Έχει σίγουρα ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της η Τουρκία». Επιπλέον, τονίζει πως στην επικείμενη αξιολόγηση της από τους 27 το Δεκέμβριο, «η Τουρκία θα αξιολογηθεί με αντικειμενικότητα αλλά και αυστηρότητα». Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για την ενταξιακή πορεία των Σκοπίων, δηλώνει πως «αυτή δεν νοείται για μας χωρίς την προηγούμενη επίλυση του θέματος της ονομασίας.
Αποσπάσματα συνέντευξης του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Δημήτρη Δρούτσα
- Την άλλη εβδομάδα κατά πάσα πιθανότητα θα ξεκινήσετε περιοδεία στα Βαλκάνια, με στόχο να ολοκληρωθεί η ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων το 2014. Βλέπετε πραγματικά ρεαλιστική αυτή την ημερομηνία; Βλέπετε δηλαδή ότι μέσα σ' αυτά τα τέσσερα χρόνια θα έχει λυθεί το θέμα των Σκοπίων και θα έχουν καμφθεί οι αντιρρήσεις π.χ. της Ολλανδίας για την ένταξη της Σερβίας; Και, σε τελευταία ανάλυση, τι θα κάνετε με το Κόσοβο; Μήπως είναι υπερβολικά αισιόδοξο αυτό το ορόσημο;
Δ. Δρούτσας: Είναι επιτακτικό η νέα ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει πάλι μια δυναμική εξωτερική πολιτική των πρωτοβουλιών, ώστε να μπορέσουμε αυτή την παρουσία μας, αυτό το βάρος που μπορεί να έχει και πρέπει να έχει η Ελλάδα να το αξιοποιήσουμε για τα δικά μας συμφέροντα στην εξωτερική πολιτική, αλλά βεβαίως και στην οικονομική μας πολιτική. Τα Βαλκάνια είναι η άμεση γειτονιά μας, είναι η άμεση προτεραιότητά μας, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να παίξει ρόλο πρωταγωνιστικό,όπως την περίοδο 1999-2004. Θέλουμε να ρίξουμε το ιδιαίτερο βάρος μας σ' αυτή την περιοχή και στην προώθηση της ενταξιακής ευρωπαϊκής πορείας όλων αυτών των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Να είμαστε η ατμομηχανή, όπως έχουμε πει πολλές φορές, για την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία αυτών των χωρών. Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αυτή η πρόταση αποτελεί μια καθαρά πολιτική πρόταση. Θα μου επιτρέψετε να γυρίσω πίσω στο πρόσφατο παρελθόν. Το 2003, επί ελληνικής προεδρίας, συμφωνήσαμε τη στρατηγική της Θεσσαλονίκης, η οποία έδινε για πρώτη φορά μια συγκεκριμένη ενταξιακή προοπτική σ' αυτές τις χώρες. Αυτή η στρατηγική της Θεσσαλονίκης παραμένει ακόμα και σήμερα το κεντρικό σημείο αναφοράς της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης απέναντι στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αλλά τα τελευταία περίπου 5 χρόνια, θα έλεγα, παρατηρούμε μια αποδυνάμωση αυτής της δυναμικής για πολλούς λόγους, ιδιαίτερα επειδή πολλά κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ιδιαίτερα η κοινή γνώμη σ' αυτά τα κράτη - μέλη βλέπουν με επιφύλαξη μια περαιτέρω διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επιλέξαμε μια ημερομηνία, κατά την οποία θα μπορούσαν αυτά τα κράτη να προετοιμαστούν καταλλήλως και να υλοποιήσουν όλες τις υποχρεώσεις που υπάρχουν, όλα τα κριτήρια για την ένταξή τους. Το 2014 έχει συμβολικό χαρακτήρα -εκατό χρόνια μετά την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου- και εκεί βρίσκεται η ρίζα όλων αυτών των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ακόμα και σήμερα στην περιοχή μας. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι το πιο πετυχημένο μοντέλο ειρήνης που γνωρίζουμε. Επομένως, αυτή η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει, οφείλει να αναλάβει και πάλι τις ευθύνες της και να προωθήσει την ενταξιακή πορεία αυτής της περιοχής ώστε να δημιουργήσει, να συμβάλει στην ειρήνη και στη σταθερότητα αυτής της περιοχής. Και ευελπιστούμε ότι μ' αυτό τον τρόπο ανοιχτά θέματα τα οποία υπάρχουν στην περιοχή μας θα μπορέσουν να κλείσουν, να λυθούν.
- Σ' αυτή τη διεύρυνση συμπεριλαμβάνετε και το Κόσοβο;
Δ. Δρούτσας: Για το Κόσοβο η ελληνική θέση είναι καθαρή και γνωστή και θέλω να τονίσω ότι ακριβώς τέτοιου είδους σκέψεις και προτάσεις της ένταξης όλης της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα μπορούσαν να συμβάλουν αποτελεσματικά στο να κλείσουν και τέτοιου είδους προβλήματα και πληγές, όπως είναι το Κόσοβο. Στο θέμα του Κοσόβου ακούστηκε πολύ δυνατά η φωνή των Ηνωμένων Πολιτειών. Ακούστηκε πολύ δυνατά η φωνή της Ρωσίας. Αυτό που δεν ακούστηκε δυνατά, που δεν ακούσαμε σχεδόν καθόλου, ήταν η φωνή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία, και το λέω αυτό με καθαρό τρόπο, για άλλη μία φορά δυστυχώς έχασε μια ευκαιρία να αναλάβει τις ευθύνες της, τις ευθύνες της για την περιοχή η οποία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης, είναι ένα κομμάτι της.
-Μια και μιλάμε λοιπόν για το 2014, θεωρείτε ότι το ορόσημο αυτό συμπεριλαμβάνει και την πλήρη ένταξη της Τουρκίας;
Δ. Δρούτσας: Η Ελλάδα, όπως ξέρετε, ήταν από τις χώρες οι οποίες το 1999 συνέβαλαν καθοριστικά στην έναρξη της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας και συνεχίζουμε να στηρίζουμε αυτή την πορεία την ευρωπαϊκή της Τουρκίας. Μάλιστα έχουμε πει με ξεκάθαρο τρόπο ότι εμείς δεν βλέπουμε εναλλακτική λύση από την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Παράλληλα όμως τονίζουμε πάντα ότι για να πραγματοποιηθεί αυτό, η Τουρκία οφείλει να υλοποιήσει όλες τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τα κράτη - μέλη της. Εχει σίγουρα ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της η Τουρκία. Δεν νομίζω ότι θα βοηθούσε και να μιλήσει κανείς για κάποια ημερομηνία. Το θέμα είναι απολύτως στο χέρι της Τουρκίας: Να κάνει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται στο εσωτερικό της, αλλά και με τον ίδιο τρόπο να σεβαστεί πλήρως το Διεθνές Δίκαιο. Να σεβαστεί πλήρως την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα μειονοτικά δικαιώματα και βεβαίως τα δικαιώματα της μειονότητας της ελληνικής στην Τουρκία. Να σεβαστεί τα θρησκευτικά δικαιώματα και εδώ κάνω ιδιαίτερη αναφορά βεβαίως στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη. Να συνεργαστεί αποτελεσματικά στο θέμα της αντιμετώπισης της λαθρομετανάστευσης. Να συμβάλει εποικοδομητικά στην επίλυση του Κυπριακού. Καλές σχέσεις γειτονίας με όλους. Τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία να τις κοιτάξει και βεβαίως επειδή αυτό έχει να κάνει και με μια άμεση ημερομηνία και αναφέρομαι στον Δεκέμβριο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, να εφαρμόσει και το πρωτόκολλο σχετικώς με την τελωνειακή ένωση απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι λοιπόν μια αρκετά μεγάλη λίστα αυτή. Ο δρόμος είναι μακρύς. Είναι στο χέρι της Τουρκίας να φτάσει στο τέλος αυτού του δρόμου.
-Τον Δεκέμβριο η Τουρκία θα αξιολογηθεί από τους 27. Οφείλω να παρατηρήσω ότι ο πρωθυπουργός και εσείς στις δηλώσεις σας αναφέρεστε σε «αυστηρή και αντικειμενική αξιολόγηση» της Τουρκίας, αλλά δεν αναφέρεστε σε «κυρώσεις». Όμως τα περιθώρια έχουν πλέον στενέψει. Η Άγκυρα δηλώνει παντού ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει το πρωτόκολλο. Αντί άλλης απάντησης, η Αθήνα αναφέρεται πολλαπλώς στον «νέο οδικό χάρτη της Τουρκίας στην Ε.Ε.», δημιουργώντας την εντύπωση ότι κατά βάθος η κυβέρνηση θα ήθελε η Τουρκία να ξεπεράσει τον σκόπελο του Δεκεμβρίου στα μαλακά...
Δ. Δρούτσας: Νομίζω ότι η φράση πως η Τουρκία θα αξιολογηθεί με αντικειμενικότητα αλλά και αυστηρότητα τα λέει όλα και δεν είναι καθόλου ασαφής. Είναι μια πορεία προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Νομίζω ότι δεν θα ήταν ούτε σοβαρό εκ μέρους μου, αλλά σίγουρα και όχι εποικοδομητικό για την πορεία μέχρι τον Δεκέμβριο, να προκαταλάβω τώρα το οτιδήποτε. Όλα είναι στο τραπέζι, όλα εξετάζονται με σοβαρότητα και για άλλη μία φορά, το αποτέλεσμα είναι στο χέρι της Τουρκίας. Η Τουρκία είναι αυτή που θα κληθεί να δείξει τι έχει κάνει μέχρι τότε και βάσει αυτών των πεπραγμένων τον Δεκέμβριο θα υπάρξουν και οι ανάλογες αποφάσεις...
Τι ακριβώς εννοεί η κυβέρνηση ότι θέλει έναν καινούργιο οδικό χάρτη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Και θα ξεκινήσει πότε: πριν από τον Δεκέμβριο, μετά τον Δεκέμβριο, τον Απρίλιο, μετά τον Απρίλιο, τον Ιούνιο ενδεχομένως; Πότε;
Δ. Δρούτσας: Οδικός χάρτης για την Τουρκία βεβαίως υπάρχει. Ξεκίνησε το 1999 με τις αποφάσεις του Ελσίνκι, με τη φιλοσοφία ότι και τα θέματα δικού μας ενδιαφέροντος έχουν γίνει πλέον ευρωπαϊκά, έτσι ώστε η Τουρκία να τα βρίσκει μπροστά της στην ενταξιακή πορεία της. Αυτό το οποίο εμείς διαπιστώνουμε είναι ότι η πίεση εκ μέρους της Ε.Ε. είχε ατονήσει την περασμένη περίοδο. Έχουμε την εντύπωση ότι η πίεση αυτή έχει ατονήσει και για έναν επιπρόσθετο λόγο, επειδή υπάρχουν πλέον στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κάποιες φωνές οι οποίες προτείνουν εναλλακτικούς δρόμους από την πλήρη ένταξη της Τουρκίας. Αναφέρομαι εδώ στις σκέψεις που γίνονται για μια ειδική σχέση, προνομιακή σχέση, όπως αποκαλείται, μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας. Αυτό, από τη μια πλευρά, αφαιρεί από κάποια κράτη-μέλη τη βούληση να ασκήσουν μεγάλες πιέσεις πάνω στην Τουρκία. Από την άλλη, αφαιρεί και από την ίδια την Τουρκία το κίνητρο να προβεί στις απαραίτητες κινήσεις.
-Με δυο λόγια, αν μπορώ έτσι να μεθερμηνεύσω, η μία πλευρά του οδικού χάρτη είναι να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα ειδικής σχέσης που κατά άλλους είναι ένα πολύ μεγάλο μέσο πίεσης προς την Τουρκία. Και από την άλλη πλευρά, να μεγεθυνθεί η πίεση που θα ασκήσουν τα κράτη-μέλη απέναντι στην Τουρκία για να υλοποιήσει τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της, μεταξύ των οποίων να αναγνωρίσει κράτος-μέλος, δηλαδή την Κύπρο, και να εφαρμόσει σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα, π.χ. εγκαταλείποντας την απολύτως παραβατική στρατιωτικοπολιτική συμπεριφορά της στο Αιγαίο. Πώς θα το κάνετε αυτό;
Δ. Δρούτσας: Επανέρχομαι σ' αυτό που είπα πριν: όταν ξεκινήσαμε αυτή την πορεία το 1999 με το Ελσίνκι, δημιουργήθηκε μια συγκεκριμένη δυναμική, η οποία, όπως είπα, δυστυχώς για διάφορους λόγους ατόνησε στην πορεία. Ακριβώς αυτή τη δυναμική θα προσπαθήσουμε και θέλουμε να επαναφέρουμε, έχοντας βεβαίως υπόψη μας ότι και οι συνθήκες έχουν αλλάξει σε ορισμένους τομείς, ότι υπάρχουν και άλλες φωνές μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες εκφράζουν άλλου είδους σκέψεις. Αλλά πιστεύουμε ότι αξίζει να δοκιμάσουμε και πάλι αυτή την πολιτική, να την επαναφέρουμε στο σημείο στο οποίο την είχαμε οδηγήσει πριν από λίγα χρόνια και δυστυχώς ατόνησε μετά.
- Ο οδικός χάρτης στο Ελσίνκι αφορούσε διμερή θέματα. Αυτό το Ελσίνκι του '99 βλέπετε να μεταφέρεται αυτή τη στιγμή το 2010 μέσα σε ευρωτουρκικό πλαίσιο; Παραδείγματος χάρη, το Ελσίνκι έλεγε ότι οι δύο χώρες θα προσφύγουν στο Δικαστήριο της Χάγης για το θέμα της υφαλοκρηπίδας και άλλα «συναφή θέματα». Ποια είναι αυτά; Επιπλέον, αν συμφωνήσετε σε συνυποσχετικό για την από κοινού προσφυγή στη Χάγη, θα πάμε με 12 ν.μ. χωρικά ύδατα, με 6 ν.μ. ή με άλλα;
Δ. Δρούτσας: Στόχος βεβαίως παραμένει η επίλυση του θέματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας• εδώ και στο παρελθόν και τώρα εμείς λέμε ότι αυτό το θέμα μπορεί με τον καλύτερο τρόπο να λυθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης... Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο εμείς θα επιδιώξουμε και, όπως υπενθυμίσατε πολύ σωστά, οι αποφάσεις του Ελσίνκι είχαν θέσει ένα χρονοδιάγραμμα, ένα χρονικό όριο, κάτι το οποίο και η Τουρκία είχε αποδεχτεί, να πάει με την Ελλάδα αυτό το θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Δυστυχώς, η πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης ήταν να μην αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία. Εμείς θα εργαστούμε πάλι σ' αυτή την κατεύθυνση, ο στόχος μας είναι να λυθεί αυτό το θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και σ' αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούμε αξιοποιώντας και την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και τους μοχλούς πίεσης που μπορούμε να δημιουργήσουμε εκεί.
-Επομένως, αναγκάζομαι να επαναλάβω το ερώτημα. Σ' ένα ενδεχόμενο συνυποσχετικό με την Τουρκία θα πάμε με 6 ν.μ., 12 ν.μ. χωρικών υδάτων ή με άλλα;
Δ. Δρούτσας: Η θέση της Ελλάδας είναι, νομίζω, όπως πάντα σε όλα τα θέματα ξεκάθαρη: η Ελλάδα έχει το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα έως τα 12 ναυτικά μίλια, όπως προβλέπουν το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
-Ο κ. Ερντογάν με την επιστολή του στον πρωθυπουργό δείχνει να θέλει να επισπεύσει την επίσκεψή του στην Αθήνα. Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι να ανταποκριθεί στον κ. Ερντογάν και να τον καλέσει πριν ή μετά το συμβούλιο κορυφής τον Δεκέμβριο;
Δ. Δρούτσας: Εμείς την αποστολή αυτής της επιστολής του κ. Ερντογάν προς τον Έλληνα πρωθυπουργό την ερμηνεύουμε με θετικό τρόπο, ότι πρόκειται για την έκφραση της βούλησης της Τουρκίας και του ίδιου του Τούρκου πρωθυπουργού να συμμετάσχει σ' αυτόν τον δρόμο της συνεργασίας που εμείς θέλουμε να ανοίξουμε πάλι με την Τουρκία. Είναι, νομίζω, ένα θετικό δείγμα αυτή η ανταπόκριση. Θα υπάρξει βεβαίως και ανάλογη απάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού σ' αυτή την επιστολή μέσα στις επόμενες μέρες. Εμείς προετοιμαζόμαστε σοβαρά, μελετάμε όλα τα θέματα σοβαρά και με τον απαραίτητο χρόνο, δεν βιαζόμαστε. Εχω πει και στο παρελθόν: όποιος βιάζεται σκοντάφτει. Η Ελλάδα επιθυμεί αυτή τη συνεργασία, αλλά η κάθε συνεργασία έχει και τις προϋποθέσεις της, απαιτεί τη σωστή προετοιμασία. Δεν βιαζόμαστε• η άλλη πλευρά, το τονίζω, η Τουρκία είναι εκείνη η οποία πρέπει να δείξει απτά αποτελέσματα, η Τουρκία είναι εκείνη η οποία έχει αναλάβει συγκεκριμένες υποχρεώσεις, επειδή αναφερθήκατε και στην ημερομηνία του Δεκεμβρίου, απέναντι και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αρα εάν η Τουρκία είναι έτοιμη να δείξει απτές κινήσεις υλοποίησης των υποχρεώσεών της, εμείς είμαστε οι πρώτοι οι οποίοι αυτό βεβαίως θα το δούμε με ικανοποίηση. Το πότε θα γίνει μια τέτοια συνάντηση ή ακόμα και μια επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Ελλάδα, αυτό είναι θέμα το οποίο θα το εξετάσουμε όταν τα πράγματα είναι ώριμα, όταν μια τέτοια επίσκεψη πραγματικά θα έχει και νόημα, διότι θα μπορέσει να έχει και κάποια αποτελέσματα.
- Ομως, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, η επανάληψη ενός διμερούς διαλόγου γίνεται κάτω από ένα πρόσθετο βάρος (πέραν των γκρίζων ζωνών)... Αυτή τη στιγμή η Τουρκία, απέναντι στην Ελλάδα και απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση, κατ' ουσίαν επιχειρεί εμπράκτως και συστηματικώς να αποκόψει από την ελληνική κυριαρχία, για να μην πω απονεκρώσει από την Ε.Ε., μια ευρεία περιοχή του Αιγαίου, δηλαδή την περιοχή του Φαρμακονησίου και του Αγαθονησίου. Θα θέσετε μήπως συγκεκριμένες προϋποθέσεις;
Δ. Δρούτσας: Κοιτάξτε, νομίζω ότι εμείς έχουμε μιλήσει και μιλάμε και πάντα θα μιλάμε με καθαρό τρόπο - καθαρές κουβέντες είναι απαραίτητες και εμείς χρησιμοποιούμε καθαρές κουβέντες. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη είπε τα πράγματα με το όνομά τους. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει και βεβαίως δεν κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, έχουμε πει με ξεκάθαρο τρόπο και δημοσίως στην Τουρκία ποια είναι η κατάσταση, τι θεωρεί η Ελλάδα ότι η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί και να κάνει, και αυτό ακριβώς είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο εμείς κάνουμε και θα κάνουμε την όποια κίνησή μας.
-Μήπως σχεδιάζετε επίσκεψη στα Σκόπια το επόμενο διάστημα;
Δ. Δρούτσας: Η ελληνική θέση είναι απολύτως γνωστή. Σε ό,τι αφορά την ενταξιακή προοπτική των Σκοπίων, αυτή δεν νοείται για μας χωρίς την προηγούμενη επίλυση του θέματος της ονομασίας. Η Ελλάδα μπορεί και θέλει, εφ' όσον λύσουμε το θέμα της ονομασίας, να βοηθήσει σε όλα τα επίπεδα τα Σκόπια, ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή τους πορεία και όπως έχω πει επανειλημμένως, η κυβέρνηση βλέπει τα πράγματα με ανοιχτό μυαλό, τα εξετάζει με σοβαρότητα και μελετά όλες τις δυνατότητες.
Δημοσίευση σχολίου