Του Μιχάλη Ιγνατίου
Μετά την τρανταχτή ήττα του Ταγίπ Ερντογάν -αποκλειστικά δική του είναι- στις χθεσινές εκλογές για την δημαρχία της Κωνσταντινούπολης, εισερχόμαστε σήμερα στην πιο κρίσιμη εβδομάδα για τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις και όποιος κάνει προβλέψεις -όπως έχουμε σημειώσει στο παρελθόν- είναι ένας μετά Χριστό Προφήτης.
Ουδείς μπορεί να γνωρίζει τι έχουν στο μυαλό τους οι απρόβλεπτοι ηγέτες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας, οι οποίοι μπορεί να ισχυρίζονται πως είναι φίλοι, αλλά τώρα καλούνται να υποστηρίξουν τα στρατηγικά συμφέροντα των χωρών τους, τα οποία είναι διαμετρικά αντίθετα. Πολύ περισσότερο ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει πολλά ανοικτά μέτωπα -με μεγαλύτερο αυτό του Ιράν-, η διαχείριση των οποίων απαιτεί φωτιά και ατσάλι.
Η ισχύς της Αμερικής και ο χαρακτήρας του δεν του επιτρέπουν υποχωρήσει και μέχρι τώρα αποδείχθηκε ότι όπου επέλεξε την μερική υποχώρηση, η Αμερική βγήκε χαμένη. Αναγκάστηκε να αναθεωρήσει τις κακές αποφάσεις του και αυτό δείχνει ότι …μαθαίνει. Ο επικεφαλής του Λευκού Οίκου δεν δικαιούται του παραμικρού λάθους. Στην περίπτωση της αμερικανοτουρκικής κρίσης, πρέπει κανείς να μπορεί να «διαβάζει» με ακρίβεια τα γεγονότα και τα δεδομένα που έχει ανά πάσα στιγμή ενώπιον του. Και αυτά είναι οι δηλώσεις των δύο πλευρών και κυρίως αυτών που θα πάρουν τις αποφάσεις.
Ο κ. Ερντογάν έχει δημοσιοποιήσει τις θέσεις του και οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον κράτησαν τη φράση του ότι «δεν γλύφει εκεί που φτύνει». Είναι μία μεγάλη κουβέντα, χωρίς αμφιβολία. Η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πήρε τις αποφάσεις του για το ρωσικό σύστημα S-400, που η Αμερική «αγαπά να μισεί».
Και αυτή η κουβέντα είναι πολύ σοβαρή. Οι Αμερικανοί έχουν δαιμονοποιήσει τους S-400 στον υπερθετικό βαθμό, σε σημείο που δεν μπορούν να υποχωρήσουν. Η δημόσια παραδοχή τους ότι το ρωσικό σύστημα είναι υπερόπλο που μπορεί να νικήσει την υπερηφάνεια της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, τα μαχητικά F-35, δεν τους επιτρέπει να κάνουν ούτε ένα βήμα πίσω. Γι’ αυτό η φράση «ή οι S-400 ή τα F-35, όχι και τα δύο (συστήματα) μαζί» έχει ιδιαίτερη σημασία σε σημείο που έχει καταντήσει στρατιωτικός εκβιασμός.
Το ερώτημα τέθηκε πολλές φορές στους ανώτερους αξιωματούχους του Πενταγώνου: Έχει την ευχέρεια η Αμερική να υποχωρήσει μπροστά στους Τούρκους και να αποδεχθεί την παρουσία των S-400 στο τουρκικό έδαφος. Η απάντηση είναι έντονα αρνητική, διότι η συντριπτική πλειοψηφία του τουρκικού οπλισμού έχει αγοραστεί από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της Δύσης. Άρα τίθεται σε κίνδυνο όλος ο δυτικής προέλευσης πολεμικός εξοπλισμός, τα μυστικά του οποίου διακαώς επιθυμεί να αποκτήσει η Ρωσία.
Η ανησυχία των Αμερικανών έγκειται και στο γεγονός ότι εάν η Τουρκία απωλεστεί, κάλλιστα μπορεί να μοιραστεί τα δυτικά μυστικά με τους εχθρούς της Αμερικής. Οπότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ δεν δέχονται να χάσουν την Τουρκία. Όμως, είναι άλλο πράγμα η επιθυμία και άλλο η πραγματικότητα.
Πως θα μπορέσει η Αμερική να κρατήσει στο δυτικό «μαντρί» στην Τουρκία; Αν δεχθούμε ότι την ευθύνη φέρει ο Ταγίπ Ερντογάν, τότε ο καθένας καταλαβαίνει ότι μία λύση θα ήταν η αποχώρησή του από την εξουσία. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο λόγω «ιατρικών λόγων» διότι ένα πραξικόπημα θα αποτύγχανε. Ή μέσω νέων εκλογών, αφού το χθεισνό αποτέλεσμα αμφισβητεί πλέον στην πράξη την ηγεμονία του. Στην Ουάσιγκτον στοιχηματίζουν ότι ο κ. Ερντογάν θα “ενοχοποιήσει” για την ήττα στην Κωνσταντινούπολη το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και γενικά τις ,,,ξένες δυνάμεις. Εδώ να σημειώσω ότι αυτή η επιλογή -δηλαδή το πραξικόπημα- δεν βρίσκεται στο μυαλό των Αμερικανών αξιωματούχων άσχετα εάν ο εκνευρισμός τους με τον Τούρκο πρόεδρο έχει φτάσει στο ζενίθ.
Η αποχώρηση του Ερντογάν θα ήταν η καλύτερη λύση για την Αμερική, η οποία θα έβλεπε ως φυσικό σύμμαχό της τον υπουργό Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος δεν διακατέχεται από άκρατο ισλαμισμό. Αντίθετα. Θεωρείται ένας «δυτικοτραφής» στρατηγός, που διαθέτει πολλούς φίλους στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες. Μετά την ταπεινωτική επιστολή του Πάτρικ Σάναχαν, που αποχώρησε στο μεταξύ από το Πεντάγωνο, ο κ. Ακάρ βρέθηκε σε δύσκολη θέση απέναντι στον καχύποπτο Ερντογάν, αφού ήταν ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας που πίεζε για συμβιβασμό και προσπάθησε να βρει λύσεις, ώστε να μην οδηγηθούν οι σχέσεις σε ρήξη. Λέγεται ότι η εισήγηση για μεταφορά των S-400 εκτός Τουρκίας ανήκει στον κ. Ακάρ, οπότε αυτόματα βρέθηκε απέναντι στον Τούρκο πρόεδρο, που παραμένει και σήμερα αμετάπειστος.
Στην Τουρκία επικρατεί μία αδικαιολόγητη ευφορία για το τέλος της υπόθεσης των S-400. Πιστεύουν ότι η εγκατάσταση θα προχωρήσει κανονικά την πρώτη εβδομάδα Ιουλίου, πιστεύουν ότι η Αμερική δεν θα αντιδράσει με κυρώσεις στη βάση του καταθλιπτικού νόμου CAATSA, και πιστεύουν ότι τα F-35 είναι δικά τους. Όμως, τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν από το αμερικανικό Κογκρέσο απαγορεύουν ρητά κάθε προμήθεια αμερικανικού υλικού στην Τουρκία εάν παραλάβει τους S-400. Και είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπούν διότι υποστηρίζονται συντριπτικά από βουλευτές και γερουσιαστές και των δύο κομμάτων.
Αύριο θα συζητηθεί στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας το νομοσχέδιο των γερουσιαστών Ρόμπερτ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο. Πιστεύεται ότι το αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλό και θα ανοίξει ο δρόμος για να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Γερουσίας. Η εξέλιξη αυτή θα είναι εξαιρετική για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Στην Ιαπωνία, στις 28 και 29 Ιουνίου θα παιχθεί το τέλος του τουρκο-αμερικανικού δράματος. Με βάση τις δημόσιες θέσεις των δύο πλευρών, εφόσον δεν αλλάξουν στο μεταξύ, οι δύο χώρες θα οδηγηθούν σε ρήξη. Για τον Τραμπ το πατατράκ της Συρίας, στο οποίο τον οδήγησε ο Ερντογάν, έγινε μάθημα, πιστεύουν οι συνεργάτες του, οι οποίοι μπόρεσαν και του άλλαξαν την απόφαση με τη βοήθεια του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Ως γνωστόν, τα αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία αυξήθηκαν αντί να μειωθούν…
Αν τον έχουν πείσει για την ανυπάκουη Τουρκία θα φανεί στο τέλος αυτής της εβδομάδας στην Οσάκα. Αν αποφασίσει να εξυπηρετήσει τον Ταγίπ Ερντογάν, ο πρόεδρος της Αμερικής θα οδηγήσει την υπερδύναμη σε μία μεγάλη ήττα. Την ίδια στιγμή, λόγω του απρόβλεπτου του χαρακτήρα του, θα μπορούσε να κηρύξει και την λήξη της στρατηγικής σχέσης των ΗΠΑ και της Τουρκίας… Όλα είναι ανοικτά και πιθανά…
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου