Του Μιχάλη Ψύλου
Ποιο γαλλογερμανικό συμβούλιο; «Θέλουμε να κάνουμε διακοπές με τα παιδιά μας», ήταν- σύμφωνα με το Politico- η απάντηση τουλάχιστον πέντε μελών της Γερμανικής κυβέρνησης στον καγκελάριο Ολαφ Σολτς. Η κοινή συνεδρίαση των υπουργικών συμβουλίων της Γαλλίας και της Γερμανίας επρόκειτο να πραγματοποιηθεί την προσεχή Τετάρτη στο Φοντενεμπλό, νότια του Παρισιού. Αλλά αναβλήθηκε για τον Ιανουάριο, γιατί οι Γερμανοί υπουργοί προτίμησαν να απολαύσουν τις σχολικές διακοπές με τα παιδιά τους! Για την ιστορία απλώς να θυμήσουμε ότι το γαλλο-γερμανικό υπουργικό συμβούλιο ξεκίνησε να συνεδριάζει από το 1963, την εποχή του προέδρου Ντε Γκώλ στη Γαλλία και του καγκελάριου Αντενάουερ στη Γερμανία, για να σφυρηλατηθεί ο γαλλο-γερμανικός άξονας.
Η αιτία της αναβολής πάντως είναι βαθύτερη και συνδέεται πλέον με το γεγονός ότι «Γαλλία και Γερμανία δεν μπορούν να συνεννοηθούν σε βασικούς τομείς, όπως η ενέργεια και η άμυνα»,γράφει το Politico. Οι επικεφαλής των δύο χωρών επρόκειτο άλλωστε να υπογράψουν κοινή δήλωση για την «προώθηση της διμερούς συνεργασίας και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», αλλά οι διαφωνίες εξακολουθούν να είναι μεγάλες.
«Δεν υπάρχει αρκετή πρόοδος στα προς συζήτηση θέματα, επομένως πρέπει να αναβληθεί το Γαλλο-γερμανικό Συμβούλιο για να μας δοθεί περισσότερος χρόνος», δήλωσε αξιωματούχος της γαλλικής κυβέρνησης.
Ολική επαναφορά
Τη διάσταση απόψεων παραδέχθηκε άλλωστε και ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μπρουνό Λεμέρ, σχολιάζοντας την αναβολή του Γαλλογερμανικού Συμβουλίου. «Οι σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας χρειάζονται «επαναφορά», είπε χαρακτηριστικά ο Λεμέρ και εξήγησε ορθά κοφτά: Οι σχέσεις Παρισιού- Βερολίνου βρίσκονται σε δύσκολη θέση, κυρίως επειδή η Γερμανία με τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει στραφεί προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η Γαλλία πιέζει για «ευρωπαϊκή κυριαρχία».
Ο Γάλλος υπουργός προχώρησε μάλιστα άλλο ένα βήμα, λέγοντας ότι η διακοπή των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχει θέσει υπό αμφισβήτηση το γερμανικό ενεργειακό μοντέλο ενώ η Γαλλία έχει επικεντρωθεί στην πυρηνική ενέργεια. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία, το ζήτημα του φυσικού αερίου και της ενέργειας, αλλά και η πολιτική έναντι της Κίνας μας οδηγούν σε έναν στρατηγικό επαναπροσδιορισμό των σχέσεών μας», είπε χαρακτηριστικά ο Λεμέρ.
Αλλωστε, η σταυροφορία του Γάλλου προέδρου Μακρόν για στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης ώστε να ενεργεί ανεξάρτητα στην παγκόσμια σκηνή - έχει δεχθεί πυρά όχι μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και από Βερολίνο.
Ο «κινητήρας» δεν τραβάει
«Η Γαλλο-γερμανική σχέση περνάει μια δύσκολη φάση», γράφει η Le Monde. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανατρέπει την ισορροπία στην Ευρώπη και αποσταθεροποιεί επίσης τη γαλλογερμανική σχέση, που θεωρείται εδώ και δεκαετίες ως η κινητήρια δύναμη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος», τονίζει η γαλλική εφημερίδα και προσθέτει με ειρωνική διάθεση: Προφανώς, ο κινητήρας δεν τραβάει»! Ανάλογο και το σχόλιο της γερμανικής Tagesspiegel: «Rien ne va plus» – τίποτα δεν λειτουργεί πια μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού», γράφει η Βερολινέζικη εφημερίδα και προσθέτει: «Ο γαλλογερμανικός κινητήρας που οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση μπροστά για δεκαετίες, έχει σταματήσει».
Οι κραδασμοί του πολέμου έχουν αλλάξει επίσης προτεραιότητες και συμμαχίες στην Ευρώπη. Ο ρόλος του Βερολίνου –σε αντίθεση με αυτόν της Γαλλίας-ενισχύεται Λόγω της κεντρικής θέσης και της ιστορίας της Γερμανίας, διαμορφώνονται νέες επιμέρους συμμαχίες με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ η Γαλλία παραμένει προσκολλημένη στη Νότια Ευρώπη. Ακόμη κι αν κι αν το κέντρο βάρους της ΕΕ μετατοπίζεται προς τα ανατολικά, ενισχύοντας έτσι τον ρόλο της Γερμανίας, το Βερολίνο θα εξακολουθεί να χρειάζεται τη Γαλλία, για να πολλούς λόγους: Πρώτον γιατί οι κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, για παράδειγμα, δεν συμμερίζονται πολλές από τις αξίες της ΕΕ και δεν ευνοούν τους συμβιβασμούς εντός της κοινότητας. Δεύτερον, ενδεχόμενη όξυνση της αντιπαράθεσης του Βερολίνου με το Παρίσι θα ενισχύσει επίσης τις αναδυόμενες, αντιγερμανικές, διαθέσεις στη Γαλλία. Διαθέσεις που τροφοδοτούνται από την αριστερά, αλλά και την άκρα δεξιά. «Ξαφνικά, η Γερμανία θα μπορούσε να μείνει σχεδόν μόνη και η ΕΕ ακέφαλη», προειδοποιεί η Tagesspiegel.
Πονοκέφαλος στην ΕΕ
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται επί 242 ημέρες, χωρίς ορατό τέλος, η χρονική στιγμή για μια γαλλο-γερμανική σύγκρουση, δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη! Η αντιπαράθεση αυτή καταγράφηκε άλλωστε και στη χθεσινή σύνοδο κορυφής των 27 στις Βρυξέλλες. Μια σύνοδο όπου και πάλι εμφανίστηκαν δύο στρατόπεδα με αφορμή τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας. Από τη μία πλευρά η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία και από την άλλη η Γαλλία και καμιά 15αριά χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Η Κομισιόν, ευθυγραμμιζόμενη με τις γερμανικές θέσεις –απέφυγε να κάνει συγκεκριμένα δεκτό το αίτημα της συμμαχίας των 15 χωρών με επικεφαλής τη Γαλλία για την επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο. Το Βερολίνο υποστηρίζει το πλαφόν, αλλά μόνο στο ρωσικό αέριο, κάτι που δεν έχει ουσία σε μια φάση κατά την οποία η ροή από τον Nord Stream έχει διακοπεί επ` αόριστον, αλλά και πλήττει μόνο την νότια Ευρώπη που εφοδιάζεται από τον Turkstream.
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς,προσερχόμενος χθες στη σύνοδο κορυφής, δεν είπε ούτε λέξη για το πλαφόν, περιορίζοντας τη συζήτηση στο «πώς θα κατεβάσουμε τις τιμές στην παγκόσμια αγορά και θα έχουμε αρκετές προμήθειες για όλους στην Ευρώπη».
Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν έριξε τα βέλη του προς το Βερολίνο, λέγοντας ότι «δεν είναι καλό για την Ευρώπη που η Γερμανία απομονώνεται». Και οι υπόλοιποι 25 εταίροι; Απλά εξέφρασαν την ευχή και την αγωνία να γεφυρωθούν οι διαφορές των δύο μεγάλων δυνάμεων στην Ευρώπη. Γιατί όταν τσακώνονται τα βουβάλια, συνήθως την πληρώνουν μόνο τα βατράχια…
Δημοσίευση σχολίου