Eίναι ευάλωτη και το ξέρει. Η Ελλάδα από την άλλη έχει ένα παράθυρο ευκαιρίας.
Δρ. Φάνης Τσουλουχάς*Τελευταία παρατηρούμε ένα πακτωλό εξαιρετικά προκλητικών δηλώσεων και απειλών από Τούρκους αξιωματούχους, αρχής γενομένης από τον κ. Ερντογάν, συνεπικουρουμένου από τον κ. Μπαχτσελί, τον κ. Τσαβούσογλου, τον κ. Ακάρ κ.λ.π., με απειλές του τύπου «μην τολμήσετε.» Οι δε απειλές συνοδεύονται από εντατικές υπερπτήσεις πάνω από Ελληνικά νησιά και άλλες παραβιάσεις ή κολυμβητικές αστειότητες.
Δύο είναι τα αίτια αυτού του πακτωλού:
Πρώτον, είναι πάγια τακτική της Τουρκίας να προσπαθεί να εξάγει τα ουκ ολίγα προβλήματά της ή να προσπαθεί να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη στην Τουρκία μέσω εθνικόφρονων κορωνών.
Ο δεύτερος λόγος όμως είναι λίγο πιο εμφανώς πρωτόγνωρος για την Τουρκία, ενώ μέχρι τώρα ήταν διακριτικά άδηλος. Ο λόγος αυτός είναι ότι η Τουρκία φοβάται.
Τι φοβάται η Τουρκία; Φοβάται την επέκταση των Ελληνικών χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου στα 12 ναυτικά μίλια, που θα σήμαινε game over για το παραμύθι της «Γαλάζιας Πατρίδας.» Φοβάται όμως και την Αμερική που έχει δείξει έκδηλο ενδιαφέρον στον έλεγχο των στενών γνωρίζοντας ότι η Τουρκία πλέον είναι αναξιόπιστος εταίρος, με ότι αυτό συνεπάγεται, και γνωρίζοντας ότι η Ρωσία επεκτείνεται στη μέση Ανατολή και όχι μόνο.
Παρότι η Τουρκία δεν είναι διπλωματικά απομονωμένη, και τούτο διότι τα συμφέροντα κάποιων μεγάλων παικτών συνάδουν με τα συμφέροντα της Τουρκίας σε κάποιο βαθμό, η Ελλάδα είχε κάποιες σημαντικές διπλωματικές/πολιτικές νίκες με καταλυτικούς αμυντικούς βραχίονες, τουλάχιστον όσον αφορά τις σχέσεις της με τη Γαλλία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Από την άλλη μεριά, η Τουρκία αυτοπυροβολήθηκε με τους S-400, την προσέγγιση με Ρωσία, Ιράν και αυταρχικά καθεστώτα, και με τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που ο ίδιος ο κ. Ερντογάν μονήρως δημιούργησε. Επί παραδείγματι, η υποτίμηση της Τουρκικής λίρας και ο σθεναρός πληθωρισμός προεκλήθη από την αλόγιστη έκδοση νέου χρήματος και την εμμονή στα χαμηλά επιτόκια, ενώ η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας στην Τουρκία κατέστη αίολη.
Η προσπάθεια ενοποίησης όλων των οιονεί Τουρκογενών κρατών δεν μπορεί να αφήνει αδιάφορη ούτε τις ΗΠΑ, ούτε τη Ρωσία. Το ίδιο ισχύει και με τις επεκτατικές διαθέσεις της Τουρκίας στη Συρία, τη Λιβύη και το Ιράκ.
Η εφαρμογή του νόμου CAATSA των ΗΠΑ οδήγησε την Τουρκία χωρίς αεροπλάνα νέα γενιάς, χωρίς ανταλλακτικά για τα F-16, και χωρίς μηχανές για τα σχεδιαζόμενα ελικόπτερα και αεροπλάνα. Ταυτοχρόνως η Τουρκία έκανε ορκισμένους εχθρούς σε όλη τη γειτονιά της. Μεγάλη η χάρη του κ. Ερντογάν.
Η Τουρκία είναι ευάλωτη, το ξέρει και φοβάται. Είναι λογικό να κάνει κανείς την υπόθεση εργασίας ότι η Ελλάδα πήρε πράσινο φως από τις ΗΠΑ για την επέκταση των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου στα 12 μίλια, και ότι εγγυήσεις για διέλευση δόθηκαν στον κ. Πούτιν κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Σότσι.
Το ανέβασμα της έντασης στις Τουρκικές απειλές καταδεικνύει τον Τουρκικό φόβο ότι το αναπόφευκτο έρχεται. Η Ελλάδα έχει ένα παράθυρο ευκαιρίαςπου θα ανοίξει όταν τα πρώτα Rafale φτάσουν στην Ελλάδα στις 19 Ιανουαρίου και είναι έτοιμα επιχειρησιακά, και θα κλείσει όταν η Τουρκία είτε αποκτήσει νέα αεροπλάνα από αλλού (με παραλαβή σε περίπου πέντε χρόνια), είτε κινητήρες στα υπό σχεδίαση αεροπλάνα «Τουρκικής» κατασκευής (με παραλαβή σε τουλάχιστον εφτά χρόνια υπό βέλτιστες συνθήκες). Ένας ευεργετικός παράγοντας αυτό το εξάμηνο είναι η Γαλλική προεδρία στο συμβούλιο της ΕΕ.
Η πολιτική κατευνασμού της Τουρκίας δεν έχει αποδώσει. Η Ελλάδα από την άλλη μεριά έχει αρχίσει να αποτινάζει το φοβικό της σύνδρομο έναντι της Τουρκίας, και τα δεσμά της οικονομικής κρίσης. Και ενώ η Ελλάδα φεύγει από την οικονομική κρίση, η Τουρκία εισέρχεται μία περίοδο οικονομικής και πολιτικής αστάθειας.
Στην απειλή της Τουρκίας να μην τολμήσει η Ελλάδα, η Ελλάδα μπορεί κάλλιστα να θυμάται ότι «ο τολμών νικά.»
*Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μερσέντ
Δημοσίευση σχολίου