To αμερικανικό think tank Stratfor επιχειρεί μία ανάλυση της στρατηγικής του Ισραήλ στη περιοχή. Συνοπτικά η ανάλυση του Stratfor υποστηρίζει ότι:
“η βασική αρχή της γεοπολιτικής είναι ότι το γεωγραφικό μέρος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην συμπεριφορά ενός έθνους.
Την αρχή αυτή ακολουθεί η ισραηλινή εξωτερική πολιτική για πάνω από 3.000 χρόνια.
Έχει υπάρξει σε τρείς διαφορετικές εκφάνσεις στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, δύο φορές στην αρχαιότητα και μια στην νεώτερη ιστορία. Στην κορυφωση του, το Ισραήλ επεκτάθηκε απο το Σινά μέχρι τον Ευφράτη περιλαμβάνοντας και τη Δαμασκό. Κατείχε μέρος της παράκτιας περιοχής, αρχίζοντας απο την σημερινή Χάιφα έως και τα βόρεια της σημερινής Τελ Αβίβ.
Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι αν και το μέγεθος και το σχήμα του Ισραήλ μετατοπίζεται με την πάροδο του χρόνου, η τοπική του παρουσία είναι σταθερή.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία ειναι σημαντικό να αναφέρουμε ποια μέρη δεν ανήκαν ποτέ στο Ισραήλ. Η Χερσόνησος του Σινά δεν περιλαμβανόταν στα ισραηλινά εδάφη. Επίσης το Ισραήλ δεν έφτασε ποτέ βόρεια του ποταμού Λιτάνι στον σημερινό Λίβανο ούτε και μέχρι τη Δαμασκό. Μάλιστα ενώ πολλές φορές τα σύνορα του έφτασαν και στις δύο όχθες του Ιορδάνη, ποτέ δεν επεκτάθηκε μέχρι τα βάθη της ερήμου της Ιορδανίας και Νοτιο – Ανατολικά της Αραβικής χερσονήσου.
Κύριες και δευτερεύουσες απειλές
Δεν υπάρχει καμία απειλή για το Ισραήλ απο τα νότιο – δυτικά καθώς η έρημος Σινά το προφυλάσσει απο τους Αιγύπτιους. Παρομοίως στα νοτιο –ανατολικα οι έρημοι Eilat και Aqaba είναι σχεδόν αδιαπέραστες. Η έρημος το προφυλάσσει και στα ανατολικά (20 – 30 μίλια ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού) και έτσι το Ισραήλ είναι θωρακισμένο απο τρείς κατευθύνσεις. Εφόσον λοιπον το Ισραήλ έχει τον έλεγχο της Ιουδαίας και της Σαμάρειας (η σημερινή Δυτική Όχθη) η Όχθη ανατολικα του Ιορδάνη ποταμού είναι υπο την πολιτική και ενίοτε στρατιωτική κυριαρχία του Ισραήλ. Το Ισραήλ είναι ευάλωτο στα βόρεια καθώς δεν υπάρχει κάποιο φυσικό σύνορο με το Λίβανο. Η καλύτερη αμυντική γραμμή είναι ο ποταμός Λιτάνι, που όμως δεν ειναι σε καμία περίπτωση ενα ανυπέρβλητο σύνορο. Ωστόσο η παραθαλλάσια περιοχή του σημερινού Λιβάνου δεν παρουσιάζει καμία σοβαρή απειλή για το Ισραήλ καθώς πρώτο μέλημα της είναι η διατήρηση και ανάπτυξη του εμπορίου.
Η μόνιμη απειλή του Ισραήλ ειναι η Συρία στα βορειοανατολικά. H Μικρά Ασία που βρίσκεται στα βόρεια της Συρίας ειναι μια ορεινή περιοχή και γι αυτο το λόγο είναι δύσκολο για την Συρία να κινηθεί πρός τον βορρα. Η έρημος θωρακιζει την ανατολική πλευρά της Συρίας που επεκτείνεται μέχρι τον Ευφράτη. Επομένως οταν δεν υπάρχει καποια απειλή απο τον βορρά, η προτεραιότητα της Συρίας ειναι η πρόσβαση στην Λεβαντινή ακτή.
Παρόλα αυτά η απειλή πρός το Ισραήλ σπανίως προέρχεται απο την περιοχή, εκτος και αν υπαρχουν εγχώριες διαφορές. Αντίθετα όσες φορές κατακτήθηκε το Ισραήλ αυτό συνέβη μόνο όταν μακρινές δυνάμεις διαμόρφωσαν αυτοκρατορίες. Η Βαβυλωνία, η Περσία,η Τουρκία και η Βρετανία είχαν τον πολιτικό έλεγχο του Ισραήλ. Αποδεικνύεται οτι το Ισραήλ μπορει να αντισταθεί στους γείτονες του όμως κινδυνεύει απο τις πιο μακρινές μεγάλες δυνάμεις. Οπότε το Ισραήλ εχει το εξής πρόβλημα: θα ηταν ασφαλές εάν μπορούσε να περιοριστει στο να προστατεύει τα συμφέροντα του απο τους γείτονες του. Όμως δεν μπορεί να το κάνει αυτο επειδή ο γεωγραφικός του χώρος προσελκύει οχι μόνο μεγαλύτερες αλλά και μακρινές δυνάμεις. Το Ισραήλ εμπλέκεται συνεχώς σε παγκόσμια συμφέροντα και όταν αποτυχαίνει στη διπλωματία τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά.
Το βασικό στοιχείο που χαρακτηρίζει το Δυτικό κόσμο είναι η υπερβολική δύναμη των Ηνωμένων πολιτειών. Όμως σε περίπτωση όξυνσης του διεθνούς ανταγωνισμού οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να έχουν απαιτήσεις απο το Ισραήλ. Εναλλακτικά οι μεγάλες δυνάμεις μπορεί να μεταφερθούν προς την κοιλαδα του Ιορδάνη ποταμου ή να συμμαχήσουν με την Συρία, να μετακινηθούν στον Λίβανο ή να συμμαχήσουν με το Ισραήλ.
Ανεξάρτητα του τι θα συμβεί στο μέλλον, ο κίνδυνος για το Ισραήλ δεν προέρχεται από μια Παλαιστινιακή εξέγερση όσο αυτή δεν υπονομεύει την ενότητα του Ισραηλινού κράτους. Ο πραγματικός κίνδυνος για το Ισραήλ προέρχεται απο μια πιθανή εσωτερική διάσπαση και απο μια μέγαλη δύναμη. Το Ισραήλ είναι μια μικρή χώρα που όμως θα πρέπει να αντιμετωπίζει τις απειλές που προέρχονται μακριά απο την περιοχή του.
Απέναντι στις μεγάλες δυνάμεις που έχουν ολο και μεγαλύτερες απαιτήσεις για φυσικούς πόρους, το Ισραήλ μπορει να επιβιώσει μόνο με έξυπνες κινήσεις. Η εξυπνάδα όμως δεν είναι γεωπολιτικός όρος. Δεν είναι μόνιμη, ούτε και σίγουρη. Και αυτό θα είναι ένα συνεχές πρόβλημα για την Ιερουσαλήμ.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου