Ο πρόεδρος Τραμπ προκάλεσε μια ευχάριστη έκπληξη και σόκαρε πολλούς εξωτερικούς παρατηρητές όταν ανακοίνωσε χθες στο επενδυτικό φόρουμ Σαουδικής Αραβίας-ΗΠΑ στο Ριάντ ότι διατάσσει την άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Συρίας.
Πραγματικά δεν θα έπρεπε να αποτελεί τέτοια έκπληξη, δεδομένου ότι η κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ, εναντίον της οποίας είχαν επιβληθεί οι κυρώσεις, είχε ανατραπεί στις αρχές Δεκεμβρίου 2024. Ωστόσο, σε σύγκριση με το πώς αντιμετώπιζε το θέμα το κατεστημένο της Ουάσινγκτον εδώ και χρόνια, μοιάζει με ριζική μετατόπιση. Παρά κάποιες ελλείψεις, είναι θετικό γεγονός ότι ο πρόεδρος Τραμπ ξεφεύγει από κάποιες από αρτηριοσκληρωτικές ομαδικές σκέψεις, όταν αυτό εξυπηρετεί το συμφέρον των ΗΠΑ.
Οι στόχοι των ΗΠΑ
Η Συρία μετά τον Άσαντ, ενώ είναι κάπως περιφερειακή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, εξακολουθεί να είναι καλύτερο να διατηρηθεί όσο το δυνατόν πιο ενωμένη με μια οικονομία που ανακάμπτει. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιο πιθανό να περιορίσει μόνη της τα απομεινάρια του Ισλαμικού Κράτους, κρατώντας παράλληλα μακριά τη ρωσική και την ιρανική επιρροή. Από την άποψη της Ουάσινγκτον, μια ιδανική Συρία θα σέβεται επίσης την κυριαρχία του Λιβάνου και δεν θα αποτελεί σοβαρή απειλή για το Ισραήλ.
Δεδομένης της έλλειψης επαρκών κεφαλαίων από αλλού, τα πλουσιότερα αραβικά κράτη του Κόλπου πρέπει να επενδύσουν στην οικονομική ανάκαμψη της Συρίας. Δεδομένης της γεωγραφίας της και της σουνιτικής πλειοψηφίας της Συρίας, η Τουρκία θα αποτελέσει επίσης σημαντικό εξωτερικό εταίρο για τη Συρία. Κατά συνέπεια, κάποιος βαθμός τουρκικής επιρροής είναι αναμενόμενος και δεν αντιβαίνει στα αμερικανικά συμφέροντα.
Κυρώσεις ή όχι κυρώσεις;
Στον απόηχο της απροσδόκητης πτώσης του Άσαντ, μεγάλο μέρος της συζήτησης στην Ουάσινγκτον έχει επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο η Συρία κυβερνάται στο εσωτερικό της. Σίγουρα δεν θα θέλαμε να δούμε εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή μια καθίζηση σε μια μαζική βίαιη τιμωρία των μειονοτήτων από το σουνιτικό ισλαμιστικό κίνημα, το οποίο κατέχει τώρα την εξουσία. Το κίνημα HTS του αλ Σαράα εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της διακυβέρνησης της Συρίας (πέραν του ότι διατηρεί τον χαρακτηρισμό «ξένη τρομοκρατική οργάνωση» από το Υπουργείο Εξωτερικών).
Μεγάλο μέρος της πρώιμης συζήτησης για τις κυρώσεις μετά την πτώση του Άσαντ επικεντρώθηκε στον ισλαμιστικό χαρακτήρα του HTS, προειδοποιώντας κατά της πλήρους άρσης των κυρώσεων, ενώ υποστήριζε στενές εξαιρέσεις για την κάλυψη της ανθρωπιστικής βοήθειας. Η κυβέρνηση Μπάιντεν θέσπισε αυτές τις εξαιρέσεις για την ενέργεια, τις ανθρωπιστικές προμήθειες και τα εμβάσματα τον Ιανουάριο.
Ωστόσο, οι περισσότερες από τις κυρώσεις βάσει του νόμου Caesar του 2020 επρόκειτο να παραμείνουν σε ισχύ έως το 2029. Πολλοί στο κατεστημένο της Ουάσινγκτον υποστήριξαν ότι η πλήρης ανακούφιση από τις κυρώσεις θα εξαρτιόταν από την εκπλήρωση μιας σειράς «κριτηρίων αναφοράς» για τη χρηστή διακυβέρνηση που θα έθεταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη, η οποία θα ήταν αναγκαστικά μια «μακρά διαδικασία», συμπεριλαμβανομένης της σύνταξης ενός νέου συντάγματος αποδεκτού από τις δυτικές δυνάμεις.
Διαλλακτικότητα
Η ανακούφιση από τις κυρώσεις έπρεπε να «κερδηθεί» από τη νέα συριακή κυβέρνηση. Αυτή ήταν σε μεγάλο βαθμό η αρχική προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ, παράλληλα με μια μέτρια μείωση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία. Η κυβέρνηση αλ Σαράα ήταν γενικά διαλλακτική στις αρχικές απαιτήσεις της διοίκησης Τραμπ, αλλά δήλωσε επίσης ότι κάποιες απαιτούσαν «αμοιβαίες συνεννοήσεις» σε σχέση με τη συριακή κυριαρχία.
Στην πράξη, μια πολιτική που βασιζόταν στο να εξαρτά την ανακούφιση από τις κυρώσεις από ένα σύνολο αλληλένδετων απαιτήσεων θα άφηνε τις κυρώσεις σε ισχύ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι αρχικές απαλλαγές από τις κυρώσεις, για έξι μήνες, έφεραν τρόφιμα και άλλες προμήθειες ανακούφισης στη Συρία, αλλά εξακολουθούν να αποκλείουν το είδος των μεγάλων επενδύσεων που απαιτούνται για να μπει η συριακή οικονομία στο δρόμο της ανάκαμψης.
Ειδικότερα, η Συρία χρειάζεται να επισκευάσει και να αντικαταστήσει κρίσιμες υποδομές, όπως αλυσίδες εφοδιασμού σταθμών παραγωγής ενέργειας, εξαγωγικές αγορές και διεθνείς τραπεζικές συνδέσεις. Χωρίς αυτές τις επενδύσεις, η συριακή οικονομία θα εξακολουθήσει απλώς να βρίσκεται σε μηχανική υποστήριξη. Εν τω μεταξύ, τους τελευταίους μήνες στο Ισραήλ έχει αυξηθεί η συζήτηση σχετικά με την ανάγκη να παραμείνει η Δαμασκός αδύναμη ή ενδεχομένως ακόμη και να διχοτομηθεί η Συρία.
Τα σχέδια του Ισραήλ
Το Ισραήλ, όπως είναι λογικό, προέβη σε ορισμένες ενέργειες για να πιέσει τα πλεονεκτήματά του στον απόηχο της αποδυναμωμένης Χεζμπολάχ και του εξόριστου Άσαντ. Κατέλαβε τον έλεγχο των εδαφών βόρεια και ανατολικά των υψωμάτων του Γκολάν και χρησιμοποίησε αεροπορικές επιδρομές για να καταστρέψει ό,τι είχε απομείνει από τη στρατιωτική υποδομή του καθεστώτος Άσαντ πριν η HTS μπορέσει να πάρει τον έλεγχό της.
Η ισραηλινή Δεξιά άρχισε επίσης να συζητά ακόμη και την επιδίωξη κάποιου είδους διαίρεσης της Συρίας, με τον υπουργό Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς να προτείνει ότι ο τρέχων πόλεμος θα μπορούσε να τελειώσει μόνο με τη διχοτόμηση της Συρίας. Το Ισραήλ έχει καλλιεργήσει στενότερους δεσμούς με τη μειονοτική κοινότητα των Δρούζων στις περιοχές νοτιοδυτικά της Δαμασκού όπου κυριαρχούν, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης αδειών εργασίας για τους Σύρους Δρούζους που αναζητούν εργασία στα Υψίπεδα του Γκολάν και της διευκόλυνσης μιας επίσκεψης Δρούζων κληρικών σε έναν ιερό χώρο στο Γκολάν.
Αυτό δεν θα ήταν ανησυχητικό, εκτός από τη συζήτηση περί διχοτόμησης, παράλληλα με την οποία φαίνεται να είναι μια προσπάθεια αποδυνάμωσης της Δαμασκού ή πιθανώς απόσπασης μιας περιοχής των Δρούζων από τον συριακό έλεγχο. Όπως υποδηλώνει δημοσίευμα της Washington Post, η κοινότητα των Δρούζων είναι διχασμένη ως προς το πώς να αντιδράσει, παγιδευμένη μεταξύ του Ισραήλ και των ισλαμιστών ηγετών που δεν είναι διατεθειμένη να εμπιστευτεί.
Σουνιτικός συντηρητισμός
Παρ’ όλα αυτά, η νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό ανταποκρίθηκε γενικά στις προσδοκίες όσον αφορά τη διατήρηση της σταθερότητας και την αποφυγή αντιποίνων μεγάλης κλίμακας κατά των θρησκευτικών μειονοτήτων, αν και απέτυχε να αποτρέψει τις επιθέσεις κατά της κοινότητας των Αλαουιτών τον Μάρτιο. Μπορεί κανείς να αγοράσει αλκοολούχο ποτό στη Δαμασκό και οι γυναίκες επιτρέπεται να κυκλοφορούν δημόσια χωρίς χιτζάμπ στις πιο κοσμοπολίτικες αστικές περιοχές.
Αυτές οι μετρήσεις δεν είναι, ωστόσο, οι πρωταρχικές κινητήριες δυνάμεις για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ο Σαράα δεν έχει τρομερά κίνητρα για τη μετάβαση στη δημοκρατία ή τη διεξαγωγή εκλογών, αν και έχει δεσμευτεί να το κάνει τελικά. Το προσωρινό σύνταγμα είναι ουσιαστικά ένα διάταγμα, και η προσωρινή κυβέρνηση δήλωσε ότι θα χρειαστούν τρία χρόνια για να συντάξει ένα σχέδιο αντικατάστασης. Ο ισλαμικός νόμος θα αποτελεί επίσης πηγή νομολογίας.
Κατά συνέπεια, θα ήταν αφελές να πιστεύει κανείς ότι η ηγεσία του αλ Σαράα θα οδηγήσει στη φιλελεύθερη δημοκρατία, όπως την αντιλαμβάνονται οι Δυτικοί. Στην καλύτερη περίπτωση, μπορούν να ελπίζουν σε μια πιο πλουραλιστική Συρία, η οποία όμως τελικά καθορίζεται από μια βασική γραμμή σουνιτικού συντηρητισμού. Αυτό είναι απίθανο να ικανοποιήσει τους φιλελεύθερους και τους νεοσυντηρητικούς που υποστηρίζουν ότι η πλήρης ανακούφιση από τις κυρώσεις θα πρέπει να εξαρτάται από την εκπλήρωση των «κριτηρίων αναφοράς» που έχουν τεθεί υπό δυτική κηδεμονία.
Ρεαλισμός
Ωστόσο, ο Τραμπ αποτίναξε την αδράνεια του πολιτικού κατεστημένου της Ουάσιγκτον και επέλεξε να ακολουθήσει μια ρεαλιστική προσέγγιση, ξεφεύγοντας από το αδιέξοδο των κυρώσεων. Η διατήρηση της Συρίας αδύναμης ή διαιρεμένης δεν θα εξυπηρετούσε τα αμερικανικά συμφέροντα με τον τρόπο που μπορεί να εξυπηρετήσει μια σταθερή και ενοποιημένη Συρία. Σε κάθε περίπτωση, η Συρία δεν θα έχει τους πόρους για να δημιουργήσει έναν στρατό ικανό να αποτελέσει σοβαρή απειλή για το Ισραήλ.
Τα πλούσια αραβικά κράτη του Κόλπου και οι επιχειρηματίες θα είναι σε θέση να επενδύσουν στην αποκατάσταση των υποδομών της Συρίας και στην οικοδόμηση μιας οικονομίας που δεν θα εξαρτάται από την ξένη βοήθεια. Οι δυτικοί παίκτες μπορεί τελικά να εμπλακούν και πάλι στην ανάπτυξη των φυσικών πόρων της Συρίας. Η Συρία θα είναι ελεύθερη να αναπτύξει το δικό της σύστημα διακυβέρνησης και απαλλαγμένη από παρεμβάσεις στην κυριαρχία της. Μόνο αυτές οι προϋποθέσεις θα αποτρέψουν τη Δαμασκό από το να πάει με το καπέλο στο χέρι στη Μόσχα ή την Τεχεράνη εις βάρος της περιφερειακής ειρήνης.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου