Τι σημαίνει η σύσφιξη σχέσεων με τη Γαλλία και πώς συνδέεται με τον συνεχώς βελτιούμενο ελληνικό ατλαντισμό;
Αλέξανδρος Θ. Δρίβας*Οι σχέσεις μεταξύ των κρατών στηρίζονται σε συμφέροντα και όχι σε συναισθήματα. Είναι σχέσεις καθαρά ″επαγγελματικές″ και ως τέτοιες έχουμε αρχίσει να τις βλέπουμε και αυτό είναι πολύ καλό για την ελληνική εξωτερική πολιτική που σε αντίθεση με την οικονομία, έχει σταθεροποιηθεί λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Γαλλία είναι πολύ πιο σημαντική από όσο φαίνεται. Πιο σημαντική ακόμη και από τις δηλώσεις του Γάλλου προέδρου ο οποίος αμέσως μετά τις εγκάρδιες χειραψίες μίλησε για την Κυπριακή ΑΟΖ, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στην ανατολική Μεσόγειο και για το μεταναστευτικό. Πολύ μεγάλη σημασία στη διπλωματία έχει και το ότι το πρώτο ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού εκτός ορίων του Ελληνισμού, έγινε στη Γαλλία.Τι σημαίνει η σύσφιξη σχέσεων με τη Γαλλία και πώς συνδέεται με τον συνεχώς βελτιούμενο ελληνικό ατλαντισμό;
Η Γαλλία είναι μια σημαντική χώρα για την Ευρώπη. Οι συσχετισμοί ισχύος εντός της Ε.Ε, αλλάζουν κάθε χρόνο και αυτό σε ένα βαθμό είναι ανησυχητικό καθώς μας θυμίζουν εποχές που η κατάσταση στη Γηραιά Ήπειρο, ξέφυγε και προκάλεσε την απώλεια εκατομμυρίων ζωών. Από την άλλη, η ευμετάβλητη ισορροπία ισχύος εντός της Ευρώπης, δημιουργεί ευκαιρίες για την Ελλάδα, που βλέπει το παράδοξο των καιρών μας, να έχει υποστεί μια απώλεια 30-35% του ΑΕΠ της και να αναβαθμίζεται γεωπολιτικά, μήνα με το μήνα.
Η Γαλλία έχει συμφέροντα στην ανατολική Μεσόγειο και αυτά συνοψίζονται στην Total και στην παρουσία της στην Κύπρο αλλά και στα όσα θα ακολουθήσουν στη νομή της ενεργειακής πίτας στην Κρήτη. Το Παρίσι επιθυμεί να αναδείξει τα ζητήματα της Μεσογείου ώστε να μπορέσει να γίνει η σημαντικότερη δύναμη στην Ε.Ε. Η Γερμανία σαφώς και δεν καλοβλέπει όλες αυτές τις εξελίξεις. Το ζήτημα όμως στη διεθνή πολιτική, δεν είναι αν υποστηρίζεις ή διαφωνείς με κάτι αλλά το πόση ισχύ έχεις να το αντιμετωπίσεις. Η Γερμανία εισέρχεται σε ύφεση και η πολιτική αστάθεια είναι θέμα χρόνου για το Βερολίνο, το οποίο έπαψε να καθιστά ως ευρωπαϊκό νόμο την υπεράσπιση του εκάστοτε συμφέροντός του. Πριν καν τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, η Γαλλία είχε υποστηρίξει μια συνολική ευρωμεσογειακή πρωτοβουλία εντός της Ε.Ε με δικό της, ξεχωριστό ρόλο. Η Γερμανία την απέρριψε. Σήμερα η Γερμανία δεν είναι η Γερμανία ούτε του 2006 αλλά ούτε καν του 2017. Το Βερολίνο πάει και επίσημα σε ύφεση, πληρώνοντας για άλλη μια φορά την παγίως λανθασμένη στρατηγική θέωρηση των πραγμάτων αναφορικά με το διεθνή της ρόλο, που είναι ″άτσαλη″ , στηριγμένη στο απόλυτο πλεονέκτημα και όχι στο win-win και στο βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα της.
Η Γαλλία έχει υπογράψει σημαντική αμυντική συμφωνία με την Κύπρο και μάλιστα αυτό δεν ανησύχησε μόνο τους Γερμανούς, αλλά και τους Βρετανούς οι οποίοι λίγο μετά, μέσες-άκρες, δικαίωσαν τα ″γκρίζα″ δικαιώματα της κατοχικής δύναμης (Τουρκία) σε Κύπρο. Η εξισορρόπηση της Τουρκίας είναι ακόμη ένας λόγος που η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν κρίσιμα κράτη για τη γαλλική πολιτική που δεν επιθυμεί να δει την Τουρκία να αποκτά ερείσματα σε μια περιοχή που ήταν για πολλές δεκαετίες γαλλικός ζωτικός χώρος (μοιρασμένος άλλοτε με τη Μεγάλη Βρετανία η οποία τώρα, έχει βυθιστεί σε εσωτρέφεια με το Brexit να είναι προ των πυλών). Επιπρόσθετα, η γαλλική αμυντική βιομηχανία, είναι πολύ χρήσιμη για την Ελλάδα καθώς από αυτήν, η Ελλάδα έχει αγοράσει ένα στρατηγικό όπλο το οποίο διατηρεί την ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο αποτρέποντας την Τουρκία να διολισθήσει σε ″τρέλες″ (αεροσκάφη Mirage 2000). Οι νέες φρεγάτες που έχουν μπει στο τραπέζι των συζητήσεων μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, αποδεικνύουν οτι σε θέματα σκληρής ισχύος οι δύο χώρες (μαζί και η Κύπρος) αναπτύσσουν μια σχέση η οποία αποκτά στρατηγικά χαρακτηριστικά. Αυτή η σχέση εξελίσσεται παράλληλα με την αντίστοιχη μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ.
Οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με αυτές της Αθήνας και της Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ λειτουργούν στην Ευρώπη ως υπερπόντιοι εξισορροπητές. Με την μεταφορά βαρών των ΗΠΑ προς τη Γαλλία, οι ΗΠΑ έχουν κερδίσει έναν ισχυρό τοποτηρητή που δεν είναι αντίθετος με τα αμερικανικά συμφέροντα και που τα νομιμοποιεί εντός της Ε.Ε. Η Γαλλία με τις ΗΠΑ μπορεί να έχουν τα δικά τους προβλήματα με τον ψηφιακό φόρο που επιβάλλει το Παρίσι σε αμερικανικές εταιρείες. Ως ισχυρός πόλος της Ε.Ε, η Γαλλία είναι αναγκασμένη να τηρήσει διαφορετική στάση στις διαφορές εμπορικού χαρακτήρα μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε και αντιτίθεται στους δασμούς που επιχειρεί να επιβάλλει η Ουάσινγκτον. Παρόλα αυτά, τα στρατηγικά συμφέροντα των δύο χωρών στη Μεσόγειο συγκλίνουν. Οι ΗΠΑ κερδίζουν με έναν σμπάρο, δύο τρυγόνια έχοντας ισχυρή σχέση με τη Γαλλία. Εξισορροπούν την ολοένα και αποκλίνουσα Γερμανία (από τα αμερικανικά συμφέροντα) και ταυτόχρονα διατηρούν μια ισχυρή παρουσία σε Μεσόγειο και Εγγύς Ανατολή. Η προτεραιότητα του Έλληνα πρωθυπουργού να επισκεφθεί πρώτα το Παρίσι, αντανακλά την κατανόηση των συσχετισμών ισχύος στην Ευρώπη και στην ανατολική Μεσόγειο. Μην ξεχνάμε πως το 2015 η Ελλάδα απέφυγε ένα ατύχημα που μερίδα της γερμανικής πολιτικής ελίτ επιδίωκε, χάρη στην συνεργασία Ομπάμα-Ολάντ με την Ελλάδα.
Η αξία της Ελλάδας και της Κύπρου για τη Γαλλία είναι πολύ σημαντική για τα γαλλικά συμφέροντα στη Μεσόγειο όπου επιθυμεί ξανά, να προβάλλει ως η ευρωπαϊκή δύναμη που θα έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο, σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ. Επαύξηση σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, σημαίνει εν πολλοίς, συνέχιση του στρατηγικού διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ που θα προχωρήσει το προσεχές φθινόπωρο με την επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών στην Ελλάδα. Η Αθήνα οφείλει να συνεχίσει αυτήν την σταθερή πορεία στην εξωτερική της πολιτική η οποία είναι εδώ και μια δεκαετία, αρκετά εποικοδομητική. Οι καλές σχέσεις με ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο και Ιορδανία καθιστούν την Ελλάδα όλο και πιο σημαντική για διεθνή συμφέροντα και απομονώνουν περαιτέρω την Τουρκία η οποία εγκλωβίζεται όλο και περισσότερο.
*Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Νοτιοανατολικής Ευρώπης – Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων
Δημοσίευση σχολίου