Ξαφνικά, η νοτιοανατολική Μεσόγειος θυμίζει...πετρελαϊκό «Ελντοράντο». Είναι ρεαλιστική αυτή η «αισιοδοξία» ή βασίζεται απλώς στην άγνοια;
Αντώνης Φουρλής
Ένα τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο βγήκε άρον άρον την Τρίτη 30 Oκτωβρίου στα ανοιχτά της Αττάλειας - βορειοδυτικά της Κύπρου αλλά σχετικά κοντά στις ακτές της Τουρκίας - την ώρα που η προσπάθεια εξόρυξης φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ εισέρχεται στην τελική ευθεία.
Οι Αμερικανοί έθεσαν επισήμως στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το ζήτημα της εξόρυξης φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ από την Exxon Mobil, διαμηνύοντας (κυρίως στην Άγκυρα) ότι μόνο εφόσον αποδώσει καρπούς η προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού θα διαμοιραστούν τα κέρδη στις δύο κοινότητες στο νησί.
Η κοινοπραξία Exxon Mobil, Total, ΕΛΠΕ θα ερευνήσει νότια-νοτιοδυτικά της Κρήτης με στόχο να εντοπίσει τυχόν κοιτάσματα υδρογονανθράκων, σε ένα από τα δύο θαλάσσια τεμάχια που επέλεξε για αυτό το σκοπό η ΕΔΕΥ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων).
Το παιχνίδι παίζεται σε πολλά ταμπλό στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Σε επίπεδο ασφάλειας, οικονομίας και γεωπολιτικής.
Το παράδειγμα της Κρήτης είναι χαρακτηριστικό: Τα ΕΛΠΕ κινήθηκαν συστηματικά και από νωρίς για να διασφαλίσουν τη συμμετοχή τους σε μία κοινοπραξία με ισχυρούς διεθνείς παίκτες, όπως είναι η Exxon Mobil και η Total, στην έρευνα που διεξάγεται στα νότια-νοτιοδυτικά του νησιού.
Eνα συγκεκριμένο σχέδιο, που βασίστηκε στην εμπειρία πολλών ετών και πολλών χωρών, οι οποίες δικαιώθηκαν από τα αποτελέσματα.
Reuters ΕΛΠΕ. Τα διϋλιστήρια στον Ασπρόπυργο
Μύθος πρώτος: Του χρόνου θα έχουμε πετρέλαιο!
Ξαφνικά, η λεκάνη της νοτιοανατολικής Μεσογείου θυμίζει κάτι από...πετρελαϊκό «Ελντοράντο». Κυριαρχεί η αίσθηση ότι είναι θέμα ωρών, ημερών ή το πολύ μερικών εβδομάδων να αναβλύσει πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Είναι ρεαλιστική αυτή η «αισιοδοξία» ή βασίζεται απλώς στην άγνοια;
Πόσο την συμμερίζονται οι ειδικοί και πόσος χρόνος υπολογίζουν εκείνοι ότι θα απαιτηθεί, με βάση τη διεθνή εμπειρία;
Μπορούμε να αισθανόμαστε βέβαιοι ότι μόνο η Ελλάδα είναι σε θέση να αξιοποιήσει ένα κοίτασμα νότια της Κρήτης ή στο Ιόνιο ή στο Αιγαίο;
Η HuffPost Greece απευθύνθηκε σε παράγοντες της αγοράς, που γνωρίζουν από πρώτο χέρι με πόσες δυσκολίες διεξάγεται η έρευνα - και μάλιστα στη θάλασσα: «Ο χρόνος είναι μία πολύ σημαντική παράμετρος. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, από την έρευνα μέχρι την παραγωγή, μεσολαβεί ένας κύκλος ο οποίος διαρκεί 6 με 8 χρόνια. Χρειάζεσαι πάνω-κάτω μία τριετία, μόνο για να σχεδιάσεις την πρώτη γεώτρηση. Η πρώτη γεώτρηση μπορεί να είναι επιτυχής, ή - το πιθανότερο - μη επιτυχής. Γιατί οι πιθανότητες σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πάντοτε εναντίον σου. Πολύ σπάνια σε μία γεώτρηση για πετρέλαιο είναι οι πιθανότητες 20-30% υπέρ σου. Ξεκινώντας έχεις πιθανότητες 8-10% και μελετώντας τα δεδομένα της έρευνας προσπαθείς να τις ανεβάσεις στο 15-20-25%. Ουσιαστικά μιλάμε για δύο μεγάλους ερευνητικούς κύκλους. Αρχικά, μία τριετία περίπου, ώστε να μελετήσουν τα μέχρι στιγμής ευρήματα και να επιλέξουν οι τρεις εταιρίες της κοινοπραξίας Exxon Mobil - Total - ΕΛΠΕ σε ποιό σημείο θα δοκιμάσουν την πρώτη γεώτρηση, υπό την προϋπόθεση ότι θα θεωρήσουν αυξημένες τις πιθανότητες επιτυχίας. Στη συνέχεια, ακόμα και αν είσαι πολύ τυχερός ώστε να πετύχεις πετρέλαιο με την πρώτη προσπάθεια γεώτρησης, θα απαιτηθεί μία ακόμα τριετία (τουλάχιστον). Πρέπει να κάνεις μία σειρά γεωτρήσεων περιχαράκωσης. Και μετά να υλοποιήσεις ένα μεγάλο πρόγραμμα ανάπτυξης. Διότι δεν είναι μία γεώτρηση μόνο. Πρέπει να φτιάξεις και όλες τις υποδομές. Πλατφόρμες, υποδομές για επεξεργασία ή μεταφορά πετρελαίου κλπ.»
- Τρέχει το ελληνικό κράτος σε αυτή τη διαδικασία, ή...σέρνει τα πόδια του, όπως συμβαίνει σε άλλες περιπτώσεις;
Η απάντηση είναι ότι τρέχει, γιατί έχει να κερδίσει αρκετά ή πάρα πολλά, ακόμα και στο ενδεχόμενο να μην καταλήξει σε γεώτρηση μία έρευνα στα τεμάχια που έχει αναλάβει ο ενδιαφερόμενος ιδιώτης. Στη χειρότερη περίπτωση, στο κράτος θα παραδοθούν τα αποτελέσματα της (άκαρπης) έρευνας, διευκολύνοντας την προσπάθεια εντοπισμού υδρογονανθράκων σε άλλες περιοχές...
«Το θέλουν και το τρέχουν. Δεν προκύπτει από πουθενά έλλειψη πολιτικής βούλησης. Σαφέστατα υπάρχει βούληση στο ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο και σε επίπεδο υπουργού Ενέργειας. Υπάρχουν όμως μεγάλες αδυναμίες στην υλοποίηση. Ακόμα και όταν ο υπουργός το θέλει και το προσπαθεί, υπάρχει μεγάλη απόσταση που μεσολαβεί ως την υλοποίηση», λέει ο συνομιλητής μας.
Getty Images
Μύθος δεύτερος: Η Ελλάδα είναι...Σαουδική Αραβία!
«Οταν λένε κάποιοι...γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα διαθέτει τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου...είναι ανακριβές. Έχουμε ορισμένες θετικές ενδείξεις, που σημαίνει ότι αξίζει τον κόπο να προχωρήσουμε σε έρευνα. Αυτό αποδεικνύεται και από το ενδιαφέρον των ΕΛΠΕ και από το ενδιαφέρον ξένων μεγάλων παικτών. Μέχρι εκεί. Αλλά το να λέμε ότι καθόμαστε πάνω σε δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, ότι το Αιγαίο είναι γεμάτο πετρέλαιο - που δεν είναι - είναι λάθος. Επίσης, δεν στέκει το να θεωρούμε ότι λύσαμε ή θα λύσουμε το ασφαλιστικό πρόβλημα της χώρας. Η Νορβηγία μπορεί να το έκανε, όμως οι Νορβηγοί είναι 4 εκατομμύρια, η χώρα τους έχει πολύ μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου και μικρότερο ασφαλιστικό πρόβλημα», εξηγεί ο ίδιος έμπειρος αναλυτής, ο οποίος συμβαίνει να είναι και από τους βαθείς γνώστες των πραγματικών στοιχείων που έχουν αποδώσει μέχρι στιγμής οι έρευνες.
Στο ερώτημα, εάν θα ήταν σωστότερο να χαμηλώσει γενικώς ο δείκτης των προσδοκιών - δηλαδή να περάσει στην ελληνική κοινωνία το μήνυμα ότι δεν πρέπει να περιμένει τίποτα σπουδαίο, αντί άλλης απάντησης συνιστά να αποφεύγονται τα μεγάλα λόγια και να δώσουμε χρόνο στην έρευνα:
«Αυτή τη στιγμή υπάρχει μία μικρή παραγωγή στον Πρίνο. Όταν ξεκίνησε, μιλούσαν για 30-40 εκατομμύρια βαρέλια (συνολικά). Εχει βγάλει 120 και συνεχίζουν ακόμη. Εχει προοπτική να βγάζει 1.000 ή 2.000 βαρέλια την ημέρα, δηλαδή όχι κάτι πολύ μεγάλο - αλλά πάντως εκεί υπάρχει πετρέλαιο. Το επισημαίνουμε, γιατί δεν θέλουμε να είμαστε αρνητικοί, αλλά να είμαστε ρεαλιστές. Υπάρχει πετρέλαιο στον ελλαδικό χώρο; H απάντηση είναι, ναι υπάρχει. Υπάρχει ο Πρίνος και υπάρχουν ενδείξεις στην Δυτική Ελλάδα μέχρι σήμερα. Αλλά μέχρι εκεί.»
Getty Images
Μύθος τρίτος: Η «ιδιοκτησία» του κοιτάσματος
Eδώ και πολλά - πολλά χρόνια καλλιεργείται συστηματικά η πεποίθηση ότι η Τουρκία επιδιώκει συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο, επειδή είναι δεδομένη η ύπαρξη κοιτασμάτων στο βυθό και θέλει να τα μοιραστεί με την Ελλάδα.
Η συγκεκριμένη θεωρία παραβλέπει, ωστόσο, το γεγονός ότι γενικά ένα κοίτασμα πετρελαίου (και δη μεγάλο) δεν καλύπτει έκταση ανάλογη με εκείνη ενός μικρού ή μεγαλύτερου νησιού. Συνήθως, απλώνεται σε πολύ μεγαλύτερο χώρο στο υπέδαφος. Συχνότατα, στο υπέδαφος δύο χωρών - ιδιαίτερα όταν αυτές οι δύο χώρες συμβαίνει να βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής.
Στατιστικά, λοιπόν, είναι πιθανό ότι Ελλάδα και Τουρκία θα μπορούσαν να αντλούν ταυτόχρονα από το ίδιο κοίτασμα...εάν υπάρχει μεγάλο κοίτασμα στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο του Αιγαίου. Όποιος ξεκινούσε νωρίτερα θα είχε θεωρητικά κάποιο πλεονέκτημα, αλλά το χρονικό προβάδισμα από μόνο του δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο δεύτερος θα έβγαινε χαμένος - εάν, για παράδειγμα, φρόντιζε προηγουμένως να πραγματοποιήσει πληρέστερη έρευνα.
...και τρία «μυστικά» για την παραγωγή πετρελαίου
Το σχέδιο για την έρευνα και μελλοντική αξιοποίηση ενός κοιτάσματος, καθώς και το ύψος της επένδυσης που θα απαιτηθεί σε όλες τις φάσεις, αποτελεί από μόνο του μία πολύ δύσκολη (και πολύ ακριβή...) άσκηση.
Μιλούν και πάλι ειδικοί, που διαθέτουν ικανή εμπειρία και είναι χαρακτηριστικό, ότι καταγράφουν μία σειρά από παράγοντες, οι οποίοι μπορούν εύκολα να «εκτοξεύσουν» τα κόστη, ή να καταστήσουν την παραγωγή πετρελαίου εξαιρετικά επικερδή. Είναι πολλά που δεν γνωρίζουμε, ωστόσο, μέχρι σήμερα και που θα μας δώσουν απαντήσεις, αφού ολοκληρωθεί τουλάχιστον η φάση της έρευνας - καταρχήν στα κοιτάσματα νοτια-νοτιοδυτικά της Κρήτης.
«Πρώτη φάση σημαίνει σεισμικές έρευνες με κόστος 10 εκατομμύρια. Αυτό για μία εταιρία σαν την Exxon Mobil είναι περιορισμένο κόστος. Αλλά η δεύτερη φάση σημαίνει ερευνητική γεώτρηση, που μπορεί να κοστίσει 100 εκατομμύρια, άρα απαιτείται πιο σοβαρή σκέψη.
Η TOTAL δεν ήρθε τυχαία. Είδε την Exxon και αυτό μέτρησε. Γιατί και οι μεγάλοι παίκτες παγκοσμίως υπολογίζουν αυτά που θα απαιτηθούν ως επένδυση, όπως και τα κέρδη που θα προκύψουν, ακόμα και στο πολύ καλό σενάριο...» εξηγεί ο συνομιλητής μας, ανοίγοντας ένα «παράθυρο» στον κόσμο των μεγάλων αποφάσεων που συνδέονται με μία επένδυση τέτοιου μεγέθους.
Η Ελλάδα δεν λειτουργεί έξω από τη διεθνή αγορά. Η HuffPost Greece θέτει, λοιπόν, το ερώτημα: Είναι επαρκές το νομικό πλαίσιο και οι δομές του ελληνικού κρατικού μηχανισμού, ώστε να προσελκύσουν επενδύσεις και να δώσουν πραγματικές ευκαιρίες στους μεγάλους παίκτες;
«Εχουμε ένα πλαίσιο που έχει χρησιμοποιηθεί τα τελευταία 2-3 χρόνια στους διαγωνισμούς. Ε, καλό είναι να μην το αλλάξουμε! Να υπάρχει σταθερότητα και συνέχεια. Ο ρόλος του Δημοσίου, θυμηθείτε, δεν τελειώνει με την υπογραφή των συμβάσεων. Το Δημόσιο είναι συμμέτοχος σε όλη τη διάρκεια της υλοποίησης της μίσθωσης. Είναι συνεταίρος και επόπτης. Ως εκμισθωτής, το Δημόσιο και η ΕΔΕΥ εγκρίνουν κάθε χρόνο το σχέδιο για την έρευνα και θεωρητικά για την παραγωγή στο μέλλον.
Το ύψος της επένδυσης από που εξαρτάται; Aπό την επιτυχία της ερευνητικής φάσης και από τις διεθνείς τιμές. Οι τιμές για μία εξόρυξη εξαρτώνται από την ίδια την τιμή του πετρελαίου καταρχήν. Η τιμή του χάλυβα επίσης επηρεάζει - πάρα πολύ - τα κόστη έρευνας και ανάπτυξης ενός κοιτάσματος. Διαφορές που μπορεί να είναι της τάξης του x2 ή x3...
Aν πάτε προς Ελευσίνα θα δείτε 2-3 πλωτά γεωτρύπανα που κάθονται εκεί. Αυτό το πλοίο ενώ κάθεται, μπορεί να στοιχίζει 100.000 ευρώ την ημέρα. Οι προβλέψεις γίνονται λοιπόν, με βάση τις σημερινές τιμές. Εάν βρούμε κοίτασμα, τότε μπορεί να δούμε διαφορετικά το κόστος ανάπτυξης και να το θεωρήσουμε λογικό, εφόσον προκύπτει κέρδος».
Αλλά όλα αυτά - όχι τώρα. Τότε. Και όσοι ενδιαφέρονται καλό είναι να δίνουν προσοχή σε όσους γνωρίζουν από μύθους, αλλά και από τα μυστικά του εγχειρήματος...
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου