Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
“Criticism may not be agreeable, but is necessary. It fulfills the same function as pain in the human body. It calls attention to an unhealthy state of things.”
«Η κριτική μπορεί να μην είναι καλοδεχούμενη, αλλά είναι απαραίτητη. Έχει την ίδια επίδραση με τον πόνο στο ανθρώπινο σώμα. Εστιάζει την προσοχή σε μια μη υγιή κατάσταση των πραγμάτων.»
Winston Churchill….
“We are masters of the unsaid words, but slaves of those we let slip out.”
«Είμαστε κυρίαρχοι αυτών που δεν λέμε, αλλά σκλάβοι αυτών που αφήνουμε να μας ξεφεύγουν.»
Winston Churchill…
Οι δυο παραπάνω ρήσεις του αείμνηστου Ουίνστον Τσόρτσιλ, έχουν ιδιαίτερη σημασία για την αποτίμηση του ταξιδιού του Έλληνα Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Με άρθρο μου πριν από την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον και την συνάντησή του στο Λευκό Οίκο, είχα επισημάνει ότι λόγω εμπειρίας και αρχών που μου δίνουν οι σπουδές, η εργασία ως δημοσιογράφος, και η παραμονή για περίπου μια εικοσαετία στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν είμαι ούτε θα είμαι ποτέ από αυτούς που θα μπω στη διαδικασία να ασκήσω κριτική στον εκάστοτε Πρωθυπουργό της Ελλάδας, πριν από μια τόσο σημαντική επίσκεψη, πόσο μάλλον κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί.
Η κριτική όπως είχα αναφέρει στο άρθρο μου, παρόλα αυτά, και όπως είχε πει ο τεράστιος ηγέτης Ουίνστον Τσόρτσιλ, στη ρήση που παραθέτω στην αρχή, είναι απαραίτητη όταν εθνικής σημασίας επισκέψεις ηγετών της χώρας στην έδρα της υπερδύναμης, ολοκληρώνονται.
Στην Ουάσιγκτον όλα τα καταγράφουν και τίποτα δεν ξεχνούν…
Όσο και να προσπαθούν κάποιοι να υποβαθμίσουν το περιστατικό της ερώτησης του έμπειρου δημοσιογράφου του Fox News, Τζόν Ρόμπερτς, για τις δηλώσεις του κ. Τσίπρα πριν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, για τον τότε υποψήφιο και σημερινό Πρόεδρο, Ντόναλντ Τράμπ, πρόκειται για ζημιά επικοινωνιακά και ουσιαστικά.
Εδώ κολλάει απόλυτα η δεύτερη ρήση του αείμνηστου Τσόρτσιλ που παραθέτω στην αρχή. Στην πολιτική, ποτέ δεν απευθύνεις κοσμητικά επίθετα για υποψήφιο Πρόεδρο της Υπερδύναμης, όποιος και να είναι αυτός, χρησιμοποιώντας μάλιστα λέξεις που τον παρομοιάζουν με το διάβολο.
Μπορεί ο Πρόεδρος Τράμπ, να είπε χαριτολογώντας όταν άκουσε δημόσια σε συνέντευξη τύπου στο Rose Garden του Λευκού Οίκου, ότι ο φιλοξενούμενος του τον είχε παρομοιάσει με το διάβολο, «έπρεπε να το ήξερα πριν την ομιλία». Παρόλα αυτά και το κατέγραψε και δεν το ξέχασε. Ειδικά όταν σίγουρα οι σύμβουλοί του θα τον ενημέρωσαν ότι ο εν λόγω πολιτικός, έχει εξυμνήσει τον Μαδούρο και τον Κάστρο. Αυτά και ο καθένας μπορεί να ζει το όνειρό του και να πιστεύει ότι δεν έγινε και κάτι.
Η Ουσία…
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για αρκετό διάστημα πριν την επίσκεψη του κ. Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, είχε γίνει μεγάλη προσπάθεια και είχαν αφιερωθεί αρκετές ώρες προετοιμασίας, τόσο από τον Υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής κ. Ν. Παππά, όσο και από τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, κ. Πάϊατ.
Όπως είχα αναφέρει στο άρθρο μου σε αυτή εδώ την ιστοσελίδα πριν από την επίσκεψη, η Ουάσιγκτον είναι πολύ βαριά πόλη και όταν περνάς το κατώφλι του Λευκού Οίκου, σου παίρνουν μέτρα για κοστούμι. Το ποιο θα είναι το μέγεθος του κοστουμιού βγαίνοντας, δείχνει και το πόσο καλά τα πήγες. Δυστυχώς το κοστούμι για τον Πρωθυπουργό, κατά την έξοδό του αποδείχθηκε στενό. Αν και είναι ανεύθυνο να μιλά κανείς για καταστροφή δεν το λες και επιτυχία.
Οικονομία και η Ανούσια Εμμονή στο Χρέος…
Δυστυχώς το Μέγαρο Μαξίμου, έβαλε όλες τις μάρκες του στο θέμα της οικονομίας. Μέγα λάθος, τη στιγμή που η Ελλάδα είναι αλυσοδεμένη στο θέμα αυτό, λόγω μνημονίων, στο άρμα της τραγικής όσο αφορά την αλληλεγγύη, Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι μπορεί επί της ουσίας να κάνει η Ουάσιγκτον, σε ένα θέμα όπου τα δανεικά τα έχουν δώσει ευρωπαϊκές χώρες και κουμάντο κάνει το Βερολίνο. Άλλωστε το ότι λίγα μπορεί να κάνει έχει αποδειχθεί, από εκείνες τις θρυλικές «καθοριστικές» παρεμβάσεις του Υπουργού Οικονομικών, του τραγικού Ομπάμα, Τζάκ Λιού, για το κούρεμα του χρέους. Εκτός και εάν υπάρχουν ακόμη ανόητοι σε αυτόν εδώ τον τόπο που πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ θα πάνε σε πόλεμο με τις Βρυξέλλες και τη Γερμανία, για τα μάτια του κ. Τσίπρα και της κυβέρνησης του. Δόξα το Θεό έχουν τόσα άλλα για να αρπαχτούν και ήδη έχουν αρχίσει. Το πιθανότερο είναι ότι στο τέλος μπορεί η Ελλάδα να είναι παράπλευρη απώλεια στη σύγκρουση. Πάντως ο Αμερικανός Πρόεδρος την καλή του κουβέντα την είπε και δεν του κοστίζει τίποτα να την ξαναπεί.
Αμερικανικές Επενδύσεις…
Ένας άλλος τομέας που οποιοσδήποτε σοβαρός αναλυτής δεν μπορεί να κατανοήσει την εμμονή του Πρωθυπουργού και του Μεγάρου Μαξίμου, να δώσει τόση έμφαση στις συναντήσεις του στο Λευκό Οίκο, κανονίζοντας ακόμη και οι ερωτήσεις στην κοινή συνέντευξη τύπου να δίνουν έμφαση σε αυτό, είναι αυτός των αμερικανικών επενδύσεων. Μακάρι να έρθουν και καλοδεχούμενες. We are open for business. Είμαστε όμως. Ο Πρόεδρος Τράμπ την είπε την καλή κουβέντα του και ας ελπίσουμε ότι θα την πει και στο μέλλον. Στην αμερικανική οικονομία όπως ο επιχειρηματίας δεν ακούει Πρόεδρος, ακούει δολάριο.
Ο Πρόεδρος Τράμπ, στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου σε απάντησή του αναφέρθηκε στην αναβάθμιση των F16, αλλά έριξε και μια τουφεκιά για αεροπλάνα που πηγαίνουν γενικά στην Ελλάδα, λέγοντας ότι ψάχνουν (οι Έλληνες) να αγοράσουν επιπλέον αεροπλάνα από την Boeing.
Ακούγονται κάτι ψίθυροι για την επερχόμενη ανανέωση του στόλου της Aegean Airlines. Η Aegean έχει στόλο αποτελούμενο από Airbus και υπάρχει πίεση να πάει σε Boeing. Αυτό είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με την πολιτική του Προέδρου Τράμπ για προώθηση των αμερικανικών εταιριών – προϊόντων, και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Απλά ακούω. Θα έχουμε γλέντια με Βερολίνο, Παρίσι και λοιπούς συγγενείς.
Όποιος λοιπόν πιστεύει ότι Αμερικανοί επενδυτές θα δαπανήσουν χρόνο και χρήμα σε μια χώρα με απίστευτη γραφειοκρατία, ανόητη φορολογία, και περιπτώσεις τύπου ΚΑΣ, όπου ο καθένας ζει το μύθο και έχει το προσωπικό του κόλλημα, τότε πλανάται πλάνη οικτρά.
Άμυνα – F16…
Στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας οι κινήσεις στη διάρκεια της επίσκεψης ήταν στη σωστή κατεύθυνση. Η απόφαση να προχωρήσει η αναβάθμιση των F16 είναι απόλυτα σωστή και μονόδρομος. Σε αυτό δεν πιστεύω ότι διαφωνεί και η Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Την ίδια στιγμή όμως απόλυτα σωστή είναι και η κριτική τόσο για το τι αποκόμισε η χώρα από αυτή τη συμφωνία. Όσο και αναγκαία για την εθνική ασφάλεια να είναι η αναβάθμιση των εν λόγω μαχητικών αεροσκαφών, πρόκειται για ένα κολοσσιαίο συμβόλαιο με μεγάλα κέρδη για τις ΗΠΑ. Κάτι που δεν φοβήθηκε να δηλώσει δημόσια ο Αμερικανός Πρόεδρος, με τον ωμό τρόπο που τον διακρίνει. Τα ανταλλάγματα θα έπρεπε να είναι μεγάλα και να καταγραφούν από αμερικανικής πλευράς δημόσια.
Βαθμός στο Cost – Benefit Analysis F (Fail) που λέγαμε στο πανεπιστήμιο στην Αμερική.
Άμυνα – Βάση Σούδας…
Απόλυτα σωστή η απόφαση για συμφωνία όσο αφορά τη βάση της Σούδας. Και όσο με αφορά θα την ήθελα όσο πιο μακροπρόθεσμη γίνεται. Αλλά με μεγάλα και σαφώς προσδιορισμένα, χρονικά, οφέλη για τη χώρα. Όπως επίσης είναι θετικό εάν υπάρχει προοπτική για δεύτερη αμερικανική βάση στην Κρήτη. Αλλά χειροπιαστά και άμεσα οφέλη.
Ενέργεια…
Όπως έχω ήδη αναφέρει στο προηγούμενο άρθρο μου ο τομέας της ενέργειας έχει μεγάλα οφέλη, αλλά κρύβει και παγίδες. Είναι εξαιρετικά θετικό, εάν προχωρήσει, και καταλήξει σε συμφωνία η δημιουργία σταθμού για LNG από τις ΗΠΑ, προς Αλεξανδρούπολη μεριά. Εξαιρετικά σημαντική επένδυση για τη χώρα τόσο στον οικονομικό – ενεργειακό τομέα, αλλά και πολύ σημαντική στον τομέα της ασφάλειας λόγω της κρισιμότητας της περιοχής εκεί πάνω. Βέβαια, σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να αναμένουμε να αρχίσουν τα όργανα από Μόσχα και Άγκυρα, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Ο Μύθος και ο Πένς…
Η χθεσινή συνάντηση του κ. Τσίπρα με τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Μάϊκ Πένς, η οποία έκλεισε το πρόγραμμα των σημαντικών συναντήσεων του Πρωθυπουργού στην αμερικανική πρωτεύουσα, αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός. Είναι όμως καταγέλαστη η προσπάθεια διαφόρων εδώ στην Αθήνα να την εντάξουν σε ένα επίπεδο που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Κάποιοι ανόητοι ματαίως προσπαθούν να περάσουν την άποψη ότι ο κ. Πένς είναι στην ουσία πιο σημαντικός από τον Πρόεδρο Τράμπ. Ο σοβαρός και μπλα, μπλα, μπλα. Δεν στέκει ούτε καν ως αστείο.
Ο Αντιπρόεδρος Πένς στη συγκεκριμένη συνάντηση ήταν απλά ο enforcer. Ο Αντιπρόεδρος Πένς ακολουθεί πιστά και επιβάλλει τη γραμμή του Προέδρου. Άλλωστε είναι ξεκάθαρο από την ανακοίνωσή του μετά τη συνάντηση. Τα συνηθισμένα κομπλιμέντα και στο δια ταύτα μεταρρυθμίσεις για επενδύσεις. Τι λέγαμε πιο πάνω για τις επενδύσεις;
Θετικό ότι ο Πρωθυπουργός παρέδωσε στον Αμερικανό Αντιπρόεδρο φάκελο με τις τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο. Είμαι σίγουρος ότι ο κ. Πένς του παρέθεσε έργα και ημέρες από την εποχή που ήταν ένα από τα πλέον εξέχοντα μέλη του Τουρκικού Λόμπι στο Κογκρέσο, ως βουλευτής από την Πολιτεία της Ιντιάνα. Κάποιοι γνωρίζουμε και ευτυχώς αυτή εδώ η ιστοσελίδα, σε αντίθεση με άλλους, μας δίνει ελεύθερο βήμα για να συνεισφέρουμε στη δημόσια ενημέρωση.
Θετικό πολύ το γεγονός ότι ο Αντιπρόεδρος έκανε ειδική μνεία στη συνεργασία της Ελλάδας με Ισραήλ , Αίγυπτο και Κύπρο, ζητώντας να συνεχιστεί. Ένα ευχαριστώ στον Αντώνη Σαμαρά, που πήρε μια από τις λίγες καλές κινήσεις του Γιώργου Παπανδρέου και την έβαλλε σε σοβαρό πλαίσιο, νομίζω πως έχει καθυστερήσει. Και εδώ να αναφέρω ότι ο Πρόεδρος Τράμπ στη συνέντευξη τύπου απέδωσε εύσημα στις προσπάθειες ηγετών και όχι μόνο τις σημερινής κυβέρνησης.
Το πλέον σημαντικό γεγονός της επίσκεψης, και δεν το λέω τυχαία, ήταν η συνάντηση την Δευτέρα το απόγευμα, του Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας του Αμερικανού Προέδρου, Στρατηγό H. R. Μακ Μάστερς. Για όσους έχουν ιδέα από Ουάσιγκτον και αμερικανική εξωτερική πολιτική, εκεί έγινε όλη η σοβαρή συζήτηση. Η αίσθησή μου είναι ότι ο κ. Κοτζιάς τα πήγε καλά, και ελπίζω να φανεί στο επόμενο διάστημα.
Χαριτωμένο ήταν και αυτό με τις ΗΠΑ τιμώμενη χώρα στης Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον ερχόμενο Σεπτέμβρη. Θα έρθει, όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Τράμπ, υψηλόβαθμη Αντιπροσωπεία από τις ΗΠΑ. Και για να προλάβω τα πανηγύρια επικεφαλής θα είναι ο Αντιπρόεδρος Πένς, εκτός και υπάρξει κάτι απρόοπτο. Μάλλον χάλασα την έκπληξη και τη φανφάρα σε κάποιους.
Το Πρόβλημα της Ισορροπίας…
Στο πριν την επίσκεψη άρθρο μου είχα χαρακτηρίσει την επίσκεψη Τσίπρα στην Ουάσιγκτον, ταξίδι ισορροπίας, αναφερόμενος στις συμπληγάδες μεταξύ ΗΠΑ – ΕΕ/Γερμανία, στις οποίες εκ των πραγμάτων θα βρίσκονταν ο κ. Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση του. Ήδη Βερολίνο και Βρυξέλλες άρχισαν τη γκρίνια για τα F16. Όσο με αφορά δεν έχω κρύψει κατά που γέρνω.
Συμπέρασμα…
Δυστυχώς παρά την εξαιρετικά ευνοϊκή συγκυρία, χορηγία Ταγίπ Ερντογάν, όταν κάνουμε ταμείο τα οφέλη από αυτή την επίσκεψη ήταν μηδαμινά. Και για να μην παρεξηγηθώ. Καλώς έγινε. Καλή η προσπάθεια, αλλά το κοστούμι ήταν φαρδύ και ο πελάτης δεν μπόρεσε να το υποστηρίξει.
Στην Ουάσιγκτον λέγαμε ότι για να μπορέσεις να επιβιώσεις στην πόλη αυτή πρέπει να μελετήσεις και να προετοιμαστείς έτσι ώστε να εισέλθεις στον κύκλο του Dupont Circle με το όχημα σου και να καταφέρεις να βγεις. Οι περισσότεροι εισέρχονται και κάνουν σβούρες αδυνατώντας να εξέλθουν.
Και όπως έλεγαν οι παλιοί για να μην χαλάσει το προξενιό θα κλείσω όπως άρχισα με Τσόρτσιλ:
“Let our advance worrying become advance thinking and planning.”
«Ας αφήσουμε την προκαταρτική ανησυχία μας να γίνει προκαταρτική σκέψη και σχεδιασμός».
Winston Churchill…
Που τέτοια τύχη λέω εγώ…
*Ο Δημήτρης Απόκης είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, Washington DC.
Δημοσίευση σχολίου