Πάμπλο Ιγκλέσιας
Ο φορέας του νέου ευρωπαϊσμού
Τα πρόσωπα της διεθνούς επικαιρότητας ενσαρκώνουν τις ελπίδες, τις ματαιώσεις και τη δυναμική αντιπαράθεση των κοινωνικών ομάδων και των φορέων της εξουσίας στη γεωπολιτική αρένα. Μερικά πρόσωπα δεν τα είδαμε ποτέ, όπως αυτά των τεσσάρων αγοριών που το περασμένο καλοκαίρι διαμελίστηκαν από ισραηλινή οβίδα ενώ έπαιζαν αμέριμνα μπάλα σε μια αμμουδιά της Μεσογείου, στη Γάζα. Αυτό δεν τα καθιστά λιγότερο σημαντικά. Το 2014 παρήλασαν στο πλανητικό προσκήνιο ρεαλιστές ηγέτες και διεφθαρμένοι πολιτικοί, ήρωες γιατροί και συντετριμμένοι δολοφόνοι, ακτιβιστές και τρομοκράτες, θύματα αστυνομικής βίας και αφοσιωμένοι υπέρμαχοι της παιδείας και της ελευθερίας. Στις σελίδες που ακολουθούν «Το Βήμα» καταγράφει τα 20+1 χαρακτηριστικά πρόσωπα του 2014, επιλέγοντας ως «πρόσωπο της χρονιάς» τον 36χρονο ισπανό πανεπιστημιακό Πάμπλο Ιγκλέσιας, ηγέτη του κόμματος Podemos. Οχι γιατί οι απόψεις που εκφράζει έχουν το παπικό αλάθητο. Ούτε, πολύ περισσότερο, γιατί δοκιμάστηκαν στη βάσανο της πολιτικής πράξης και πέτυχαν. Αλλά διότι η απάντηση στην κρίση που σοβεί εδώ και τέσσερα χρόνια στη Γηραιά Ηπειρο έχει νόημα μόνο αν διεκδικεί, από τη βάση των πολιτών, έναν νέο ευρωπαϊσμό, θεμελιωμένο στις μεγάλες παραδόσεις της ιταλικής Αναγέννησης, του γαλλικού Διαφωτισμού και των πικρών διδαχών που άφησε πίσω του ο 20ός αιώνας. Στον αντίποδα καραδοκούν ο εθνικισμός, ο απομονωτισμός, ο ρατσισμός, ο διαδικτυακός αυτισμός, οι κλειστοφοβικές οικονομίες, τα γκετοποιημένα προάστια των μεγαλουπόλεων, οι Μεσσίες και η λωτοφαγία του λαϊκισμού.
Γιώργος Ι. Αλλαμανής
Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, Ισλαμικό Κράτος
Χαλίφης με διδακτορικό, αόρατος και αιμοσταγής
Ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, ο αυτοαποκαλούμενος χαλίφης του Ισλαμικού Κράτους, έχει επικηρυχθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες για 10 εκατ. δολάρια. Ωστόσο ελάχιστα είναι γνωστά για τον ίδιο. Πριν από το μοναδικό βιντεοσκοπημένο μήνυμά του από το Μεγάλο Τέμενος της κατειλημμένης Μοσούλης, το καλοκαίρι, υπήρχαν μόνο δύο φωτογραφίες του 43χρονου «αόρατου σεΐχη». Ο Μπαγκντάντι, ο οποίος γεννήθηκε στην ιρακινή πόλη Σαμάρα και έχει διδακτορικό στις Ισλαμικές Σπουδές, καλεί όλους τους σουνίτες σε τζιχάντ («ιερό πόλεμο»). Εκμεταλλεύθηκε τον συριακό εμφύλιο, την αποχώρηση των Αμερικανών από το Ιράκ, τη διεφθαρμένη και στρατιωτικά μισοδιαλυμένη σιιτική κυβέρνηση της Βαγδάτης, τα εκατομμύρια δολάρια από τις τράπεζες και το πετρέλαιο που έπεσαν στα χέρια του, την ιντερνετική στρατολόγηση που έχει οδηγήσει πάνω από 3.000 δυτικούς τζιχαντιστές στα πεδία των μαχών. Η γενικευμένη βιαιότητα της οργάνωσής του, η οποία ελέγχει μεγάλο μέρος της Συρίας και του Βόρειου Ιράκ, έκανε ακόμη και την Αλ Κάιντα να τον αποκηρύξει. Πρόσφατες φήμες ότι τραυματίστηκε σοβαρά ή και σκοτώθηκε δεν επιβεβαιώθηκαν.
Μάρτιν Σαλία, Σιέρα Λεόνε
Ηρωας γιατρός που χάθηκε πολεμώντας τον Εμπολα
Το δεύτερο θύμα από τον ιό Εμπολα επί αμερικανικού εδάφους, ο χειρουργός Μάρτιν Σαλία, δεν χαρακτηρίζεται αδίκως «ήρωας». Παρότι μόνιμος κάτοικος των Ηνωμένων Πολιτειών, προσβλήθηκε από τον Εμπολα στη γενέτειρά του Σιέρα Λεόνε, όπου ταξίδεψε εθελοντικά προκειμένου να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Σύμφωνα με συναδέλφους του, ο 44χρονος Σαλία ήταν ένας εξαιρετικά ικανός γιατρός και θα μπορούσε να κάνει την πρακτική του όπου εκείνος επιθυμούσε. Ωστόσο επέλεξε τη Σιέρα Λεόνε που, όπως είχε ο ίδιος πει, «έχει τεράστια ανάγκη από χειρουργούς». Στο νοσοκομείο του δεν νοσηλεύονταν ασθενείς με Εμπολα, αλλά σύμφωνα με τις Αρχές της Σιέρα Λεόνε ο Σαλία εργαζόταν σε τουλάχιστον τρία νοσοκομεία ακόμη. Επαναπατρίστηκε στις ΗΠΑ έπειτα από αίτημα της συζύγου του. Οταν μεταφέρθηκε στο εξειδικευμένο Ιατρικό Κέντρο της Ομαχα στη Νεμπράσκα, ζούσε ήδη αρκετές ημέρες με τον ιό και η υγεία του είχε επιδεινωθεί σημαντικά. Υπέφερε από προχωρημένα συμπτώματα της ασθένειας και είχε παρουσιάσει νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια. Αφησε την τελευταία του πνοή στις 17 Οκτωβρίου 2014.
Ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, ο αυτοαποκαλούμενος χαλίφης του Ισλαμικού Κράτους, έχει επικηρυχθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες για 10 εκατ. δολάρια. Ωστόσο ελάχιστα είναι γνωστά για τον ίδιο. Πριν από το μοναδικό βιντεοσκοπημένο μήνυμά του από το Μεγάλο Τέμενος της κατειλημμένης Μοσούλης, το καλοκαίρι, υπήρχαν μόνο δύο φωτογραφίες του 43χρονου «αόρατου σεΐχη». Ο Μπαγκντάντι, ο οποίος γεννήθηκε στην ιρακινή πόλη Σαμάρα και έχει διδακτορικό στις Ισλαμικές Σπουδές, καλεί όλους τους σουνίτες σε τζιχάντ («ιερό πόλεμο»). Εκμεταλλεύθηκε τον συριακό εμφύλιο, την αποχώρηση των Αμερικανών από το Ιράκ, τη διεφθαρμένη και στρατιωτικά μισοδιαλυμένη σιιτική κυβέρνηση της Βαγδάτης, τα εκατομμύρια δολάρια από τις τράπεζες και το πετρέλαιο που έπεσαν στα χέρια του, την ιντερνετική στρατολόγηση που έχει οδηγήσει πάνω από 3.000 δυτικούς τζιχαντιστές στα πεδία των μαχών. Η γενικευμένη βιαιότητα της οργάνωσής του, η οποία ελέγχει μεγάλο μέρος της Συρίας και του Βόρειου Ιράκ, έκανε ακόμη και την Αλ Κάιντα να τον αποκηρύξει. Πρόσφατες φήμες ότι τραυματίστηκε σοβαρά ή και σκοτώθηκε δεν επιβεβαιώθηκαν.
Κιμ Γιονγκ Ουν, Βόρεια Κορέα
Ο μικρός Στάλιν με το δάχτυλο στο κουμπί με τα πυρηνικά
Μέσα στο 2014 ο ηλικίας 31 ετών Κιμ Γιονγκ Ουν παγίωσε τη θέση του ως επικεφαλής του πιο «σταλινικού» κράτους της υφηλίου, της Βόρειας Κορέας. Υστερα από ακριβώς τρία χρόνια ηγεσίας, συνεχίζει το «θεάρεστο» έργο του πατέρα του Κιμ Γιονγκ Ιλ και του παππού του Κιμ Ιλ Σουνγκ. Αφού αντικατέστησε όλους τους στρατιωτικούς της «παλιάς φρουράς», επιδόθηκε στο αγαπημένο του χόμπι: την εξόντωση όσων θεωρούνται εμπόδιο στα μελλοντικά του σχέδια. Οπως λόγου χάρη, του θείου του Γιανγκ Σονγκ Τάεκ, τον οποίο εκτέλεσε με συνοπτικές διαδικασίες, καθώς ήταν ένα «ποταπό απόβρασμα χειρότερο από σκύλο», κατά το κρατικό δελτίο ειδήσεων. Κατόπιν, και αφού πρώτα επέβαλε σε όσους πολίτες έχουν το ίδιο όνομα με αυτόν να... το αλλάξουν, έσπευσε να προσφέρει «άρτον και θεάματα» στους υπηκόους του, κατασκευάζοντας ένα τεράστιο χειμερινό θέρετρο, ένα δελφινάριο και ένα υδάτινο πάρκο. Ελέγχει το κουμπί με τα «πρωτόγονα» αλλά επικίνδυνα πυρηνικά και η διαρκής απειλή ότι θα το πατήσει είναι εκ των βασικών όρων της επιβίωσής του.
Ο μικρός Στάλιν με το δάχτυλο στο κουμπί με τα πυρηνικά
Μέσα στο 2014 ο ηλικίας 31 ετών Κιμ Γιονγκ Ουν παγίωσε τη θέση του ως επικεφαλής του πιο «σταλινικού» κράτους της υφηλίου, της Βόρειας Κορέας. Υστερα από ακριβώς τρία χρόνια ηγεσίας, συνεχίζει το «θεάρεστο» έργο του πατέρα του Κιμ Γιονγκ Ιλ και του παππού του Κιμ Ιλ Σουνγκ. Αφού αντικατέστησε όλους τους στρατιωτικούς της «παλιάς φρουράς», επιδόθηκε στο αγαπημένο του χόμπι: την εξόντωση όσων θεωρούνται εμπόδιο στα μελλοντικά του σχέδια. Οπως λόγου χάρη, του θείου του Γιανγκ Σονγκ Τάεκ, τον οποίο εκτέλεσε με συνοπτικές διαδικασίες, καθώς ήταν ένα «ποταπό απόβρασμα χειρότερο από σκύλο», κατά το κρατικό δελτίο ειδήσεων. Κατόπιν, και αφού πρώτα επέβαλε σε όσους πολίτες έχουν το ίδιο όνομα με αυτόν να... το αλλάξουν, έσπευσε να προσφέρει «άρτον και θεάματα» στους υπηκόους του, κατασκευάζοντας ένα τεράστιο χειμερινό θέρετρο, ένα δελφινάριο και ένα υδάτινο πάρκο. Ελέγχει το κουμπί με τα «πρωτόγονα» αλλά επικίνδυνα πυρηνικά και η διαρκής απειλή ότι θα το πατήσει είναι εκ των βασικών όρων της επιβίωσής του. Μάρτιν Σαλία, Σιέρα Λεόνε
Ηρωας γιατρός που χάθηκε πολεμώντας τον Εμπολα
Το δεύτερο θύμα από τον ιό Εμπολα επί αμερικανικού εδάφους, ο χειρουργός Μάρτιν Σαλία, δεν χαρακτηρίζεται αδίκως «ήρωας». Παρότι μόνιμος κάτοικος των Ηνωμένων Πολιτειών, προσβλήθηκε από τον Εμπολα στη γενέτειρά του Σιέρα Λεόνε, όπου ταξίδεψε εθελοντικά προκειμένου να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Σύμφωνα με συναδέλφους του, ο 44χρονος Σαλία ήταν ένας εξαιρετικά ικανός γιατρός και θα μπορούσε να κάνει την πρακτική του όπου εκείνος επιθυμούσε. Ωστόσο επέλεξε τη Σιέρα Λεόνε που, όπως είχε ο ίδιος πει, «έχει τεράστια ανάγκη από χειρουργούς». Στο νοσοκομείο του δεν νοσηλεύονταν ασθενείς με Εμπολα, αλλά σύμφωνα με τις Αρχές της Σιέρα Λεόνε ο Σαλία εργαζόταν σε τουλάχιστον τρία νοσοκομεία ακόμη. Επαναπατρίστηκε στις ΗΠΑ έπειτα από αίτημα της συζύγου του. Οταν μεταφέρθηκε στο εξειδικευμένο Ιατρικό Κέντρο της Ομαχα στη Νεμπράσκα, ζούσε ήδη αρκετές ημέρες με τον ιό και η υγεία του είχε επιδεινωθεί σημαντικά. Υπέφερε από προχωρημένα συμπτώματα της ασθένειας και είχε παρουσιάσει νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια. Αφησε την τελευταία του πνοή στις 17 Οκτωβρίου 2014.
Οσκαρ Πιστόριους, Νότια Αφρική
Πυροβόλησε τη φιλενάδα του, έπεισε «μόνο» τη δικαστή του
Επρεπε να πείσει τους 53 εκατομμύρια νοτιοαφρικανούς συμπολίτες του για την αθωότητά του. Τελικά κατάφερε να πείσει, τουλάχιστον απολύτως, μόνο έναν: τη δικαστή Τοκοζίλε Μασίπα, η οποία ύστερα από μια πολύκροτη δίκη διάρκειας επτά μηνών έκρινε μεν τον παραολυμπιονίκη δρομέα Οσκαρ Πιστόριους ένοχο για τον θάνατο της συντρόφου του Ρίβα Στέενκαμπ, αλλά όχι για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως. Η ποινή που του επιβλήθηκε - μόλις πέντε έτη φυλάκιση - κρίθηκε από τους περισσότερους σκανδαλωδώς ήπια για το μέγεθος της πράξης του λεγόμενου «Blade Runner». Οι πιθανότητες ο διάσημος αθλητής να εκτίσει εξ ολοκλήρου τα πέντε έτη της ποινής του μέσα στη φυλακή Κγκόσι Μαμπούρου είναι μικρές, καθώς μπορεί να απελευθερωθεί ύστερα από δέκα μήνες στη φυλακή και να τελεί υπό κατ' οίκον περιορισμό. Ο αθλητής είχε σκοτώσει τη Στέενκαμπ στις 14 Φεβρουαρίου 2013 πυροβολώντας την πίσω από την κλειστή πόρτα του μπάνιου, μέσα στο σπίτι του. Κατόπιν, απουσία μαρτύρων, ισχυρίστηκε ότι νόμισε πως ήταν κάποιος εισβολέας.
Πυροβόλησε τη φιλενάδα του, έπεισε «μόνο» τη δικαστή του
Επρεπε να πείσει τους 53 εκατομμύρια νοτιοαφρικανούς συμπολίτες του για την αθωότητά του. Τελικά κατάφερε να πείσει, τουλάχιστον απολύτως, μόνο έναν: τη δικαστή Τοκοζίλε Μασίπα, η οποία ύστερα από μια πολύκροτη δίκη διάρκειας επτά μηνών έκρινε μεν τον παραολυμπιονίκη δρομέα Οσκαρ Πιστόριους ένοχο για τον θάνατο της συντρόφου του Ρίβα Στέενκαμπ, αλλά όχι για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως. Η ποινή που του επιβλήθηκε - μόλις πέντε έτη φυλάκιση - κρίθηκε από τους περισσότερους σκανδαλωδώς ήπια για το μέγεθος της πράξης του λεγόμενου «Blade Runner». Οι πιθανότητες ο διάσημος αθλητής να εκτίσει εξ ολοκλήρου τα πέντε έτη της ποινής του μέσα στη φυλακή Κγκόσι Μαμπούρου είναι μικρές, καθώς μπορεί να απελευθερωθεί ύστερα από δέκα μήνες στη φυλακή και να τελεί υπό κατ' οίκον περιορισμό. Ο αθλητής είχε σκοτώσει τη Στέενκαμπ στις 14 Φεβρουαρίου 2013 πυροβολώντας την πίσω από την κλειστή πόρτα του μπάνιου, μέσα στο σπίτι του. Κατόπιν, απουσία μαρτύρων, ισχυρίστηκε ότι νόμισε πως ήταν κάποιος εισβολέας.
Χασάν Ροχανί, Ιράν
Ενας ρεαλιστής ιρανός ηγέτης έτοιμος για συμφωνία με τις ΗΠΑ
Υστερα από το τηλεφώνημα που αντάλλαξε με τον Μπαράκ Ομπάμα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2013, οι δύο πρόεδροι έβαλαν μπροστά την επίτευξη συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν. Ο 66χρονος μετριοπαθής πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί έχει εξασφαλίσει μέχρι στιγμής σημαντικές υποχωρήσεις από την άλλη πλευρά, κυρίως να μπορεί το Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο. Συμφωνία δεν υπήρξε μέσα στο 2014, παρ' όλο που η προθεσμία τυπικά εξέπνευσε στα τέλη Νοεμβρίου, όμως δόθηκε επτάμηνη παράταση με ηρεμία, χωρίς εκατέρωθεν απειλές και φανφάρες, πράγμα που δείχνει ότι οι σχέσεις ΗΠΑ - Ιράν έχουν μπει σε ένα αυλάκι κανονικότητας, ανήκουστο ως πριν από έναν χρόνο. Οι ελπίδες για επίτευξη συμφωνίας μέσα στο 2015 είναι πολλές, διότι και οι δύο πλευρές έχουν να κερδίσουν: ο μεν Ομπάμα γιατί επιθυμεί έναν σταθερό πόλο στην ανάστατη Μέση Ανατολή και μια νίκη στην εξωτερική πολιτική για την υστεροφημία του, ο δε Ροχανί γιατί οι διεθνείς κυρώσεις έχουν γονατίσει την ιρανική οικονομία.
Βλαντίμιρ Πούτιν, Ρωσία
Σκληρός παίκτης με «όπλα» τον εθνικισμό και το πετρέλαιο
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν το 2014 μονοπώλησε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων όχι επειδή εξουδετέρωσε κάποια (ήδη μισοαναίσθητη...) άγρια τίγρη ή επειδή ίππευσε ημίγυμνος στην άγρια φύση. Εισέβαλε δύο φορές - τη μία ανοιχτά, την άλλη συγκεκαλυμμένα - σε γειτονική χώρα, την Ουκρανία, προσαρτώντας την Κριμαία. Η Δύση επέβαλε σκληρές οικονομικές κυρώσεις, η αξία του ρουβλίου σημείωσε κάθετη πτώση και οι συνέπειες γίνονται αισθητές στην τσέπη του μέσου Ρώσου. Ωστόσο ο 62χρονος Πούτιν γνωρίζει ότι η Ρωσία δεν απομονώνεται τόσο εύκολα: σύναψε μια τεράστια ενεργειακή συμφωνία ύψους 400 δισ. δολαρίων με την Κίνα και διατηρεί τη διαπραγματευτική του ισχύ με τις πλάτες του ενεργειακού κολοσσού Gazprom, ενώ στο εσωτερικό ποντάρει στο εθνικιστικό χαρτί της «Νέας Ρωσίας». Και επειδή η οικονομία της Ουκρανίας, την οποία υποτίθεται ότι προσπαθούν να βοηθήσουν τα δυτικά κράτη, εξαρτάται άμεσα από τις συναλλαγές με τη Ρωσία, το πολιτικό - οικονομικό τους μπρα ντε φερ με τον Πούτιν μπορεί τελικά να μην είναι και τόσο νικηφόρο.
Μπενιαμίν Νετανιάχου, Ισραήλ
Αίμα παλαιστινίων αμάχων, ρατσισμός και «ακόμη πιο δεξιά»
Πολλοί περίμεναν ότι κάποια στιγμή θα προκήρυσσε πρόωρες εκλογές αλλά ο 65χρονος πρωθυπουργός του Ισραήλ τούς ξάφνιασε: τις προκήρυξε ακόμη πιο πρόωρες - για τον Μάρτιο του 2015, μόλις δύο χρόνια μετά τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές που οδήγησαν τον Νετανιάχου για τρίτη θητεία στην πρωθυπουργία της χώρας του (ο δεύτερος που κατάφερε τέτοιο επίτευγμα μετά τον ιδρυτή του Ισραήλ Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν). Με τον Νετανιάχου στο τιμόνι, το Ισραήλ έχει πάει πολύ πιο δεξιά. Και θα πάει ακόμη πιο δεξιά αν επανεκλεγεί και σχηματίσει, όπως φιλοδοξεί, κυβέρνηση απαλλαγμένη από τα κεντρώα στοιχεία. Επί των ημερών του Νετανιάχου το Ισραήλ έχει κάνει δύο πολέμους στη Γάζα, έχει επιδεινώσει τις σχέσεις με τους Παλαιστινίους αλλά και με την Ουάσιγκτον και έχει αμαυρώσει την εικόνα του διεθνώς. Τον ισραηλινό πρωθυπουργό όμως τον απασχολεί περισσότερο πώς θα περάσει ένα ρατσιστικό νομοσχέδιο που εξασφαλίζει τον «εβραϊκό χαρακτήρα του Ισραήλ».
Αρχισε να κάνει εφόδους σε εργοστάσια - συχνά γεμάτα με ένοπλους φρουρούς - όπου παιδιά ή και ολόκληρες οικογένειες ζούσαν σε αιχμαλωσία, δουλεύοντας σε άθλιες συνθήκες, πολλές φορές αλυσοδεμένα και νηστικά για ημέρες.
Από το 1989 έχει απελευθερώσει 40.000 παιδιά-σκλάβους από διάφορες βιομηχανίες - ιδίως ταπητουργίες. Μετά, ο 60χρονος Ινδός ίδρυσε ένα διεθνές κίνημα, την «Παγκόσμια Πορεία κατά της Παιδικής Εργασίας», μια «ομπρέλα» για 2.000 ανθρωπιστικές οργανώσεις σε 140 χώρες.
Σε μια βράβευση που χειροκροτήθηκε από όλους, μοιράστηκε το Νομπέλ Ειρήνης 2014 με τη Μαλάλα Γιουσαφζάι, την έφηβη μαθήτρια από το Πακιστάν που έγινε στόχος δολοφονικής επίθεσης από βάρβαρους Ταλιμπάν επειδή ήθελε να πηγαίνει στο σχολείο. Βράβευση με διπλό μήνυμα: ελευθερία και μόρφωση για τα παιδιά όλου του κόσμου.
Τζόσουα Γουόνγκ, Χονγκ Κονγκ
Πολιτικός ακτιβιστής ετών 17; «Να συλληφθεί αμέσως!»
Μπορεί να μην έχει καν ενηλικιωθεί αλλά ο 17χρονος Τζόσουα Γουόνγκ θεωρείται ήδη βετεράνος του ακτιβισμού στο Χονγκ Κονγκ, καθώς έχει γράψει πολλά... χιλιόμετρα στο κοντέρ ως καθοδηγητής δράσεων υπέρ της δημοκρατίας στην πατρίδα του. Η ακτιβιστική δραστηριότητά του ξεκίνησε το 2009, όταν ως 12χρονος μαθητής συμμετείχε στο κίνημα ενάντια στη χάραξη ενός νέου αυτοκινητοδρόμου που απειλούσε να ξεσπιτώσει χιλιάδες ανθρώπους και να καταστρέψει αγροτικές εκτάσεις. Δύο χρόνια μετά, το 2011, ο Γουόνγκ συνίδρυσε την ομάδα Scholarism σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το - υποστηριζόμενο από το Πεκίνο - σχέδιο εφαρμογής της υποχρεωτικής διδασκαλίας ενός προπαγανδιστικού μανιφέστου «πατριωτικής εκπαίδευσης» σε 1.300 σχολεία του Χονγκ Κονγκ. Το 2012 πάλι, ο διοπτροφόρος νεαρός κατάφερε να κινητοποιήσει 120.000 άτομα προκειμένου να καταλάβουν το αρχηγείο της τοπικής κυβέρνησης. Και εφέτος, ως «παλιά καραβάνα» στον χώρο του ακτιβισμού, ηγήθηκε της Εξέγερσης των Ομπρελών, της μαζικής διαδήλωσης των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ για περισσότερη δημοκρατία, μακριά από τις αυταρχικές επιταγές των κόκκινων καπιταλιστών του Πεκίνου.
Νάιτζελ Φάραντζ, Ηνωμένο Βασίλειο
Ο ευρω-σκεπτικιστής και η «μεγάλη έξοδος» από την ΕΕ
Οι εχθροί του τον αποκαλούν «κλόουν». Είναι όμως ο ακροδεξιός πολιτικός που κυριάρχησε στη Βρετανία καθ' όλη τη διάρκεια του 2014: ο Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτης του ευρωσκεπτικιστικού, ξενοφοβικού, λαϊκιστικού Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKΙΡ), πήρε ένα μικρό κόμμα του 3,1% και το έφθασε στο 27,5%, πρώτη δύναμη στις ευρωεκλογές. Ο 50χρονος πολιτικός πρεσβεύει τη μία και μοναδική, σύμφωνα με αυτόν, «αλήθεια»: ότι η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ θα λύσει ως διά μαγείας όλα τα μεγάλα προβλήματα, από τον έλεγχο της μετανάστευσης ως τη μείωση των φόρων και τη βελτίωση της Υγείας και της Παιδείας. Ο Φάρατζ διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και υβρίζει τους συνομιλητές του στα τηλεοπτικά πάνελ όπου είναι συχνά καλεσμένος. Εριστικός ή όχι, η ουσία παραμένει μία: είναι τόση η μετεωρική άνοδος του UKIP, ώστε αυτή τη στιγμή οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τα ποσοστά του κόμματος να έχουν εκτοξευθεί κοντά στο 20% εν όψει των εθνικών εκλογών, οι οποίες θα γίνουν τον Μάιο του 2015.
Αλεξ Σάλμοντ, Σκωτία
Ο άνθρωπος που παραλίγο να διασπάσει το Ηνωμένο Βασίλειο
Ο Αλεξ Σάλμοντ, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Σκωτίας και, πρώην πια, αρχηγός του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP), έκανε πραγματικότητα το δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της χώρας έπειτα από 307 χρόνια ένωσης με την υπόλοιπη Βρετανία - κάτι το οποίο ως πριν από μερικά χρόνια ήταν σχεδόν αδιανόητο. Ετσι θα μείνει στην Ιστορία ως ο άνθρωπος που παραλίγο να διασπάσει το Ηνωμένο Βασίλειο. Και μπορεί οι πολίτες της Σκωτίας τελικά να απάντησαν αρνητικά στο ενδεχόμενο της απόσχισης, ο 59χρονος Σάλμοντ ωστόσο κατάφερε να κάνει έναν ολόκληρο λαό να ορθώσει το ανάστημά του απέναντι στο Λονδίνο - και παράλληλα να κάνει τους αντιπάλους του στο Γουεστμίνστερ να μετανιώσουν που τον είχαν υποτιμήσει. Ο Σάλμοντ εξελέγη πρώτη φορά στην ηγεσία του SNP το 1990. Στις εκλογές του 2011 και με την υπόσχεση του δημοψηφίσματος το SNP απέσπασε σαρωτική νίκη. Ο Σάλμοντ παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και ηγέτης του κόμματος τον περασμένο Νοέμβριο, ως αποτέλεσμα της ήττας στο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου.
Να είναι η για πολλούς ανάλγητη στάση της απέναντι στην οικονομική ύφεση της υπόλοιπης Ευρώπης; Να είναι οι χειρισμοί της στο ζήτημα της ουκρανικής κρίσης; Ή μήπως να είναι η εντυπωσιακή σταθερότητα και αποφασιστικότητα που επιδεικνύει σε θέματα εσωτερικής πολιτικής; Οπως και να 'χει, η σύγκρισή της με τον... Ναπολέοντα Βοναπάρτη, στην οποία μεταξύ σοβαρού και αστείου προέβη ο επίσης σκληρός νεοφιλελεύθερος γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ήταν ο πιο διάσημος και αμφιλεγόμενος χαρακτηρισμός της χρονιάς.
Ματέο Ρέντσι, Ιταλία
Στα λόγια αντι-Μέρκελ, στην πράξη φιλελεύθερος
Χαμογελάει εύκολα, σφύζει από ενεργητικότητα και φιλοδοξία. Οι Ιταλοί έπαιξαν τα ρέστα τους, ποντάροντας στα νιάτα και στην τόλμη του κυβερνητικά άπειρου πρώην δημάρχου της Φλωρεντίας.
Ο 39χρονος Ματέο Ρέντσι υποσχέθηκε να ταρακουνήσει το σύστημα και να φέρει αλλαγή παντού. Να γιατί ήταν ένας από τους λίγους «συστημικούς» που διασώθηκαν στις ευρωεκλογές. Ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός κέρδισε το πρώτο στοίχημα, με 40% στις κάλπες του Μαΐου, σαρωτική νίκη στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Φωτογενής, επικοινωνιακός και άσος στη συνθηματολογία, ηγείται της «Συμμαχίας του Νότου», η οποία ζητεί χαλάρωση της λιτότητας α λα Μέρκελ και Σόιμπλε. Ωστόσο στην πράξη τα μέτρα που λαμβάνει βασίζονται σε «κλασικές» νεοφιλελεύθερες συνταγές: περικοπές δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις, εργασιακός μεσαίωνας και απολύσεις στο Δημόσιο. Στην Ιταλία ο κόσμος στενάζει από ένα πακέτο σκληρής λιτότητας με περικοπές 26 δισ. ευρώ, για τρία χρόνια. Θα μπορέσει ο Ρέντσι να αποφύγει άλλες περικοπές; «Απλώς πήρε παράταση» λένε οι απαισιόδοξοι, ενώ το Βερολίνο δεν καλοβλέπει την προσεκτικά διατυπωμένη «αντιγερμανική» ρητορική του.
Μαρίν Λεπέν, Γαλλία
Επικίνδυνη αντιευρωπαϊκή ρητορεία που σαγηνεύει τα πλήθη
«Πολιτικός σεισμός», «εθνική καταστροφή», «θρίαμβος της Ακροδεξιάς». Με τέτοιους τίτλους υποδέχθηκε ο Τύπος την ιστορική πρωτιά του Εθνικού Μετώπου (FN) στις ευρωεκλογές του Μαΐου στη Γαλλία.
Η 45χρονη ηγέτις Μαρίν Λεπέν πανηγύρισε τη νίκη που της έδωσαν οι νέοι, οι άνεργοι, οι εργάτες και η μικρομεσαία τάξη των λευκών Γάλλων: των «νοικοκυραίων» που φοβούνται το έγκλημα, τους μετανάστες, το Ισλάμ και πάνω απ' όλα τη φτώχεια.
Μείωση της αγοραστικής δύναμης, ανεργία και παγκοσμιοποίηση τρομάζουν τους ψηφοφόρους. Πρώτο, και πιο ηχηρό, είναι το «Οχι» που λέει η Λεπέν στο ευρώ. Ο άλλος πυλώνας; «Εξω οι μετανάστες».
Νόμος, τάξη, εθνική ταυτότητα κόντρα στους ξένους, είναι προνομιακός χώρος για την Ακρα Δεξιά. Επιπλέον η Λεπέν στόλισε τα λόγια της με ρητορείες για υπεράσπιση του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους και των δημοκρατικών αξιών, κάνοντας το πρόγραμμά της πιο εύπεπτο, αν και στην ουσία παραμένει ρατσιστικό.
Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Λουξεμβούργο
Υπηρέτης κροίσων και αρχιτέκτονας της λιτότητας
Τρεις φορές κατάφερε να μονοπωλήσει την επικαιρότητα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2014. Η πρώτη ήταν για την ίδια την τοποθέτησή του. Υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), πολλοί τον πολέμησαν παρ' όλο που το ΕΛΚ ήρθε πρώτο στις ευρωεκλογές. Δεν πρόλαβε καλά-καλά να αναλάβει και το παρελθόν του 60χρονου και πάμπλουτου Γιούνκερ ήρθε να τον καταδιώξει: αποκαλύφθηκε ότι ως πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου επί 19 χρόνια, πολλά από αυτά και υπουργός Οικονομικών, είχε στήσει την «φάμπρικα» που μετέτρεψε τη λιλιπούτεια χώρα του σε παράδεισο φοροαποφυγής για εκατοντάδες μεγάλες εταιρείες και κροίσους ιδιώτες. Ο Γιούνκερ παραμένει στη θέση του μόνο και μόνο επειδή η εύθραυστη Ευρώπη, την οποία με τις απειλές και την πολιτική λιτότητας διατηρούν οι πολιτικές και χρηματοπιστωτικές ελίτ, δεν αντέχει και άλλο σκάνδαλο. Το τρίτο ανδραγάθημά του αφορά την Ελλάδα. «Προτιμούμε τα οικεία πρόσωπα στην εξουσία και όχι ακραίες δυνάμεις» είπε σε σχέση με την εκλογή Προέδρου, δήλωση η οποία εξελήφθη ως παρέμβαση στα εσωτερικά μας.
Μάικλ Μπράουν, ΗΠΑ
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Τουρκία
Αυταρχικός, μεγαλομανής και εχθρός της δημοκρατίας
Παλάτια χιλίων και πλέον δωματίων, μαζικές συλλήψεις δημοσιογράφων, δηλώσεις ότι μουσουλμάνος ανακάλυψε πρώτος την Αμερική ή ότι οι γυναίκες είναι υποδεέστερες από τους άντρες, ο «σουλτάνος» Ερντογάν έχει ξεφύγει τελείως αφότου εξελέγη πανηγυρικά, με ποσοστό σχεδόν 52%, στην προεδρία της Τουρκίας τον Ιούλιο. Τον περυσινό Δεκέμβριο είχε ξεσπάσει το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην κυβέρνηση του (τότε) πρωθυπουργού Ερντογάν. Πολλοί πίστεψαν ότι ο 60χρονος «πασάς» δεν θα μπορούσε να ανακάμψει. Τους διέψευσε και κήρυξε πόλεμο εναντίον όλων όσοι δεν συμφωνούν μαζί του: δικαστές, αστυνομικοί, στρατιωτικοί, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες, πολιτικοί έχουν πάρει τον δρόμο της φυλακής, της δυσμενούς μετάθεσης ή της σιωπής. Η ΕΕ, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνείς δημοσιογραφικές ενώσεις εκφράζουν έντονη ανησυχία για τον δρόμο στον οποίο πορεύεται η Τουρκία. Του Ερντογάν όμως δεν ιδρώνει το αφτί του και κατηγορεί για τα πάντα το «παράλληλο κράτος» καθώς και κέντρα από το εξωτερικό που επιβουλεύονται την Τουρκία.
Ζοζέ Σόκρατες, Πορτογαλία
Στη φυλακή για μίζες ο πρωθυπουργός του Μνημονίου
Ο 57χρονος πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας συνελήφθη τον Νοέμβριο μόλις πάτησε το πόδι του στο αεροδρόμιο της Λισαβόνας, από το Παρίσι όπου ζει, και οδηγήθηκε στη φυλακή με χειροπέδες μπροστά στις κάμερες. Ο σοσιαλιστής «πρωθυπουργός του Μνημονίου», ο οποίος κυβέρνησε ως το 2011, κατηγορείται ότι έλαβε συνολικά μίζες ύψους τουλάχιστον 20 εκατ. ευρώ - ενώ την ίδια στιγμή έβαζε τους Πορτογάλους να σφίγγουν το ζωνάρι. Ο ίδιος δηλώνει θύμα σκευωρίας. Τα χρήματα τα μετέφερε στο Παρίσι με το αυτοκίνητο ο οδηγός του, ο οποίος επίσης συνελήφθη. Ο Σόκρατες, ο οποίος ζούσε σε ένα διαμέρισμα 3 εκατ. ευρώ στη γαλλική πρωτεύουσα, ενσαρκώνει πλέον τους «πολιτικούς των σκανδάλων» που ξεσκεπάζονται σιγά-σιγά στην Ευρώπη της λιτότητας. Χωρισμένος και πατέρας δύο γιων, 21 και 19 ετών, ο Σόκρατες είχε δείξει από νωρίς έφεση στη... λαμογιά. Πριν από επτά χρόνια αποκαλύφθηκε ότι το πτυχίο πολιτικού μηχανικού που ισχυριζόταν ότι διέθετε ήταν «μαϊμού».
Ντίλμα Ρούσεφ, Βραζιλία
«Εξω φτώχεια» για 40 εκατομμύρια ανθρώπους
Φτωχός κόσμος, η πλατιά βάση του λαού στη Βραζιλία των 200 εκατομμυρίων κατοίκων, χάρισε τη δεύτερη θητεία στην αριστερή πρόεδρο Ντίλμα Ρούσεφ - με ευγνωμοσύνη για την κοινωνική πολιτική της.
Η 66χρονη πρώην μαρξίστρια αντάρτισσα πόλης ξεπέρασε μεγάλα εμπόδια για να επανεκλεγεί: δυσαρέσκεια για την επιδείνωση της οικονομίας, κακές δημόσιες υπηρεσίες και διαφθορά παντού.
Αλλά κυβερνητικά προγράμματα όπως το Bolsa Familia («Καλάθι της Οικογένειας») μέτρησαν περισσότερο στις κάλπες από τους φόβους για αδιέξοδο στην οικονομία ή από την οργή για σπατάλες σε φιέστες όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο το 2016.
Την τελευταία δεκαετία η κοινωνική πρόνοια της κυβέρνησης του Κόμματος των Εργατών (ΡΤ) του χαρισματικού Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και της διαδόχου του έβγαλε από τη φτώχεια περισσότερους από 40 εκατομμύρια ανθρώπους.
Ακόμη κι έτσι, ένας στους τρεις Βραζιλιάνους ζει σε νοικοκυριά που κερδίζουν λιγότερα από 700 δολάρια τον μήνα. Και ήταν η δική τους συντριπτική στήριξη που έδωσε, πάλι, τη νίκη στη Ρούσεφ.
πηγή
Ενας ρεαλιστής ιρανός ηγέτης έτοιμος για συμφωνία με τις ΗΠΑ
Υστερα από το τηλεφώνημα που αντάλλαξε με τον Μπαράκ Ομπάμα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2013, οι δύο πρόεδροι έβαλαν μπροστά την επίτευξη συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν. Ο 66χρονος μετριοπαθής πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί έχει εξασφαλίσει μέχρι στιγμής σημαντικές υποχωρήσεις από την άλλη πλευρά, κυρίως να μπορεί το Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο. Συμφωνία δεν υπήρξε μέσα στο 2014, παρ' όλο που η προθεσμία τυπικά εξέπνευσε στα τέλη Νοεμβρίου, όμως δόθηκε επτάμηνη παράταση με ηρεμία, χωρίς εκατέρωθεν απειλές και φανφάρες, πράγμα που δείχνει ότι οι σχέσεις ΗΠΑ - Ιράν έχουν μπει σε ένα αυλάκι κανονικότητας, ανήκουστο ως πριν από έναν χρόνο. Οι ελπίδες για επίτευξη συμφωνίας μέσα στο 2015 είναι πολλές, διότι και οι δύο πλευρές έχουν να κερδίσουν: ο μεν Ομπάμα γιατί επιθυμεί έναν σταθερό πόλο στην ανάστατη Μέση Ανατολή και μια νίκη στην εξωτερική πολιτική για την υστεροφημία του, ο δε Ροχανί γιατί οι διεθνείς κυρώσεις έχουν γονατίσει την ιρανική οικονομία.
Ραούλ Κάστρο
Αμοιβαία επωφελής η προσέγγιση ΗΠΑ - Κούβας
Ο πρόεδρος της Κούβας κλείνει τη χρονιά με μια κοσμογονική εξέλιξη για τη χώρα του: ύστερα από πολύμηνη μυστική διπλωματία ανακοινώθηκε ότι αποκαθίστανται οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Κούβας και ΗΠΑ ύστερα από μισόν αιώνα «Ψυχρού Πολέμου». Πιεσμένος από την οικονομική κρίση στις χώρες που χρηματοδοτούν την Αβάνα (Βενεζουέλα και Ρωσία) και από τα πενιχρά αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων που εισήγαγε στην Κούβα πριν από τρία χρόνια, ο Ραούλ Κάστρο επέδειξε ρεαλισμό και άδραξε την ευκαιρία να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Αμερική φέρνοντας ευεργετικές οικονομικές επιπτώσεις για τους Κουβανούς. Ο ρεαλισμός του λέγεται ότι φθάνει ακόμη πιο βαθιά: ο Ραούλ Κάστρο, που το 2018 θα εγκαταλείψει οριστικά την προεδρία της Κούβας, ανέλαβε να «πουλήσει» επικοινωνιακά στους σκληροπυρηνικούς παλαιοκομματικούς την αποκατάσταση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον. Και, λόγω επωνύμου, ήταν ο μόνος που μπορούσε να το κάνει. Eξίσου ρεαλιστής αναδεικνύεται και ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος χρησιμοποίησε μυστική διπλωματία και στην προσέγγιση με το Ιράν.
Αμοιβαία επωφελής η προσέγγιση ΗΠΑ - Κούβας
Ο πρόεδρος της Κούβας κλείνει τη χρονιά με μια κοσμογονική εξέλιξη για τη χώρα του: ύστερα από πολύμηνη μυστική διπλωματία ανακοινώθηκε ότι αποκαθίστανται οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Κούβας και ΗΠΑ ύστερα από μισόν αιώνα «Ψυχρού Πολέμου». Πιεσμένος από την οικονομική κρίση στις χώρες που χρηματοδοτούν την Αβάνα (Βενεζουέλα και Ρωσία) και από τα πενιχρά αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων που εισήγαγε στην Κούβα πριν από τρία χρόνια, ο Ραούλ Κάστρο επέδειξε ρεαλισμό και άδραξε την ευκαιρία να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Αμερική φέρνοντας ευεργετικές οικονομικές επιπτώσεις για τους Κουβανούς. Ο ρεαλισμός του λέγεται ότι φθάνει ακόμη πιο βαθιά: ο Ραούλ Κάστρο, που το 2018 θα εγκαταλείψει οριστικά την προεδρία της Κούβας, ανέλαβε να «πουλήσει» επικοινωνιακά στους σκληροπυρηνικούς παλαιοκομματικούς την αποκατάσταση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον. Και, λόγω επωνύμου, ήταν ο μόνος που μπορούσε να το κάνει. Eξίσου ρεαλιστής αναδεικνύεται και ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος χρησιμοποίησε μυστική διπλωματία και στην προσέγγιση με το Ιράν. Βλαντίμιρ Πούτιν, Ρωσία
Σκληρός παίκτης με «όπλα» τον εθνικισμό και το πετρέλαιο
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν το 2014 μονοπώλησε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων όχι επειδή εξουδετέρωσε κάποια (ήδη μισοαναίσθητη...) άγρια τίγρη ή επειδή ίππευσε ημίγυμνος στην άγρια φύση. Εισέβαλε δύο φορές - τη μία ανοιχτά, την άλλη συγκεκαλυμμένα - σε γειτονική χώρα, την Ουκρανία, προσαρτώντας την Κριμαία. Η Δύση επέβαλε σκληρές οικονομικές κυρώσεις, η αξία του ρουβλίου σημείωσε κάθετη πτώση και οι συνέπειες γίνονται αισθητές στην τσέπη του μέσου Ρώσου. Ωστόσο ο 62χρονος Πούτιν γνωρίζει ότι η Ρωσία δεν απομονώνεται τόσο εύκολα: σύναψε μια τεράστια ενεργειακή συμφωνία ύψους 400 δισ. δολαρίων με την Κίνα και διατηρεί τη διαπραγματευτική του ισχύ με τις πλάτες του ενεργειακού κολοσσού Gazprom, ενώ στο εσωτερικό ποντάρει στο εθνικιστικό χαρτί της «Νέας Ρωσίας». Και επειδή η οικονομία της Ουκρανίας, την οποία υποτίθεται ότι προσπαθούν να βοηθήσουν τα δυτικά κράτη, εξαρτάται άμεσα από τις συναλλαγές με τη Ρωσία, το πολιτικό - οικονομικό τους μπρα ντε φερ με τον Πούτιν μπορεί τελικά να μην είναι και τόσο νικηφόρο.Μπενιαμίν Νετανιάχου, Ισραήλ
Αίμα παλαιστινίων αμάχων, ρατσισμός και «ακόμη πιο δεξιά»
Πολλοί περίμεναν ότι κάποια στιγμή θα προκήρυσσε πρόωρες εκλογές αλλά ο 65χρονος πρωθυπουργός του Ισραήλ τούς ξάφνιασε: τις προκήρυξε ακόμη πιο πρόωρες - για τον Μάρτιο του 2015, μόλις δύο χρόνια μετά τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές που οδήγησαν τον Νετανιάχου για τρίτη θητεία στην πρωθυπουργία της χώρας του (ο δεύτερος που κατάφερε τέτοιο επίτευγμα μετά τον ιδρυτή του Ισραήλ Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν). Με τον Νετανιάχου στο τιμόνι, το Ισραήλ έχει πάει πολύ πιο δεξιά. Και θα πάει ακόμη πιο δεξιά αν επανεκλεγεί και σχηματίσει, όπως φιλοδοξεί, κυβέρνηση απαλλαγμένη από τα κεντρώα στοιχεία. Επί των ημερών του Νετανιάχου το Ισραήλ έχει κάνει δύο πολέμους στη Γάζα, έχει επιδεινώσει τις σχέσεις με τους Παλαιστινίους αλλά και με την Ουάσιγκτον και έχει αμαυρώσει την εικόνα του διεθνώς. Τον ισραηλινό πρωθυπουργό όμως τον απασχολεί περισσότερο πώς θα περάσει ένα ρατσιστικό νομοσχέδιο που εξασφαλίζει τον «εβραϊκό χαρακτήρα του Ισραήλ».
Κάιλας Σατιάρτι, Ινδία
Ελευθερία και μόρφωση για όλα τα παιδιά του κόσμου
Αγωνίζεται για την ελευθερία των παιδιών από τη σύγχρονη σκλαβιά και την καταναγκαστική εργασία 35 χρόνια τώρα. Σχεδόν άγνωστος εκτός Ινδίας, ο Κάιλας Σατιάρτι έχει σώσει δεκάδες χιλιάδες ζωές, με μια τολμηρή και επικίνδυνη ιδέα.
Ελευθερία και μόρφωση για όλα τα παιδιά του κόσμου
Αγωνίζεται για την ελευθερία των παιδιών από τη σύγχρονη σκλαβιά και την καταναγκαστική εργασία 35 χρόνια τώρα. Σχεδόν άγνωστος εκτός Ινδίας, ο Κάιλας Σατιάρτι έχει σώσει δεκάδες χιλιάδες ζωές, με μια τολμηρή και επικίνδυνη ιδέα.Αρχισε να κάνει εφόδους σε εργοστάσια - συχνά γεμάτα με ένοπλους φρουρούς - όπου παιδιά ή και ολόκληρες οικογένειες ζούσαν σε αιχμαλωσία, δουλεύοντας σε άθλιες συνθήκες, πολλές φορές αλυσοδεμένα και νηστικά για ημέρες.
Από το 1989 έχει απελευθερώσει 40.000 παιδιά-σκλάβους από διάφορες βιομηχανίες - ιδίως ταπητουργίες. Μετά, ο 60χρονος Ινδός ίδρυσε ένα διεθνές κίνημα, την «Παγκόσμια Πορεία κατά της Παιδικής Εργασίας», μια «ομπρέλα» για 2.000 ανθρωπιστικές οργανώσεις σε 140 χώρες.
Σε μια βράβευση που χειροκροτήθηκε από όλους, μοιράστηκε το Νομπέλ Ειρήνης 2014 με τη Μαλάλα Γιουσαφζάι, την έφηβη μαθήτρια από το Πακιστάν που έγινε στόχος δολοφονικής επίθεσης από βάρβαρους Ταλιμπάν επειδή ήθελε να πηγαίνει στο σχολείο. Βράβευση με διπλό μήνυμα: ελευθερία και μόρφωση για τα παιδιά όλου του κόσμου.
Τζόσουα Γουόνγκ, Χονγκ Κονγκ
Πολιτικός ακτιβιστής ετών 17; «Να συλληφθεί αμέσως!»
Μπορεί να μην έχει καν ενηλικιωθεί αλλά ο 17χρονος Τζόσουα Γουόνγκ θεωρείται ήδη βετεράνος του ακτιβισμού στο Χονγκ Κονγκ, καθώς έχει γράψει πολλά... χιλιόμετρα στο κοντέρ ως καθοδηγητής δράσεων υπέρ της δημοκρατίας στην πατρίδα του. Η ακτιβιστική δραστηριότητά του ξεκίνησε το 2009, όταν ως 12χρονος μαθητής συμμετείχε στο κίνημα ενάντια στη χάραξη ενός νέου αυτοκινητοδρόμου που απειλούσε να ξεσπιτώσει χιλιάδες ανθρώπους και να καταστρέψει αγροτικές εκτάσεις. Δύο χρόνια μετά, το 2011, ο Γουόνγκ συνίδρυσε την ομάδα Scholarism σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το - υποστηριζόμενο από το Πεκίνο - σχέδιο εφαρμογής της υποχρεωτικής διδασκαλίας ενός προπαγανδιστικού μανιφέστου «πατριωτικής εκπαίδευσης» σε 1.300 σχολεία του Χονγκ Κονγκ. Το 2012 πάλι, ο διοπτροφόρος νεαρός κατάφερε να κινητοποιήσει 120.000 άτομα προκειμένου να καταλάβουν το αρχηγείο της τοπικής κυβέρνησης. Και εφέτος, ως «παλιά καραβάνα» στον χώρο του ακτιβισμού, ηγήθηκε της Εξέγερσης των Ομπρελών, της μαζικής διαδήλωσης των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ για περισσότερη δημοκρατία, μακριά από τις αυταρχικές επιταγές των κόκκινων καπιταλιστών του Πεκίνου.Νάιτζελ Φάραντζ, Ηνωμένο Βασίλειο
Ο ευρω-σκεπτικιστής και η «μεγάλη έξοδος» από την ΕΕ
Οι εχθροί του τον αποκαλούν «κλόουν». Είναι όμως ο ακροδεξιός πολιτικός που κυριάρχησε στη Βρετανία καθ' όλη τη διάρκεια του 2014: ο Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτης του ευρωσκεπτικιστικού, ξενοφοβικού, λαϊκιστικού Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKΙΡ), πήρε ένα μικρό κόμμα του 3,1% και το έφθασε στο 27,5%, πρώτη δύναμη στις ευρωεκλογές. Ο 50χρονος πολιτικός πρεσβεύει τη μία και μοναδική, σύμφωνα με αυτόν, «αλήθεια»: ότι η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ θα λύσει ως διά μαγείας όλα τα μεγάλα προβλήματα, από τον έλεγχο της μετανάστευσης ως τη μείωση των φόρων και τη βελτίωση της Υγείας και της Παιδείας. Ο Φάρατζ διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και υβρίζει τους συνομιλητές του στα τηλεοπτικά πάνελ όπου είναι συχνά καλεσμένος. Εριστικός ή όχι, η ουσία παραμένει μία: είναι τόση η μετεωρική άνοδος του UKIP, ώστε αυτή τη στιγμή οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τα ποσοστά του κόμματος να έχουν εκτοξευθεί κοντά στο 20% εν όψει των εθνικών εκλογών, οι οποίες θα γίνουν τον Μάιο του 2015.Αλεξ Σάλμοντ, Σκωτία
Ο άνθρωπος που παραλίγο να διασπάσει το Ηνωμένο Βασίλειο
Ο Αλεξ Σάλμοντ, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Σκωτίας και, πρώην πια, αρχηγός του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP), έκανε πραγματικότητα το δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της χώρας έπειτα από 307 χρόνια ένωσης με την υπόλοιπη Βρετανία - κάτι το οποίο ως πριν από μερικά χρόνια ήταν σχεδόν αδιανόητο. Ετσι θα μείνει στην Ιστορία ως ο άνθρωπος που παραλίγο να διασπάσει το Ηνωμένο Βασίλειο. Και μπορεί οι πολίτες της Σκωτίας τελικά να απάντησαν αρνητικά στο ενδεχόμενο της απόσχισης, ο 59χρονος Σάλμοντ ωστόσο κατάφερε να κάνει έναν ολόκληρο λαό να ορθώσει το ανάστημά του απέναντι στο Λονδίνο - και παράλληλα να κάνει τους αντιπάλους του στο Γουεστμίνστερ να μετανιώσουν που τον είχαν υποτιμήσει. Ο Σάλμοντ εξελέγη πρώτη φορά στην ηγεσία του SNP το 1990. Στις εκλογές του 2011 και με την υπόσχεση του δημοψηφίσματος το SNP απέσπασε σαρωτική νίκη. Ο Σάλμοντ παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και ηγέτης του κόμματος τον περασμένο Νοέμβριο, ως αποτέλεσμα της ήττας στο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου.
Ανγκελα Μέρκελ, Γερμανία
«Σύγχρονος Ναπολέων» και πιο ισχυρή από ποτέ
Τι κι αν βρίσκεται στο μέσο της τρίτης θητείας στην ηγεσία της Γερμανίας; Η Ανγκελα Μέρκελ απολαμβάνει επίπεδα δημοτικότητας που για τους περισσότερους ευρωπαίους ομολόγους της, όπως για τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, αποτελούν... όνειρο θερινής νυκτός. Το 67% των Γερμανών επιδοκιμάζει το έργο της, ενώ πάνω από το 57% θέλει να δει «την πιο ισχυρή γυναίκα σε όλη την υφήλιο», σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό «The New Yorker», να διεκδικεί την καγκελαρία για μία ακόμα τετραετία, το 2017.
«Σύγχρονος Ναπολέων» και πιο ισχυρή από ποτέ
Τι κι αν βρίσκεται στο μέσο της τρίτης θητείας στην ηγεσία της Γερμανίας; Η Ανγκελα Μέρκελ απολαμβάνει επίπεδα δημοτικότητας που για τους περισσότερους ευρωπαίους ομολόγους της, όπως για τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, αποτελούν... όνειρο θερινής νυκτός. Το 67% των Γερμανών επιδοκιμάζει το έργο της, ενώ πάνω από το 57% θέλει να δει «την πιο ισχυρή γυναίκα σε όλη την υφήλιο», σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό «The New Yorker», να διεκδικεί την καγκελαρία για μία ακόμα τετραετία, το 2017. Να είναι η για πολλούς ανάλγητη στάση της απέναντι στην οικονομική ύφεση της υπόλοιπης Ευρώπης; Να είναι οι χειρισμοί της στο ζήτημα της ουκρανικής κρίσης; Ή μήπως να είναι η εντυπωσιακή σταθερότητα και αποφασιστικότητα που επιδεικνύει σε θέματα εσωτερικής πολιτικής; Οπως και να 'χει, η σύγκρισή της με τον... Ναπολέοντα Βοναπάρτη, στην οποία μεταξύ σοβαρού και αστείου προέβη ο επίσης σκληρός νεοφιλελεύθερος γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ήταν ο πιο διάσημος και αμφιλεγόμενος χαρακτηρισμός της χρονιάς.
Ματέο Ρέντσι, Ιταλία
Στα λόγια αντι-Μέρκελ, στην πράξη φιλελεύθερος
Χαμογελάει εύκολα, σφύζει από ενεργητικότητα και φιλοδοξία. Οι Ιταλοί έπαιξαν τα ρέστα τους, ποντάροντας στα νιάτα και στην τόλμη του κυβερνητικά άπειρου πρώην δημάρχου της Φλωρεντίας.Ο 39χρονος Ματέο Ρέντσι υποσχέθηκε να ταρακουνήσει το σύστημα και να φέρει αλλαγή παντού. Να γιατί ήταν ένας από τους λίγους «συστημικούς» που διασώθηκαν στις ευρωεκλογές. Ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός κέρδισε το πρώτο στοίχημα, με 40% στις κάλπες του Μαΐου, σαρωτική νίκη στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Φωτογενής, επικοινωνιακός και άσος στη συνθηματολογία, ηγείται της «Συμμαχίας του Νότου», η οποία ζητεί χαλάρωση της λιτότητας α λα Μέρκελ και Σόιμπλε. Ωστόσο στην πράξη τα μέτρα που λαμβάνει βασίζονται σε «κλασικές» νεοφιλελεύθερες συνταγές: περικοπές δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις, εργασιακός μεσαίωνας και απολύσεις στο Δημόσιο. Στην Ιταλία ο κόσμος στενάζει από ένα πακέτο σκληρής λιτότητας με περικοπές 26 δισ. ευρώ, για τρία χρόνια. Θα μπορέσει ο Ρέντσι να αποφύγει άλλες περικοπές; «Απλώς πήρε παράταση» λένε οι απαισιόδοξοι, ενώ το Βερολίνο δεν καλοβλέπει την προσεκτικά διατυπωμένη «αντιγερμανική» ρητορική του.
Μαρίν Λεπέν, Γαλλία
Επικίνδυνη αντιευρωπαϊκή ρητορεία που σαγηνεύει τα πλήθη
«Πολιτικός σεισμός», «εθνική καταστροφή», «θρίαμβος της Ακροδεξιάς». Με τέτοιους τίτλους υποδέχθηκε ο Τύπος την ιστορική πρωτιά του Εθνικού Μετώπου (FN) στις ευρωεκλογές του Μαΐου στη Γαλλία.Η 45χρονη ηγέτις Μαρίν Λεπέν πανηγύρισε τη νίκη που της έδωσαν οι νέοι, οι άνεργοι, οι εργάτες και η μικρομεσαία τάξη των λευκών Γάλλων: των «νοικοκυραίων» που φοβούνται το έγκλημα, τους μετανάστες, το Ισλάμ και πάνω απ' όλα τη φτώχεια.
Μείωση της αγοραστικής δύναμης, ανεργία και παγκοσμιοποίηση τρομάζουν τους ψηφοφόρους. Πρώτο, και πιο ηχηρό, είναι το «Οχι» που λέει η Λεπέν στο ευρώ. Ο άλλος πυλώνας; «Εξω οι μετανάστες».
Νόμος, τάξη, εθνική ταυτότητα κόντρα στους ξένους, είναι προνομιακός χώρος για την Ακρα Δεξιά. Επιπλέον η Λεπέν στόλισε τα λόγια της με ρητορείες για υπεράσπιση του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους και των δημοκρατικών αξιών, κάνοντας το πρόγραμμά της πιο εύπεπτο, αν και στην ουσία παραμένει ρατσιστικό.
Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Λουξεμβούργο
Υπηρέτης κροίσων και αρχιτέκτονας της λιτότητας
Τρεις φορές κατάφερε να μονοπωλήσει την επικαιρότητα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2014. Η πρώτη ήταν για την ίδια την τοποθέτησή του. Υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), πολλοί τον πολέμησαν παρ' όλο που το ΕΛΚ ήρθε πρώτο στις ευρωεκλογές. Δεν πρόλαβε καλά-καλά να αναλάβει και το παρελθόν του 60χρονου και πάμπλουτου Γιούνκερ ήρθε να τον καταδιώξει: αποκαλύφθηκε ότι ως πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου επί 19 χρόνια, πολλά από αυτά και υπουργός Οικονομικών, είχε στήσει την «φάμπρικα» που μετέτρεψε τη λιλιπούτεια χώρα του σε παράδεισο φοροαποφυγής για εκατοντάδες μεγάλες εταιρείες και κροίσους ιδιώτες. Ο Γιούνκερ παραμένει στη θέση του μόνο και μόνο επειδή η εύθραυστη Ευρώπη, την οποία με τις απειλές και την πολιτική λιτότητας διατηρούν οι πολιτικές και χρηματοπιστωτικές ελίτ, δεν αντέχει και άλλο σκάνδαλο. Το τρίτο ανδραγάθημά του αφορά την Ελλάδα. «Προτιμούμε τα οικεία πρόσωπα στην εξουσία και όχι ακραίες δυνάμεις» είπε σε σχέση με την εκλογή Προέδρου, δήλωση η οποία εξελήφθη ως παρέμβαση στα εσωτερικά μας. Μάικλ Μπράουν, ΗΠΑ
Πλήρωσε με τη ζωή του το ότι ήταν Αφροαμερικανός
Το «λάθος» του Μάικλ Μπράουν, του 18χρονου που έπεσε νεκρός τον περασμένο Αύγουστο από τα πυρά αστυνομικού στην πόλη Φέργκιουσον των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι ότι ήταν μαύρος. Το λάθος των αμερικανικών Αρχών είναι ότι σχεδόν 50 χρόνια μετά την αποκατάσταση των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών δεν έχουν καταφέρει ακόμη να υπερκεράσουν τα βαθιά φυλετικά ζητήματα που διέπουν θεσμούς και κοινωνία. Ο Ντάρεν Γουίλσον, ο 28χρονος αστυνομικός που πυροβόλησε τον Μπράουν μέσα από το περιπολικό του ύστερα από σύντομη διένεξη για ασήμαντη αφορμή με τον έφηβο Αφροαμερικανό, δεν παραπέμφθηκε σε δίκη, με απόφαση ενόρκων, στην πλειονότητά τους λευκών. Ο αρμόδιος εισαγγελέας καταγγέλθηκε ότι λειτούργησε σαν συνήγορος υπεράσπισης του αστυνομικού. Ο Μπράουν, ο οποίος σύντομα θα ξεκινούσε μαθήματα στο πανεπιστήμιο, με τον θάνατό του μπορεί να μην αποτέλεσε την αφορμή για να καταδικαστεί αστυνομικός για υπέρμετρη βία στις ΗΠΑ. Εγινε όμως η αφορμή για δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς να μιλήσουν ανοιχτά για τον ρατσισμό και να σηκώσουν - συμβολικά - τα «χέρια ψηλά», όπως ο άτυχος νεαρός μπροστά στον δολοφόνο του.
Το «λάθος» του Μάικλ Μπράουν, του 18χρονου που έπεσε νεκρός τον περασμένο Αύγουστο από τα πυρά αστυνομικού στην πόλη Φέργκιουσον των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι ότι ήταν μαύρος. Το λάθος των αμερικανικών Αρχών είναι ότι σχεδόν 50 χρόνια μετά την αποκατάσταση των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών δεν έχουν καταφέρει ακόμη να υπερκεράσουν τα βαθιά φυλετικά ζητήματα που διέπουν θεσμούς και κοινωνία. Ο Ντάρεν Γουίλσον, ο 28χρονος αστυνομικός που πυροβόλησε τον Μπράουν μέσα από το περιπολικό του ύστερα από σύντομη διένεξη για ασήμαντη αφορμή με τον έφηβο Αφροαμερικανό, δεν παραπέμφθηκε σε δίκη, με απόφαση ενόρκων, στην πλειονότητά τους λευκών. Ο αρμόδιος εισαγγελέας καταγγέλθηκε ότι λειτούργησε σαν συνήγορος υπεράσπισης του αστυνομικού. Ο Μπράουν, ο οποίος σύντομα θα ξεκινούσε μαθήματα στο πανεπιστήμιο, με τον θάνατό του μπορεί να μην αποτέλεσε την αφορμή για να καταδικαστεί αστυνομικός για υπέρμετρη βία στις ΗΠΑ. Εγινε όμως η αφορμή για δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς να μιλήσουν ανοιχτά για τον ρατσισμό και να σηκώσουν - συμβολικά - τα «χέρια ψηλά», όπως ο άτυχος νεαρός μπροστά στον δολοφόνο του.Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Τουρκία
Αυταρχικός, μεγαλομανής και εχθρός της δημοκρατίας
Παλάτια χιλίων και πλέον δωματίων, μαζικές συλλήψεις δημοσιογράφων, δηλώσεις ότι μουσουλμάνος ανακάλυψε πρώτος την Αμερική ή ότι οι γυναίκες είναι υποδεέστερες από τους άντρες, ο «σουλτάνος» Ερντογάν έχει ξεφύγει τελείως αφότου εξελέγη πανηγυρικά, με ποσοστό σχεδόν 52%, στην προεδρία της Τουρκίας τον Ιούλιο. Τον περυσινό Δεκέμβριο είχε ξεσπάσει το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην κυβέρνηση του (τότε) πρωθυπουργού Ερντογάν. Πολλοί πίστεψαν ότι ο 60χρονος «πασάς» δεν θα μπορούσε να ανακάμψει. Τους διέψευσε και κήρυξε πόλεμο εναντίον όλων όσοι δεν συμφωνούν μαζί του: δικαστές, αστυνομικοί, στρατιωτικοί, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες, πολιτικοί έχουν πάρει τον δρόμο της φυλακής, της δυσμενούς μετάθεσης ή της σιωπής. Η ΕΕ, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνείς δημοσιογραφικές ενώσεις εκφράζουν έντονη ανησυχία για τον δρόμο στον οποίο πορεύεται η Τουρκία. Του Ερντογάν όμως δεν ιδρώνει το αφτί του και κατηγορεί για τα πάντα το «παράλληλο κράτος» καθώς και κέντρα από το εξωτερικό που επιβουλεύονται την Τουρκία. Ζοζέ Σόκρατες, Πορτογαλία
Στη φυλακή για μίζες ο πρωθυπουργός του Μνημονίου
Ο 57χρονος πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας συνελήφθη τον Νοέμβριο μόλις πάτησε το πόδι του στο αεροδρόμιο της Λισαβόνας, από το Παρίσι όπου ζει, και οδηγήθηκε στη φυλακή με χειροπέδες μπροστά στις κάμερες. Ο σοσιαλιστής «πρωθυπουργός του Μνημονίου», ο οποίος κυβέρνησε ως το 2011, κατηγορείται ότι έλαβε συνολικά μίζες ύψους τουλάχιστον 20 εκατ. ευρώ - ενώ την ίδια στιγμή έβαζε τους Πορτογάλους να σφίγγουν το ζωνάρι. Ο ίδιος δηλώνει θύμα σκευωρίας. Τα χρήματα τα μετέφερε στο Παρίσι με το αυτοκίνητο ο οδηγός του, ο οποίος επίσης συνελήφθη. Ο Σόκρατες, ο οποίος ζούσε σε ένα διαμέρισμα 3 εκατ. ευρώ στη γαλλική πρωτεύουσα, ενσαρκώνει πλέον τους «πολιτικούς των σκανδάλων» που ξεσκεπάζονται σιγά-σιγά στην Ευρώπη της λιτότητας. Χωρισμένος και πατέρας δύο γιων, 21 και 19 ετών, ο Σόκρατες είχε δείξει από νωρίς έφεση στη... λαμογιά. Πριν από επτά χρόνια αποκαλύφθηκε ότι το πτυχίο πολιτικού μηχανικού που ισχυριζόταν ότι διέθετε ήταν «μαϊμού». Ντίλμα Ρούσεφ, Βραζιλία
«Εξω φτώχεια» για 40 εκατομμύρια ανθρώπους
Φτωχός κόσμος, η πλατιά βάση του λαού στη Βραζιλία των 200 εκατομμυρίων κατοίκων, χάρισε τη δεύτερη θητεία στην αριστερή πρόεδρο Ντίλμα Ρούσεφ - με ευγνωμοσύνη για την κοινωνική πολιτική της.Η 66χρονη πρώην μαρξίστρια αντάρτισσα πόλης ξεπέρασε μεγάλα εμπόδια για να επανεκλεγεί: δυσαρέσκεια για την επιδείνωση της οικονομίας, κακές δημόσιες υπηρεσίες και διαφθορά παντού.
Αλλά κυβερνητικά προγράμματα όπως το Bolsa Familia («Καλάθι της Οικογένειας») μέτρησαν περισσότερο στις κάλπες από τους φόβους για αδιέξοδο στην οικονομία ή από την οργή για σπατάλες σε φιέστες όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο το 2016.
Την τελευταία δεκαετία η κοινωνική πρόνοια της κυβέρνησης του Κόμματος των Εργατών (ΡΤ) του χαρισματικού Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και της διαδόχου του έβγαλε από τη φτώχεια περισσότερους από 40 εκατομμύρια ανθρώπους.
Ακόμη κι έτσι, ένας στους τρεις Βραζιλιάνους ζει σε νοικοκυριά που κερδίζουν λιγότερα από 700 δολάρια τον μήνα. Και ήταν η δική τους συντριπτική στήριξη που έδωσε, πάλι, τη νίκη στη Ρούσεφ.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου