Παντελής Σαββίδης
Έχει ξεφύγει κάθε ορίου ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν καθώς βλέπει να υλοποιείται ο χειρότερος εφιάλτης κάθε Τούρκου πολιτικού, να αναδύεται από τη συριακή κρίση μια κουρδική οντότητα η οποία απειλεί την ίδια τη χώρα του. Διότι, μετά τη δημιουργία μιας κουρδικής αυτόνομης περιοχής στο Βόρειο Ιράκ, μια νέα κουρδική υπόσταση στη Συρία είναι το δεύτερο βήμα για την σταδιακή αυτονόμηση –και μελλοντική απόσχιση– και των κουρδικών περιοχών της σημερινής Τουρκίας.
Μια τέτοια εξέλιξη δεν θα μπορέσει να την αντέξει η γειτονική χώρα διότι η συνδετική ουσία στην οποία βασίστηκε ο «τουρκισμός» είναι το αήττητο του τουρκικού στρατού και το ενιαίο της τουρκικής πατρίδας.
Η στρατιωτική ήττα –και πολύ περισσότερο η απώλεια εδαφών– είναι έξω από κάθε πρόβλεψη για την Τουρκία, γι’ αυτό πριν από κάθε επιχείρηση φροντίζει να διασφαλίσει ότι τα στρατεύματά της θα κάνουν περίπατο και όχι μάχες.
Αυτό επιδίωξαν το 1974 με την Κύπρο και το πέτυχαν με την αμέριστη συμπαράσταση του Χένρι Κίσινγκερ και τη βοήθεια που παρείχαν στο σχέδιό του χουντικοί αξιωματικοί υπό τον Δημήτριο Ιωαννίδη. Την ώρα που τα τουρκικά πλοία έπλεαν προς το νησί, ελλαδίτες και Ελληνοκύπριοι αλληλοσκοτώνονταν και οι μονάδες είχαν λάβει εντολή να μην πυροβολήσουν διότι επρόκειτο για τουρκική άσκηση.
Στο συλλογικό υποσυνείδητο και του κυπριακού και του ελλαδικού ελληνισμού έχει καταγραφεί η συμπεριφορά αυτή αμερικανικών κέντρων, η οποία δεν απαλείφεται.
Ο Ιωαννίδης υποστήριξε ότι εξαπατήθηκε από τους Αμερικανούς και έκανε το πραξικόπημα στη Μεγαλόνησο, αλλά ο ισχυρισμός του –αν γίνει πιστευτός– οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση κρίσιμων στιγμών για ένα έθνος δεν μπορεί να επαφίεται σε μέτριους –ή κακούς– πολιτικούς ηγέτες, όσο και αν έχουν διαβρώσει την κοινωνία με προπαγανδιστικά κέντρα. Η εξουσία δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός, ούτε και κατά την άσκησή της να υποθηκεύονται μείζονος εθνικής σημασίας ζητήματα. Και αυτή η επισήμανση είναι πολύ επίκαιρη.
Προκάλεσε έκπληξη η ικανοποίηση που εξέφρασε ο υπουργός Άμυνας μετά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ και την απόφαση για συμμαχικές περιπολίες στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος. Από τα πλέον επίσημα συμμαχικά χείλη έγινε γνωστό πως στόχος αυτών των περιπολιών είναι ο εντοπισμός, η παρακολούθηση και η παροχή πληροφοριών σε Ελλάδα και Τουρκία, για την αντιμετώπιση των διακινητών και άλλων εγκληματικών ενεργειών. Ελλάδα και Τουρκία περιορίζονται στον έλεγχο των χωρικών τους υδάτων.
Για την Τουρκία ουδέν πρόβλημα. Η Ελλάδα, όμως, με την υποστήριξη της πρότασης για ΝΑΤΟϊκή εμπλοκή δηλώνει αδυναμία άσκησης των δικαιωμάτων που της παραχώρησε στο Αιγαίο (πέραν των χωρικών υδάτων) η διεθνής κοινότητα, για έρευνα και διάσωση. Κάτι που μονίμως επεδίωκε να αμφισβητήσει η Τουρκία, και να διεκδικήσει το ρόλο αυτόν για τον εαυτό της. Η ΝΑΤΟϊκή απόφαση, με το πρόσχημα διαφύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων, ουσιαστικά λειτουργεί υπέρ της τουρκικής πολιτικής.
Όπως επισημάναμε και άλλη φορά, η Τουρκία διεκδικεί δικαιώματα στο μισό Αιγαίο (από τον 25ο Μεσημβρινό και ανατολικά), ενώ σε μερικές περιπτώσεις τα δικαιώματα που διεκδικεί επεκτείνονται και δυτικά του 25ου Μεσημβρινού, ο οποίος διχοτομεί το Πέλαγος.
Τη διεκδίκησή της αυτήν δεν την εκδηλώνει μόνο με δημόσιες δηλώσεις, αλλά έχει κλιμακώσει την προκλητικότητά της με τη δέσμευση περιοχών του Αιγαίου για αεροναυτικές ασκήσεις.
Η τελευταία μάλιστα τουρκική NOTAM, με την οποία ζητούσε ενημέρωση των τουρκικών Αρχών για τις έρευνες που πραγματοποιούσαν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις για την ανεύρεση των σορών των ναυτικών που έχασαν τη ζωή τους με την πτώση του στρατιωτικού ελικοπτέρου, ήταν το άκρον άωτον της προκλητικότητας και έγινε σε μια στιγμή που και οι χειρότεροι εχθροί σέβονται τις απώλειες του αντιπάλου.
Η Τουρκία έχει πολύ συγκεκριμένο σχέδιο και στα τρία μέτωπα με την Ελλάδα (Κύπρος, Αιγαίο, Θράκη), και το υλοποιεί σταδιακά. Το Κυπριακό βρίσκεται υπό τουρκική ομηρία εδώ και 42 χρόνια, ενώ στο Αιγαίο η κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων γίνεται μεθοδικά και τη στιγμή που η Άγκυρα θεωρεί κατάλληλη. Τετελεσμένα διαμορφώνει και στη Θράκη, για να τα χρησιμοποιήσει όταν κρίνει πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου.
Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν πως η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει έντονα την τουρκική προκλητικότητα αν οι εξελίξεις στο συριακό μέτωπο αποβούν εις βάρος της Τουρκίας.
Είναι μαθηματικώς βέβαιον πως κάτι τέτοιο θα συμβεί. Οι τουρκικές απώλειες στη Μέση Ανατολή θεωρούνται δεδομένες. Πώς θα ικανοποιήσει το βαθύ κράτος της και την κοινή γνώμη της η τουρκική ηγεσία;
Πίσω από τις τουρκικές μεθοδεύσεις στο Αιγαίο βρίσκονται οι ΗΠΑ, ακόμη και η Ρωσία. Ο ναύαρχος Λυμπέρης αναλύει διεξοδικά το ζήτημα του Δικαίου της Θάλασσας και των αμερικανικών συμφερόντων που συμπλέουν με της Άγκυρας στο Αιγαίο στο τελευταίο του βιβλίο. Ούτε η Ουάσινγκτον ούτε η Μόσχα επιθυμούν επέκταση των χωρικών υδάτων ή έλεγχο του Αιγαίου από την Ελλάδα, για ευνόητους λόγους περιορισμού των κινήσεών τους.
Αυτό εκμεταλλεύεται στο έπακρον η Τουρκία. Άλλο η επέκταση των χωρικών υδάτων, όμως, και άλλο η συνεχής υποχώρηση της Ελλάδας σε πληθώρα ζητημάτων, υποχώρηση που μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες.
Και η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη, εκτός από τη Ρωσία και με τις ΗΠΑ στη συριακή κρίση.
Ακόμη και σε υψηλό πολιτικό επίπεδο η Άγκυρα εκδηλώνει τη δυσαρέσκειά της για την αμερικανική πολιτική, η οποία δεν μπορεί να αντιστραφεί.
Ένα κουρδικό κράτος το οποίο θα έχει έξοδο προς τη θάλασσα αποτελεί στρατηγική επιλογή και για τις ΗΠΑ και για τη Ρωσία και για το Ισραήλ. Θεωρείται αδύνατον να μη δημιουργηθεί.
Απούσα από το διαμοιρασμό της Μέσης Ανατολής είναι η Ευρώπη, η οποία έχει εναποθέσει την ασφάλειά της στο ΝΑΤΟ. Η ενεργοποίησή του από τη Γερμανία και την Τουρκία, η αναγκαστική αποδοχή του αιτήματός τους από την Ελλάδα και η υποστήριξη της ιδέας από την Ουάσινγκτον βάζει εμμέσως στις μεσανατολικές εξελίξεις τη Γερμανία, εκτονώνει την τουρκική δυσαρέσκεια προς την Ουάσινγκτον και προκαλεί βλάβη στα ελληνικά συμφέροντα.
Κύρια επιδίωξη της Τουρκίας είναι να εμπλέξει το ΝΑΤΟ στη συριακή κρίση και να διασφαλίσει τα σύνορα στην περιοχή που δεν κατέχουν ακόμη οι Κούρδοι, ώστε να μην υπάρξει συνέχεια της κουρδικής οντότητας, αλλά η τουρκική αυτή αγωνία συναντά την άρνηση της Ουάσινγκτον.
Ουάσινγκτον και Μόσχα έχουν αρκετά κοινά συμφέροντα στη συριακή κρίση, και θεωρείται βέβαιο πως συνεργάζονται στη διαχείρισή της.
Όπως και το 1916, η Γερμανία θα μείνει εκτός της διανομής – το ίδιο και η Τουρκία.
Μια διορατική προσέγγιση των εξελίξεων θα βοηθούσε την Αθήνα να αποφύγει πολύ δυσάρεστες εξελίξεις.
Δυστυχώς το ενδιαφέρον της κυβέρνησης εξαντλείται στην κατοχή και νομή της εξουσίας. Γι’ αυτό, είναι πολύ πιθανό να υποστούμε τις συνέπειες. Αλλά ας προσέχουν οι κυβερνώντες.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου