Το 2003 οι τότε υπουργοί Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών της κυβέρνησης Σημίτη κ.κ. Παπαντωνίου και Παπανδρέου, είχαν εκφράσει την πλήρη συμφωνία τους με τη «νέα δομή του ΝΑΤΟ», η οποία μεταξύ άλλων περιλάμβανε την μεταφορά του αεροπορικού στρατηγείου της Νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη. Η «νέα δομή του ΝΑΤΟ» προέβλεπε Αμερικανό διοικητή και Τούρκο, μόνιμο, επιτελάρχη, γεγονός το οποίο ικανοποιούσε την Άγκυρα, δεδομένου ότι της δινόταν μεγαλύτερη ευχέρεια σε ότι είχε να κάνει με την παγίωση των παράνομων αξιώσεών και διεκδικήσεων της Αιγαίο και την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Και όλα αυτά συνέβαιναν παρά το γεγονός ότι προβλεπόταν η αναβάθμιση και του υποστρατηγείου της Λάρισας. Με βάση τη συμφωνία του 2003 η Τουρκία αποκτούσε μεγαλύτερες δυνατότητες ελέγχου στο Αιγαίο, την στιγμή που οι παραλείψεις της ελληνικής πλευρά αξιολογούνταν ως «τραγικές».
Η κατάργηση του αεροπορικού, στρατηγείου του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη, η οποία θα αποφασιστεί στο πλαίσιο της Συνόδου των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, αποτέλεσε έναν από τους κεντρικούς στόχους του υπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Ευάγγελου Βενιζέλου από την έναρξη της θητείας του μέχρι σήμερα. Μάλιστα ο κ. Βενιζέλος πριν από αρκετούς μήνες είχε δεχθεί επιθέσεις από ΜΜΕ για τους χειρισμούς του υπουργείου του στο θέμα του επιχειρησιακού ελέγχου του Αιγαίου.
Η δυσαρέσκεια των Αμερικανών
Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές στο παρασκήνιο η απόφαση για κατάργηση του στρατηγείου της Σμύρνης συνδέεται άμεσα με τη δυσαρέσκεια των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ με την στρατηγική, την οποία ακολουθεί τελευταία η Τουρκία, τόσο σε ότι αφορά στις σχέσεις της με τον ισλαμικό κόσμο και, κυρίως, με το Ιράν, όσο και σε εκείνο, το οποίο έχει να κάνει με την δραστηριότητά της στους κόλπους του ΝΑΤΟ τους προηγούμενους μήνες, κυρίως στο θέμα της Λιβύης. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο ρόλος της Ουάσιγκτον, σε παρασκηνιακό επίπεδο, για την απόφαση κατάργησης του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης, υπήρξε καθοριστικός.
Εξάλλου πρέπει να υπενθυμίζεται το γεγονός ότι η απόφαση της Τουρκίας να ναυλώσει τον περασμένο Απρίλιο το εμπορικό πλοίο «Ankara», το οποίο συνοδευόταν από 12 τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη F-16 και από μία φρεγάτα του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, με σκοπό να φθάσει στο λιμάνι της Βεγγάζης για τον απεγκλωβισμό 250 ατόμων από την Μισράτα και τη Βεγγάζη είχε προκαλέσει ενόχληση στους κόλπους του ΝΑΤΟ, δεδομένου ότι δεν είχε ειδοποιηθεί σχετικά το ΝΑΤΟ. Πλέον η αεροπορική δραστηριότητα στο Αιγαίο, θα υπάγεται σε έλεγχο, ο οποίος θα ασκείται από το Ράμσταϊν της Γερμανίας. Μάλιστα ενδεικτικό στοιχείο της αμερικανικής αλλαγής στάσης είναι το γεγονός ότι η κατάργηση του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης έρχεται αρκετούς μήνες μετά από την δημοσιοποίηση του περιεχομένου εγγράφου, το οποίο αποκάλυπτε ότι ο Αμερικανός διοικητής του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης υιοθετούσε σχεδόν ολοκληρωτικά τις θέσεις της Τουρκίας.
Σύμφωνα με το περιεχόμενο εγγράφου το οποίο έφερε την υπογραφή του Αμερικανού διοικητή CCAIR Σμύρνης, με ημερομηνία 29/3/2010, αφαιρείτο από το Κέντρο Αεροπορικού Ελέγχου της Λάρισας, και στο πλαίσιο του νέου σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, ο επιχειρησιακός έλεγχος του Αιγαίο, και ετίθετο ζήτημα μετατροπής του Αιγαίου σε γκρίζα ζώνη, έως ότου υπάρξει αποσαφήνιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Τουρκίας. Το συγκεκριμένο νατοϊκό έγγραφο, παρείχε την δυνατότητα στα μαχητικά αεροσκάφη της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας να προχωρούν σε παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου, με το ΝΑΤΟ να τηρεί στάση «Πόντιου Πιλάτου». Συγκεκριμένα το έγγραφο ανέφερε ότι «Η Συμμαχία θα αποκτήσει πάλι εικόνα του Αιγαίου, όταν επιλυθούν οι διαφορές και αποσαφηνιστεί ποια χώρα θα χαρακτηρίζει τα ίχνη στην περιοχή».
Η αντίδραση της Τουρκίας
Η Άγκυρα αντέδρασε άμεσα και με τρόπο ο οποίος είναι ενδεικτικός της δυσαρέσκειάς της, στην κατάργηση του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης μέσω του υπουργού Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας Βέχτι Γκιονούλ, ο οποίος δήλωσε ότι «Εμείς επιμέναμε για ένα σχήμα στη θέση αυτού το οποίο υπήρχε στη Σμύρνη, έτσι ώστε να μην αναζητείται το προηγούμενο, και το οποίο θα προβάλει τη διεθνή ταυτότητα της Σμύρνης μας. Έγινε μια συγκεκριμένη εργασία και δόθηκε αγώνας για αυτό. Τώρα, το Αρχηγείο χερσαίων Δυνάμεων του ΝΑΤΟ έρχεται στη Σμύρνη. Έτσι στη θέση των αεροπορικών δυνάμεων θα έρθουν στη Σμύρνη οι χερσαίες δυνάμεις».
Μάλιστα, όπως λέγεται, ενώ στόχος της Τουρκίας ήταν μετά την απώλεια του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης, να αναλάβει την αρμοδιότητα του Ναυτικού Στρατηγείου, τελικά της δόθηκε εκείνο των Χερσαίων δυνάμεων, με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι δυνατότητες ελέγχου της αεροναυτικής δραστηριότητας στο Αιγαίο, σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδα. Η προσδοκία της Άγκυρας, η οποία δεν επαληθεύτηκε, αναφορικά με το Ναυτικό Στρατηγείο, δεν είναι καθόλου τυχαία, δεδομένου ότι έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια οι προκλήσεις της Άγκυρας, στον θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου, κυρίως μέσω των «αβλαβών διελεύσεων».
Η Τουρκία είχε αξιοποιήσει την παρουσία του αεροπορικού στρατηγείου του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη στο έπακρο. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η Αθήνα τον περασμένο Νοέμβριο είχε αποφασίσει να αποχωρήσει από την πραγματοποίηση της άσκησης Noble Aspect.
Του Δημήτρη Μπεκιάρη
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου