Η διαδρομή «ζέστη- κρύο» των ελληνοτουρκικών σχέσεων από την άνοδό του στην πρωθυπουργία το 2002 που γέμισε ελπίδες την Αθήνα.
Προβληματίζει την ελληνική διπλωματία το αν μας ευνοεί ή όχι η παραμονή στην εξουσία του τούρκου πρωθυπουργού.
Το ερώτημα επανέρχεται συνεχώς στο μυαλό ελλήνων πολιτικών, διπλωματών και στρατιωτικών από το 2002. Η παρουσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην πρωθυπουργία της Τουρκίας ευνοεί ή όχι την Ελλάδα; Η απάντηση δεν είναι προφανώς εύκολη.«Ο Ερντογάν είναι όπως ο Ιανός» επισημαίνει προς «Το Βήμα» κορυφαίο διπλωματικό στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών- συμπυκνώνοντας σε μία φράση την ανάλυση για την ψυχογραφία του τούρκου πρωθυπουργού. «Τη μία κοιτάζει προς την Ελλάδα και μας δίνει την εντύπωση ότι έχει την πολιτική βούληση να λύσει όλα τα προβλήματα μαζί μας. Την άλληκοιτάζει προς την εσωτερική πολιτική σκηνή του και εμφανίζεται σκληρός».
Η αναθεώρηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας μετά την κρίση των Ιμίων το 1996, διά της ευρωπαϊκής οδού της «εξημέρωσης του θηρίου», σε συνδυασμό με την άνοδο στην εξουσία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του κ. Ερντογάν έξι χρόνια αργότερα γέμισαν ελπίδα την τότε ελληνική κυβέρνηση. Ωστόσο ουσιαστική πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν έχει υπάρξει όλο αυτό το διάστημα, αν και μετά την επάνοδο του ΠαΣοΚ στην εξουσία υπό τον κ. Γ.Παπανδρέου τα μηνύματα που εκπέμπει η τουρκική ηγεσία «είναι πολύ ενθαρρυντικά.Μένει να δούμε αν θα επιβεβαιωθούν με πράξεις» σχολιάζουν διπλωματικοί κύκλοι.
Ποια είναι τα θετικά στοιχεία του κ. Ερντογάν σε σχέση με την Ελλάδα; «Το βασικότερο όλων είναι ότι πρόκειται για τον πρώτο πρωθυπουργό της Τουρκίας, ιδιαίτερα μετά τη Μεταπολίτευση, που επιδιώκει τον εκδημοκρατισμό της χώρας» σημειώνουν διπλωματικές πηγές. «Είναι διαφορετικό για την Αθήνα να συνομιλεί με μία κυβέρνηση που έχει καθαρή δημοκρατική νομιμοποίηση και να μην “καπελώνεται” από τον Στρατό» διευκρινίζουν.
Για τον λόγο αυτόν «τόσο οι πρόσφατες εξελίξεις με τις κρίσεις στις τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις όσο και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για τις συνταγματικές αλλαγές στις 12 Σεπτεμβρίου έχουν ιδιαίτερη σημασία» προσθέτουν. Θα δείξουν κατά πόσον υπάρχει ένα ή περισσότερα κέντρα εξουσίας στην Αγκυρα. Αναλυτές όπως ο Μεχμέτ Αλί Μπιράντ (βλέπε πιο κάτω) αρνούνται την ύπαρξή του. Από την άλλη πλευρά όμως η ύπαρξη μεγάλου αριθμού συμβούλων και η συγκέντρωση κρίσιμων χαρτοφυλακίων στην τουρκική πρωθυπουργία δείχνουν προς την άλλη κατεύθυνση.
Ωστόσο η προσωπικότητα του Ερντογάν εμφανίζει στοιχεία τόσο λαϊκισμού όσο και αυταρχισμού ορισμένες φορές. «Ισως να μην μπορεί να κάνει και διαφορετικά» ισχυρίζονται παρατηρητές των ελληνοτουρκικών σχέσεων. «Δεν μπορούσε να χτυπήσει αλλιώς το κατεστημένο».
Μπορεί η παρουσία Ερντογάν να αποδειχθεί κομβική για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. «Η συμπεριφορά της Τουρκίας εντός του Ιουλίου, με τις εξόδους των ερευνητικών σκαφών “Τσεσμέ” και “Πίρι Ρέις” στο Βόρειο Αιγαίο και στην περιοχή του Καστελόριζου έδειξαν ότι οι παλαιές πρακτικές συνεχίζονται.Η άδεια όμως για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά ήταν αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη» σχολιάζουν διπλωματικές πηγές.
Ωστόσο «Το Βήμα» είναι σε θέση να γνωρίζει ότι στις διερευνητικές συνομιλίες για την υφαλοκρηπίδα η τουρκική πλευρά έχει δείξει θετικά σημάδια που επιτρέπουν αισιοδοξία. Ο κ. Ερντογάν πάντως έχει το βλέμμα του και στις βουλευτικές εκλογές του 2011 και ξέρει πολύ καλά πότε να κάνει πίσω όταν δυσκολεύουν τα πράγματα.
ΤΟ ΒΗΜΑ
Δημοσίευση σχολίου