Στοϊλόπουλος Βασίλης
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποκτάει νέα και ιδιαίτερη σημασία η διακηρυγμένη πρόθεση των ΗΠΑ –μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης– να διατηρήσει με κάθε τίμημα την “παγκόσμια ηγεμονία”. Η πρόθεση αυτή στηρίζεται κυρίως στο “δόγμα” της αποτροπής ανάδειξης ηγεμονιών στην περιοχή της Ευρασίας (U.S. Role in the World: Background and Issues for Congress, Updated January 19, 2021) και στην πεποίθηση ότι «η Αμερική δεν είναι μόνο η πρώτη πραγματικά παγκόσμια δύναμη, αλλά και η τελευταία» σύμφωνα με τον Μπρεζίνσκι (“Η Μεγάλη Σκακιέρα. Η αμερικανική υπεροχή και οι γεωστρατηγικές της επιταγές”, 1998).
Στο πλαίσιο αυτό το μεγάλο ερώτημα που τίθεται σήμερα, ειδικά μετά τη ρωσική εισβολή, είναι πως αντιλαμβάνεται η διεθνής κοινότητα αυτήν την σταθερή φιλοδοξία των ΗΠΑ (και των συμμάχων της) και πως μπορεί να προσαρμοστεί σε αυτήν και μάλιστα σ΄ έναν πολύ ασταθή πλέον κόσμο της ανάδυσης νέων εθνικισμών και νέων παιχτών. Ο πρώην Αμερικανός Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Ζμπίγκνιου Μπρεζίσνσκι ανέλυσε με διεισδυτικό τρόπο σε διάφορα βιβλία του τις γεωστρατηγικές φιλοδοξίες των ΗΠΑ στην Ευρασία.
Έγραφε, συνοπτικά: «Η μοίρα της Ουκρανίας και του Αζερμπαϊτζάν είναι σημαντική για την Αμερική… Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προσφέρει στη Ρωσία την ευκαιρία να επανορθώσει λάθη του παρελθόντος… Η Ευρασία είναι ο χώρος όπου τελικά θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένας πιθανός αντίπαλος των ΗΠΑ, ως αντίπαλη παγκόσμια δύναμη… Δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς το ενδεχόμενο ενός μεγάλου ευρωπαϊκού αναπροσανατολισμού, που θα είχε ως αποτέλεσμα, είτε μια γερμανορωσική συμφωνία, είτε μια γαλλορωσική συμμαχία».
Ο εφιάλτης του Μπρεζίνσκι…
Για τον Μπρεζίνσκι, όμως, το “εφιαλτικό” σενάριο και η μεγαλύτερη απειλή για τα αμερικανικά συμφέροντα στην Ευρασία αποτελούν περιφερειακές «αντιηγεμονικές συμμαχίες», με το «πιο επικίνδυνο σενάριο» έναν μεγάλο συνασπισμό μεταξύ Κίνας, Ρωσίας και Ιράν. Σήμερα, ο “εφιάλτης” του Μπρεζίνσκι μοιάζει να γίνεται πραγματικότητα: Στις 19 Ιανουαρίου 2022, δυο εβδομάδες πριν τη συνάντηση Σι Τζινπίνγκ-Πούτιν στις 4 Φεβρουαρίου στο Πεκίνο και σχεδόν ένα μήνα πριν την αναγνώριση των δύο “Λαϊκών Δημοκρατιών” του Ντονμπάς και την ρωσική εισβολή, ο Πούτιν έλαβε από τον Ιρανό πρόεδρο Ebrahim Raisi ένα σχέδιο συνθήκης για τη «στρατηγική συνεργασία» μεταξύ Ιράν και Ρωσίας. Επιπλέον, το Ιράν γίνεται πλέον και μέλος (από παρατηρητής) του ευρωασιατικού “Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης” (SCO).
Ο “ασκός του Αιόλου”, που οδήγησε και στην τωρινή ρωσική εισβολή, άνοιξε ήδη το μακρινό 1997. Τότε ο Μπιλ Κλίντον, σύμβουλος του οποίου ήταν ο Μπρεζίνσκι, είχε αποφασίσει και οι λοιποί Ευρωπαίοι είχαν συμφωνήσει, την διεύρυνση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Εκείνη η απόφαση είχε επιβεβαιώσει εκείνους τους αναλυτές που θεωρούσαν πως μια τέτοια πράξη θα ήταν τελικά το μεγαλύτερο στρατηγικό λάθος των ΗΠΑ στις τελευταίες δεκαετίες και θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε αντισυσπειρώσεις και αντιδράσεις.
Υ.Γ. Στον “Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης” ανήκουν η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, η Ρωσία, η Ινδία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Πακιστάν. Καθεστώς παρατηρητή έχουν το Ιράν, η Αίγυπτος, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, το Αφγανιστάν, η Μογγολία και η Λευκορωσία. Οι “εταίροι διαλόγου” του εν λόγω Οργανισμού είναι η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, η Καμπότζη, το Νεπάλ, η Σρι Λάνκα και η Τουρκία. Προσκεκλημένοι συμμετέχοντες είναι το Τουρκμενιστάν, το ASEAN, CIS, ο Οργανισμός Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας και η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Κράτη που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για πλήρη συμμετοχή στον “Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης” είναι η Αίγυπτος, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, το Μπαγκλαντές και η Συρία.
Δημοσίευση σχολίου