Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ
Είναι το πιο σημαντικό οικόπεδο της πατρίδας μας αλλά, για πολλές δεκαετίες οι ελληνικές κυβερνήσεις το είχαν αφήσει στο περιθώριο. Σήμερα το Καστελλόριζο βρίσκεται στο επίκεντρο των τουρκικών προκλήσεων, διότι κατέχει μια πλεονεκτική και κομβική θέση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Φαίνεται ότι το 2022 θα είναι η χειρότερη χρονιά στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις από το 1974. Είναι τόσα τραγικά στριμωγμένος ο Ταγίπ Ερντογάν και έχει φτάσει να χρησιμοποιεί μια εμπρηστική και επικίνδυνη ρητορική , που με την νοοτροπία που τον διακατέχει νομίζει ότι μια αστραπιαία επίθεση από τον Εβρο μέχρι το Καστελλόριζο θα τον βγάλει από το αδιέξοδο στο οποίο έχει εγκλωβισθεί από τη μεγαλομανία του.
Όπως έγραψε ο Νίκος Μελέτης:
«Ο κ. Ερντογάν προσπάθησε με των γνωστό αγροίκο συχνά τρόπο του να αναπτύξει τη βάση που κατά τη θεώρηση του νομιμοποιεί κάθε ενέργεια εναντίον της Ελλάδας. Το ερώτημα πλέον είναι μάλλον το πότε, και όχι το εάν ο κ. Ερντογάν θα επιχειρήσει την επιθετική κίνηση εναντίον της Ελλάδας.»
Είναι χαρακτηριστική η τελευταία δήλωση του Σουλτάνου:
«Τη σημασία της διεκδίκησης θαλάσσιας δικαιοδοσίας των 40.000χλμ για τη Μεγίστη, που βρίσκεται στη Αν. Μεσόγειο κι απέχει από την ηπειρωτική χώρα μας λιγότερο από 2χλμ, ενώ από την ηπειρωτική Ελλάδα πάνω από 600χλμ, εναποθέτουμε στη διακριτική ευχέρεια της διεθνούς κοινότητας».
Αλλά πήρε την απάντηση από τον Βενιαμίν Καρακωστάνογλου από την εκπομπή ΝΕΑKRΙΤΙ:
«Ο Ερντογάν, επιχειρεί να χρησιμοποιήσει την γεωγραφική ιδιαιτερότητα του Καστελλορίζου, σε κοντινή απόσταση από την Τουρκική ακτή, προσπαθεί να συμπαρασύρει με τον τακτικισμό αυτό, που δεν εδράζεται σε καμία νομική βάση, το σύνολο των νησιών του Αιγαίου στην ίδια «ακραία» κατηγορία, ώστε να δικαιολογήσει μέχρι και την πίεση του για την αποστρατιωτικοποίηση τους. Η εγγύτητα ή η απόσταση από τις ακτές ενός άλλου κράτους, ενός νησιωτικού συμπλέγματος εντός των ορίων εθνικής κυριαρχίας άλλου κράτους, ουδεμία σχέση έχει με τα δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες και εδαφική κυριαρχία με βάση το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων.»
Από την δεκαετία του 1980, προσπαθώ να αναδείξω την αξία του συμπλέγματος του Καστελόριζου (Ρω, Στρογγύλη και Μεγίστη), διότι με το νέο Σύνταγμα των Θαλασσών (UNCLOS 1982) η ΑΟΖ της Ελλάδας εφάπτεται με την ΑΟΖ της Κύπρου και έτσι η Τουρκία δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο. Οι Τούρκοι μπορούν να αντιπαθούν το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά καταλαβαίνουν την ανεκτίμητη γεωγραφική αξία του συμπλέγματος του Καστελλόριζου.
Ακόμα και, σήμερα, σε αρκετά δελτία καιρού στις ελληνικές τηλεοράσεις το ακριτικό νησί δεν περιλαμβάνεται στους χάρτες με τις προγνώσεις για τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, κάποιοι αγνοούν και βασικά στοιχεία της γεωγραφίας αναφέροντας ότι το Καστελόριζο είναι το νοτιότερο μέρος της Ευρώπης. Η Κύπρος αποτελεί το νοτιότερο μέρος της Ευρώπης.
Από το 1922 οι Τούρκοι πάντοτε θεωρούσαν ότι είχαν μεγάλες ακτές, αλλά δεν διέθεταν μεγάλη θάλασσα, και μετά το 1982 συνειδητοποίησαν ότι η θάλασσά τους περιορίστηκε και άλλο. Εκείνη την χρονιά, θεμελιώθηκε η νέα έννοια του Δίκαιου της Θάλασσας, η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) ,που περιόριζε και άλλο την θάλασσά τους στην Ανατολική Μεσόγειο.
Έτσι άρχισαν έναν επικίνδυνο ρητορικό πόλεμο, εκτός δύο εξαιρέσεων (1987 και 1996), αλλά από το 2018 άρχισαν να προβάλουν και παρανοϊκές απαιτήσεις που όχι μόνο συνεχίζονται μέχρι το φετινό καλοκαίρι αλλά έχουν κλιμακωθεί σε ένα πολύ επικίνδυνο σημείο.Η σημασία και αξία του Καστελόριζου
Η Ελλάδα ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το Καστελόριζο, όταν πληροφορήθηκε το περίφημο Σχέδιο Άτσεσον του 1964. Στο αρχικό σχέδιο, η Κύπρος θα παρεχωρείτο ολόκληρη στην Ελλάδα εκτός της Καρπασίας, όπου θα εγκαθίστατο μια στρατιωτική βάση της Τουρκίας παρόμοια με τις Βρετανικές βάσεις στο νησί, χωρίς χρονικά περιθώρια.
Επιπλέον το Καστελόριζο θα παρεχωρείτο στην Τουρκία. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απέρριψε αμέσως αυτό το σχέδιο. Ο Άτσεσον πρότεινε μια αλλαγή που προέβλεπε ότι η Τουρκία θα διατηρούσε την Καρπασία μόνο για 50 χρόνια και η Αγκυρα απέρριψε το νέο σχέδιο.
Έχουν περάσει από τότε 58 χρόνια, αλλά φαίνεται ότι οι Τούρκοι εξακολουθούν να εποφθαλμιούν τα νησιά μας. Όπως έχω τονίσει χρόνια πριν, το Σχέδιο Άτσεσον ήταν προσεκτικά σχεδιασμένο. Όταν δει κανείς πόσο μικρό είναι το Καστελόριζο, εύκολα θα αντιληφθεί ότι η Τουρκία δεν επιθυμούσε μια τέτοια ανταλλαγή, αλλά ούτε και η Ελλάδα να παραδώσει ελληνικό έδαφος, όσο μικρό και να ήταν αυτό. Αλλά ο Άτσεσον είχε κάτι άλλο στο μυαλό του.
Οι Αμερικανοί, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, γνώριζαν την αξία των υδρογονανθράκων και είχαν αρχίσει μυστικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο για τον μεγάλο ορυκτό πλούτο της περιοχής. Τότε βέβαια υπήρχε μόνο η έννοια της υφαλοκρηπίδας, αλλά οι Αμερικανοί γνώριζαν ότι και τα νησιά διαθέτουν υφαλοκρηπίδα.
Έτσι σήμερα ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο θα ανήκε στην Τουρκία, εάν είχε δεχθεί να πάρει το Καστελόριζο, κάτι που δεν θα μπορούσε βέβαια να συμβεί, διότι το είχε ήδη απορρίψει η τότε κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου.Οι Τουρκικοί χάρτες του ΥΠΕΞ
Ξαφνικά, out of the blue, όπως θα έλεγαν οι Αμερικανοί φίλοι μας, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έδωσε σωστά στην δημοσιότητα 16 παράνομους τουρκικούς χάρτες αλλά αμέλησε να δημοσιοποιήσει ούτε ένα ελληνικό χάρτη!
Προφανώς δεν είχε διαβάσει ούτε τον πιο ειδικό σε θέματα Δίκαιου Θάλασσας καθηγητή Άγγελο Συρίγο, που είχε γράψει στην Καθημερινή:
«Όλος ο κόσμος γνωρίζει με ακρίβεια τι διεκδικεί η Τουρκία στην περιοχή. Η Ελλάδα εξακολουθεί να μην έχει προσδιορίσει ποια θεωρεί ότι είναι τα ακριβή όρια της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο. Απλώς διαμαρτύρεται στις τουρκικές ενέργειες…»
Η Ελλάδα διαθέτει μόνο έναν ελλιπή χάρτη γνωστό σαν «Χάρτη Μανιάτη», που δείχνει μόνο τα δυτικά θαλάσσια σύνορά μας σε σχέση με Ιταλία και Λιβύη. Χρειάζεται, επιτέλους, το ελληνικό ΥΠΕΞ να προβάλει στην παγκόσμια κοινότητα τις θάλασσές μας βάσει UNCLOS. Την θάλασσα του ελληνισμού την παρουσιάζει ο επόμενος χάρτης.
Η ΑΟΖ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Πηγή: Θεόδωρος Καρυώτης, Η ΑΟΖ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη 2014.Είναι ένας χάρτης που θα εξοργίσει τον Ερντογάν και πρέπει να σταλεί και στον ΟΗΕ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τέλος, αξίζει να επισημάνουμε ότι η Ελλάδα, μέχρι το 2013, συζητούσε με την Τουρκία την διαφορά μας στο Αιγαίο μόνο για την υφαλοκρηπίδα και όχι την ΑΟΖ και δεν περιλάμβανε το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου. Αυτό άλλαξε εκείνη την χρονιά όταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος, Αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών τότε, έδωσε εντολή στην ελληνική αντιπροσωπεία να συμπεριλάβει στις συζητήσεις με τους Τούρκους και την ΑΟΖ και το Καστελλόριζο.Επίλογος
Η Τουρκία με επιθετικότητα και ασύστολο θράσος συνεχίζει για 48 χρόνια τώρα μια επιθετική και επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος, στην οποία τα τελευταία χρόνια έχει συμπεριλάβει και το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, προβάλλοντας συνεχώς αβάσιμες διεκδικήσεις και παραβιάζοντας όλους τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Δυστυχώς, τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε που μας είχε προειδοποιήσει, δεκαετίες πριν, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Οικονομίδης, ως νομικός σύμβουλος του ΥΠΕΞ:
«Η επεκτατική συμπεριφορά της Τουρκίας, η οποία εμφανώς δεν συνάδει με την σύγχρονη εποχή, στηρίζεται κυρίως σε τρεις παράγοντες: στην ισχύ έναντι της χώρας μας, στην αδυναμία του διεθνούς συστήματος να επιβάλει την εφαρμογή των διεθνών κανόνων και στην αδιαφορία των Μεγάλων Δυνάμεων, οι οποίες εξακολουθούν πάντοτε να τοποθετούν το ατομικό τους συμφέρον υπεράνω του γενικού συμφέροντος της διεθνούς κοινότητας ως συνόλου. Από την άλλη πλευρά, η χώρα μας, χωρίς σχέδιο και προγραμματισμό, δεν μπορεί παρά να ακολουθεί αμυντική πολιτική, πολλές φορές πυροσβεστικού χαρακτήρα. Μόνιμο χαρακτηριστικό της είναι η ατολμία, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ασκήσει νόμιμα δικαιώματα που της παρέχει το διεθνές δίκαιο και μερικές φορές και η υποχωρητικότητα.»
Δημοσίευση σχολίου