Κρεσέντσιο Σαντζίλιο
Με σταθερά, οργανικά και ορθολογικά βήματα ο Ερντογάν δίνει την εντύπωση πως σκοπεύει να προχωρήσει σε μια, κατά κάποιο τρόπο ανασύσταση του ενδόξου χαλιφάτου του Hārūn ar-Rāshīd, Αρούν αρ-Ρασίντ, της τότε λαμπρής Βαγδάτης του 8ου-90υ αιώνα.
Διότι δεν μπορεί κανείς να φανταστεί πως οργάνωσε και εκτέλεσε όλη αυτή τη «συριακή εκστρατεία» απλά και μόνο για έναν ιδεολογικό σκοπό: να εκδιώξει τον τρισκατάρατο εχθρό του Ασάντ και μετά να αποσυρθεί!
Το βλέμμα του Ερντογάν ανέκαθεν πηγαίνει μακριά, περισσότερο μακριά απ’ ό, τι δείχνουν τα κατά καιρούς «τετελεσμένα» που δημιουργεί.
Και στο σχέδιο του για το διηνεκές, που είναι ακριβώς η γνωστή «Γαλάζια Πατρίδα», πολύ πιθανόν τώρα να αρχίζει να προσθέτει και τη Συρία και το μέρος του Ιράκ που μέλλει να κατακτηθεί εν ευθέτω χρόνω «αν θέλει ο Αλλάχ».
Ένα νέο ισλαμικό χαλιφάτο, λοιπόν, όχι σαν το χαλιφάτο του ISIS αιματοβαμμένο με τα κομμένα κεφάλια, αλλά με μια νέα, πολιτισμική και πολιτιστική πατερναλιστική εξουσία προς αναβίωση της αίγλης του μεγαλύτερου αββασίδη ιστορικού χαλίφη του Ισλάμ.
Γνωρίζει ο Ερντογάν όμως ότι η προσπάθεια του θα συναντήσει έναν μόνο υπολογίσιμο εχθρό: τους Κούρδους της βόρειο-ανατολικής Συρίας και ότι μόνο χωρίς τη παρουσία τους εκεί θα μπορεί να θεμελιώσει στη πράξη τα προβλεπόμενα του επεκτατικού σχεδίου του.
Η εξάλειψη των Κούρδων επομένως για τους Τούρκους είναι το εκ των ων ουκ άνευ.
Απ’ την άλλη πλευρά οι Κούρδοι όταν αναγκάζονται να μάχονται είναι συνήθως μόνοι τους. Οι μόνοι που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν κάπως να αντισταθούν και να αποκρούσουν τον τουρκικό στρατό με τους πυραύλους του, τα τανκ, τα αεροπλάνα και τα drones είναι οι ομοεθνείς τους από το Ιράκ, απλά ως αντιπερισπασμό. Και οπωσδήποτε περισσότερο οι 2200 Αμερικανοί οι οποίοι σταθμεύουν στη περιοχή τους.
Δεν ξέρουμε όμως κατά πόσο αυτές οι δυνάμεις (θα) είναι ικανές να αναχαιτίσουν τα τουρκικά μπουλούκια. Από ποσοτική άποψη η ζυγαριά σίγουρα δεν γέρνει με το μέρος τους.
Το ερώτημα είναι εάν η βοήθεια (υπεράσπιση) των Αμερικανών όντως θα υπάρξει και εάν ναι, ενδεχομένως θα αυξηθεί για να μπορέσει να αντεπεξέλθει και ισορροπήσει τη τουρκική στρατιωτική υπεροπλία, ή απεναντίας με τη μια ή άλλη δικαιολογία θα εκλείψει εξ ολοκλήρου αφήνοντας τους Κούρδους να «τα βγάλουν πέρα» μόνοι τους, κάτι που αποκλείεται γνωρίζοντας τη δύναμη πυρός που παρουσιάζουν οι Τούρκοι, οι οποίοι Τούρκοι επιτίθενται πάντα μόνο στους πιο αδύναμους και ποτέ στους πιο ισχυρούς!
Όπως θα θυμόμαστε, επί πρώτης θητείας του ο Τραμπ (2019) είχε ασυγκίνητα εγκαταλείψει τους Κούρδους αποσύροντας τους Αμερικανούς στρατιώτες. Αυτή τη φορά, το 2025, θα συμβεί το ίδιο ή όχι; Ως τώρα ο Τραμπ δεν «άνοιξε τα χαρτιά» του με σαφή τρόπο. Αλλά πού θα πάει; Κάποια απάντηση θα πρέπει να δώσει. Και κάπως γρήγορα. Άλλωστε οι Τούρκοι ζήτησαν να μάθουν τις τοποθεσίες των Αμερικανών για να μη τις βομβαρδίσουν και τους σκοτώσουν όταν θα αρχίσουν να «κτυπούν» τους Κούρδους.
Εν πάση περιπτώσει, η έως τώρα άτυπη εκεχειρία με τους Τούρκους λένε πως δεν παραβιάστηκε. Δεν είναι αλήθεια γιατί οι μισθοφόροι της Τουρκίας άρχισαν να «δοκιμάζουν» τις αντοχές των Κούρδων!
Εντωμεταξύ και ενώ πίσω απ’ αυτά η Τουρκία προετοιμάζεται για το κουρδικό «μέλλον», στο τοπικό συριακό περιβάλλον ο Hussein Ahmed as-Shar’a, πρώην Abū Mohammed al-Jawlānī, προχωράει στα πρώτα βήματα μετά την επικράτησή του.
Το χέρι της Τουρκίας τον οδήγησε, επικεφαλής της Hay’at Tahrīr al’Shām, «ήπιο» παρακλάδι της Jabhāt al-Nuṣra με δηλωμένη δήθεν απομάκρυνση από τις ακρότητες της al-Qā’ida, σε μια άπλετη νίκη. Στις σχετικές επιχειρήσεις υπήρξε εμφανώς, εν γνώσει του ή όχι, ο «απεσταλμένος» του Ερντογάν και ο alter ego του Ερντογάν στη κατάκτηση της Συρίας και την εκδίωξη του μισητού Ασάντ.
Τώρα όμως, σιγά-σιγά ο as-Shar’a φαίνεται να εδραιώνει μια δική του εξουσία, αν βασιστούμε στις πρωτοβουλίες του με τον διορισμό των δύο βασικών υπουργών, Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας, στη συγκρότηση της μελλοντικής κυβέρνησης.
Εκτός αυτών, στις προσεχείς επόμενες εβδομάδες σχεδιάζει να σχηματίσει και τον πυρήνα του νέου στρατεύματος αμέσως μετά που θα έχει εγκατασταθεί η Συνέλευση του Εθνικού Διαλόγου (της οποίας ωστόσο δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί οι αντιπρόσωποι ούτε και οι εξουσίες).
Γι’ αυτό το στράτευμα ήδη έδωσε «γαλόνια» στρατηγών. ταξίαρχων και συνταγματαρχών σε παλιούς και νέους συντρόφους πολεμικών δρώμενων. Δεν λείπουν και οι νύξεις για νέο Σύνταγμα και εκλογές, βέβαια παραδόξως σε αρκετά απομακρυσμένο χρόνο που ειλικρινά δεν ξέρουμε αν κάποτε θα μπορεί να ελαττωθεί στο πιο «φυσιολογικά» χρονικά περιθώρια.
Στη Συρία πάντως παίζεται και το μεγάλο παιχνίδι των ρωσικών βάσεων.
Ως τώρα ο as-Shar’a δείχνει να μην έχει καμία πρόθεση να διώξει τους Ρώσους. Απ’ την άλλη, φαίνεται επίσης πως η Τουρκία θα ήθελε πολύ να φύγουν οι Ρώσοι και να «κατοικήσει» η ίδια τις δύο βάσεις, με δικό της στρατό, πυραύλους και αεροπλάνα, κάτι που ο as-Shar’a φαινομενικά δεν δείχνει να του αρέσει.
Και με το δίκιο του, έχοντας υπόψη πως η πιο σωστή γι’ αυτόν πολιτική κίνηση είναι η παραμονή των Ρώσων, έστω και με μειωμένη «δύναμη πυρός».
Η Συρία του αύριο έχει μεγάλη, κομβική ανάγκη να νομιμοποιηθεί διεθνώς με τα καινούρια «χαρακτηριστικά» της. Είναι απαραίτητο γι’ αυτήν, για το μέλλον της. Και απαραίτητο για την επιβίωσή της ως ανεξάρτητο κράτος.
Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που, σήμερα που κρατά την εξουσία στα χέρια του και μπορεί να αποφασίζει αρκετά αυτόνομα απ’ τη Τουρκία (αλήθεια, πόσο αυτόνομα μπορεί να είναι;!), η Ρωσία του είναι αδιαφιλονίκητα υπερβολικά πιο χρήσιμη απ’ τη Τουρκία: μόνο η Ρωσία έχει δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όπου θα «υπαχθεί» και θα «παιχθεί» η συνέχεια της ύπαρξης της Συρίας με την διεθνή νομιμοποίησή της την οποία η Τουρκία, φυσικά, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο και ποτέ να της εξασφαλίσει.
Σε ετούτη τη πολιτική διαδικασία ο as-Shar’a ίσως και να ευνοείται από το ότι η Τουρκία αυτή τη στιγμή είναι κάπως «απασχολημένη» στη προετοιμασία της εναντίον των Κούρδων, και του συμφέρει να κρατήσει η «απασχόληση» όσο γίνεται περισσότερο, βασιζόμενος επίσης και στην (αναμενόμενη;) αντίδραση των Αμερικανών, χρήσιμοι γι’ αυτόν ως δυνατότητα απογαλακτισμού του από τους Τούρκους, όπως πάλι φαινομενικά δείχνει να θέλει να πετύχει.
Έχουμε την αίσθηση πως ο as-Sharaa – που θέλει να ξεχαστεί το προηγούμενο, όχι και τόσο κολακευτικό όνομα του al-Jawlānī – χρησιμοποίησε τη τουρκική αρωγή/ισχύ για να διώξει για πάρτι του τον Ασάντ. Βέβαια, κοινή ήταν η αρχική πρόθεση της Τουρκίας και του al-Jawlani εκδίωξης του Ασάντ, ο καθένας όμως με τις δικές του ιδεολογικο-πολιτικές προεκτάσεις για το «μετά-Ασάντ»: η Τουρκία για το σχέδιο που υποψιαζόμαστε θέλει να εφαρμόσει στη Συρία στα πλαίσια της «Γαλάζιας Πατρίδας», ο «ανανεωμένος» όμως as-Sharaa για το δικό του προσωπικό σχέδιο μιας νέας Συρίας μέσα σε μια νέα πολιτικο-στρατηγική και θρησκευτικο-θεωρητική γεωγραφία.
Η γρήγορη ενδυματολογική και εμφανισιακή μεταμόρφωσή του μας κάνει να πιστεύουμε πως δύσκολα θα μπορεί να ακολουθήσει τις τουρκικές ισλαμικές προτάσεις παρουσιαζόμενος ως ανδρείκελο τους στη Συρία και εκτελεστής οδηγιών του Ερντογάν – κατά κάποια έννοια σαν ένας νέος Τατάρ με πολύ μεγαλύτερες ευθύνες και προοπτικές, αν και ακόμη τίποτα δεν «καταστάλαξε» στις σχέσεις του με το τουρκικό «βαθύ κράτος» που τον γαλούχησε.
Κατά τα άλλα, ο as-Shar’a έδειξε να έχει κάποια αδυναμία λ.χ. με την Ιταλία, αν ένδειξη αυτής της αδυναμίας είναι η κιόλας από τώρα πρόσκληση Ιταλών πολιτικών και οικονομικών παραγόντων για συνομιλίες με σκοπό την επίτευξη γονίμων σχέσεων αμοιβαίου συμφέροντος.
Απ’ ό, τι γνωρίζουμε, ανάλογες προσκλήσεις δεν έγιναν σε άλλων εθνικοτήτων αντιπροσώπους
Το τί σημαίνει αυτό πιθανόν να το δούμε σε κάποιο χρονικό διάστημα.
Απ’ την άλλη, διαβάζουμε πως η Γερμανία ενέκρινε μια «βοήθεια» 60 εκατομμυρίων ευρώ στη Συρία για την αντιμετώπιση άμεσων αναγκών της καθημερινότητας του λαού. Άγνωστο πότε θα γίνει αυτό και πού θα πάνε τα λεφτά.
Πάντως εκείνο που, θα λέγαμε, εντυπωσιάζει είναι η έως τώρα «αδιαφορία» του as-Shar’a για ό, τι είναι και αντιπροσωπεύει στη περιοχή η αμερικανική πολιτική και στρατιωτική οντότητα: δίνει την εντύπωση ότι παντελώς αγνοεί τους Αμερικανούς, οι οποίοι με τη σειρά τους «κάνουν πως δεν ενδιαφέρονται» για τη Συρία, κάτι αδύνατον να το πιστέψουμε όταν η Συρία είναι μια κεντρικής εμβέλειας χώρα στα πολιτικά και στρατηγικά δρώμενά τους στη Μέση Ανατολή.
Το ίδιο και με τη Γαλλία, μια χώρα «με παρελθόν» στην ιστορία της Συρίας. Επίσης με το Ηνωμένο Βασίλειο. Στο κοντινό μέλλον θα δούμε «τί καπνό φουμάρουν» οι τρεις τους.
Αναφορικά με αυτό το θέμα, θα είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε και ποια θα είναι η αντίδραση του as-Shar’a στις καταγγελίες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών περί αγγλο-αμερικανικής συμπαιγνίας για δράσεις με σκοπό την παντελή διάλυση των δύο ρωσικών βάσεων στη Συρία, που και η Τουρκία για τους δικούς της λόγους ευνοεί εξάλλου.
Οι καταγγελίες της εξωτερικής ρωσικής intelligence (Svr) ότι οι αγγλο-αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες επεξεργάζονται στρατηγικές για να οργανώσουν μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίον των ρωσικών στρατιωτικών δομών στη Συρία χρησιμοποιώντας αγωνιστές του ISIS που πρόσφατα αποφυλακίστηκαν έτσι ώστε να εμποδιστεί η σταθεροποίηση της κατάστασης και να διατηρηθεί το χάος στη χώρα αλλά γενικά και στη Μέση Ανατολή, δεν μπορούν να μη θέσουν σε συναγερμό την ετοιμότητα του as-Shar’a και τις υπηρεσίες του επιτελείου του.
Παράλληλα νομίζουμε πως δεν έχει δοθεί αρκετή προσοχή στη δήλωσή του σχετικά με την ύπαρξη και παραμονή των Κούρδων στη Συρία: δηλαδή η πρόθεση και η βούλησή του οι Κούρδοι (τα «αδέλφια» μας) να είναι καταστατικό μέρος του συριακού έθνους – μια διάθεση τέτοιου «βεληνεκούς» είναι ό, τι πιο αντίθετο με τα τουρκικά σχέδια (Ερντογάν: «εάν οι Κούρδοι δεν παραδώσουν τα όπλα τους, θα τους θάψουμε με αυτά»!). Όπως είναι και αντίθετο με τις κουρδικές προσδοκίες στη περιοχή.
Και ακόμη περισσότερο τα πράγματα περιπλέκονται όταν ο as-Shar’a δηλώνει πως οι Κούρδοι πολιτοφύλακες θα πρέπει να γίνουν μέρος του τακτικού συριακού στρατού, δηλαδή να έχουν τον ίδιο προορισμό με τους μαχητές της Hay’at Tahrīr as-Shām, ουσιαστικά να «αυτοεξουδετερωθούν, επειδή – λέει – «δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης καμία πολιτοφυλακή σε μια κανονική Συρία».
Τέτοιου είδους πολιτικές «προϋποθέσεις» ασφαλώς μπορούν και να αποκρυπτογραφήσουν τα σημεία διαδρομής και τους σκοπούς που ενδόμυχα τηρεί ο σημερινός ισχυρός άνδρας στη Συρία – ένας «ορίζοντας» που δεν φαίνεται να προβλέπει τουρκική παρουσία ή να την προβλέπει ως ουδέτερη παρουσία καθόλου καθοριστική.
Γι’ αυτό και δεν πρέπει να αποκλειστεί μια ξαφνική αλλαγή πορείας της Τουρκίας και μια προσπάθεια της να φιμώσει ή τελείως εξουδετερώσει τον as-Shar’a εάν νιώσει ότι αυτός γίνεται η αιτία να κινδυνεύουν τα συμφέροντα και τα αναμενόμενα οφέλη της στη Συρία.
Όσο για τον ίδιο τον as-Shar’a, για να επιβληθεί στις τουρκικές προσδοκίες το ελάχιστο απαιτούμενο είναι να διαθέτει μια χαλύβδινη επιρροή πάνω σε όλο το στράτευμά του την οποία κανένας Τούρκος επίσημος να μη μπορεί να «ραγίσει» ή να ακυρώσει, διότι είναι πέρα ως πέρα ρεαλιστικό πως ο Ερντογάν, μετά αλλά ίσως και ταυτόχρονα με την «τακτοποίηση» των Κούρδων (που θα επιφέρει βαρύ πλήγμα σε όλη τη κουρδική εθνότητα της περιοχής, στη Τουρκία και στο Ιράκ), δεν θα αργήσει να περάσει στη καθεαυτού προσπάθεια «δορυφοροποίησης» της Συρίας και όποιων ηγετών της στο τουρκικό άρμα.
Κιόλας οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου προέδρου για προθυμία χορήγησης στη Συρία τουρκικού ηλεκτρικού ρεύματος ανοίγει επεμβατικές καταστάσεις αργότερα δύσκολα διαχειρίσιμες, αν όχι εκτός διαχείρισης. Το ίδιο και πρόθυμη είναι η Τουρκία να «προσφέρει» στη νέα Συρία όλη την αναγκαία στρατιωτική βοήθεια και όλοι γνωρίζουμε (βλ. Λιβύη) τί «είδος» τουρκικής βοήθειας είναι αυτό.
Επιπλέον οι επισκέψεις, με την «ευλογία» και μάλλον την «οδηγία» της Τουρκίας, βουλευτών του φιλοκουρδικού κόμματος DEM στον Οτσαλάν ήδη από 25 χρόνια φυλακισμένο στο νησί Ιμραλί, πολύ ύποπτες φαίνονται για να μην είναι επικίνδυνες για όλους τους Κούρδους.
Οπότε θα πρέπει να παρακολουθήσουμε ποιες φάσεις θα διαμορφώσει μία ενδεχόμενη σύγκρουση Ερντογάν-as-Shar’a, η οποία πολύ πιθανόν να μην αργήσει και πολύ να εκδηλωθεί στις αρχές του 2025 αν τώρα κιόλας δεν είναι σε κίνηση. Μια σύγκρουση μεταξύ τουρκοθρεμμένων τζιχαντιστών και συρο-εθνικών τζιχαντιστών, όπως ο ίδιος ο as-Shar’a θέλει να εμφανίζεται.
Είναι κάτι που πιστεύουμε πως εξαρτάται και εν μέρει από το πώς θα προχωρήσει το κουρδικό «μέτωπο».
Σε αυτή τη σύγκρουση δεν αποκλείεται να πάρουν μέρος και τα υπολείμματα του παλιού συριακού καθεστώτος, όπως είδαμε αυτές τις μέρες με τις «διαμαρτυρίες» των Αλαουιτών. Μη ξεχνάμε πως η οικογένεια του Ασάντ (του πατέρα Χαφέζ και του γιού Μπασίρ) ανήκει στη μειονότητα (12% του πληθυσμού) των σιιτών Αλαουιτών, εξ ου και η φιλία τους με το ιρανικό σιιτικό κατεστημένο και εχθρότητα με το ανάλογο σουνιτικό τουρκικό.
Και διόλου απίθανο αυτοί οι Αλαουίτες, μόνο και μόνο για πολιτικούς εκδικητικούς λόγους, να συμμαχήσουν με τους Τούρκους εναντίον του as-Shar’a που φαίνεται να πρεσβεύει έναν κοσμικό ισλαμισμό με πολύ λίγες σχέσεις με σουνιτικά/σιιτικά πρότυπα.
Απ’ ό, τι φαίνεται, μια συνέχιση των εμφυλίων συγκρούσεων στη Συρία μπορεί να είναι προ των πυλών με πιθανή τουρκική ανάμειξη και διακριτή αμερικανική παρουσία. Και η ελπίδα/όνειρο του συριακού λαού για μια, ας πούμε, επιτέλους δημοκρατική ζωή και βιώσιμη ειρήνη να είναι ακόμη απροσπέλαστη και ευσεβής πόθος.
Το γεγονός είναι ότι η «πολιτική τύχη» του as-Shar’a είναι και η «πυξίδα» όλων των επόμενων εξελίξεων στη Συρία, με ή χωρίς τη Τουρκία. Η «σταδιοδρομία» του θα μας δείξει πολλά.
Ως τώρα ο as-Shar’a δείχνει να μην έχει καμία πρόθεση να διώξει τους Ρώσους. Απ’ την άλλη, φαίνεται επίσης πως η Τουρκία θα ήθελε πολύ να φύγουν οι Ρώσοι και να «κατοικήσει» η ίδια τις δύο βάσεις, με δικό της στρατό, πυραύλους και αεροπλάνα, κάτι που ο as-Shar’a φαινομενικά δεν δείχνει να του αρέσει.
Και με το δίκιο του, έχοντας υπόψη πως η πιο σωστή γι’ αυτόν πολιτική κίνηση είναι η παραμονή των Ρώσων, έστω και με μειωμένη «δύναμη πυρός».
Η Συρία του αύριο έχει μεγάλη, κομβική ανάγκη να νομιμοποιηθεί διεθνώς με τα καινούρια «χαρακτηριστικά» της. Είναι απαραίτητο γι’ αυτήν, για το μέλλον της. Και απαραίτητο για την επιβίωσή της ως ανεξάρτητο κράτος.
Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που, σήμερα που κρατά την εξουσία στα χέρια του και μπορεί να αποφασίζει αρκετά αυτόνομα απ’ τη Τουρκία (αλήθεια, πόσο αυτόνομα μπορεί να είναι;!), η Ρωσία του είναι αδιαφιλονίκητα υπερβολικά πιο χρήσιμη απ’ τη Τουρκία: μόνο η Ρωσία έχει δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όπου θα «υπαχθεί» και θα «παιχθεί» η συνέχεια της ύπαρξης της Συρίας με την διεθνή νομιμοποίησή της την οποία η Τουρκία, φυσικά, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο και ποτέ να της εξασφαλίσει.
Σε ετούτη τη πολιτική διαδικασία ο as-Shar’a ίσως και να ευνοείται από το ότι η Τουρκία αυτή τη στιγμή είναι κάπως «απασχολημένη» στη προετοιμασία της εναντίον των Κούρδων, και του συμφέρει να κρατήσει η «απασχόληση» όσο γίνεται περισσότερο, βασιζόμενος επίσης και στην (αναμενόμενη;) αντίδραση των Αμερικανών, χρήσιμοι γι’ αυτόν ως δυνατότητα απογαλακτισμού του από τους Τούρκους, όπως πάλι φαινομενικά δείχνει να θέλει να πετύχει.
Έχουμε την αίσθηση πως ο as-Sharaa – που θέλει να ξεχαστεί το προηγούμενο, όχι και τόσο κολακευτικό όνομα του al-Jawlānī – χρησιμοποίησε τη τουρκική αρωγή/ισχύ για να διώξει για πάρτι του τον Ασάντ. Βέβαια, κοινή ήταν η αρχική πρόθεση της Τουρκίας και του al-Jawlani εκδίωξης του Ασάντ, ο καθένας όμως με τις δικές του ιδεολογικο-πολιτικές προεκτάσεις για το «μετά-Ασάντ»: η Τουρκία για το σχέδιο που υποψιαζόμαστε θέλει να εφαρμόσει στη Συρία στα πλαίσια της «Γαλάζιας Πατρίδας», ο «ανανεωμένος» όμως as-Sharaa για το δικό του προσωπικό σχέδιο μιας νέας Συρίας μέσα σε μια νέα πολιτικο-στρατηγική και θρησκευτικο-θεωρητική γεωγραφία.
Η γρήγορη ενδυματολογική και εμφανισιακή μεταμόρφωσή του μας κάνει να πιστεύουμε πως δύσκολα θα μπορεί να ακολουθήσει τις τουρκικές ισλαμικές προτάσεις παρουσιαζόμενος ως ανδρείκελο τους στη Συρία και εκτελεστής οδηγιών του Ερντογάν – κατά κάποια έννοια σαν ένας νέος Τατάρ με πολύ μεγαλύτερες ευθύνες και προοπτικές, αν και ακόμη τίποτα δεν «καταστάλαξε» στις σχέσεις του με το τουρκικό «βαθύ κράτος» που τον γαλούχησε.
Κατά τα άλλα, ο as-Shar’a έδειξε να έχει κάποια αδυναμία λ.χ. με την Ιταλία, αν ένδειξη αυτής της αδυναμίας είναι η κιόλας από τώρα πρόσκληση Ιταλών πολιτικών και οικονομικών παραγόντων για συνομιλίες με σκοπό την επίτευξη γονίμων σχέσεων αμοιβαίου συμφέροντος.
Απ’ ό, τι γνωρίζουμε, ανάλογες προσκλήσεις δεν έγιναν σε άλλων εθνικοτήτων αντιπροσώπους
Το τί σημαίνει αυτό πιθανόν να το δούμε σε κάποιο χρονικό διάστημα.
Απ’ την άλλη, διαβάζουμε πως η Γερμανία ενέκρινε μια «βοήθεια» 60 εκατομμυρίων ευρώ στη Συρία για την αντιμετώπιση άμεσων αναγκών της καθημερινότητας του λαού. Άγνωστο πότε θα γίνει αυτό και πού θα πάνε τα λεφτά.
Πάντως εκείνο που, θα λέγαμε, εντυπωσιάζει είναι η έως τώρα «αδιαφορία» του as-Shar’a για ό, τι είναι και αντιπροσωπεύει στη περιοχή η αμερικανική πολιτική και στρατιωτική οντότητα: δίνει την εντύπωση ότι παντελώς αγνοεί τους Αμερικανούς, οι οποίοι με τη σειρά τους «κάνουν πως δεν ενδιαφέρονται» για τη Συρία, κάτι αδύνατον να το πιστέψουμε όταν η Συρία είναι μια κεντρικής εμβέλειας χώρα στα πολιτικά και στρατηγικά δρώμενά τους στη Μέση Ανατολή.
Το ίδιο και με τη Γαλλία, μια χώρα «με παρελθόν» στην ιστορία της Συρίας. Επίσης με το Ηνωμένο Βασίλειο. Στο κοντινό μέλλον θα δούμε «τί καπνό φουμάρουν» οι τρεις τους.
Αναφορικά με αυτό το θέμα, θα είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε και ποια θα είναι η αντίδραση του as-Shar’a στις καταγγελίες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών περί αγγλο-αμερικανικής συμπαιγνίας για δράσεις με σκοπό την παντελή διάλυση των δύο ρωσικών βάσεων στη Συρία, που και η Τουρκία για τους δικούς της λόγους ευνοεί εξάλλου.
Οι καταγγελίες της εξωτερικής ρωσικής intelligence (Svr) ότι οι αγγλο-αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες επεξεργάζονται στρατηγικές για να οργανώσουν μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίον των ρωσικών στρατιωτικών δομών στη Συρία χρησιμοποιώντας αγωνιστές του ISIS που πρόσφατα αποφυλακίστηκαν έτσι ώστε να εμποδιστεί η σταθεροποίηση της κατάστασης και να διατηρηθεί το χάος στη χώρα αλλά γενικά και στη Μέση Ανατολή, δεν μπορούν να μη θέσουν σε συναγερμό την ετοιμότητα του as-Shar’a και τις υπηρεσίες του επιτελείου του.
Παράλληλα νομίζουμε πως δεν έχει δοθεί αρκετή προσοχή στη δήλωσή του σχετικά με την ύπαρξη και παραμονή των Κούρδων στη Συρία: δηλαδή η πρόθεση και η βούλησή του οι Κούρδοι (τα «αδέλφια» μας) να είναι καταστατικό μέρος του συριακού έθνους – μια διάθεση τέτοιου «βεληνεκούς» είναι ό, τι πιο αντίθετο με τα τουρκικά σχέδια (Ερντογάν: «εάν οι Κούρδοι δεν παραδώσουν τα όπλα τους, θα τους θάψουμε με αυτά»!). Όπως είναι και αντίθετο με τις κουρδικές προσδοκίες στη περιοχή.
Και ακόμη περισσότερο τα πράγματα περιπλέκονται όταν ο as-Shar’a δηλώνει πως οι Κούρδοι πολιτοφύλακες θα πρέπει να γίνουν μέρος του τακτικού συριακού στρατού, δηλαδή να έχουν τον ίδιο προορισμό με τους μαχητές της Hay’at Tahrīr as-Shām, ουσιαστικά να «αυτοεξουδετερωθούν, επειδή – λέει – «δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης καμία πολιτοφυλακή σε μια κανονική Συρία».
Τέτοιου είδους πολιτικές «προϋποθέσεις» ασφαλώς μπορούν και να αποκρυπτογραφήσουν τα σημεία διαδρομής και τους σκοπούς που ενδόμυχα τηρεί ο σημερινός ισχυρός άνδρας στη Συρία – ένας «ορίζοντας» που δεν φαίνεται να προβλέπει τουρκική παρουσία ή να την προβλέπει ως ουδέτερη παρουσία καθόλου καθοριστική.
Γι’ αυτό και δεν πρέπει να αποκλειστεί μια ξαφνική αλλαγή πορείας της Τουρκίας και μια προσπάθεια της να φιμώσει ή τελείως εξουδετερώσει τον as-Shar’a εάν νιώσει ότι αυτός γίνεται η αιτία να κινδυνεύουν τα συμφέροντα και τα αναμενόμενα οφέλη της στη Συρία.
Όσο για τον ίδιο τον as-Shar’a, για να επιβληθεί στις τουρκικές προσδοκίες το ελάχιστο απαιτούμενο είναι να διαθέτει μια χαλύβδινη επιρροή πάνω σε όλο το στράτευμά του την οποία κανένας Τούρκος επίσημος να μη μπορεί να «ραγίσει» ή να ακυρώσει, διότι είναι πέρα ως πέρα ρεαλιστικό πως ο Ερντογάν, μετά αλλά ίσως και ταυτόχρονα με την «τακτοποίηση» των Κούρδων (που θα επιφέρει βαρύ πλήγμα σε όλη τη κουρδική εθνότητα της περιοχής, στη Τουρκία και στο Ιράκ), δεν θα αργήσει να περάσει στη καθεαυτού προσπάθεια «δορυφοροποίησης» της Συρίας και όποιων ηγετών της στο τουρκικό άρμα.
Κιόλας οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου προέδρου για προθυμία χορήγησης στη Συρία τουρκικού ηλεκτρικού ρεύματος ανοίγει επεμβατικές καταστάσεις αργότερα δύσκολα διαχειρίσιμες, αν όχι εκτός διαχείρισης. Το ίδιο και πρόθυμη είναι η Τουρκία να «προσφέρει» στη νέα Συρία όλη την αναγκαία στρατιωτική βοήθεια και όλοι γνωρίζουμε (βλ. Λιβύη) τί «είδος» τουρκικής βοήθειας είναι αυτό.
Επιπλέον οι επισκέψεις, με την «ευλογία» και μάλλον την «οδηγία» της Τουρκίας, βουλευτών του φιλοκουρδικού κόμματος DEM στον Οτσαλάν ήδη από 25 χρόνια φυλακισμένο στο νησί Ιμραλί, πολύ ύποπτες φαίνονται για να μην είναι επικίνδυνες για όλους τους Κούρδους.
Οπότε θα πρέπει να παρακολουθήσουμε ποιες φάσεις θα διαμορφώσει μία ενδεχόμενη σύγκρουση Ερντογάν-as-Shar’a, η οποία πολύ πιθανόν να μην αργήσει και πολύ να εκδηλωθεί στις αρχές του 2025 αν τώρα κιόλας δεν είναι σε κίνηση. Μια σύγκρουση μεταξύ τουρκοθρεμμένων τζιχαντιστών και συρο-εθνικών τζιχαντιστών, όπως ο ίδιος ο as-Shar’a θέλει να εμφανίζεται.
Είναι κάτι που πιστεύουμε πως εξαρτάται και εν μέρει από το πώς θα προχωρήσει το κουρδικό «μέτωπο».
Σε αυτή τη σύγκρουση δεν αποκλείεται να πάρουν μέρος και τα υπολείμματα του παλιού συριακού καθεστώτος, όπως είδαμε αυτές τις μέρες με τις «διαμαρτυρίες» των Αλαουιτών. Μη ξεχνάμε πως η οικογένεια του Ασάντ (του πατέρα Χαφέζ και του γιού Μπασίρ) ανήκει στη μειονότητα (12% του πληθυσμού) των σιιτών Αλαουιτών, εξ ου και η φιλία τους με το ιρανικό σιιτικό κατεστημένο και εχθρότητα με το ανάλογο σουνιτικό τουρκικό.
Και διόλου απίθανο αυτοί οι Αλαουίτες, μόνο και μόνο για πολιτικούς εκδικητικούς λόγους, να συμμαχήσουν με τους Τούρκους εναντίον του as-Shar’a που φαίνεται να πρεσβεύει έναν κοσμικό ισλαμισμό με πολύ λίγες σχέσεις με σουνιτικά/σιιτικά πρότυπα.
Απ’ ό, τι φαίνεται, μια συνέχιση των εμφυλίων συγκρούσεων στη Συρία μπορεί να είναι προ των πυλών με πιθανή τουρκική ανάμειξη και διακριτή αμερικανική παρουσία. Και η ελπίδα/όνειρο του συριακού λαού για μια, ας πούμε, επιτέλους δημοκρατική ζωή και βιώσιμη ειρήνη να είναι ακόμη απροσπέλαστη και ευσεβής πόθος.
Το γεγονός είναι ότι η «πολιτική τύχη» του as-Shar’a είναι και η «πυξίδα» όλων των επόμενων εξελίξεων στη Συρία, με ή χωρίς τη Τουρκία. Η «σταδιοδρομία» του θα μας δείξει πολλά.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου