Τεχνολογία στην Πρώτη Γραμμή: Πώς Microsoft και Starlink Καθορίζουν το Μέλλον της Μάχης στην Ουκρανία – Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 καθελκύεται στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ το SS Partick Henry, το πρώτο πλοίο της κλάσης Liberty. Περισσότερα από 2700 ίδια πλοία θα κατασκευαστούν στα επόμενα χρόνια με σκοπό την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας μέσω της μεταφοράς εφοδίων, οπλισμού και στρατιωτών.
Για πολλούς αυτά τα πλοία, συνέβαλαν καθοριστικά στη νίκη των συμμάχων στη «Μάχη του Ατλαντικού», καθώς κάπου στα μέσα του 1943, τα αμερικάνικα ναυπηγεία πέτυχαν να καθελκύουν ένα πλοίο κάθε 3 με 4 ημέρες, μια επίδοση που τα γερμανικά υποβρύχια απλά δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με αρκετά άλλα – ταπεινά – παραδείγματα, όπως οι τυποποιημένες μερίδες τροφής, οι αρματοφορείς, ή η υγειονομική περίθαλψη στο πεδίο της μάχης, ήταν οι πραγματικοί «πολλαπλασιαστές ισχύος» που επέτρεψαν στους συμμάχους να επικρατήσουν στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Εδώ και – σχεδόν – τρία χρόνια διατηρείται μια εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις αποτελούν τις πρώτες στην ευρωπαϊκή ήπειρο, μετά από δεκαετίες ειρήνης, και είναι επίσης οι πρώτες εδώ και δεκαετίες όπου οι δυο αντιμαχόμενοι μπορούν να χαρακτηριστούν ως περίπου ισοδύναμοι (near peer). Αυτό έχει εξαιρετική σημασία για τις παρατηρήσεις και διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από τη ανάλυση των επιχειρήσεων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνουν δυο σημαντικές επισημάνσεις:
[α] Η πρώτη αφορά στο χαρακτηρισμό near peer. Τυπικά, η Ουκρανία δεν μπορεί να συγκριθεί σε κανένα πεδίο, δημογραφικό, οικονομικό ή στρατιωτικό με τη Ρωσία. Όμως, η συνεχής βοήθεια ή «βοήθεια» (υπενθυμίζεται ότι η Μεγάλη Βρετανία αποπλήρωσε την τελευταία δόση του προγράμματος Lend-Leese, της αμερικάνικης βοήθειας δηλαδή κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, στις 29 Δεκεμβρίου 2006) τόσο σε οικονομικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο από σχεδόν όλες τις χώρες του «δυτικού μπλοκ» επιτρέπει στην Ουκρανία να σταθεί «επί ίσοις όροις» (τουλάχιστον μέχρι στιγμής).
[β] Αν και πολλές χώρες έχουν παράσχει βοήθεια στην Ουκρανία, καμία από αυτές δεν βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Επίσης, και παρά τις σχετικές εξαγγελίες, ακόμα και αυτή η αύξηση στη δυνατότητα κατασκευής πυρομαχικών από τις ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες δεν φαίνεται να βρίσκεται σε «πολεμικά επίπεδα» (αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον όρο).
Είναι επίσης καθολικά αποδεκτό, ότι πολεμικές επιχειρήσεις σε αυτό το επίπεδο συνήθως κρίνονται από τη βιομηχανική προέκτασή τους, δηλαδή την ικανότητα της εκάστοτε βιομηχανίας να ανταπεξέλθει και να ικανοποιήσει τις σχετικές απαιτήσεις. Οι σύγχρονες επιχειρήσεις αυτού του τύπου κατέδειξαν ότι «ταπεινά» συστήματα, όπως τα πυροβόλα και οι πολλαπλοί εκτοξευτές, συνεχίζουν να αποτελούν κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας.
Μετά από τρία χρόνια επιχειρήσεων καμία από τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές δεν έχει καταφέρει να επιτύχει κάποιο αποφασιστικό πλήγμα στον αντίπαλο, πλήγμα το οποίο θα επέτρεπε τον τερματισμό των επιχειρήσεων. Να σημειώσουμε εδώ ότι χωρίς αυτό το «αποφασιστικό πλήγμα» και οι δυο πλευρές δεν φαίνεται να έχουν ως πρώτη προτεραιότητα την έναρξη διαπραγματεύσεων, καθώς και οι δυο εκτιμούν ότι μπορούν να «κερδίσουν» ακόμα περισσότερα (ή τουλάχιστον να χάσουν λιγότερα).
Επίσης, με την πρώτη ματιά φαίνεται ότι Ουκρανοί (από απελπισία ίσως;) δείχνουν μια ευκολία στην προσαρμοστικότητα και στην ανάπτυξη νέων και διασπαστικών (disruptive) τεχνολογιών αλλά και μεθόδων επιχειρήσεων. Είναι όμως έτσι, ή η πραγματικότητα είναι διαφορετική;
Το πρώτο πεδίο που θα πρέπει να αξιολογηθεί περαιτέρω, είναι η ικανότητα συνέχισης του κρατικού μηχανισμού της Ουκρανίας, ακόμα και μετά από τρία χρόνια βομβαρδισμών. Να υπενθυμίσουμε ότι – ειδικά στους πρώτους μήνες – οι ρωσικοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί παρουσίαζαν μεγάλα ποσοστά επιτυχίας, καθώς η ουκρανική αεράμυνα βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό σε παλαιά συστήματα της σοβιετικής εποχής.
Ένας μεγάλος αριθμός από αυτούς τους βομβαρδισμούς (κυρίως με πυραύλους πλεύσης), είχε ως στόχο κέντρα δεδομένων (data centers) και άλλες αντίστοιχες υποδομές του ουκρανικού κρατικού μηχανισμού. Οι επιθέσεις αυτές συνοδεύονταν με εξαιρετικά επιτυχημένες κυβερνοεπιθέσεις.
Όμως φαίνεται ότι όχι μόνο η κρατική οντότητα της Ουκρανία παραμένει αρραγής αλλά συνεχώς αναπτύσσεται, καθώς θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να συντηρήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις διάρκειας τριών ετών. Πίσω από αυτήν την επιτυχία κρύβεται μια εταιρεία λογισμικού, η Microsoft, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως «αμυντική βιομηχανία».
Όμως, η εμπλοκή της Microsoft – μέχρι το παρά 1’ κυριολεκτικά – τόσο στην ψηφιοποίηση του κρατικού μηχανισμού, όσο και στην επίτευξη της απαιτούμενης ανθεκτικότητας (resilience) για όσο χρόνο διαρκούν οι επιχειρήσεις επέτρεψαν στον ουκρανικό κρατικό μηχανισμό να παραμείνει αρραγής και λειτουργικός. Οι λεπτομέρειες όσο και τα «σκοτεινά σημεία» αυτής της εμπλοκής δεν είναι το παρόντος, όμως μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άντληση σημαντικών παρατηρήσεων (για όσους αναρωτιούνται, θα παραπέμψουμε στο Tallinn Manual 2.0 – Rule 1 και όχι μόνο…).
Η δεύτερη εταιρεία που μας απασχολεί είναι η Starlink και η παροχή ευρυζωνικών συνδέσεων internet στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Επίσης η Starlink δεν είναι μια εταιρεία που παράγει πολεμικό υλικό, αν και μέχρι ένα σημείο είχε λάβει σαφή θέση υπέρ της Ουκρανίας, με την αποστολή χιλιάδων δορυφορικών κεραιών. Ακόμη και σήμερα, οι ουκρανικές δυνάμεις βασίζονται, σχεδόν αποκλειστικά, στο Starlink για την παροχή internet και την πρόσβαση σε πληθώρα υπολογιστικών συστημάτων. Αυτή η πρόσβαση είναι που επιτρέπει στις ουκρανικές δυνάμεις να έχουν μια σαφή εικόνα του πεδίου επιχειρήσεων, αλλά και την ανάπτυξη άλλων λύσεων, όπως τα μη-επανδρωμένα οχήματα όλων των τύπων.
Σχετικές αναφορές, ήδη από την αρχή του πολέμου, αποκαλύπτουν ότι οι Ρώσοι έχουν εφαρμόσει μια διπλή τακτική, από τη μια καταστροφής των υποδομών (ρεύμα, internet κ.λπ.) που είναι κρίσιμες για την διατήρηση του ελέγχου των επιχειρήσεων (battle management) και από την άλλη εφαρμογή επιχειρήσεων ηλεκτρονικού πολέμου σε κλίμακα που δεν έχει παρατηρηθεί σε επιχειρήσεις μέχρι στιγμής.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην πρόσβαση στο Starlink και η αφαίρεση αυτής της δυνατότητας θα εξαερώσει κυριολεκτικά οτιδήποτε έχουν επιτύχει επί του πεδίου, είτε αυτό λέγεται επίγνωση τακτικής κατάστασης, είτε UxVs (π.χ. Magura VS, Mykola κ.λπ.), είτε FPV (first person view) drones, καθώς κάθε αντίστοιχο σύστημα βασίζεται σε δορυφορικό internet (το οποίο παρέχεται από μια εταιρεία σε ευρεία κλίμακα και σε ανταγωνιστική τιμή στον πλανήτη) για την επιτυχή ολοκλήρωση της αποστολής του.
Κλείνοντας, θα κάνουμε μια αναφορά και στη δική μας περίπτωση…
Τα τελευταία χρόνια, και ειδικά μετά τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία και την επιτυχή (με αρκετά ερωτηματικά εδώ) χρήση των drone από πλευράς ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, έχει επικρατήσει μια φρενίτιδα στη χώρα μας για τον συγκεκριμένο τύπο «οπλικού» συστήματος. Είναι τέτοια δε η άγνοια με την οποία αντιμετωπίζεται το θέμα, που το σύνολο των συστημάτων καλείται ως «drone(s)» αν και στις περισσότερες των περιπτώσεων αναφέρονται σε «περιφερόμενα πυρομαχικά» (loitering munition[s]). Θα ήταν φρόνιμο να αναρωτηθούμε, ποιο είναι αυτό το «συστατικό» που επιτρέπει στα ουκρανικά αντίστοιχα να είναι επιτυχημένα;
Επιβεβαιώνεται, ότι αυτό το «συστατικό» θα υπάρχει και στη δική μας περίπτωση; Είμαστε βέβαιοι ότι τα drone θα μπορούν να αντεπεξέλθουν σε εκτεταμένες και ισχυρές παρεμβολές και κυβερνο-επιθέσεις; Ή απλά ακολουθούμε τη «μόδα» της εποχής, χωρίς καμία κριτική ικανότητα;
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου