Yπό τον τίτλο «Η επικίνδυνη πυρηνική εμμονή της Τουρκίας», η ημερήσια εφημερίδα PÚBLICO (12/07/2021) δημοσιεύει, στην έντυπη έκδοσή της, ολοσέλιδη ανάλυση του José Pedro Teixeira Fernandes, ερευνητή του Πορτογαλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙPRI) του Πανεπιστημίου NOVA της Λισσαβώνας.
O Πορτογάλος ερευνητής αναφέρεται στο πυρηνικό πρόγραμμα που αναπτύσσει η Τουρκία, το χαρακτηρίζει «απειλή στις πύλες της Ευρώπης» και αποδομεί τα τουρκικά επιχειρήματα περί μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης και οικονομικής επένδυσης, διατεινόμενος ότι απώτερη επιδίωξη της Τουρκίας είναι η απόκτηση πυρηνικών όπλων, με τους συνεπακόλουθους κινδύνους τόσο για το περιβάλλον όσο και την ασφάλεια της περιοχής.
Παρατίθενται σε μετάφραση τα σχετικά αποσπάσματα:
«Εάν λάβουμε σοβαρά υπ΄όψη τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν -που, συχνά, δεν είναι παρά ρητορικά φληναφήματα- οδηγούμαστε στη σκέψη ότι η τουρκική πυρηνική φιλοδοξία προσβλέπει και σε στρατιωτικούς σκοπούς.
Το 2019, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, επέκρινε την παγκόσμια τάξη πραγμάτων, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι το Σύμφωνο Μη Διασποράς Πυρηνικών Όπλων (ΤΝΡ) απαγορεύει σε κράτη, όπως η Τουρκία, να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα, αλλά παραβλέπει άλλα κράτη που διαθέτουν αυτά τα όπλα στο περιθώριο του ΤΝΡ.
Λίγο νωρίτερα και προς εσωτερική κατανάλωση, είχε δηλώσει στο Οικονομικό Φόρουμ της Κεντρικής Ανατολίας ότι είναι απαράδεκτο οι μεγάλες δυνάμεις που έχουν πυρηνικά όπλα να απαγορεύουν την Τουρκία να αποκτήσει τον δικό της πυρηνικό εξοπλισμό.
Υπάρχουν, όμως, σημαντικά προσκόμματα στην επιδίωξη αυτή της Τουρκίας. Η Τουρκία είναι μέλος του ΤΝΡ και έχει επικυρώσει τη Συνθήκη Πλήρους Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών. Στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ υπάρχει πυρηνικός εξοπλισμός των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου (έναντι της τότε ρωσικής απειλής). Πρόκειται για απομεινάρι μιας άλλης εποχής, η απόσυρση του οποίου έγκειται στις ΗΠΑ».
«Σήμερα, η Τουρκία έχει ήδη δρομολογήσει ένα πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται η κατασκευή τριών πυρηνικών σταθμών:
Μία στο Ακούγιου (Akkuyu), σε προχωρημένη φάση κατασκευής, κείμενη στην μεσογειακή ακτή, κοντά στην πόλη της Μερσίνης, σε απόσταση μικρότερη των 100 χιλ. από την Κύπρο. Μία δεύτερη στη Σινώπη, στη Μαύρη Θάλασσα και η τρίτη στην πόλη Igneada, στην Ανατολική Θράκη, επίσης στην παραθαλάσσια ζώνη της Μαύρης Θάλασσας και σε απόσταση λίγων δεκάδων χιλιομέτρων από την Βουλγαρία.
Το επιχείρημα της τουρκικής Κυβέρνησης είναι ότι επιδιώκει την μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από ξένους προμηθευτές, τη Ρωσία ή το Ιράν. Μέχρι στιγμής, οι επενδύσεις της τελευταίας δεκαετίας στον τομέα παραγωγής ενέργειας και οι χαμηλοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης των τελευταίων χρόνων δεν προδιαγράφουν την αποδοτικότητα της επένδυσης σε πυρηνικούς σταθμούς.
Αλλά και το επιχείρημα της ενεργειακής εξάρτησης είναι ελάχιστα πειστικό. Διότι είναι η ρωσική εταιρεία Rosatom αυτή η οποία κατασκευάζει τον πυρηνικό σταθμό του Ακούγιου και θα προμηθεύει καύσιμο υλικό καθ΄όλη την διάρκεια ζωής του αντιδραστήρα, διασφαλίζοντας τη λειτουργία του.
Ακόμη πιο παράξενο είναι το γεγονός ότι ο πυρηνικός σταθμός του Ακούγιου κατασκευάζεται σε μια περιοχή της τουριστικής μεσογειακής ακτογραμμής, ανάμεσα στη γεωλογική πλάκα της Ανατολικής Ανατολίας και σ΄αυτήν της Κεντρικής Ανατολίας. Δηλαδή, στις οικολογικές επιπτώσεις θα πρέπει να προστεθεί και το βεβαρυμένο σεισμογενές παρελθόν της χώρας».
«Επομένως, τα αποδυναμωμένα οικονομικά επιχειρήματα κερδίζουν στρατηγική ισχύ μόνο εάν η τελική επιδίωξη είναι η στρατιωτική χρήση. Πέραν των ανωτέρω δηλώσεων του Ερντογάν, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση: Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την εγγύτητα με μια εγκατεστημένη πυρηνική δύναμη (ΗΠΑ), καθώς και τις αντιπαλότητες μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων.
Το παιχνίδι που κάνει η Τουρκία με τις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και την Ρωσία (π.χ. με την απόκτηση του ρωσικού αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος S-400 και τεχνογνωσίας για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας) καταδεικνύει τη βούλησή της να εκμεταλλευθεί, προς ίδιον όφελος, την αντιπαλότητα μεταξύ των δύο αυτών μεγάλων δυνάμεων. Στόχος της είναι να αποσπάσει το μέγιστο των παραχωρήσεων και από τις δύο και να χρησιμοποιεί τη μία για να κατευνάζει την άλλη.
Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις ότι επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνική τεχνολογία διπλής χρήσης, εκμεταλλευόμενη την ευνοϊκή πολιτική συγκυρία, δεδομένου ότι η προσοχή όλων είναι επικεντρωμένη στα πυρηνικά του Ιράν. Στα ανωτέρω πρέπει να προστεθεί και η εντατικοποίηση της πολιτικο-στρατιωτικής συνεργασίας της με το Πακιστάν, γεγονός που προβληματίζει και εγείρει ανησυχίες, λόγω του ιστορικού πυρηνικής διασποράς του τελευταίου.
Αλλά ακόμη κι αν προοριζόταν μόνο για ειρηνικούς σκοπούς, η πυρηνική εμμονή της Τουρκίας είναι επικίνδυνη για την ανθρώπινη και περιβαλλοντική ασφάλεια. Εάν, μελλοντικά, χρησιμοποιηθεί και για στρατιωτικούς σκοπούς -υπόθεση καθόλου παράλογη- η Ευρώπη θα έχει ακόμη ένα σοβαρό πυρηνικό πρόβλημα προ των πυλών της».
Δημοσίευση σχολίου