Αυτόν τον μήνα, καθώς Ρωσία και Τουρκία βρίσκονται στο χείλος μίας άμεσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης στην Συρία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν καλωσόρισε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Τούρκο ομόλογό του στο Κρεμλίνο-αλλά δεν νομίζω πως η λέξη καλωσόρισμα προσδιορίζει το κλίμα της συζήτησης.
Βίντεο 120 δευτερολέπτων που μεταδόθηκε στην Ρωσική τηλεόραση προκάλεσε αντιδράσεις στην Τουρκία. Στο βίντεο, ο Ερντογάν και η αντιπροσωπεία του φαίνονται να περιμένουν στο Κρεμλίνο για να συναντηθούν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Για να είμαι πιο σαφής, αναγκάζονται να περιμένουν. Η δυστυχία τους είναι γραμμένη στα πρόσωπά τους. Σε κάποιο σημείο, ο Ερντογάν φαίνεται να έχει κουραστεί να στέκεται και να κάθεται αναμένοντας. Τα ΜΜΕ που τάσσονται υπέρ του Ερντογάν, σημείωσαν πως ο Πούτιν είναι διαβόητος για τέτοιου είδους τακτικές. Αυτήν την φορά όμως η ρωσική τηλεόραση φρόντισε να στείλει αρκετές κάμερες για να καλύψουν την είδηση. Ήταν απλά μία ταπείνωση.
Ο Ερντογάν θεωρητικά έπρεπε να βρίσκεται στην Μόσχα για να απαιτήσει την λογοδοσία του Ρώσου προέδρου. Στις 27 Φεβρουαρίου, οι συριακές δυνάμεις που δρούσαν με ρωσική υποστήριξη , σκότωσαν 36 Τούρκου στρατιώτες στην Συρία. Υπήρξαν φόβοι πως ο Ερντογάν θα κηρύξει ολοκληρωτικό πόλεμο στην Ρωσία. Στο τέλος πάντως, επέλεξε να πάει στον Πούτιν για να αμβλύνει τις εντάσεις, αυτό έκανε την αναμονή πριν την συνάντηση ακόμα πιο οδυνηρή για τον Τούρκο πρόεδρο. Επιπλέον, όταν έφτασε στην Μόσχα, τον υποδέχθηκαν με καυστικά σχόλια.
Η Τουρκία έχασε στρατιώτες σε μία επίθεση στην οποία είχαν συνεργαστεί και οι Ρώσοι, παρά το γεγονός αυτό ο Ερντογάν έσπευσε να συνομιλήσει και να συνεργαστεί με τους Ρώσους. Αυτό ήταν απλά το τελευταίο επεισόδιο, μίας σχέσης πέντε χρόνων, η οποία εναλλάσσεται μεταξύ φιλίας και εχθρότητας.
Οι δύο χώρες βίωσαν μία αύξηση της εχθρότητας τον Νοέμβριο του 2015, όπου ένα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος κατέρριψε ένα αντίστοιχο ρωσικό,, οδηγώντας τις σχέσεις σε ένα σημείο καμπής, οδηγώντας τον Πούτιν στην εξέδωση διαγγέλματος σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία εμπορεύεται πετρέλαιο από το Ισλαμικό Κράτος. Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίου ηγέτες, ο Πούτιν συνόδευσε τα λόγια του με τουριστικό και εμπορικό εμπάργκο, αναγκάζοντας τον Ερντογάν να ζητήσει συγγνώμη στο τέλος.
Στην συνέχεια ορισμένοι από τους εσωτερικούς αντιπάλους του Ερντογάν επιχείρησαν πραξικόπημα εναντίον του. Καθώς οι τουρκικές διαπραγματεύσεις με τους δυτικούς ηγέτες συνεχίζονταν, ο Πούτιν ήταν αυτός που έστειλε στον Ερντογάν μήνυμα υποστήριξης. Σε μία ριζική αλλαγή εξωτερικής πολιτικής της χώρας του, ο Τούρκος πρόεδρος αποφάσισε να δημιουργήσει μία στενή σχέση με την Μόσχα. Κατά την διάρκεια των επόμενων 2,5 ετών Ερντογάν και Πούτιν συναντήθηκαν 12 φορές.
Το εμπόριο και ο τουρισμός μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας αυξήθηκαν ραγδαία. Με την βοήθεια εκθεσιακών έργων όπως ο αγωγός Turkstream, σχεδιασμένος να μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία, ή το Ακουγιού, το οποίο πρόκειται να αποτελέσει την πρώτη μονάδα πυρηνικής ισχύος της Τουρκίας. Μόσχα και Άγκυρα πέρασαν από ένα εχθρικό περιβάλλον σε ένα φιλικό, σχεδόν μέσα σε μία νύχτα. Ο Ερντογάν είχε βρει επιτέλους έναν συνεργάτη που δεν έκανε ενοχλητικές ερωτήσεις, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία του Τύπου και το κράτος δικαίου.
Στην Συρία αυτή η φιλία διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο. Η Ρωσία γέμισε το κενό των ΗΠΑ, οι οποίες αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τα συριακά εδάφη. Η Τουρκία, αισθανόμενη την Ρωσική απειλή επέβαλε αίτηση ανάπτυξης πυραύλων Patriot στα σύνορά της, μία αίτηση η οποία απερρίφθη από τις ΗΠΑ. Η Άγκυρα ξεκίνησε να αισθάνεται απομονωμένη από την Δύση, γεγονός που εκμεταλλεύτηκε ο Πούτιν, προσκαλώντας Τουρκία και Ιράν, σε μία συνέλευση για τα γεγονότα στην Συρία. Έτσι κατάφερε να τραβήξει μία νατοϊκή χώρα με το μέρος της ενισχύοντας τα ρωσικά αιτήματα. Τον Ιούλιο του 2017, ο Ερντογάν ανησύχησε το ΝΑΤΟ, καθώς προέβη σε συμφωνία με την Ρωσία, για ανάπτυξη ρωσικών αμυντικών συστημάτων S-400. Ήταν η πρώτη φορά που ένα μέρος του ΝΑΤΟ υπέγραφε αμυντική συμφωνία με την Ρωσία.
Ο Ερντογάν αγνόησε την κριτική, νόμιζε πως η πολιτική του ήταν αριστοτεχνική σηματοδοτώντας στην Δύση τις εναλλακτικές τις οποίες έχει. Ωστόσο η αξιοπιστία του προς τον Πούτιν ήταν μία αυταπάτη. Όσο η Τουρκία χαλάρωνε τους δεσμούς με την Δύση, ο Ρώσος πρόεδρος συνέχισε να πιέζει τον Ερντογάν στο συριακό ζήτημα, ζητώντας του να σταματήσει την διαμάχη με το καθεστώς Άσαντ της Συρίας. Η επίθεση σε Τούρκους στρατιώτες, ήταν λογική συνέπεια αυτών των γεγονότων, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο στον Τούρκο πρόεδρο πως δεν έχει άλλη επιλογή εκτός από το να υπακούσει την Ρωσία.
Η πρώτη αντίδραση της Δύσης ήταν να θυμίσει στον Ερντογάν την αναξιοπιστία του νέου της συμμάχου. Σε μία δύσκολή κατάσταση, ο Ερντογάν έπαιξε το τελευταίο του χαρτί χρησιμοποιώντας τους πρόσφυγες για να εκβιάσει την ΕΕ. Αλλά ακόμα και αυτή η τελευταία κίνηση, η οποία έθεσε σε κίνδυνο χιλιάδες ζωές, απέτυχε. Μετά από το ταξίδι στις Βρυξέλλες κατά το οποίο συζητήθηκε το μεταναστευτικό με τους ηγέτες της ΕΕ, ο Ερντογάν αποχώρησε από την συνεδρίαση όταν τα συμβαλλόμενα μέρη δεν κατάφεραν να επιτύχουν συμφωνία.
Εδώ και αρκετό καιρό ο Ερντογάν παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Τελικά φαίνεται πως έχασε και τα δύο. Ίσως τώρα θα έχει σχηματίσει μία νέα εκτίμηση σχετικά με ένα ρητό της Τουρκική διπλωματίας ”Στην Μέση Ανατολή εάν δεν είστε στην λίστα των προσκεκλημένων για ένα σημαντικό δείπνο, θα πρέπει να ελέγξετε το μενού, το όνομά σας μπορεί να είναι γραμμένο επάνω”.
washingtonpost.com
Μετάφραση Χωριανόπουλου Άγγελου
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου