και τουρκικές ακτές, εκμετάλλευση Amoco.
12) Νότιο Κρητικό πέλαγος : 850 εκατομμύρια βαρέλια βάθους 3000- 3400 μέτρα, εκμετάλλευση Chevron, Calvin, Shell.
Από όλα αυτά συνάγεται το γεγονός πως ένα ακόμα μεγάλο «χαρτί» που αναδεικνύει την γεωπολιτική αλλά και γεωοικονομική άξια της χώρας μας είχε θαφτεί για ευνόητους λόγους από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Σήμερα θα πρέπει να εξεταστούν ξανά όλα τα δεδομένα και όλες οι δυνατότητες αξιοποίησης του εθνικού πλούτου σε συνδυασμό με μια αδέσμευτη και ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική με γνώμονα μόνο το εθνικό συμφέρον και όχι τις δουλικές συμμαχίες του παρελθόντος.
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

πηγή