Η υπογραφή του μνημονίου ενεργειακής συνεργασίας στην Τρίπολη δεν αποτελεί μια αιφνιδιαστική εξέλιξη. Συνιστά το επιστέγασμα μιας στρατηγικής επιλογής της Αγκυρας να δημιουργήσει ένα καινούργιο μέτωπο με την Αθήνα. Με την αυτοπεποίθηση μιας περιφερειακής δύναμης, η γειτονική χώρα ενισχύει την παρουσία της στο μαλακό υπογάστριο της Ελλάδας. Υπάρχουν τρία σενάρια για την επόμενη φάση του τουρκικού σχεδίου στην περιοχή.
Σενάριο πρώτο. Τα τουρκικά γεωτρύπανα θα αρχίσουν να δραστηριοποιούνται στον Κόλπο της Σύρτης (ή και πιο πέρα) χωρίς όμως να εισέλθουν στην εικαζόμενη ή οριοθετημένη ελληνική ΑΟΖ. Με άλλα λόγια, δεν θα πλησιάσει τουρκικό γεωτρύπανο ή ερευνητικό σκάφος στην Κρήτη. Ετσι η ένταση θα διατηρηθεί σε αποδεκτά επίπεδα και δεν θα οδηγηθούμε σε μια στρατιωτική κρίση.
Σενάριο δεύτερο. Η Αγκυρα θα προσπαθήσει να αμφισβητήσει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα νοτίως της Κρήτης (π.χ. κοντά στον νομό Χανίων), αλλά τα τουρκικά πλοία θα αποφύγουν την οριοθετημένη ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου. Εδώ προκύπτει ένα μεγάλο ερώτημα σχετικά με την εθνική κόκκινη γραμμή. Βρίσκεται στα 6 ναυτικά μίλια, στα 12 ναυτικά μίλια ή μήπως στα όρια της εικαζόμενης ελληνικής ΑΟΖ;
Σενάριο τρίτο. Η Αγκυρα αποφασίζει να στείλει ένα γεωτρύπανο στην ελληνοαιγυπτιακή ΑΟΖ, με συνοδεία πολεμικών πλοίων, για να επιβάλλει τις πρόνοιες των μνημονίων της για την υποτιθέμενη τουρκολιβυκή ΑΟΖ. Το σενάριο αυτό μπορεί να υλοποιηθεί με έναν ταυτόχρονο αντιπερισπασμό στο Αιγαίο ή στην Κύπρο. Με τα σημερινά δεδομένα, το τρίτο σενάριο συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες. Οσο η ελληνοαιγυπτιακή αμυντική συνεργασία παραμένει στενή, η τουρκική πλευρά θα αποφεύγει την επιδείνωση των σχέσεών της με το Κάιρο.
Η Αθήνα έχει οικοδομήσει μια αποτρεπτική στρατηγική που εν πολλοίς αφορά τη Δυτική Θράκη, το Ανατολικό Αιγαίο και την Κύπρο. Μέχρι τώρα, το Λιβυκό Πέλαγος συγκέντρωνε ελάχιστο ενδιαφέρον για την ελληνική πλευρά. Σε αυτό είχε συμβάλει η υποτίμηση της γεωπολιτικής και γεωοικονομικής αξίας της Λιβύης. Πλέον δεν υπάρχει η πολυτέλεια να αγνοούμε τι συμβαίνει στην πολύπαθη χώρα.
Πρέπει να υπάρχει πλήρης αποσαφήνιση των εθνικών κόκκινων γραμμών, ώστε να γνωρίζει ο αντίπαλος τι είναι ή δεν είναι αποδεκτό.
Οι περιστάσεις επιβάλλουν τη συγκρότηση μιας ελληνικής αποτρεπτικής στρατηγικής για το Λιβυκό Πέλαγος που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περιοχής. Γενικά μιλώντας, η αποτροπή περιλαμβάνει μια ισχυρή ψυχολογική διάσταση που εμπεριέχει τον φόβο της ήττας. Πρακτικά, ο αμυνόμενος πρέπει να πείσει τον αντίπαλο ότι το κόστος μιας επιθετικής ενέργειας ξεπερνάει κατά πολύ τα δυνητικά οφέλη.
Η αξιοπιστία μιας τέτοιας απειλής βασίζεται σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος αφορά τα διαθέσιμα στρατιωτικά μέσα για να τιμωρηθεί, αν χρειαστεί, η επιτιθέμενη πλευρά. Στην προκειμένη περίπτωση, η Ελλάδα έχει το στρατηγικό και τακτικό πλεονέκτημα λόγω γεωγραφικής γειτνίασης με τη θαλάσσια περιοχή που τελεί υπό τουρκική αμφισβήτηση. Από στρατιωτική σκοπιά, η παρουσία του τουρκικού στόλου νοτίου της Κρήτης είναι μια αρκετά παρακινδυνευμένη επιχείρηση.
Ο δεύτερος πυλώνας σχετίζεται με την πολιτική βούληση να γίνει χρήση στρατιωτικής ισχύος, αν απαιτηθεί. Για να συμβεί αυτό πρέπει η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία να εκπέμπουν προς την άλλη πλευρά μηνύματα αποφασιστικότητας και αυτοπεποίθησης. Το κυριότερο όμως είναι να υπάρχει πλήρης αποσαφήνιση των εθνικών κόκκινων γραμμών, ώστε να γνωρίζει ο αντίπαλος τι είναι ή δεν είναι αποδεκτό. Το μέγεθος της απειλής δεν επιτρέπει στην Αθήνα γενικότητες ή ασάφειες.
Αν η άλλη πλευρά δεν παραβιάσει τις εθνικές κόκκινες γραμμές, υπάρχει ελπίδα να μειωθεί η ένταση και να εξομαλυνθούν σταδιακά οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Να βρεθεί ένας ειρηνικός και πολιτισμένος τρόπος να λύσουμε τη μοναδική μας διαφορά. Στην αντίθετη περίπτωση, η Αθήνα θα πρέπει να απαντήσει με ξεκάθαρο και αποφασιστικό τρόπο για να προστατευθούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το τουρκικό σχέδιο φαίνεται να περιλαμβάνει την υφαρπαγή της εικαζόμενης ή οριοθετημένης ελληνικής ΑΟΖ και τελικά τον αποκλεισμό μας από την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό καμία ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να το επιτρέψει.
Δημοσίευση σχολίου