Βασίλης Νέδος
Η εξέλιξη της ουκρανικής κρίσης αποτελεί στην πραγματικότητα μια ευκαιρία αφύπνισης όλων όσοι επαφίενται στις βεβαιότητες που είχε δημιουργήσει επί σχεδόν οκτώ δεκαετίες η δυτική αρχιτεκτονική ασφαλείας. Οι Αμερικανοί αναγκάστηκαν να στρέψουν ξανά το βλέμμα τους στην Ευρώπη, αντιλαμβανόμενοι το κενό ασφαλείας. Οι Γάλλοι –όπως φάνηκε και από τη χθεσινή συνάντηση του Εμανουέλ Μακρόν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα– επιχειρούν να αναλάβουν κάποιο ρόλο, δίχως να είναι σαφές αν μπορούν να σηκώσουν αυτό το βάρος μόνοι. Οι Βρετανοί, αναγκασμένοι πλέον από τη νέα «υπέροχη απομόνωση», αυτοπροβάλλονται προς τους Αμερικανούς ως ο πιο αξιόπιστος υπερατλαντικός εταίρος, ενώ προχωρούν σε συζητήσεις για περιφερειακά σχήματα συνεργασίας που θυμίζουν άλλες εποχές, όπως αυτό με την Ουκρανία και την Πολωνία. Οι Γερμανοί, στερούμενοι πλήρως σκληρής ισχύος, επιχειρούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στα οικονομικά συμφέροντα που κρατούν τη χώρα ως την τέταρτη πλουσιότερη στον πλανήτη και στην ανάγκη προσαρμογής σε έναν κόσμο ολοένα και πιο αναθεωρητικό και επιθετικό.Η Μόσχα, όπως ήταν αναμενόμενο, συζητάει ξεχωριστά με κάθε μία από τις ευρωπαϊκές χώρες, επιχειρώντας να κατακερματίσει την Ευρώπη, να διαλύσει το δυτικό μέτωπο σε πολλά αντικρουόμενα μικροσυμφέροντα. Η στάση αυτή είναι μάλλον αναμενόμενη, καθώς πολλές μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες προτιμούν κάποια συνεννόηση με τη Ρωσία παρά μια σκληρή γραμμή αντιπαράθεσης. Ευρισκόμενη πάντα στα όρια μεταξύ τριών κόσμων, η Αγκυρα είναι για ακόμη μία φορά στην πλευρά των ωφελημένων, καθώς η σταθερή, συμβιωτική σχέση της με τη Μόσχα παραμένει ισχυρή όσο ποτέ, ενώ οι αφελείς, δήθεν μακρόπνοοι «στρατηγικοί» δρώντες θεωρούν ότι η Τουρκία παραμένει αγκιστρωμένη στη Δύση. Αυτή η λανθασμένη ανάλυση στη Δύση δεν είναι καινούργια, έχει βαθιές, μακραίωνες ιστορικές ρίζες. Είναι μια στρατηγική παρανόηση που έχει επανειλημμένως βυθίσει την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, Βόρειας Αφρικής και Μέσης Ανατολής σε αιματηρές περιπέτειες.
Η Ευρώπη για σχεδόν οκτώ δεκαετίες έγινε από προπύργιο του ελεύθερου κόσμου απέναντι στον κομμουνισμό, εν συνεχεία μοντέλο ευημερίας και ειρήνης. Ολα αυτά υπό δύο προϋποθέσεις, πρώτον, την εγγύηση της εξωτερικής ασφάλειάς της από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις και, δεύτερον, την απουσία σοβαρών διεθνών ανταγωνισμών. Η στροφή του αμερικανικού βλέμματος προς τον Ειρηνικό και η άνοδος περιφερειακών ανταγωνισμών έδωσαν την ευκαιρία σε παλαιούς περιφερειακούς δρώντες να θέσουν την αξιοζήλευτη θέση της Ευρώπης προς αμφισβήτηση. Μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις δίχως τις χειροπιαστές εγγυήσεις που παρέχουν οι ΗΠΑ; Κάποτε μπορεί. Προς το παρόν, όμως, όχι.
Δημοσίευση σχολίου