Οι πωλήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Άγκυρας στο Κίεβο έχουν εξοργίσει τη Μόσχα. Μια στρατιωτική κλιμάκωση μέσα και γύρω από την Ουκρανία θα έθετε σε κίνδυνο τη σχέση της Τουρκίας με τη Ρωσία, θα μείωνε τη συμμετοχή της σε επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, ή και τα δύο.
Για την Τουρκία, η επίτευξη μιας νέας ισορροπίας μεταξύ Ρωσίας και Δύσης είναι μια λεπτή πράξη που μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη καταστροφή στην Μαύρη θάλασσα.
Η στρατιωτική βιομηχανία της Τουρκίας έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια και έχει αρχίσει να παράγει μερικούς από τους πιο κρίσιμους εξοπλισμούς της. Πρόθεση είναι να επιτευχθεί αυτάρκεια το συντομότερο δυνατό και να χρησιμοποιηθεί ή να εξαχθεί αυτό το όπλο ως εργαλείο επιρροής στη διεθνή σκηνή.
"Όσο κατανοητό κι αν είναι αυτή η πολιτική, είναι δύσκολο να είναι διαχειρίσιμη σε ταραχώδεις καιρούς, και ειδικά στην Κρίση Ρωσίας-ΗΠΑ, την οποία βιώνουμε τώρα", αναφέρει ο Μαρκ Πιερίνι ειδικός του ινστιτούτου Carnegie Europe.
Η Τουρκία, επειδή είναι χώρα του ΝΑΤΟ και επειδή η Ρωσία έχει μια στρατηγική σχέση μαζί της από το 2016 για να αντιμετωπίσει την αντιπυραυλική άμυνα του ΝΑΤΟ, οι αποφάσεις της Άγκυρας παρακολουθούνται προσεκτικά στη Μόσχα, την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες σε περίπτωση κλιμάκωσης της κρίσης Ουκρανίας-Ρωσίας.
![]()
Πρώτον, η Ουκρανία αγόρασε τουρκικής κατασκευής εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 και τα έχει ήδη χρησιμοποιήσει για να χτυπήσει τις φιλορωσικές αυτονομιστικές δυνάμεις στο Ντονιέντσκ.
Αυτό προκάλεσε έντονη αντίδραση από τη Μόσχα. Η συνέχιση τέτοιων πωλήσεων, συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών και των αποστολών συντήρησης, δημιουργεί πλέον τον πρόσθετο κίνδυνο ρωσικών επιδρομών εναντίον ουκρανικών βάσεων που χρησιμοποιούν τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Από την άλλη πλευρά, ως επιβεβαίωση της υποστήριξης της Τουρκίας προς την Ουκρανία, αυτό το είδος στρατιωτικής συνεργασίας ενισχύει τη θέση της Τουρκίας ως μέλους του ΝΑΤΟ.
Δεύτερον, μια πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας σε κυρώσεις του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας, θα επηρέαζε βαθιά την αντίληψη του Κρεμλίνου για τη θέση της Άγκυρας.
Όπως φαίνεται σε άλλες αποφάσεις του ΝΑΤΟ, η Τουρκία θα είχε φυσικά το δικαίωμα να περιορίσει τη συμμετοχή της σε ορισμένες πτυχές του καθεστώτος κυρώσεων ή ακόμη και να εξαιρεθεί, αλλά η πολιτική ζημιά θα ήταν ακόμα σημαντική στα μάτια τόσο της Μόσχας όσο και της Ουάσιγκτον.
Τρίτον, οι δραστηριότητες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα και πάνω από την Ουκρανία είναι βέβαιο ότι θα ενταθούν για σκοπούς πληροφοριών και αποτροπής, θέτοντας το ζήτημα της συμμετοχής της Τουρκίας, για παράδειγμα, σε συνδυασμένες επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στη θάλασσα ή στον αέρα.
Θα επιτρέψει η Άγκυρα στις φρεγάτες ή στα αεροσκάφη της να συμμετάσχουν σε τέτοιες επιχειρήσεις;
Αυτή η ερώτηση αντικατοπτρίζει την πολύπλευρη σχέση μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, που περιγράφεται επίσης ως «σύνθετη», αφού η Άγκυρα θα υπέφερε με πολλούς τρόπους από την επιδείνωση της κρίσης Ουκρανίας-Ρωσίας.
Η Μόσχα έχει τις εξής επιλογές:
Α. Δράση κατά του τουρκικού στρατιωτικού εξοπλισμού που χρησιμοποιεί η Ουκρανία.
Β. οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία (απαγόρευση Ρώσων τουριστών και εισαγωγών γεωργικών προϊόντων).
Γ. Μια πιο σκληρή στάση στη βόρεια Συρία κατά των τουρκικών στρατευμάτων και των φιλότουρκων Σύριων κοντά στα τουρκικά σύνορα.
Οι ταχυδακτυλουργικές σχέσεις με το Κρεμλίνο, τον Λευκό Οίκο και το ΝΑΤΟ έχουν περιγραφεί εύστοχα ως «η μεγαλύτερη πρόκληση του Ερντογάν μέχρι τώρα» και έχουν προκαλέσει αρκετά προβλήματα.
Υπάρχει όμως και η μεγαλύτερη εικόνα. Η Άγκυρα έχει κάνει μια πολιτική επιλογή για να επιτύχει μια νέα ισορροπία μεταξύ της εβδομήνταχρονης συμμετοχής της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και των νέων στρατηγικών της δεσμών με τη Μόσχα.
Μια ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα έθετε αναπόφευκτα υπό αμφισβήτηση αυτή την πολιτική εξισορρόπησης.
Ο επιδιωκόμενος διπλωματικός ρόλος της Άγκυρας διακυβεύεται σοβαρά, διότι ποια θα ήταν η απάντηση στο ερώτημα, στο εάν η Μόσχα θα δεχόταν τον μεσολαβητικό ρόλο της Άγκυρας, εφόσον ο τουρκικός στρατός συνέβαλε στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, στη Μαύρη Θάλασσα;
Σύμφωνα με την αντίληψή της για εχθρική περικύκλωση από το ΝΑΤΟ, η Ρωσία χρησιμοποίησε επιτυχώς την Τουρκία την περίοδο 2019-21 για να κερδίσει πόντους εναντίον του ΝΑΤΟ πουλώντας στην Άγκυρα ρωσικούς πυραύλους S-400, και εμποδίζοντας οποιαδήποτε μελλοντική πώληση συστημάτων Patriot, αποτρέποντας και την προγραμματισμένη πώληση τουλάχιστον 100 μαχητικών stealth F-35.
Για το Κρεμλίνο, αυτό ήταν μια θετική αλλαγή του παιχνιδιού στη νότια πλευρά του, αλλά τώρα βλέπει τουρκικής κατασκευής μη επανδρωμένα αεροσκάφη να χρησιμοποιούνται εναντίον του στο Ντονιέτσκ και σύντομα θα μπορούσε να δει την Τουρκία να συνδέεται με κυρώσεις και στρατιωτικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ.
Η Μόσχα πιθανότατα θα αντιμετωπίσει τις κινήσεις της Άγκυρας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, για παράδειγμα ασκώντας πίεση κατά της αυξημένης τουρκικής ναυτικής παρουσίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Θα θελήσει όμως να συνεχίσει τη σχέση της με την Τουρκία στην αντιπυραυλική άμυνα, αλλά και σε τομείς όπως η Λιβύη, οι χώρες της υποσαχάριας Αφρικής ( Μάλι);
Στα μάτια των συμμάχων του ΝΑΤΟ, η Τουρκία χρειάζεται να επιλύσει το θέμα των πυραύλων S-400, ενώ θεωρείται ότι παίζει το ρόλο ενός πιστού συμμάχου στην αντιπαράθεση για την Ουκρανία ως μέσο αποκατάστασης των προβλημάτων με την Ουάσιγκτον.
Η αξιοσημείωτη πρόοδος των Τούρκων στην κατασκευή drone, με αποδεδειγμένες επιδόσεις στη Λιβύη, τη Συρία, το Αζερμπαϊτζάν και την Ουκρανία, αποδεικνύεται ταυτόχρονα πολιτική ευλογία και κατάρα.
Ενώ ενισχύει τη θέση της χώρας στη διεθνή σκηνή, προκαλεί κριτική και προκαλεί εκκλήσεις για μια προσεκτικά σχεδιασμένη πολιτική.
Πιο ουσιαστικά, δεδομένης της λεπτής οικονομικής και πολιτικής κατάστασης, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει την κρίση Ουκρανίας-Ρωσίας για να καυχηθεί για τις αυξημένες στρατιωτικές δυνατότητές της χώρας του, την πολιτική της σχέση τόσο με τη Δύση όσο και με τη Ρωσία και τις διαμεσολαβητικές του ικανότητες.
Τα πιθανά εγχώρια οφέλη είναι εύκολα κατανοητά, αλλά οι κίνδυνοι στη διεθνή σκηνή είναι τεράστιοι.
Για την Τουρκία, η επίτευξη μιας νέας ισορροπίας μεταξύ Ρωσίας και Δύσης εξακολουθεί να είναι μια λεπτή πράξη που απαιτεί ταχυδακτυλουργικές κινήσεις και η Ουκρανία είναι τώρα μια κρίσιμη δοκιμασία”, αναφέρει ο ίδιος.
"Όσο κατανοητό κι αν είναι αυτή η πολιτική, είναι δύσκολο να είναι διαχειρίσιμη σε ταραχώδεις καιρούς, και ειδικά στην Κρίση Ρωσίας-ΗΠΑ, την οποία βιώνουμε τώρα", αναφέρει ο Μαρκ Πιερίνι ειδικός του ινστιτούτου Carnegie Europe.
Η Τουρκία, επειδή είναι χώρα του ΝΑΤΟ και επειδή η Ρωσία έχει μια στρατηγική σχέση μαζί της από το 2016 για να αντιμετωπίσει την αντιπυραυλική άμυνα του ΝΑΤΟ, οι αποφάσεις της Άγκυρας παρακολουθούνται προσεκτικά στη Μόσχα, την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες σε περίπτωση κλιμάκωσης της κρίσης Ουκρανίας-Ρωσίας.
Πρώτον, η Ουκρανία αγόρασε τουρκικής κατασκευής εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 και τα έχει ήδη χρησιμοποιήσει για να χτυπήσει τις φιλορωσικές αυτονομιστικές δυνάμεις στο Ντονιέντσκ.
Αυτό προκάλεσε έντονη αντίδραση από τη Μόσχα. Η συνέχιση τέτοιων πωλήσεων, συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών και των αποστολών συντήρησης, δημιουργεί πλέον τον πρόσθετο κίνδυνο ρωσικών επιδρομών εναντίον ουκρανικών βάσεων που χρησιμοποιούν τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Από την άλλη πλευρά, ως επιβεβαίωση της υποστήριξης της Τουρκίας προς την Ουκρανία, αυτό το είδος στρατιωτικής συνεργασίας ενισχύει τη θέση της Τουρκίας ως μέλους του ΝΑΤΟ.
Δεύτερον, μια πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας σε κυρώσεις του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας, θα επηρέαζε βαθιά την αντίληψη του Κρεμλίνου για τη θέση της Άγκυρας.
Όπως φαίνεται σε άλλες αποφάσεις του ΝΑΤΟ, η Τουρκία θα είχε φυσικά το δικαίωμα να περιορίσει τη συμμετοχή της σε ορισμένες πτυχές του καθεστώτος κυρώσεων ή ακόμη και να εξαιρεθεί, αλλά η πολιτική ζημιά θα ήταν ακόμα σημαντική στα μάτια τόσο της Μόσχας όσο και της Ουάσιγκτον.
Τρίτον, οι δραστηριότητες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα και πάνω από την Ουκρανία είναι βέβαιο ότι θα ενταθούν για σκοπούς πληροφοριών και αποτροπής, θέτοντας το ζήτημα της συμμετοχής της Τουρκίας, για παράδειγμα, σε συνδυασμένες επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στη θάλασσα ή στον αέρα.
Θα επιτρέψει η Άγκυρα στις φρεγάτες ή στα αεροσκάφη της να συμμετάσχουν σε τέτοιες επιχειρήσεις;
Αυτή η ερώτηση αντικατοπτρίζει την πολύπλευρη σχέση μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, που περιγράφεται επίσης ως «σύνθετη», αφού η Άγκυρα θα υπέφερε με πολλούς τρόπους από την επιδείνωση της κρίσης Ουκρανίας-Ρωσίας.
Η Μόσχα έχει τις εξής επιλογές:
Α. Δράση κατά του τουρκικού στρατιωτικού εξοπλισμού που χρησιμοποιεί η Ουκρανία.
Β. οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία (απαγόρευση Ρώσων τουριστών και εισαγωγών γεωργικών προϊόντων).
Γ. Μια πιο σκληρή στάση στη βόρεια Συρία κατά των τουρκικών στρατευμάτων και των φιλότουρκων Σύριων κοντά στα τουρκικά σύνορα.
Οι ταχυδακτυλουργικές σχέσεις με το Κρεμλίνο, τον Λευκό Οίκο και το ΝΑΤΟ έχουν περιγραφεί εύστοχα ως «η μεγαλύτερη πρόκληση του Ερντογάν μέχρι τώρα» και έχουν προκαλέσει αρκετά προβλήματα.
Υπάρχει όμως και η μεγαλύτερη εικόνα. Η Άγκυρα έχει κάνει μια πολιτική επιλογή για να επιτύχει μια νέα ισορροπία μεταξύ της εβδομήνταχρονης συμμετοχής της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και των νέων στρατηγικών της δεσμών με τη Μόσχα.
Μια ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα έθετε αναπόφευκτα υπό αμφισβήτηση αυτή την πολιτική εξισορρόπησης.
Ο επιδιωκόμενος διπλωματικός ρόλος της Άγκυρας διακυβεύεται σοβαρά, διότι ποια θα ήταν η απάντηση στο ερώτημα, στο εάν η Μόσχα θα δεχόταν τον μεσολαβητικό ρόλο της Άγκυρας, εφόσον ο τουρκικός στρατός συνέβαλε στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, στη Μαύρη Θάλασσα;
Σύμφωνα με την αντίληψή της για εχθρική περικύκλωση από το ΝΑΤΟ, η Ρωσία χρησιμοποίησε επιτυχώς την Τουρκία την περίοδο 2019-21 για να κερδίσει πόντους εναντίον του ΝΑΤΟ πουλώντας στην Άγκυρα ρωσικούς πυραύλους S-400, και εμποδίζοντας οποιαδήποτε μελλοντική πώληση συστημάτων Patriot, αποτρέποντας και την προγραμματισμένη πώληση τουλάχιστον 100 μαχητικών stealth F-35.
Για το Κρεμλίνο, αυτό ήταν μια θετική αλλαγή του παιχνιδιού στη νότια πλευρά του, αλλά τώρα βλέπει τουρκικής κατασκευής μη επανδρωμένα αεροσκάφη να χρησιμοποιούνται εναντίον του στο Ντονιέτσκ και σύντομα θα μπορούσε να δει την Τουρκία να συνδέεται με κυρώσεις και στρατιωτικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ.
Η Μόσχα πιθανότατα θα αντιμετωπίσει τις κινήσεις της Άγκυρας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, για παράδειγμα ασκώντας πίεση κατά της αυξημένης τουρκικής ναυτικής παρουσίας στη Μαύρη Θάλασσα.
Θα θελήσει όμως να συνεχίσει τη σχέση της με την Τουρκία στην αντιπυραυλική άμυνα, αλλά και σε τομείς όπως η Λιβύη, οι χώρες της υποσαχάριας Αφρικής ( Μάλι);
Στα μάτια των συμμάχων του ΝΑΤΟ, η Τουρκία χρειάζεται να επιλύσει το θέμα των πυραύλων S-400, ενώ θεωρείται ότι παίζει το ρόλο ενός πιστού συμμάχου στην αντιπαράθεση για την Ουκρανία ως μέσο αποκατάστασης των προβλημάτων με την Ουάσιγκτον.
Η αξιοσημείωτη πρόοδος των Τούρκων στην κατασκευή drone, με αποδεδειγμένες επιδόσεις στη Λιβύη, τη Συρία, το Αζερμπαϊτζάν και την Ουκρανία, αποδεικνύεται ταυτόχρονα πολιτική ευλογία και κατάρα.
Ενώ ενισχύει τη θέση της χώρας στη διεθνή σκηνή, προκαλεί κριτική και προκαλεί εκκλήσεις για μια προσεκτικά σχεδιασμένη πολιτική.
Πιο ουσιαστικά, δεδομένης της λεπτής οικονομικής και πολιτικής κατάστασης, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει την κρίση Ουκρανίας-Ρωσίας για να καυχηθεί για τις αυξημένες στρατιωτικές δυνατότητές της χώρας του, την πολιτική της σχέση τόσο με τη Δύση όσο και με τη Ρωσία και τις διαμεσολαβητικές του ικανότητες.
Τα πιθανά εγχώρια οφέλη είναι εύκολα κατανοητά, αλλά οι κίνδυνοι στη διεθνή σκηνή είναι τεράστιοι.
Για την Τουρκία, η επίτευξη μιας νέας ισορροπίας μεταξύ Ρωσίας και Δύσης εξακολουθεί να είναι μια λεπτή πράξη που απαιτεί ταχυδακτυλουργικές κινήσεις και η Ουκρανία είναι τώρα μια κρίσιμη δοκιμασία”, αναφέρει ο ίδιος.
Δημοσίευση σχολίου