Του Μιχάλη Ιγνατίου
Οι σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας εισήλθαν ξανά σε περίοδο οξύτατης κρίσης, όχι πως επανήλθαν ποτέ στην «προτέρα κατάσταση», όταν όλα ήταν μέλι-γάλα μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας. Πριν από 15 χρόνια…
Στο τέλος-τέλος, αν αναλύσει κανείς χωρίς φόβο και πάθος τα πράγματα, ότι αποφασίζει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για την κατοχική δύναμη, για ένα περίεργο λόγο, δεν υλοποιείται. Οι σχέσεις χαρακτηρίζονται από συνεχείς ανατροπές.
Τις τελευταίες ώρες αναδεικνύονται ξανά ως θέματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την οριστική ρήξη, η επιμονή του Ταγίπ Ερντογάν να μην ακυρώσει την παραγγελία του ρωσικού συστήματος S-400 και η απόφαση του να εισβάλει στη Συρία μόλις αποχωρήσουν τα αμερικανικά στρατεύματα, στις 30 Απριλίου. Το χρονοδιάγραμμα, το οποίο αλλάζει συνεχώς, αυτό προβλέπει. Αλλά θα τηρηθεί;
Τα τελεσίγραφα πάνε και έρχονται, και όποιος καταλήγει σε συμπεράσματα δεν λαμβάνει υπόψη του το πιο σημαντικό γεγονός. Ότι ο Ντόναλντ Τραμπ και ο πρόεδρος της Τουρκίας, μπορεί να αλλάξουν γνώμη και θέση ανά πάσα στιγμή.
Και εξηγούμαι αμέσως: Τι θα συμβεί αν ο Ερντογάν αποφασίσει να εγκαταλείψει τη Μόσχα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν και επανέλθει στο δυτικό «μαντρί»; Θα ψαχνόμαστε όλοι. Διότι θα καταστεί η απόλυτη περιφερειακή δύναμη στη γειτονιά μας και θα μπορεί να παίρνει από τους Αμερικανούς ότι ποθεί η καρδιά του Σουλτάνου.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας έκανε την απόλυτη «κωλοτούμπα» το 2016, όταν από ορκισμένος εχθρός του προέδρου της Ρωσίας μετατράπηκε στον καλύτερο του φίλο και στην ουσία στην «υπηρέτριά» του. Ότι ζητά ο κ. Πούτιν γίνεται… Έχοντας στο μυαλό μας το γεγονός αυτό, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Διότι και στην Ουάσιγκτον, ο σημερινός ένοικος του Λευκού Οίκου, δεν είναι και πιο αξιόπιστος άνθρωπος. Αλλάζει γνώμη όπως τα πουκάμισα -και όπως λένε τα δικά του τα αλλάζει τρεις φορές την ημέρα.
Βέβαια, τα πράγματα αυτή τη στιγμή είναι όπως τα περιγράφουμε όλο το προηγούμενο διάστημα. Άλλωστε οι αλληλοκατηγορίες πάνε και έρχονται, και οι δύο πλευρές δεν κρύβουν το εχθρικό κλίμα που επικρατεί στις σχέσεις τους.
Η άρον-άρον έλευση του υπουργού Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακαρ στην Ουάσιγκτον, από κοινού με τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Γιάσαρ Γκιλέρ, επικεφαλής μεγάλης αντιπροσωπείας, δεν είναι τυχαία. Τις τελευταίες 48 ώρες τα πράγματα έχουν ξεφύγει και όσοι γνωρίζουν ομιλούν για μία κατάσταση παρόμοια με αυτή που ζήσαμε τον περασμένο καλοκαίρι για τον πάστορα Άντριου Μπράνσον.
Προσέξτε μία λεπτομέρεια: Σύμφωνα με τουρκικές πηγές ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς τηλεφώνησε στον πρόεδρο Ερντογάν, εκ μέρους του κ. Τραμπ. Του περιέγραψε το αμερικανικό τελεσίγραφο και τη συνέχεια θα τη δούμε …επί της οθόνης. Θα διαφανεί τις επόμενες ημέρες αν είχε αποτέλεσμα η παρέμβαση του Αμερικανού αντιπροέδρου. Γιατί αναφέρθηκα στην λεπτομέρεια αυτή; Διότι και το περασμένο καλοκαίρι, ο κ. Πενς ήταν αυτός που μετέφερε το τελεσίγραφο του κ. Τραμπ στον Τούρκο πρόεδρο για τον Πάστορα. Δεν τηλεφώνησε ο κ. Τραμπ. Αντίθετα, «βομβάρδιζε» την Τουρκία από το Twitter, αλλά και με συνεχείς δηλώσεις του.
Η περίοδος εκείνη πρέπει να γίνει μάθημα στους Έλληνες και στους Κύπριους διπλωμάτες, αλλά και στους πολιτικούς των δύο χωρών. Όταν το θέλει η Αμερική, μπορεί να αλλάξει και την …ανατολή του ήλιου! Τότε, ο αμερικανικός εκβιασμός ήταν μικρός θα έλεγα, υπό την έννοια ότι δεν διακυβεύονταν τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα. Τώρα, έχουν τεθεί σε κίνδυνο τα συμφέροντά των ΗΠΑ και την ευθύνη έχει ο Ερντογάν.
Ο κ. Ακάρ θα βρεθεί σίγουρα σε πολύ δύσκολη θέση διότι θα κληθεί να δώσει τελικές απαντήσεις στους θυμωμένους συνομιλητές του. Και θα ακούσει ξανά, από τα πιο επίσημα χείλη, ότι οι ρωσικοί S-400, οι αμερικανικοί Patriot και τα αμερικανικά μαχητικά F-35 δεν θα βρεθούν ποτέ, την ίδια στιγμή, στην Τουρκία. Η μόνη επιλογή, όπως την θέτουν οι Αμερικανοί, είναι η ακύρωση της παραγγελίας των S-400.
Ο Ταγίπ Ερντογάν και οι συνεργάτες του έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι οι S-400 είναι ένα τετελεσμένο γεγονός και θα εγκατασταθούν στην Τουρκία μέσα στο 2019. Να τους πιστέψουμε; Εξαρτάται από την αμερικανική απόφαση. Εάν πραγματικά δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία στον Πούτιν, θα κάνουν τα πάντα για να το αποτρέψουν. Και όταν λέμε τα πάντα, εννοούμε και αυτό που καταλαβαίνει ο καθένας. Τα συμφέροντα των υπερδυνάμεων είναι πάνω από ανθρώπους.
Εάν παρ’ όλα αυτά ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν λυγίσει, θα ζήσουμε στιγμές, όπως του περασμένου καλοκαιριού, αλλά στο πιο …καταστρεπτικό. Σε τούτο το παιγνίδι θα υπάρξουν (πολιτικά) θύματα και θα αλλάξουν συμμαχίες. Αν όμως ο κ. Ερντογάν, πουλήσει τον Πούτιν, θα μετατραπεί από τη μία στιγμή στην άλλη στον «αυτοκράτορα» της περιοχής…
Τα θέματα κλειδιά, στα οποία οι αναλυτές πιστεύουν πως δεν θα κάνει πίσω η Αμερική είναι αυτά:
Δεν θα ανεχθούν την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400, και
Θα απαντήσουν αν απειληθούν οι σύμμαχοί τους, Κούρδοι της Συρίας (YPG).
Όλα τα υπόλοιπα λύνονται…
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου