Αν κάτι είναι ανίκητο, αυτό είναι η λογική, κι όχι η βλακεία. Πάντα με βάση τη λογική, το ΠΝ χρειάζεται άμεσα πλοία, καθώς οι εξελίξεις τρέχουν και οι Τούρκοι δείχνουν πως κινούνται πάντα στη λογική της ένοπλης σύρραξης. Και μόνο η απεικόνιση του κατάπτυστου Τουρκολιβυκού Μνημονίου σε χάρτη, κάνει κατανοητή σε όλους την τουρκική παράνοια, αλλά και την προσπάθεια των Τούρκων να δημιουργήσουν τετελεσμένα.
Η μόνη απάντηση της Ελλάδος, είναι η ύπαρξη ενός ισχυρού ΠΝ. Φυσικά και η ΠΑ μπορεί να βυθίσει οπουδήποτε τουρκικά πλοία, αλλά μιλάμε για πολεμική κλιμάκωση. Ένα ισχυρό ΠΝ, με παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να αποτρέψει έναν πόλεμο. Αν ο τουρκικός στόλος βρει μπροστά του ένα μάτσο γηραιά πλοία, που με το ζόρι βγήκαν από τους Ναυστάθμους, τότε θα είναι ηλίθιοι αν δεν προχωρήσουν σε κλιμάκωση. Αν βρουν απέναντί τους έναν Ισχυρό και Σύγχρονο Στόλο, τότε δεν θα τολμήσουν τίποτα. Τόσο απλά.
Το ΠΝ εκλιπαρεί για νέα πλοία εδώ και 12 χρόνια περίπου. Δεν θα πούμε τι έκανε σωστό και τι λάθος, καθώς πολλοί αρέσκονται να λένε πως φταίνε και οι αξιωματικοί του ΠΝ. Θεωρούν πολλοί, πως φταίνε οι άνθρωποι που ορκίστηκαν να φυλάττουν την Πατρίδα, με οποιοδήποτε μέσο τους δίνει η τελευταία. Σωστά; αντιλαμβάνονται κάποιοι ότι μάλλον και δεν έχουν και πολύ δίκιο… Δεν έχουν και μεγάλα περιθώρια οι αξιωματικοί μας…
Τώρα, το ΠΝ έχει κάνει αυτό που πρέπει να κάνει. Έχει μπει σε σκληρή διαπραγμάτευση με τους Γάλλους, για την αγορά δυο φρεγατών με προηγμένες δυνατότητες AAW και ASW, τύπου Belh@rra. Ο λόγος είναι απλός, οι Γάλλοι είναι οι μόνοι που προτίθενται να δώσουν χρηματοδότηση που να βολεύει το ΠΝ. Το ΠΝ δεν έχει παρά ελάχιστους πόρους δικούς του να διαχειρίζεται, παντού υπάρχει το Υπουργείο Οικονομικών.
Ταυτόχρονα το ΠΝ εξετάζει σε συνθήκες άκρας μυστικότητας τις αμερικανικές προτάσεις για την κατασκευή των LCS/MMSC στην Ελλάδα. Όπως έχουμε ήδη γράψει, οι Αμερικανοί έχουν αποφασίσει να “συνυπάρξουν” με τους Γάλλους στο ΠΝ, και δεν θέλουν με τίποτα να αφήσουν να χαθεί η ευκαιρία να “πάρουν” κομμάτι από την ανανέωση του Ελληνικού Στόλου, ΑΝ και ΟΤΑΝ αυτή γίνει. Στην τελική, όπως είπε και Έλλην βουλευτής (που μια χαρά πολλοί δέχτηκαν όσα είπε), “δεν πειράζει να μας πάρουν και κανά νησί”.
Ελπίζουμε, θέλουμε να ελπίζουμε, πως αργά ή γρήγορα η Ελληνική Κυβέρνηση θα δώσει στο ΠΝ ότι χρειάζεται, ότι κι αν είναι αυτό. Πολλοί από εμάς, θα θέλαμε να δούμε για παράδειγμα Type 31/Iver Huitfeld, Omega Class, και γιατί όχι, ελληνικότατες ALS. Το πρόβλημα είναι πως το ΠΝ, βιάζεται, και δεύτερον, όλες οι λύσεις δεν φέρνουν μαζί τους ευνοϊκή χρηματοδότηση. Ούτε οι κατασκευάστριες χώρες έχουν σταθεί δίπλα μας τόσο όσο οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Όσο για τις ALS, μόλις λυθεί το θέμα των ναυπηγείων, ελπίζουμε πως θα “παίξουν” σαν EPC (καθώς το ελληνικό σχέδιο της ALS 115 το θεωρούμε κατά πολύ ανώτερο των Doha Class).
Πάμε παρακάτω. Αν υποθέσουμε πως μέσα στο καλοκαίρι “κλείσει” η συμφωνία με τις Belh@rra, αφού πλέον έχει κλείσει το θέμα του “οπλισμού”, και μέσα στο έτος κλείσει το θέμα των MMSC (αν φυσικά οι Αμερικανοί προσφέρουν όλα όσα έχουμε μάθει), τότε το ΠΝ θεωρητικά από το 2025 μέχρι και το 2030 θα καταφέρει να αποκτήσει έναν αριθμό πλοίων, δυστυχώς πολύ μικρό για τις ανάγκες του. Αλλά κάτι θα πάρει, και δεν θα κοιτάει το τουρκικό ναυτικό να ρίχνει συνεχώς νέα πλοία στη θάλασσα.
Το θέμα μας όμως σήμερα είναι, τι θα κάνει στο ενδιάμεσο. Αν υποθέσουμε πως ξεκινήσουμε άμεσα νέα ναυπηγικά προγράμματα με κάποιον “μαγικό” τρόπο, το ΠΝ δεν θα έχει σύγχρονα πλοία για να αντικαταστήσει τις παλιές S πριν το 2025-2027, ενώ και οι εκσυγχρονισμένες S θα πλησιάζουν αισίως τα …50 χρόνια. Φυσικά, μπορούμε να ζητήσουμε από την Τουρκία fair play, και να συμφωνήσουμε να μην κάνουν κάτι στην wannabe ΑΟΖ μας, μέχρι τουλάχιστον να αποκτήσουμε νέα πλοία. Δεν θα συμφωνήσουν λέτε; τι, όχι;
Άρα, δεν υπάρχει περίπτωση να μην συζητήσουμε για Ενδιάμεση Λύση. Εκεί που άφησαν όλες οι κυβερνήσεις από το 2008 να φτάσει η κατάσταση του ΠΝ, χρειαζόμαστε νέα πλοία χτες. Η προσπάθεια απόκτησης δυο φρεγατών FREMM το 2018 με “συνοπτικές” διαδικασίες, ήταν ουσιαστικά μια κραυγή αγωνίας. Χρειαζόμαστε νέα πλοία, και τα χρειαζόμαστε τώρα. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Καθώς έχουμε στραφεί σε Γαλλία και ΗΠΑ για νέα πλοία, θα πρέπει εκεί ίσως να αναζητήσουμε και λύσεις για μια ενδιάμεση κατάσταση. Ούτως ή άλλως, δεν υπάρχουν πλοία με πραγματική αξία για εμάς κάπου αλλού. Όπως θυμούνται οι αναγνώστες μας, έχουμε “σκανάρει” την παγκόσμια αγορά μεταχειρισμένων πλοίων, και μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Υπάρχουν κάποιες λύσεις, αλλά είναι λίγες.
Οι γαλλικές “λύσεις”
Η Γαλλία δεν έχει και πάρα πολλά πλοία που να μας ενδιαφέρουν. Αν και οι Γάλλοι πολύ θα ήθελαν να ξεφορτωθούν σε εμάς κάποιες αρχαιοπρεπείς φρεγάτες, χωρίς αξία για εμάς, εντούτοις δυο είναι οι λύσεις που θα μπορούσαν να μας ενδιαφέρουν. Οι LaFayette (προφανώς οι δυο που δεν θα εκσυγχρονιστούν) καθώς και κάποιες από τις υπάρχουσες FREMM, είναι μάλλον οι μοναδικές που θα μπορούσαν να προσφερθούν στη χώρα μας.
Για τις LaFayette έχουμε γράψει μάλλον πρώτοι, σχεδόν 2 χρόνια πίσω. Σύγχρονα πλοία, με ηλικία ανάλογη των ΜΕΚΟ200ΗΝ, αλλά υποεξοπλισμένα, με οπλισμό που υστερεί σημαντικά ακόμη και σε σχέση με τις πυραυλακάτους κλάσης Super Vita. Ίσως είναι υπερβολή να τις χαρακτηρίσουμε “φρεγάτες”, αλλά μάλλον είναι πολύ καλά εξοπλισμένα περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης. Στην περίπτωσή μας, υστερούν ακόμη και σε σχέση με τις Kortenaer, καθώς δεν έχουν εξοπλισμό ASW, και βασίζονται στο οργανικό τους ελικόπτερο για ανθυποβρυχιακές αποστολές.
Στα πλεονεκτήματά τους είναι το πολύ χαμηλό κόστος χρήσης τους (κινητήρες diesel), οι χαμηλές ανάγκες στελέχωσης, αλλά και το πολύ μικρό κόστος εισαγωγής τους σε ελληνική υπηρεσία. Στις αποθήκες του ΠΝ υπάρχουν πύραυλοι Crotale για το αντιαεροπορικό σύστημα, ενώ το ΠΝ θα μπορούσε να εξετάσει την αντικατάσταση του πυροβόλου των 100 χιλιοστών με κάποιο OtoMelara 76 mm, ακόμη και την τοποθέτηση ενός Phalanx από κάποια μη εκσυγχρονισμένη S. Το θέμα είναι πως ακόμη και χωρίς δυνατότητες ASW, το ΠΝ θα μπορούσε να αποκτήσει σχετικά σύντομα δυο πλοία, με μικρές ανάγκες συντήρησης, που θα μπορούσαν να προσφέρουν.
Το θέμα των φρεγατών FREMM το έχουμε θίξει το 2018, τόσο πολύ που μάλλον θα είναι, αν όχι πλέον επίπονο, αλλά σίγουρα κουραστικό για τους αναγνώστες μας. Η αξία των πλοίων είναι αδιαμφισβήτητη, αν και πρέπει να σημειώσουμε πως ο προσανατολισμός τους παραμένει σε ρόλους ASW. Εντούτοις, η δυνατότητα βολής πυραύλων ASTER 15/30 αλλά και SCALP Naval τις κάνει πολύτιμες, ίσως τόσο πολύτιμες που δύσκολα πλέον να τις αποχωριστεί το Γαλλικό Ναυτικό.
Άλλωστε, το κόστος δυο ελαφρά μεταχειρισμένων φρεγατών FREMM είναι κάπου ανάμεσα στα 500 και 600 εκ. ευρώ εκάστη. Συνεπώς, πολύ δύσκολα θα τις έδιναν χωρίς τίμημα οι Γάλλοι (ΑΝ υποθέσουμε πως θα τις έδιναν). Η παραγγελία της Ελλάδας για 2 Belh@rra δεν είναι και τόσο μεγάλη για να υποστηριχτεί μια τόσο ακριβή “παραχώρηση”, άρα, ή θα πρέπει να πληρώσουμε τις FREMM (λογικό), ή να τις “νοικιάσουμε”, στη λογική που προωθούνταν μια τέτοια λύση το 2018. Με κόστος όμως εξαιρετικά μεγάλο, πρέπει να το σημειώσουμε αυτό.
Arleigh Burke και Ticonderoga, o κρυφός πόθος της συντακτικής ομάδας και των αναγνωστών μας…
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, τα πράγματα για μια “παραχώρηση” είναι πολύ πιο εύκολα, θεωρητικά πάντα. Το πρόβλημα όμως για το USN είναι πως δεν έχει πλοία στο “μέγεθός” μας. Τα μόνα πλοία που θα μπορούσαν να είναι ιδανικά στο “μέγεθος” που χρειάζεται το ΠΝ είναι οι φρεγάτες O.H.Perry, μια επιλογή που δεν έχει να προσφέρει σχεδόν τίποτε στο ΠΝ. Θα είχε ίσως, αν το ΠΝ είχε αποφασίσει να αγοράσει τις φρεγάτες Adelaide από την Αυστραλία. Σήμερα όμως, O.H.Perry θα ήταν όχι απλά αναχρονισμός, αλλά μάλλον μια μεγάλη “ανοησία”.
Άρα, καθώς το ΠΝ σίγουρα δεν έχει θέση για αεροπλανοφόρα και υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων, αλλά κάπου θα βρει να “βολέψει” μερικά αντιτορπιλικά ή καταδρομικά με ρόλο AAW. Τα αντιτορπιλικά Arleigh Burke είναι τα πλέον πολύτιμα πλοία του USN, με ικανότητες εκπληκτικές για πλοία αυτού του εκτοπίσματος. Οι αποστολές που αναλαμβάνουν είναι ποικίλες, αλλά εντύπωση προκαλούν οι “μοναχικές” αποστολές, σε περιβάλλοντα “δύσκολα” ή επικίνδυνα, όπου αποστέλλονται χωρίς συνοδεία, για επίδειξη σημαίας κι όχι μόνο.
Το θέμα είναι πως τα αντιτορπιλικά αυτά έχουν βαρύνουσα σημασία στο USN, και θεωρητικά είναι αδύνατο για τις ΗΠΑ να αποχωριστούν κάποιο. Εντούτοις, σε συνέχεια της συμφωνίας για τις αμερικανικές βάσεις, αλλά και στα πλαίσια των διευρυμένων σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ, υπήρξαν θετικές ενδείξεις για την αποδέσμευση δυο πλοίων του τύπου.
Το θέμα είναι πως τυχόν παραχώρηση πρέπει να περάσει από την αρμόδια επιτροπή του Κονγκρέσου, αν και πολλά μέλη ήταν θετικά. Άλλωστε, τα “ελληνικά” ΑΒ θα είχαν και ΝΑΤΟϊκές αρμοδιότητες, και θα ήταν μια ενίσχυση στην Ανατολική Μεσόγειο. Το θέμα έχει μείνει στάσιμο, καθώς τέτοιες αποφάσεις δεν μπορούν να παρθούν “εύκολα”, ή απλά. Λίγο η κρίση του κορωνοϊού, λίγο η αναστολή των ταξιδίων στις ΗΠΑ, λίγο οι προεδρικές εκλογές, και λίγο οι τουρκικές παρεμβάσεις, το θέμα δεν έχει κινηθεί…
Το ΠΝ, από τον περασμένο Δεκέμβρη, προκειμένου να μην μείνει “εκτός” των εξελίξεων, έχει αποφασίσει να δεχτεί ακόμη και την παραχώρηση των γηραιότερων αλλά ισχυρότερων καταδρομικών Ticonderoga, σε περίπτωση που τα προτείνουν οι Αμερικανοί. Κάτι τέτοιο φαίνεται πολύ πιο “κοντά” από την περίπτωση των ΑΒ, αφού τα Tico έχουν ήδη ορατή ημερομηνία απόσυρσης. Το πρόβλημα όμως του ΠΝ είναι απλό. Πως θα μπορούσε να συντηρήσει και διατηρήσει σε υπηρεσία δυο πλοία, που μια Υπερδύναμη τα αποσύρει γιατί είναι ακριβά σε συντήρηση και διατήρηση σε υπηρεσία;
LCS Freedom/Independence
Είναι γνωστό πως το USN σκοπεύει να αποσύρει τα τέσσερα πρώτα LCS, τα LCS 1,2,3 και 4. Tα LCS 1 και 3 είναι κλάσης Freedom, τα δε LCS 2 και 4 είναι τα τύπου καταμαράν Independence. Καθώς τα πλοία αυτά είναι πολύ σύγχρονα, με λίγα χρόνια υπηρεσίας, θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν το ΠΝ. Όπως όμως μας έγινε γνωστό από αμερικανικής πλευράς, τα πλοία αυτά δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για το ΠΝ, καθώς είναι τα πρωτότυπα των δυο κλάσεων, που πάνω σε αυτά οι Αμερικανοί και το USN έλυσαν όλα τα προβλήματα.
Κανονικά, τα πλοία αυτά χρειάζονται εκσυγχρονισμό, προκειμένου να έρθουν στα επίπεδα των υπολοίπων LCS, χωρίς να αναφέρουμε πως χρειάζονται και επανεξοπλισμό, καθώς οι Hellfire ελάχιστη αξία έχουν για το ΠΝ. Στα πλοία θα πρέπει να τοποθετηθούν εκτοξευτές Mk41 και Harpoon, ενώ θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για το προωστήριο σκεύος. Οι LCS που μπαίνουν τώρα σε υπηρεσία έχουν αξιόπιστους κινητήρες, αλλά τα πρώτα σκάφη όχι.
Βέβαια, σε περίπτωση που τελικά το ΠΝ προχωρήσει με τις LCS/MMSC, θα μπορούσαν οι δυο κλάσης Freedom LCS να μπουν στο “πακέτο” της συμφωνίας, μαζί με τον όποιο εκσυγχρονισμό τους. Αλλά θεωρούμε δύσκολο η Lockheed Martin να έμπαινε στον “κόπο” να προτείνει τις υπόλοιπες δυο LCS (LCS2, LCS4) της Austal, και να φέρει έναν ανταγωνιστή της στο ΠΝ. Δηλαδή, να έχει την Austal ανταγωνιστή στις ΗΠΑ, να την έχει και στην Ελλάδα!
Επίλογος
Όπως είδαμε, με λίγη καλή θέληση, λύσεις υπάρχουν και από Γαλλία αλλά και από τις ΗΠΑ. Βέβαια οι Γάλλοι δείχνουν εξαιρετικά “κακοί” στο μάρκετινγκ, καθώς για παράδειγμα η λύση των LaFayette δεν έχει προταθεί δημοσίως παρά μόνο από γαλλικά έντυπα του χώρου. Ούτε η Naval Group ούτε η γαλλική κυβέρνηση έχουν προτείνει τις Lafa, και κατά συνέπεια δεν νομίζουμε ότι τις έχει εξετάσει το ΠΝ.
Αντίθετα, το ΠΝ γνωρίζει πολύ καλά τις FREMM. Όχι μόνο λόγω της “περιπέτειας” του 2018, αλλά λόγω της FREMM-HN που θα αγοράζαμε 6 πλοία κατ’ελάχιστο. Βέβαια όπως είπαμε και παραπάνω, μια παραχώρηση FREMM θα ήταν δύσκολη σε ότι αφορά το οικονομικό σκέλος. Ίσως βέβαια, απλά να πιάναμε το νήμα της συμφωνίας του 2018, καθώς όπως έχουμε γράψει, τότε υπήρξε πράγματι θέμα.
Οι ΗΠΑ είναι μάλλον η ιδανικότερη πηγή, απλά έχουμε έναν πρόεδρο με “ιδιαίτερη” σχέση με τον Ερντογάν. Οι Τούρκοι έχουν φτιάξει ένα σκηνικό κρίσης, που θα βασιστεί στα προβλήματα υλικού των Ελληνικών ΕΔ. Αν οι ΗΠΑ ενισχύσουν με Tico ή ΑΒ το ΠΝ, τότε η Τουρκία θα βρεθεί σε δυσμενή θέση. Συνεπώς, θα ήταν περίεργο αν η επιρροή των Τούρκων στον Τραμπ δεν εστιαστεί σε αυτό ακριβώς το πρόβλημα.
Όμως στις ΗΠΑ ο Πρόεδρος δεν είναι παντοδύναμος, και αν η Ελλάδα προχωρήσει σε μια αγορά αμερικανικών πλοίων, ενώ συμφωνεί το Κονγκρέσο, δεν θα μπορέσει να σταματήσει μια προσφορά ΑΒ στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, οι πάντες στην Ουάσινγκτον θεωρούν την Ελλάδα στενό σύμμαχο, ενώ η Τουρκία έχει έρισμα μόνο στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου. Βέβαια το τελευταίο μπορεί να βάλει βέτο πολύ εύκολα στην παραχώρηση ΑΒ ή Tico στην Ελλάδα.
Αν θέλαμε να ποντάρουμε κάπου, θα λέγαμε πως η Ενδιάμεση Λύση θα έρθει από τις ΗΠΑ, και θα είναι κάποια από τα πρώτα ΑΒ σε υπηρεσία. Επόμενη επίλογή θα είναι τα πολύ ακριβά σε συντήρηση Ticonderoga, ενώ πολύ δύσκολα θα δούμε τα παλιά LCS σε ελληνική υπηρεσία.
Η Γαλλία είναι αινιγματική, και προκαλεί εντύπωση (όχι καλή) η μη προσφορά κάποιων όπλων. Δηλαδή, ακόμη κι αν δεν βρουν πλοία, η Γαλλία θα μπορούσε να προσφέρει κάποια από τα Mirage 2000-5F, ειδικά τη στιγμή που η Ελλάδα επιθυμεί διακρατική συμφωνία. Για όλους όσους ασχολούμαστε με την Άμυνα, η παραχώρηση 2 LaFayette σε λογική τιμή θα ήταν το απλούστερο, αλλά η Γαλλία δεν προχωρά ούτε σε αυτή τη λύση. Πιθανότατα τα πράγματα να αλλάξουν άρδην στις επόμενες μέρες, καθώς οι Γάλλοι ήταν και παραμένουν αρκετά αινιγματικοί.
Σε κάθε περίπτωση, ότι κι αν επιλέξει το ΠΝ, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε την “Ενδιάμεση Λύση”. Χωρίς αυτή, θα είμαστε για πάρα πολλά χρόνια εκτεθειμένοι και χωρίς σύγχρονα πλοία. Αναμένουμε, ελπίζοντας για το καλύτερο…
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου