Μ
ε την επανεκλογή του Donald Trump, η Ουάσινγκτον επαναπροσδιόρισε την πολιτική της στην Ανατολική Μεσόγειο
Με τον Πειραιά υπό τον έλεγχο του κινεζικού ναυτιλιακού κολοσσού Cosco και τη Θεσσαλονίκη συνδεδεμένη με ρωσο-ελληνικά επιχειρηματικά συμφέροντα, οι ΗΠΑ επιδιώκουν πλέον να αποκτήσουν πρόσβαση στα στρατηγικά λιμάνια της Ελλάδας – αλλά αναλυτές προειδοποιούν ότι ίσως είναι ήδη αργά για να εκτοπιστεί το Πεκίνο, όπως μεταδίδει το Euractiv.
Το ιστορικό λιμάνι του Πειραιά, που ο Πρόεδρος Xi Jinping έχει χαρακτηρίσει «το κεφάλι του δράκου» της Μεσογείου, έγινε εμβληματικό έργο της Belt and Road Initiative μετά την ιδιωτικοποίησή του κατά τη διάρκεια της διάσωσης της Ελλάδας το 2008, αποτελώντας όχημα της Κίνας για την επέκταση της πολιτικής και οικονομικής επιρροής της στο εξωτερικό.
Ένας πρώην υπουργός της συντηρητικής κυβέρνησης υπό τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά (2012–2015), ο οποίος μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, δήλωσε στο Euractiv ότι «βρεθήκαμε σε μια περίοδο που χρειαζόμασταν απεγνωσμένα ξένες επενδύσεις και κανείς άλλος δεν επένδυε».
Πρόσθεσε πως οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι «που σήμερα παραπονιούνται, τότε δεν έκαναν απολύτως τίποτα».
Η κινεζική κρατική εταιρεία COSCO εξασφάλισε αρχικά παραχώρηση προβλητών εμπορευματοκιβωτίων και το 2016 αγόρασε το 67% της Αρχής Λιμένος Πειραιώς, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της πλειοψηφίας.
Η επιστροφή του Donald Trump αναζωπυρώνει το αμερικανικό ενδιαφέρον
Με την επανεκλογή του Donald Trump, η Ουάσινγκτον επαναπροσδιόρισε την πολιτική της στην Ανατολική Μεσόγειο, έπειτα από χρόνια σχετικά μειωμένης παρουσίας υπό Δημοκρατικές κυβερνήσεις, και φαίνεται πλέον αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την κινεζική επιρροή στην περιοχή.
Η νέα Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Kimberly Guilfoyle – πρώην αρραβωνιασμένη με τον Donald Trump Jr. – αμφισβήτησε ανοιχτά την κινεζική παρουσία, υπονοώντας ότι ο Πειραιάς «θα μπορούσε να είναι προς πώληση».
Η κινεζική πρεσβεία καταδίκασε τις δηλώσεις αυτές ως κακόβουλη επίθεση στις κανονικές σινο-ελληνικές εμπορικές σχέσεις και σοβαρή ανάμειξη στα εσωτερικά της Ελλάδας.
Οι Αμερικανοί εξετάζουν και εναλλακτικές πέραν του κινεζοκρατούμενου Πειραιά, όπως την αναβάθμιση των Ναυπηγείων Ελευσίνας σε πολύ-λειτουργικό λιμάνι.
Μπορεί η Κίνα να εκδιωχθεί από τον Πειραιά;
Ο πρώην υπουργός που μίλησε στο Euractiv θεωρεί ελάχιστα πιθανή την ανατροπή της συμφωνίας με την COSCO και υποστηρίζει ότι η καλύτερη επιλογή είναι να περιοριστεί η κινεζική επιρροή.
«Η Κίνα θα κινηθεί πλέον με βάση τη λογική Pacta sunt servanda, δηλαδή ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται», σημείωσε.
Ο Γιώργος Τζωρτζόπουλος, ανώτερος ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, δήλωσε ότι η επένδυση της COSCO εξελίσσεται ακόμα.
Χαιρέτισε τις αμερικανικές προτάσεις για επενδύσεις στην Ελευσίνα, αλλά επισήμανε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη «τα χρονοδιαγράμματα και οι χωρικοί περιορισμοί».
Πρόσθεσε ότι ο ανταγωνισμός ξένων δυνάμεων για τα ελληνικά λιμάνια θα μπορούσε θεωρητικά να ωφελήσει την ελληνική οικονομία, αλλά προειδοποίησε ότι η Αθήνα πρέπει να αποφύγει να εγκλωβιστεί στην αντιπαλότητα ΗΠΑ–Κίνας.
«Αμφιβάλλω ότι η Ελλάδα θα έχει οποιαδήποτε διαπραγματευτική ισχύ υπό τις νέες συνθήκες των σινο-αμερικανικών σχέσεων, αλλά θα πρέπει να προσπαθήσει να μην βρεθεί στην ατζέντα τους», είπε, προτείνοντας μια πολιτική που θα κρατά τους άλλους ικανοποιημένους ή τουλάχιστον όχι δυσαρεστημένους.
Η προοπτική περιορισμού της κινεζικής επιρροής
Ο Κωνσταντίνος Τσιμώνης, καθηγητής κινεζικής πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αμφιβάλλει ότι ο Trump μπορεί να εκδιώξει πλήρως την Κίνα, αλλά θεωρεί ότι ο κύριος στόχος του είναι η συρρίκνωση της επιρροής της στα ελληνικά ζητήματα.
Επικαλέστηκε επίσης ελληνική συνταγματική διάταξη που επιτρέπει στο κράτος να εθνικοποιεί κρίσιμες υποδομές σε περιόδους έκτακτης ανάγκης. «Όταν υπάρχει βούληση, υπάρχει και τρόπος», είπε.
Πρόσθεσε ότι η ΕΕ δίνει όλο και μεγαλύτερη προσοχή στις κρίσιμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των λιμανιών. Μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική Λιμένων αναμένεται να παρουσιαστεί το 2026 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με βασικό άξονα την ασφάλεια.
Το σενάριο “ασφυξίας”
Ο Τσιμώνης ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να ασκήσουν «πολυεπίπεδη πίεση» για να περιορίσουν την αυτονομία της COSCO.
Είπε ότι ίσως δεν είναι τυχαίο πως η κυβέρνηση προετοιμάζει σχέδιο νόμου που θα μπορούσε να θέσει τα λιμάνια υπό μια κεντρική ελληνική δημόσια αρχή λιμένων, περιορίζοντας έτσι τον έλεγχο των διαχειριστών, συμπεριλαμβανομένης της COSCO.
Προέβλεψε ότι η Αθήνα θα αντιμετωπίσει αυξημένες πιέσεις τα επόμενα χρόνια. Η έντονη αντίδραση της κινεζικής πρεσβείας έδειξε «ενόχληση», τροφοδοτώντας φήμες για επικείμενη επίσκεψη του Xi Jinping.
Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι η Κίνα μπορεί να αρνηθεί οποιαδήποτε παραχώρηση και να απειλήσει με νομικές ενέργειες, αιτήματα αποζημίωσης ή ακόμη και με αναστολή λειτουργίας του λιμανιού για να κλιμακώσει την ένταση.
«Πιστεύω ότι αυτό θα είναι από τις πρώτες ξεκάθαρες συγκρούσεις του νέου Ψυχρού Πολέμου», είπε, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα παραδοσιακά ευθυγραμμίζεται με τις ΗΠΑ, την κυρίαρχη δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πολιτική σιωπή στην Αθήνα
Οι Έλληνες πολιτικοί έχουν σε μεγάλο βαθμό παραμείνει σιωπηλοί σχετικά με την αντιπαράθεση ΗΠΑ–Κίνας, με μόνο το υπουργείο Εξωτερικών να δηλώνει ότι η Ελλάδα παραμένει πλήρως ευθυγραμμισμένη με τις ΗΠΑ ως στρατηγικό εταίρο, αλλά θα σεβαστεί τις παλαιότερες συμφωνίες.
Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, κανένα πολιτικό κόμμα δεν είναι πιθανό να αντισταθεί στις πρωτοβουλίες του Trump στη χώρα.
Ωστόσο, στο εσωτερικό ενδέχεται να υπάρξουν εντάσεις ενόψει των εκλογών του 2027, ειδικά μεταξύ επιδραστικών ναυτιλιακών κύκλων.
Τα πρώτα πολιτικά σήματα
Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής – ο οποίος υπέγραψε την αρχική συμφωνία με την COSCO – τιμήθηκε την Πέμπτη από το Ελληνο-Κινεζικό Εμπορικό Επιμελητήριο για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων.
Στην τελετή, ο Καραμανλής υπερασπίστηκε τη συμφωνία του 2008, λέγοντας πως επρόκειτο για μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στη χώρα. «Σήμερα, το λιμάνι του Πειραιά είναι το 8ο μεγαλύτερο στον κόσμο και το 3ο στην Ευρώπη», είπε.
Την ίδια στιγμή, ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, παλαιότερα έντονος αντίπαλος της επένδυσης της COSCO, συμμετείχε φέτος στη στρατιωτική παρέλαση της Κίνας και παρευρέθηκε σε δείπνο που παρέθεσε ο Κινέζος πρόεδρος.
Ο σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δέχεται συχνά κριτική από τον Καραμανλή, ιδιαίτερα σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Με το πολιτικό τοπίο να κατακερματίζεται όλο και περισσότερο, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα απαιτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Με τον Πειραιά υπό τον έλεγχο του κινεζικού ναυτιλιακού κολοσσού Cosco και τη Θεσσαλονίκη συνδεδεμένη με ρωσο-ελληνικά επιχειρηματικά συμφέροντα, οι ΗΠΑ επιδιώκουν πλέον να αποκτήσουν πρόσβαση στα στρατηγικά λιμάνια της Ελλάδας – αλλά αναλυτές προειδοποιούν ότι ίσως είναι ήδη αργά για να εκτοπιστεί το Πεκίνο, όπως μεταδίδει το Euractiv.
Το ιστορικό λιμάνι του Πειραιά, που ο Πρόεδρος Xi Jinping έχει χαρακτηρίσει «το κεφάλι του δράκου» της Μεσογείου, έγινε εμβληματικό έργο της Belt and Road Initiative μετά την ιδιωτικοποίησή του κατά τη διάρκεια της διάσωσης της Ελλάδας το 2008, αποτελώντας όχημα της Κίνας για την επέκταση της πολιτικής και οικονομικής επιρροής της στο εξωτερικό.
Ένας πρώην υπουργός της συντηρητικής κυβέρνησης υπό τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά (2012–2015), ο οποίος μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, δήλωσε στο Euractiv ότι «βρεθήκαμε σε μια περίοδο που χρειαζόμασταν απεγνωσμένα ξένες επενδύσεις και κανείς άλλος δεν επένδυε».
Πρόσθεσε πως οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι «που σήμερα παραπονιούνται, τότε δεν έκαναν απολύτως τίποτα».
Η κινεζική κρατική εταιρεία COSCO εξασφάλισε αρχικά παραχώρηση προβλητών εμπορευματοκιβωτίων και το 2016 αγόρασε το 67% της Αρχής Λιμένος Πειραιώς, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της πλειοψηφίας.
Η επιστροφή του Donald Trump αναζωπυρώνει το αμερικανικό ενδιαφέρον
Με την επανεκλογή του Donald Trump, η Ουάσινγκτον επαναπροσδιόρισε την πολιτική της στην Ανατολική Μεσόγειο, έπειτα από χρόνια σχετικά μειωμένης παρουσίας υπό Δημοκρατικές κυβερνήσεις, και φαίνεται πλέον αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την κινεζική επιρροή στην περιοχή.
Η νέα Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Kimberly Guilfoyle – πρώην αρραβωνιασμένη με τον Donald Trump Jr. – αμφισβήτησε ανοιχτά την κινεζική παρουσία, υπονοώντας ότι ο Πειραιάς «θα μπορούσε να είναι προς πώληση».
Η κινεζική πρεσβεία καταδίκασε τις δηλώσεις αυτές ως κακόβουλη επίθεση στις κανονικές σινο-ελληνικές εμπορικές σχέσεις και σοβαρή ανάμειξη στα εσωτερικά της Ελλάδας.
Οι Αμερικανοί εξετάζουν και εναλλακτικές πέραν του κινεζοκρατούμενου Πειραιά, όπως την αναβάθμιση των Ναυπηγείων Ελευσίνας σε πολύ-λειτουργικό λιμάνι.
Μπορεί η Κίνα να εκδιωχθεί από τον Πειραιά;
Ο πρώην υπουργός που μίλησε στο Euractiv θεωρεί ελάχιστα πιθανή την ανατροπή της συμφωνίας με την COSCO και υποστηρίζει ότι η καλύτερη επιλογή είναι να περιοριστεί η κινεζική επιρροή.
«Η Κίνα θα κινηθεί πλέον με βάση τη λογική Pacta sunt servanda, δηλαδή ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται», σημείωσε.
Ο Γιώργος Τζωρτζόπουλος, ανώτερος ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, δήλωσε ότι η επένδυση της COSCO εξελίσσεται ακόμα.
Χαιρέτισε τις αμερικανικές προτάσεις για επενδύσεις στην Ελευσίνα, αλλά επισήμανε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη «τα χρονοδιαγράμματα και οι χωρικοί περιορισμοί».
Πρόσθεσε ότι ο ανταγωνισμός ξένων δυνάμεων για τα ελληνικά λιμάνια θα μπορούσε θεωρητικά να ωφελήσει την ελληνική οικονομία, αλλά προειδοποίησε ότι η Αθήνα πρέπει να αποφύγει να εγκλωβιστεί στην αντιπαλότητα ΗΠΑ–Κίνας.
«Αμφιβάλλω ότι η Ελλάδα θα έχει οποιαδήποτε διαπραγματευτική ισχύ υπό τις νέες συνθήκες των σινο-αμερικανικών σχέσεων, αλλά θα πρέπει να προσπαθήσει να μην βρεθεί στην ατζέντα τους», είπε, προτείνοντας μια πολιτική που θα κρατά τους άλλους ικανοποιημένους ή τουλάχιστον όχι δυσαρεστημένους.
Η προοπτική περιορισμού της κινεζικής επιρροής
Ο Κωνσταντίνος Τσιμώνης, καθηγητής κινεζικής πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αμφιβάλλει ότι ο Trump μπορεί να εκδιώξει πλήρως την Κίνα, αλλά θεωρεί ότι ο κύριος στόχος του είναι η συρρίκνωση της επιρροής της στα ελληνικά ζητήματα.
Επικαλέστηκε επίσης ελληνική συνταγματική διάταξη που επιτρέπει στο κράτος να εθνικοποιεί κρίσιμες υποδομές σε περιόδους έκτακτης ανάγκης. «Όταν υπάρχει βούληση, υπάρχει και τρόπος», είπε.
Πρόσθεσε ότι η ΕΕ δίνει όλο και μεγαλύτερη προσοχή στις κρίσιμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των λιμανιών. Μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική Λιμένων αναμένεται να παρουσιαστεί το 2026 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με βασικό άξονα την ασφάλεια.
Το σενάριο “ασφυξίας”
Ο Τσιμώνης ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να ασκήσουν «πολυεπίπεδη πίεση» για να περιορίσουν την αυτονομία της COSCO.
Είπε ότι ίσως δεν είναι τυχαίο πως η κυβέρνηση προετοιμάζει σχέδιο νόμου που θα μπορούσε να θέσει τα λιμάνια υπό μια κεντρική ελληνική δημόσια αρχή λιμένων, περιορίζοντας έτσι τον έλεγχο των διαχειριστών, συμπεριλαμβανομένης της COSCO.
Προέβλεψε ότι η Αθήνα θα αντιμετωπίσει αυξημένες πιέσεις τα επόμενα χρόνια. Η έντονη αντίδραση της κινεζικής πρεσβείας έδειξε «ενόχληση», τροφοδοτώντας φήμες για επικείμενη επίσκεψη του Xi Jinping.
Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι η Κίνα μπορεί να αρνηθεί οποιαδήποτε παραχώρηση και να απειλήσει με νομικές ενέργειες, αιτήματα αποζημίωσης ή ακόμη και με αναστολή λειτουργίας του λιμανιού για να κλιμακώσει την ένταση.
«Πιστεύω ότι αυτό θα είναι από τις πρώτες ξεκάθαρες συγκρούσεις του νέου Ψυχρού Πολέμου», είπε, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα παραδοσιακά ευθυγραμμίζεται με τις ΗΠΑ, την κυρίαρχη δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πολιτική σιωπή στην Αθήνα
Οι Έλληνες πολιτικοί έχουν σε μεγάλο βαθμό παραμείνει σιωπηλοί σχετικά με την αντιπαράθεση ΗΠΑ–Κίνας, με μόνο το υπουργείο Εξωτερικών να δηλώνει ότι η Ελλάδα παραμένει πλήρως ευθυγραμμισμένη με τις ΗΠΑ ως στρατηγικό εταίρο, αλλά θα σεβαστεί τις παλαιότερες συμφωνίες.
Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, κανένα πολιτικό κόμμα δεν είναι πιθανό να αντισταθεί στις πρωτοβουλίες του Trump στη χώρα.
Ωστόσο, στο εσωτερικό ενδέχεται να υπάρξουν εντάσεις ενόψει των εκλογών του 2027, ειδικά μεταξύ επιδραστικών ναυτιλιακών κύκλων.
Τα πρώτα πολιτικά σήματα
Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής – ο οποίος υπέγραψε την αρχική συμφωνία με την COSCO – τιμήθηκε την Πέμπτη από το Ελληνο-Κινεζικό Εμπορικό Επιμελητήριο για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων.
Στην τελετή, ο Καραμανλής υπερασπίστηκε τη συμφωνία του 2008, λέγοντας πως επρόκειτο για μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στη χώρα. «Σήμερα, το λιμάνι του Πειραιά είναι το 8ο μεγαλύτερο στον κόσμο και το 3ο στην Ευρώπη», είπε.
Την ίδια στιγμή, ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, παλαιότερα έντονος αντίπαλος της επένδυσης της COSCO, συμμετείχε φέτος στη στρατιωτική παρέλαση της Κίνας και παρευρέθηκε σε δείπνο που παρέθεσε ο Κινέζος πρόεδρος.
Ο σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δέχεται συχνά κριτική από τον Καραμανλή, ιδιαίτερα σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Με το πολιτικό τοπίο να κατακερματίζεται όλο και περισσότερο, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα απαιτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου