Tου Χρήστου Καπούτση
Οι εξελίξεις στο μέτωπο Ρωσίας – Ουκρανίας, δηλαδή ΝΑΤΟ-ΡΩΣΙΑΣ και Καζακστάν, αφορούν άμεσα και την Ελλάδα, διότι:
α. Η Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ συντάσσεται με την πολιτική της Ατλαντικής Συμμαχίας, σε βάρος της Ρωσίας.
β. Η Ελλάδα, βάση της υφιστάμενης ελληνο-αμερικανικής αμυντικής συμφωνίας, έχει εκχωρήσει στρατιωτικές βάσεις, που αξιοποιούνται ως βάσεις εφορμήσεως των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων προς την Ευρασία.
γ. Η Ελλάδα, επιχειρεί να αναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Η Ελληνική διπλωματία εκτιμά, ότι εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της χώρας μας, εφόσον οι ελληνορωσικές σχέσεις ομαλοποιηθούν. Η Ελλάδα παρότι, δηλώνει υπέρ του διαλόγου και της συμφωνίας του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, στο τέλος συμμετέχει στις στρατιωτικές πρωτοβουλίες της Ατλαντικής Συμμαχίας σε βάρος της Ρωσίας , επειδή αυτό αποτελεί ανελαστική συμμαχική υποχρέωση ης χώρας μας, προς το ΝΑΤΟ.
δ. Οι σχέσεις ΗΠΑ-ΡΩΣΙΑΣ, στο φλέγον Ουκρανικό ζήτημα, ρίχνουν βαριά «σκιά » και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
« Όλβιος εστί όστις τής Ιστορίας έσχε μάθησιν» (Ευτυχής είναι εκείνος που γνωρίζει την ιστορία) Ευριπίδης.
Πριν από 100 χρόνια περίπου η Ελλάδα με εκστρατευτικό Σώμα Στρατού, συμμετείχε στον εμφύλιο της Ρωσίας στην Κριμαία και σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας, ως μέλος συμμαχικής δύναμης, με επικεφαλής τη Γαλλία. Είναι η πρώτη υπερπόντια στρατιωτική επιχείρηση στην ιστορία της Ελλάδας. Η συμμετοχή της Ελλάδος στην εκστρατεία αυτή αποφασίστηκε από τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και την κυβέρνησή του, προκειμένου να στηρίξει την πρωτοβουλία της Γαλλίας. Η Γαλλία (ως κύριο μέλος της Αντάντ), είχε ηγηθεί της εκστρατείας ενίσχυσης των δυνάμεων του Τσάρου και διαφόρων εθνικιστών ρώσων οπλαρχηγών, κατά των Μπολσεβίκων, στην Κριμαία και γενικότερα στη περιοχή της Ουκρανίας το 1919. Ο γάλλος πρωθυπουργός, Ζορζ Κλεμανσό, ζήτησε από τον ομόλογό του Ελευθέριο Βενιζέλο τη συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων στις επιχειρήσεις στην Ουκρανία, με αντάλλαγμα την ευμενή στάση της χώρας του, υπέρ των εθνικών διεκδικήσεων σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία, στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων. Η συνολική δύναμη του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος που συμμετείχε στην εκστρατεία στην Ουκρανία ήταν 791 εμπειροπόλεμοι από τους βαλκανικούς πολέμους αξιωματικοί, 21.929 οπλίτες, 2.952 υποζύγια, 697 ιππήλατα οχήματα, 132 αυτοκίνητα και 16 πυροβόλα.
Επικεφαλής ορίστηκε ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Νίδερ (1865-1943) και οι πρώτοι έλληνες στρατιώτες άρχισαν να αποβιβάζονται στην Οδησσό στις 7 Ιανουαρίου 1919. (Ο Κ. Νίδερ, ήταν Γερμανικής καταγωγής Έλληνας Αξιωματικός , απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων. Ήταν γιος του Βαυαρού στρατιωτικού γιατρού του ελληνικού στρατού Φραγκίσκου Ξαβιέρου Νίδερ και της Αναστασίας Γιολδάση, κόρης Σουλιώτη οπλαρχηγού. Ο Κ. Νίδερ διατέλεσε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, καθώς και υφυπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου).
Το ελληνικό εκστρατευτικό Σώμα στην Κριμαία τέθηκε υπό Γαλλική Διοίκηση. Όμως οι, υπό την Γαλλία , συμμαχικές δυνάμεις υπέστησαν πανωλεθρία από τους μπολσεβίκους. Οι συνολικές απώλειες του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη μεσημβρινή Ρωσία ανήλθαν σε 398 νεκρούς και 657 τραυματίες και 1250 αγνοούμενους, πολλοί από τους οποίους, «μεταπήδησαν» στις τάξεις των μπολσεβίκων! Τον Ιούνιο του 1919 το Α’ Σώμα Στρατού, εγκατέλειψε «κακήν κακώς» την Κριμαία και προωθήθηκε στη Σμύρνη, όπου ο ελληνικός στρατός επιχειρούσε από τον Μάιο. Η επιλογή του Ελευθέριου Βενιζέλου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία της Ουκρανίας δεν δικαιώθηκε από τα πράγματα. Οι εθνικές διεκδικήσεις σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία δεν ευοδώθηκαν. Το βαρύ τίμημα της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, κατατρύχει ακόμη τους Έλληνες. Και ακόμη, τα πάνδεινα υπέστησαν οι ελληνικές κοινότητες της νότιας Ρωσίας, που θεωρήθηκαν αμφίβολης νομιμοφροσύνης από τις σοβιετικές αρχές και «πλήρωσαν» με διώξεις, εξαφανίσεις, εκτοπίσεις ….
α. Η Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ συντάσσεται με την πολιτική της Ατλαντικής Συμμαχίας, σε βάρος της Ρωσίας.
β. Η Ελλάδα, βάση της υφιστάμενης ελληνο-αμερικανικής αμυντικής συμφωνίας, έχει εκχωρήσει στρατιωτικές βάσεις, που αξιοποιούνται ως βάσεις εφορμήσεως των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων προς την Ευρασία.
γ. Η Ελλάδα, επιχειρεί να αναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Η Ελληνική διπλωματία εκτιμά, ότι εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της χώρας μας, εφόσον οι ελληνορωσικές σχέσεις ομαλοποιηθούν. Η Ελλάδα παρότι, δηλώνει υπέρ του διαλόγου και της συμφωνίας του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, στο τέλος συμμετέχει στις στρατιωτικές πρωτοβουλίες της Ατλαντικής Συμμαχίας σε βάρος της Ρωσίας , επειδή αυτό αποτελεί ανελαστική συμμαχική υποχρέωση ης χώρας μας, προς το ΝΑΤΟ.
δ. Οι σχέσεις ΗΠΑ-ΡΩΣΙΑΣ, στο φλέγον Ουκρανικό ζήτημα, ρίχνουν βαριά «σκιά » και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
« Όλβιος εστί όστις τής Ιστορίας έσχε μάθησιν» (Ευτυχής είναι εκείνος που γνωρίζει την ιστορία) Ευριπίδης.
Πριν από 100 χρόνια περίπου η Ελλάδα με εκστρατευτικό Σώμα Στρατού, συμμετείχε στον εμφύλιο της Ρωσίας στην Κριμαία και σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας, ως μέλος συμμαχικής δύναμης, με επικεφαλής τη Γαλλία. Είναι η πρώτη υπερπόντια στρατιωτική επιχείρηση στην ιστορία της Ελλάδας. Η συμμετοχή της Ελλάδος στην εκστρατεία αυτή αποφασίστηκε από τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και την κυβέρνησή του, προκειμένου να στηρίξει την πρωτοβουλία της Γαλλίας. Η Γαλλία (ως κύριο μέλος της Αντάντ), είχε ηγηθεί της εκστρατείας ενίσχυσης των δυνάμεων του Τσάρου και διαφόρων εθνικιστών ρώσων οπλαρχηγών, κατά των Μπολσεβίκων, στην Κριμαία και γενικότερα στη περιοχή της Ουκρανίας το 1919. Ο γάλλος πρωθυπουργός, Ζορζ Κλεμανσό, ζήτησε από τον ομόλογό του Ελευθέριο Βενιζέλο τη συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων στις επιχειρήσεις στην Ουκρανία, με αντάλλαγμα την ευμενή στάση της χώρας του, υπέρ των εθνικών διεκδικήσεων σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία, στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων. Η συνολική δύναμη του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος που συμμετείχε στην εκστρατεία στην Ουκρανία ήταν 791 εμπειροπόλεμοι από τους βαλκανικούς πολέμους αξιωματικοί, 21.929 οπλίτες, 2.952 υποζύγια, 697 ιππήλατα οχήματα, 132 αυτοκίνητα και 16 πυροβόλα.
Επικεφαλής ορίστηκε ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Νίδερ (1865-1943) και οι πρώτοι έλληνες στρατιώτες άρχισαν να αποβιβάζονται στην Οδησσό στις 7 Ιανουαρίου 1919. (Ο Κ. Νίδερ, ήταν Γερμανικής καταγωγής Έλληνας Αξιωματικός , απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων. Ήταν γιος του Βαυαρού στρατιωτικού γιατρού του ελληνικού στρατού Φραγκίσκου Ξαβιέρου Νίδερ και της Αναστασίας Γιολδάση, κόρης Σουλιώτη οπλαρχηγού. Ο Κ. Νίδερ διατέλεσε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, καθώς και υφυπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου).
Το ελληνικό εκστρατευτικό Σώμα στην Κριμαία τέθηκε υπό Γαλλική Διοίκηση. Όμως οι, υπό την Γαλλία , συμμαχικές δυνάμεις υπέστησαν πανωλεθρία από τους μπολσεβίκους. Οι συνολικές απώλειες του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη μεσημβρινή Ρωσία ανήλθαν σε 398 νεκρούς και 657 τραυματίες και 1250 αγνοούμενους, πολλοί από τους οποίους, «μεταπήδησαν» στις τάξεις των μπολσεβίκων! Τον Ιούνιο του 1919 το Α’ Σώμα Στρατού, εγκατέλειψε «κακήν κακώς» την Κριμαία και προωθήθηκε στη Σμύρνη, όπου ο ελληνικός στρατός επιχειρούσε από τον Μάιο. Η επιλογή του Ελευθέριου Βενιζέλου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία της Ουκρανίας δεν δικαιώθηκε από τα πράγματα. Οι εθνικές διεκδικήσεις σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία δεν ευοδώθηκαν. Το βαρύ τίμημα της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, κατατρύχει ακόμη τους Έλληνες. Και ακόμη, τα πάνδεινα υπέστησαν οι ελληνικές κοινότητες της νότιας Ρωσίας, που θεωρήθηκαν αμφίβολης νομιμοφροσύνης από τις σοβιετικές αρχές και «πλήρωσαν» με διώξεις, εξαφανίσεις, εκτοπίσεις ….
Η κρίση στην Ουκρανία
Η κρίση στην Ουκρανία, θέτει σε δοκιμασία τις σχέσεις της Δύσης ( ΗΠΑ- ΝΑΤΟ- Ε.Ε.- Καναδάς, Αυστραλία) με την Ρωσία, ενώ στο βάθος «παραμονεύει» και η Κίνα. Η Μόσχα , έστειλε αυστηρό μήνυμα σε Ουάσιγκτον και στη Μονς (έδρα του ΝΑΤΟ), όπου απαιτεί, να σταματήσει η επέκταση του ΝΑΤΟ σε χώρες της πρώην σοβιετικής Ένωσης και απαγόρευσε την εγκατάσταση πυρηνικών μέσου βεληνεκούς οπουδήποτε στην Ευρώπη. Η απάντηση των αμερικανών αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς θα αποκαλυφθούν και οι προθέσεις της Κυβέρνησης Μπάιντεν, αν και κατά πόσον , οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν σε διάλογο και συμφωνία με τη Ρωσία ή σε ρήξη. Εξέλιξη, που θα καθορίζει και την πολιτική του ΝΑΤΟ, σε στρατιωτικό επίπεδο, έναντι της Ρωσίας, με περιοχή δράσης (εγκατάστασης ισχυρών νατοϊκών δυνάμεων) στη Βαλτική και ενίσχυσης με βαρύ οπλισμό την Ουκρανία. Η Ρωσία δηλώνει ότι συνιστά σοβαρή απειλή η προοπτική να αναπτύξουν οι ΗΠΑ επιθετικές πυραυλικές συστοιχίες στην Ουκρανία, παρότι ο αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διαβεβαίωσε τον Βλ. Πούτιν, ότι δεν προτίθεται να πράξει κάτι τέτοιο. Τις μέρες αυτές (από 10 μέχρι 14 Ιανουαρίου) εξελίσσονται διαβουλεύσεις μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ , αλλά και εκπροσώπων της Μόσχας και του ΟΑΣΕ. Τα αποτελέσματα μάλλον πενιχρά …
Έχει όμως προηγηθεί και αναγνωριστική πτήση αμερικανικού αεροσκάφους E-8 JSTARS , πάνω από την ανατολική Ουκρανία και μέχρι τα σύνορα με τη Ρωσία, περιοχή που ελέγχεται από φιλορωσικές δυνάμεις. Το E-8C Joint STARS, είναι μια αεροπορική πλατφόρμα διαχείρισης μάχης, διοίκησης και ελέγχου, πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης. Τα αεροσκάφη επιχειρούσαν από το γιγαντιαίο αμερικανικό αεροπλανοφόρο Harry Truman, που έπλεε Δυτικά της Ελλάδος και εντός της ελληνικής ΑΟΖ. Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές της εφημερίδας «Izvestia», τα ΝΑΤΟικά αεροσκάφη συγκεντρώνουν πληροφορίες για την κατάσταση στην Κριμαία, ενώ Ρώσοι εμπειρογνώμονες και αξιωματούχοι θεωρούν «πιθανό» η παρουσία των ΗΠΑ με πολεμικό πλοίο στη Μαύρη Θάλασσα να «ενθαρρύνει» την ουκρανική κυβέρνηση να κλιμακώσει τη σύγκρουση στο Ντονμπάς, αποσκοπώντας σε αμερικανική και ΝΑΤΟική βοήθεια.
Ελληνοτουρκικές σχέσεις
Στις εξελίξεις στην Ουκρανία, στο Καζακστάν, στον Καύκασο, στη Μαύρη Θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα προσδιορίσουν και τις Στρατηγικές σχέσεις της Δύσης (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-Ε.Ε.- Καναδάς, Αυστραλία) με τη Ρωσία και προοπτικά με την Κίνα, ενεργό ρόλο έχουν και ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία, το Ιράν, η Αίγυπτος και το Ισραήλ. Το διεθνές περιβάλλον, που προσδιορίζεται με όρους γεωστρατηγικούς, γεωοικονομικούς, ενεργειακούς και στρατιωτικούς, είναι εξαιρετικά πολύπλοκο , ασταθές και συγκρουσιακό.
Η Τουρκία παρεμβαίνει και στην ρωσο-ουκρανική κρίση. Σύμφωνα με το Bloomberg, η Ουκρανία αγόρασε UAV Bayraktar TB2 (μη επανδρωμένα μαχητικά αεροσκάφη) από την Τουρκία. Το πρακτορείο ισχυρίζεται ότι από το 2019, η τουρκική πλευρά έχει πουλήσει «πολλά» βομβαρδιστικά drones στο Κίεβο, μαζί με πυραύλους καθώς και σταθμούς ελέγχου. Το Κρεμλίνο εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του προς την Άγκυρα, παράλληλα όμως, η Ουάσιγκτον δήλωσε την ικανοποίησή της προς την Τουρκία, για το ίδιο θέμα (πώληση drones στην Ουκρανία)!
Επίσης , οι ΗΠΑ σε μια κίνηση ιδιαίτερης πολιτικής βαρύτητας, ακύρωσαν την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου του East Med, που θα αναδείκνυε την Ελλάδα ως σημαντικό διαμετακομιστικό ενεργειακό κόμβο. Η ακύρωση του East Med ήταν πιεστικό αίτημα της Τουρκίας, που ικανοποίησαν οι ΗΠΑ και πιθανόν να σηματοδοτήσει την αφετηρία πολιτικής επαναπροσέγγισης Ουάσιγκτον – Άγκυρας. Παράλληλα όμως , η ακύρωση του East Med είναι βλαπτική εξέλιξη για τα ελληνικά συμφέροντα και αποτελεί πλήγμα για το διεθνές κύρος της χώρας μας. Είναι και η επιβεβαίωση του κανόνα, ότι εθνικά συμφέρονται διαμορφώνουν, ισχυροποιούν ή διαλύουν διακρατικές συμμαχίες.
Είναι σαφές, ότι οι εν εξελίξει σοβαρές εστίες έντασης και Στρατηγικής αντιπαράθεσης , αλλά και σύγκρουσης συμφερόντων, Μεγάλων και περιφερειακών δυνάμεων στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή μας, θα επηρεάσουν καταλυτικά και την εξελικτική πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Δημοσίευση σχολίου